1. 0
ADVIESRAPPORT
BIM-I
Adviesrapport over de oplossing voor de VitalITy Lab
Ruben van Stralen – 12072400
Marc Lelijveld – 12016063
Sangeeth Devan – 12069787
Willem-Jan Jacobs – 12062308
26-06-2015
Business IT & Management – De Haagse Hoge-
school te Zoetermeer
Intervention Research Project
Begeleidend docenten: E.F. Meijer, R.P. Log-
gen
2. vrijdag 10 juli 2015 1
Managementsamenvatting
Gedurende zes weken is er een onderzoek uitgevoerd in de Vitalitylab in de Haagse Hogeschool te
Zoetermeer. Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de gemeente Zoetermeer met ouderen als
doelgroep.
Tijdens de Empathize-fase hebben wij interviews afgelegd en op verslaglegging hiervan gemaakt.
Tijdens deze fase is er naar de volgende onderwerpen onderzoek gedaan:
Gezonde levensstijl, vitaliteit, zelfstanding blijven wonen en gebruik van diensten
Tijdens de Define fase hebben we de resultaten van de interviews verwerkt tot patronen en inzich-
ten, uiteindelijk leidde deze fase tot het opstellen van drie how-might-we vragen:
1. Hoe kan een alleenstaande oudere die is uitgeleden in de badkamer eenvoudig en snel om
hulp vragen?
2. Hoe kan een oudere die niet goed meer ter been is toch bij zijn/haar bridgeclub komen?
3. Hoe kan er gezorgd worden dat vergeetachtige ouderen niet meer verjaardagen of namen
vergeten?
Tijdens de ideate & concepting fase zijn we als groep op diverse manieren gaan brainstormen, uit
deze brainstormsessies zijn ideeën ontstaan. De gevonden ideeën zijn vervolgens uitgewerkt tot con-
cepten. Aan het einde van deze fase zijn er per how-might-we vraag vier concepten geleverd.
Tijdens de prototype hebben we twee concepten, de veiligheidsvloer en de familiequiz, uitgewerkt
tot prototypes. De prototypes zijn gemaakt in de vorm van een introductiefilmpje en een clickable
demo. Daarnaast zijn twee posters opgesteld van de prototypes.
Tijdens de ecosystem fase hebben we gekozen om het concept van de veiligheidsvloer verder uitge-
werkt tot een advies en gepresenteerd aan de doelgroep en opdrachtgever.
Ons advies is een oplossing met betrekking tot de volgende probleemstelling:
Jaarlijks komen er 72.000 ouderom bij de spoedeisendehulp als gevolg van een valpartij, veel van deze
valpartijen vinden plaats in de badkamer. Ouderen zijn in deze situaties vaak niet in staat zelf over-
eind te komen en het duurt vaak lang voordat ze gevonden worden.
Onze oplossing is een drukgevoelige vloer gecombineerd met een timer. De drukgevoelige vloer regi-
streert wanneer er een groter oppervlakte wordt belast. In combinatie met de vooraf in te stellen
timer wordt er een dubbele verificatie gerealiseerd. Dit voorkomt onnodige meldingen en zorgt juist
voor goede registratie van een val. Wanneer het systeem een daadwerkelijke val registreerd, wordt
een hulpverlenend persoon of organisatie gealarmeerd.
