3. Adı
Bizanslı coğrafyacı Hierokles Synecdemus MS 6. yüzyılda Kapadokya'da
Eudokia adlı bir kent yer aldığını bildirmiştir. Evliya Çelebi kentin adını Türkçe
etimolojiyle arpası bolduğu için atların doymasına atfen Tok-at Osmanlı
tarihçisi Uzunçarşılı "surlu şehir" manasına gel Toh-kat olarak açıklamış,Özhan
Öztürk ise Pontus adlı çalışmasında Avesta'da "ülke, şatraplık" anlamına gelen
ve ilk olarak MÖ 6. yüzyılda Ahemeniş döneminde Kapadokya için kullanılan
"Dahyu" kelimesinin Rum ağzında bozulmuş formu "Dokeia" kelimesinin
zamanla Tokat'a dönüştüğünü iddia etmiştir
4. Tarih’i
• İlk çağlarda Togayıtlar'ca kurulduğuna inanılan Tokat, Hititlerin, Asurluların,
Hurriler ve Kimmerlerin egemenliğinde kaldıktan sonra sırasıyla Perslerin,
Makedonyalıların (Büyük İskender Dönemi), Kappodokia Krallığının ve
buraya "Comana Pontica" adını veren Pontos Krallığı'nın yönetimine geçti.
M.Ö.65'te Romalıların ve MS Bizans Devletinin egemenliğine girmiştir.
Bizans-Sasani ve Bizans-Arap savaşlarında kritik öneme sahip olan Tokat
Kalesi, Malazgirt Zaferinden sonra Danişmedlilerin yönetimine (1071) daha
sonra ise Anadolu Selçuklularının (1150) eline geçmiştir.
5. Coğrafya
Deveci dağlarının orta kesiminin kuzey yamaçlarından doğarak soldan Yeşilırmak'a
kavuşan bir akarsu vadisinin yamaçlarında kurulmuş olan kent, çok engebeli bir
bölgede Orta Karadeniz kıyılarını ve İç ve Doğu Anadolu'ya bağlayan önemli yolların
kavşağında eski bir yerleşmedir.
Tokat; kuzeyinde Samsun, kuzeydoğusunda Ordu, güneyinde Sivas, güneybatısında
Yozgat, batısında: Amasya ili ile çevrilidir. İlin toplam yüzölçümü: 10.071 Km2 dır.
Kapladığı alan açısından Türkiye topraklarının % 1.3'ünü kapsar. Denizden yükseltisi
623 Metredir. Coğrafi Koordinatları: 39o 51' – 40o 55' kuzey enlemleri ile 35o 27'- 37o
39' Doğu boylamları arasındadır. Tokat, 1923 senesinde il olmuş, Erbaa, Niksar,
Reşadiye, Zile ilçeleri bağlanmış, 1943 yılında Taşova, 1944’te Artova ve Turhal, 1954
yılında Almus, 1987 yılında Pazar ve Yeşilyurt, 1990 yılında Sulusaray ve Başçiftlik
ilçeleri kurulmuştur.Tokat’a bağlı Taşova ilçesi, 1953 senesinde Amasya’ya
bağlanmıştır.Merkez ilçe dahil 12 ilçenin yanında 77 belde ve 609 köy mevcuttur.
Merkeze bağlı 41 mahalle, 103 köy ve 9 belde bulunmaktadır. Yüzölçümü bakımından
Tokat'ın en büyük ilçesi Zile'dir. En yüksek nüfusa sahip ilçe ise Erbaa'dır.
6. İklim
• Tokat İli; İç Anadolu İklimi, İç-Doğu Anadolu İklimi, Karadeniz iklimi ve Orta
Karadeniz iklimi arasında bir geçit özelliği gösterir. Uzun yıllar ortalamasına
göre yıllık ortalama sıcaklık; en düşük 8,1 °C en fazla 14,2 °C’dir. Uzun yıllar
ortalamasına göre ortalama yağış; 381,7 mm ile 586,2 mm arasındadır.
Ortalama nispi nem; % 56 ile % 73 arasında değişmektedir. Yağışlar aylara
göre farklılıklar göstermektedir.
7. İklim
Dağlar
Mamu (1770 m), Yaylacık (1620 m), Deveci (1892 m), Bugalı (1945 m), Dumanlı (2200
m), Çamlıbel (2020 m), Akdağ (1900 m).
Ovalar
Kazova, Omalar Ovası (Gözova), Turhal Ovası, Niksar Ovası, Erbaa Ovası, Artova Ovası,
Zile Ovası, Tokat Ovası, Pazar Ovası, Yazı başı Ovası
Akarsular
Yeşilırmak, Tozanlı Kolu, Kelkit Kolu, Çekerek Kolu, Tokat Kolu, Kuruçay Kolu, Güllin
Kolu, Darı Deresi Kolu, Cırcır kolu
8. Altyapı
Sağlık
Tokat'ta toplam 15 hastane bulunmaktadır. Bunlar: Tokat Devlet Hastanesi, Tokat Ağız ve Diş
Sağlığı Merkezi,Tokat Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi, Reşadiye Devlet Hastanesi, Erbaa
Devlet Hastanesi, Niksar Devlet Hastanesi, Zile Devlet Hastanesi, Turhal Devlet Hastanesi,
Almus Entegre İlçe Hastanesi, Artova Entegre İlçe Hastanesi, Tokat Özel Medical Park
Hastanesi, G.O.P.Üniversitesi Araştırma Hastanesi, Başçiftlik Entegre İlçe Hastanesi, Pazar
Entegre İlçe Hastanesi, Yeşilyurt Entegre İlçe Hastanesi ve Sulusaray Entegre İlçe Hastanesi.
Ulaşım
İstanbul'dan Tokat'a gitmek isteyen birisi önce Bolu'yu geçerek Gerede kavşağı üzerinde
Samsun yolunda ilerleyerek, Ilgaz, Merzifon çevre yoluyla Amasya ulaşır ve burdan Turhal
ilçesinde de geçerek Tokat'a (merkez) düzgün bir yolla ulaşabilir.
Vali Recep Yazıcıoğlu'nun girişimleriyle Tokat Havalimanı 1988-1990 tarihlerinde 1700
metrelik pistine kavuşmuştur. Tokat Havalimanına, Borajet tarafından ATR 72 500 uçaklar ile
düzenli tarifeli seferler yapılmaktadır. Ayrıca bu şirkete ait 2 uçağın bir THY şirketi olan
Anadolujet tarafından kiralanması sayesinde Anadolujet de Tokat'a tarifeli seferler
düzenlenmektedir. (Ayrıntılı Bilgi için Tokat Havalimanı maddesine bakabilirsiniz.)
9. Tokat yemekleri
Tokat kebabı
Tokat Çemeni
Tokat gözlemesi
Tokat Keşkeği
Tokat Batı
Tokat Kuşburnusu
Tokat Bağ Yaprağı
Tokat Pağacı
Zile Pekmezi
Niksar Cevizi ve Cevizli Çöreği
10. Turistik yerler
• Tokat Kalesi
• Saat Kulesi
• Yağıbasan Medresesi
• Zile Kalesi
• Niksar Kalesi
• Turhal Kalesi
• Tokat Ulu Camii
• Niksar Ulu Camii
• Zile Ulu Camii
• Tokat Gök Medresesi
• Pazar Kervansarayı
• Maşathöyük Çivi Yazıları
• Hıdırlık Köprüsü
• Sümbülbaba Zaviyesi
• Taşhan Çarşısı
• Komana Pontika Antik Kenti
11. Turistik yerler
• Koza Han
• Ballıca Mağarası
• Reşadiye Zınav Gölü mesire yeri
• Reşadiye Yolüstü kasabası Delik kaya mağarası
• Tokat Müzesi
• Kelkit Çayı
• Halaçlı Köyü Yazlıkları
• Sulusaray Sebastopolis Antik Kenti
• Zile Elbaşıoğlu Camii
• Zile Boyacı Hasanağa Camii
• Zile Bedesten Camii
• Eski Zile Osmanlı Evleri ve Konakları
• Zile Yeni Hamam duvarındaki Osmanlı minyatür mimarisi Serçe Sarayı
• Zile Tacettin İbrahim Paşa (Şehir) Hamamı
• Zile Esvap Çayı
• Zile Uzun Çarşı
12. Turistik yerler
• Pazar Ballıca mağarası
• Niksar Çamiçi Yaylası
• Almus Barajı ve yaylaları
• Reşadiye Kaplıcaları
13. Tokat kalesi
• lk yerleşimcileri kim olduğu bilinmeyen yapının bilinen geçmişine
bakıldığında en eski yerleşimcilerinin Komana Pontika'dan göçen
Hristiyan gruplar olduğu bilinmektedir. İnşasının ardından uzun yıllar
Doğu Roma İmparatorluğu'nun elinde kalan kale 1074 yılında
Danişmend Gazi tarafından ele geçirilmiş ve Büyük Selçuklu Devleti
kaleye hakim olmuştur.[1] Selçuklular'dan sonra Osmanlı
İmparatorluğu hakimiyetine giren kale Selçuklu ve Osmanlı
döneminde onarım görmüş, özellikle savunma amaçlı kullanılmıştır.
Kimi zaman isyancılar ve devlet yöneticilerine hapishane olarak
kullanılan yapı bu nedenle Çardak-ı Bedevi adıyla da anılmıştır. III.
Vlad da bu kalede hapis hayatı yaşayanlardan biridir.[2] Kale, Türkiye
Cumhuriyeti döneminde ise savunma amaçlı kullanılmaktan ziyade
kültürel olarak önem kazanmıştır.
20. Kaynakça
• ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014
tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
• ^ Özhan Öztürk. Pontus: Antik Çağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi
Tarihi. Genesis Yayınları. Ankara, 2011. 2. Baskı s. 442. ISBN 978-605-54-1017-9
• ^ http://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=TOKAT
Meteoroloji Genel Müdürlüğü-Tokat Resmi İstatistikler
• ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012
tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
• ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012
tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
• ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012
tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
• ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012
tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
• ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012
tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
• ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012
tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
21. Kaynakça
• ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012
tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
• ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012
tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
• ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012
tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
• ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012
tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
• ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012
tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
• ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012
tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
• ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat
2013 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
• ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat
2014 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