3. vrijdag 10 juli 2015 2
Inhoud
1. Inleiding........................................................................................................................................... 4
1.1 Probleemstelling............................................................................................................................ 4
1.2 Planning Project............................................................................................................................. 4
1.3 Stakeholders.................................................................................................................................. 5
2. Fases onderzoek.............................................................................................................................. 5
2.1 Empathize Fase.............................................................................................................................. 5
2.1.2 Aanpak.................................................................................................................................... 5
2.1.2 Resultaten............................................................................................................................... 7
2.1.3 Kwaliteit en vervolgstappen................................................................................................... 8
2.2 Define Fase.................................................................................................................................... 9
2.2.1 Aanpak.................................................................................................................................... 9
2.2.2 Resultaten............................................................................................................................... 9
2.2.3 Kwaliteit................................................................................................................................ 11
2.3 Ideation fase......................................................................................................................... 12
2.3.1 Aanpak........................................................................................................................... 12
2.3.2 Resultaten...................................................................................................................... 13
2.3.3 Kwaliteit......................................................................................................................... 15
2.4 Prototype fase....................................................................................................................... 16
2.4.1 Aanpak........................................................................................................................... 16
2.4.2 Resultaten...................................................................................................................... 17
2.4.3 Kwaliteit......................................................................................................................... 18
3. Advies ................................................................................................................................................ 19
3.1 Waarop is het idee gebaseerd?................................................................................................... 19
3.2 Het idee: SAFLOOR ...................................................................................................................... 19
3.2.1 De probleemstelling ............................................................................................................. 19
3. 2.2 De oplossing .................................................................................................................. 20
3.2.3 Eisen voor de toepassing en werking van SAFLOOR ..................................................... 20
4.3 Betrokkenheid stakeholders.................................................................................................. 21
4.3.1 Technologisch bedrijf met betrekking tot druksensoren.............................................. 21
4.3.2 IT Leverancier ................................................................................................................ 21
3.2.4 Hulpverlenende organisatie .......................................................................................... 21
4.4 Implementatie en stimulatie voor early adopters ................................................................ 22
4.5 Nader onderzoek................................................................................................................... 23
5. Tekortkoming onderzoek .................................................................................................................. 24
5. vrijdag 10 juli 2015 4
1. Inleiding
Dit adviesrapport is gemaakt in opdracht van de gemeente Zoetermeer door een van de praktijkon-
derzoeksgroepen van de VitallITyLab te Zoetermeer. In dit adviesrapport staan alle werkzaamheden
die wij hebben uitgevoerd om te onderzoeken hoe wij ouderen in Zoetermeer kunnen ondersteunen.
De volgende thema’s zijn in ons onderzoek behandeld: gezonde levensstijl, vitaliteit, zelfstandig blij-
ven wonen en gebruik van diensten. Het uiteindelijke doel van dit rapport is om een advies te geven
aan de gemeente Zoetermeer
In hoofdstuk 2 beschrijven wij welke aanpak en criteria, s wij hebben toegepast tijdens de fases van
dit project ( Empathize, Define, Ideation en Prototype fase). Ook zijn hier per fase de resultaten van
opgenomen.
In hoofdstuk 3 lichten wij ons advies toe en beschrijven wij waarop het uiteindelijke idee is geba-
seerd. Ook beschrijven wij de probleemstelling welke wij willen voorkomen met ons idee, de oplos-
sing en de eisen voor het toepassen en de werking van het idee.
In hoofdstuk 4 hebben wij de betrokkenheid van stakeholders en hun rol in de realisatie van dit idee
beschreven. Dit zijn de belangrijkste stakeholders om ons idee daadwerkelijk te realiseren. Vervol-
gens geven wij informatie over de implementatie en stimulatie voor early adopters, en geven wij aan
om een aantal zaken nader te onderzoeken om het idee te perfectioneren of te verbeteren.
In hoofdstuk 5 lichten wij een aantal cruciale punten uit het onderzoek toe waar meer aandacht aan
besteed had moeten worden. Dit zijn punten die meegenomen kunnen worden bij een vervolg on-
derzoek.
Litteratuurlijst, In de litteratuurlijst hebben wij alle bronnen opgenomen die wij hebben toegepast
tijdens dit project.
In de bijlage staan alle tussenresultaten die voort zijn gekomen tijdens het project. Uiteindelijk heb-
ben deze tussenresultaten er voor gezorgd dat wij tot onze eindresultaat en conclusie zijn gekomen.
1.1 Probleemstelling
Ouderen worden vaak minder vitaal naarmate ze ouder worden, dit maakt het voor hen lastiger om
zelfstandig te kunnen blijven wonen. Vooral douchen kan een groot probleem zijn aangezien de ou-
deren minder stabiel op hun benen staan en bang zijn om uit te glijden. Ouderen die uitglijden in hun
badkamer kunnen niet of niet snel genoeg hulp raadplegen en blijven daar soms onopgemerkt ge-
wond achter in hun eigen huis.
Om dit probleem aan te pakken, zijn er technische hulpmiddelen nodig die in geval van nood de
hulpdiensten kunnen raadplegen. Door bepaalde technieken slim te combineren of bestaande tech-
nieken uit te breiden met extra functies kunnen hulpdiensten gemakkelijker ingeschakeld worden
zonder dat de ouderen hier veel moeite voor hoeven te doen. Wanneer bij valpartijen er eerder
hulpdiensten worden ingeschakeld kunnen de ouderen sneller geholpen worden. Deze zekerheid
biedt ouderen meer geruststelling.
1.2 Planning Project
Dit project is in vier fases opgedeeld.
Tijdens de Empathie fase zijn er interviews afgenomen bij ouderen en deskresearch gedaan naar
vitaliteit en ouderen. Tijdens de define fase zijn de resultaten van de Empathize fase besproken en de
bevindingen vastgelegd. Tijdens de Ideation fase zijn er ideeën en concepten bedacht, deze zijn ver-
6. vrijdag 10 juli 2015 5
volgens tijdens de Prototype fase uitgewerkt tot prototypes. Vanaf de volgende alinea
worden alle fases gezamenlijk in een verhaal vorm beschreven met de activiteiten die plaats vonden
tijdens elke fase.
Aan het begin van het project hebben wij als projectgroep deskresearch gedaan om te onderzoeken
wat er al gedaan wordt voor ouderen in Zoetermeer op het gebied van de vitaliteit van ouderen.
Nadat wij een goed beeld hierover hadden gekregen, hebben wij interview gepland met de ouderen
die wij individueel hadden toegewezen gekregen. Nadat wij de interviews met de toegewezen oude-
ren hadden afgenomen, hebben wij onze bevinden individueel in een verslag verwerkt. Deze bevin-
dingen hebben wij ook op post-its genoteerd en in onze projectruimte geplakt zodat iedereen uit
onze groep kon zien wat de belangrijkste bevindingen uit de interviews waren. De andere project-
groepen hebben deze ook mogen zien ter aanvulling van hun eigen praktijkonderzoek
Vervolgens hebben wij een brainstormsessie gehouden om tot nieuwe ideeën en mogelijke oplossin-
gen. Voor het ontwikkelen van ideeën zijn vooraf 3 HMW(How Might We) vragen opgesteld. Deze
vragen sturen een bepaalde richting op voor het bedenken van ideeën. Naast de HMW-vragen zijn
ook persona's opgesteld die de doelgroep representeren.
Er zijn tijdens de brainstorm sessies verschillende ideeën bedacht voor de HMW-vragen, deze ideeën
hebben we vervolgens geprioriteerd en gesorteerd. We hebben tien ideeën uitgewerkt tot concep-
ten. Tijdens de prototype fase zijn van deze concepten twee concepten uitgewerkt tot prototypes.
1.3 Stakeholders
De stakeholders die betrokken zijn bij dit project zijn de ouderen zelf want die willen graag een op-
lossing voor hun probleemstelling. De gemeente Zoetermeer die graag wil bijdragen aan het idee om
de ouderen te ondersteunen, De thuiszorg die hun kennis over de ouderen kunnen delen en verder
betrokken zijn bij de oplossing. Later in het stadium, de technologie bedrijven die het idee helpen
ontwikkelen.
2. Fases onderzoek
2.1 Empathize Fase
In dit hoofdstuk wordt verteld hoe wij als projectgroep de eerste fase van dit onderzoek hebben aan-
gepakt. Allereerst wordt de aanpak beschreven, hierin lichten we toe welke methodes en keuzes zijn
gemaakt en bovendien waarom we die keuzes hebben gemaakt. Vervolgens bespreken we de resul-
taten en de kwaliteit van het proces en de resultaten.
2.1.2 Aanpak
De eerste weken van ons project stonden in het teken van Empathie, het was aan ons de taak om
ons in te leven in de leefwereld van onze doelgroep, de ouderen. Omdat dit studieblok in het teken
staat van het kiezen en onderbouwen van de juiste methodes en technieken, wordt in dit hoofdstuk
verteld welke methoden en technieken wij hebben gebruikt en wat de resultaten hiervan waren.
Allereerst hebben wij in de eerste week oefeninterviews gehouden bij verschillende ouderen. Deze
ouderen vielen niet onder onze doelgroep maar hielpen ons wel om ons in te leven in onze doel-
groep. Op basis van deze interviews zijn persona’s opgesteld. Een andere techniek die we hebben
gebruikt om ons te verdiepen in de doelgroep is deskresearch, hierbij hebben we informatie uit
bronnen van databanken, websites, tijdschriften en anderen bronnen opgezocht die ons hielpen bij
het beantwoorden van een aantal vragen rondom ouderdom. De uitgevoerde deskresearch heeft ons
geholpen met extra kennis en informatie over de doelgroep.
7. vrijdag 10 juli 2015 6
Voor het interviewen van de toegewezen ouderen hebben wij een manier bedacht om
het interview goed te laten verlopen. Omdat het een empatisch interview moest zijn waarbij vooral
de globale vragen centraal staan en er wordt geprobeerd te achterhalen wat dit met de geïnterview-
de doet, hebben we een interviewboekje opgesteld. In dit interviewboekje staan alle vragen die wij
tenminste willen stellen opgesteld, zowel de interviewer als de geïnterviewde krijgen een boekje
waarop de thema’s en vragen staan. Voor ons als interviewer was dit erg prettig omdat wij aanteke-
ning konden maken op het boekje bij de vragen. Het interviewboekje is opgenomen in dit rapport
onder “Bijlage E – Interviewboekje”.
Voorafgaande aan het interview hebben we een selectie gemaakt van de te behandelen en on-
derzoeken onderwerpen. De volgende thema’s hebben wij gekozen:
Gezonde levensstijl
Vitaliteit
Zelfstanding blijven wonen
Gebruik van diensten en ICT
We hebben voor deze vier gekozen omdat onze scope hierdoor kleiner werd en wij benieuwd
waren naar de resultaten van deze thema’s en de correlatie hiertussen.
Naast de informatie die ons werd verteld door de geïnterviewde, hebben wij ook onderzoek ge-
daan naar de omgeving van de doelgroep. Tijdens de observatie hebben we de omgeving van de
oudere onderzocht, hierbij keken we naar de wonng, de wijk, foto’s in de woning en verder alles
wat ons opviel. Dit heeft ons geholpen bij het opdoen van extra informatie over de ouderen en
hun leefomgeving.
Een nieuwe techniek die wij gekozen hebben om de interviews en observaties te documenteren
was het gebruik van een storyworld. Deze techniek is erg handig om de meest relevante inzich-
ten te belichten. Het hielp ons om een deel van de geïnterviewde personen en hun leefomgeving
in kaart te brengen. Een andere techniek was het maken van een Empathy map, dit model heb-
ben wij samen met de ouderen opgesteld om te ontdekken wat deze persoon ziet,denkt,hoort en
zegt. Ook hebben wij samen met de oudere onderzoek gedaan naar de sociale kringen, wij heb-
ben hier de techniek Social graph. Dit model laat zien welke verschillende sociale contacten de
oudere nog heeft en hoe regelmatig ze afspreken met deze contacten. De laatste techniek die we
hebben toegepast is het opstellen van een customer journey map. Samen met de oudere is deze
opgesteld om te onderzoeken hoe de oudere een bepaalde dienst of handeling beleefd met
daarbij de verschillende touchpoints en emoties als uitgangspunt. Dit hielp ons om in te zien hoe
ouderen bepaalde dienten beleven en wat ze daarbij voelen. Dit was erg behulpzaam voor ons
project en zorgde dat het empatische gehalte steeg.
8. vrijdag 10 juli 2015 7
2.1.2 Resultaten
Als groep hebben we het proces zoals hierboven beschreven uitgevormd. Het resultaat van deze
fase is een aantal interviewverslagen die door de groepsgenoten individueel zijn opgesteld. In bij-
lage F t/m I zijn de interviewverslagen te vinden. In deze interview verslagen zijn alle thema’s,
zoals beschreven in het interviewboekje, uitgerwerkt. Ook zijn in de interviewverslagen observa-
ties, Empathy Maps, Social Graphs en Customer Journey Maps te vinden.
Uitgewerkte Story World
Omdat alle resultaten van deze fase zijn vastgelegd in de interview verslagen, dienen deze ver-
slagen als basis voor de Define Fase. Om de resultaten van de interviewverslagen voor de groeps-
leden makkelijkk weer te geven, hebben we deze op post-its op de muur geplakt.
Enkele bevindingen uit de interviews en observaties:
- De ouderen die wij hebben geïnterviewd gaven alle vier aan niet eenzaam te zijn. Ze hadden
stuk voor stuk een groot sociaal netwerk en veel omgang met de familie.
- De ouderen woonden allemaal nog zelfstandig en maakten gebruik van een huishoudelijke
hulp. Verder deden ze veel dingen zoals boodschappen doen nog zelf.
- Niet alle geïnterviewde ouderen waren erg vitaal meer, bij de ouderen die getrouwd waren,
hielpen de partners in het huishouden of bij andere dingen die voor de niet-vitale niet meer
mogelijk waren.
- Veel van de geïnterviewde ouderen maakten in zekere zin van moderne ICT-middelen. Veel
van de ouderen zijn in het bezit van een tablet.
9. vrijdag 10 juli 2015 8
- De meeste ouderen waren bewust bezig met gezond leven, dit kwam tot uiting
in de voeding en beweging.
2.1.3 Kwaliteit en vervolgstappen
Om de kwaliteit van deze fase te beoordelen hebben we plenair kwaliteitscriteria opgesteld, de
uitwerking van de criteria dient als leidraad om de kwaliteit te beoordelen.
1. Gebruik gemaakt van minimaal 10 empathische interviews
Helaas hebben we maar vier interviews gehouden met ouderen uit onze doelgroep, voor on-
ze hoeveelheid informatie en de representativiteit van ons onderzoek was dit beter geweest.
We hebben echter wel 12 andere interviewverslagen van de andere projectgroepen ontvan-
gen van ouderen uit dezelfde doelgroep, dit was voor ons voldoende om patronen en inzich-
ten te verkrijgen.
2. Observatie is goed als je bij de oudere ben geweest en iets heb gezien of gedaan aan het
onderdeel “dagbesteding”.
Niet ieder lid van ons project heeft een uitgebreide observatie gedaan, gelukkig zijn er wel
twee goede observaties gedaan van een stukje wandeling met de oudere.
3. Alle thema’s moeten zijn afgedekt tijdens de interviews
Alle thema’s die wij gekozen hebben voorafgaande aan het interview zijn vastgelegd in het
interviewboekje en behandeld tijdens de interviews.
4. Er moet afstemming zijn geweest met de gebruikte methodes
Afstemming met de methodes was er zeker, we hebben gezamelijk methodes gekozen en
deze uitgevoerd, dit heeft tot verrijking van de informatie geleid.
5. Er is gebruik gemaakt van de CJM (minimaal 4)
De Customer Journey Map is gebruikt als techniek maar is niet door elk projectlid toegepast.
6. Alle interviews moeten zijn uitgewerkt volgens de criteria uit interview document
Wij hebben het interview document gebruikt als template voor de interviewverslagen en de
gekozen technieken als aanvullng in het document.
7. Belangrijkste speerpunten zijn m.b.v. methode uitgewerkt (store en share)
Naast de interviewverslagen is de informatie ook uitgewerkt op co-creatie borden waarop
we methodes hebben uitgetekend en hebben uitgewerkt.
8. Uit de verslagen moet terugkomen dat er empathisch te werk is gegaan
De interviewboekjes van ons dienden als gespreksonderwerp en niet als verplichte vragen-
blad, we hebben op basis van de vragen geprobeerd door te vragen.
9. Gevoelens van de geïnterviewde moeten zichtbaar zijn in de uitwerking
De gevoelens van de geïnterviewde zijn vastgelegd in de empathy map en de customer jour-
ney map.
10. Er is aantoonbaar gebruik gemaakt van en gezocht naar relevante bronnen
De uitwerking van het deskresearch dat wij hebben uitgevoerd is vastgelegd in het verslag
van week 4
10. vrijdag 10 juli 2015 9
2.2 Define Fase
2.2.1 Aanpak
Het doel van de Define fase was om alle informatie die we uit de interviews, observaties en deskre-
search hadden verkregen om te zetten in bruikbare informatie.
Om de define fase van dit project zo goed mogelijk uit te voeren hebben wij verschillende methodes
toegepast. De volgende methodes hebben wij toegepast bij dit project om inzicht te krijgen in onze
doelgroep:
a. Interview met een expert
b. Opstellen Persona’s
c. 3 HMW vragen bedenken
De bevindingen uit de interviews van de toegewezen ouderen van ons en van de rest van de klas
hebben wij als eerst vastgelegd. Dit hebben wij gedaan door de bevindingen een nummer te geven
die verwijst na de interviewverslagen zodat ze traceerbaar zijn. Vervolgens hebben wij gekeken wel-
ke thema’s het meeste voorkomen en daar hebben wij onze bevinden onder gecategoriseerd. Hierna
zijn wij gaan kijken naar patronen die we konden vinden tussen verschillende thema’s met bevindin-
gen en de traceernummers die overeenkomsten hadden.
Op basis van de gevonden patronen en overeenkomsten hadden wij drie persona,s opgesteld. Hierbij
hebben we de patronen en overeenkomsten gebruikt bij het bepalen van de persona eigenschapen.
Zo konden wij een goed beeld schetsen van ons doelgroep waar wij vervolgens een vraagstuk en een
oplossing voor konden verzinnen.
Wij hebben als groep drie HMW vragen opgesteld om hier passende oplossingen voor te bedenken.
Deze HMW vragen zijn bedacht aan de hand van de 3 persona’s. Wij hebben hierbij naar de eigen-
schappen van de persona,s gekeken bij het bedenken van de HWM vragen.
We hebben een interview gehad met Bert Hoogendijk, een expert op het gebeid van ouderen. Hij is
mede-eigenaar van een aantal zorgboerderijen voor ouderen. Bert werkt met oudere die geheugen
problemen hebben, maar die nog wel zelfstandig thuis wonen. Hij zorgt ervoor dat deze oudere de
nodige afleiding krijgen om eenzaamheid te verminderen.
Bij het interview hebben wij een aantal onderwerpen behandeld om wat meer te weten te komen
over ouderen:
- Worden de ouderen gedwongen of komen zij vrijwillig
- Gezonde leefstijl en Effectiviteit instelling
- Sociale kringen
De informatie die wij kregen van Bert over deze onderwerpen was een goede aanvulling op onze
eigen bevindingen van de interviews met de ouderen. Ook hebben wij onze HMW vragen voorgelegd
aan Bert voor zijn mening.
2.2.2 Resultaten
Aan het eind van de Define fase hadden wij een aantal resultaten die voort zijn gekomen tijdens het
proces die hierboven is beschreven. Deze resultaten waren:
De 3 fictieve persona’s die op basis van de patronen en de overeenkomsten uit de bevindingen zijn
opgesteld (Bijlage J t/m L).
11. vrijdag 10 juli 2015 10
De thema’s met de gecategoriseerde bevindingen
De 3 HMW vragen waarbij wij de 3 fictieve persona’s als vertegenwoordigers voor ons doelgroep
hebben gebruikt bij het verzinnen van de 3 HMW vragen. Deze 3 HMW vragen zijn:
1. Hoe kan een alleenstaande oudere die is uitgeleden in de badkamer eenvoudig en snel
om hulp vragen?
2. Hoe kan een oudere die niet goed meer ter been is toch bij zijn/haar bridgeclub komen?
3. Hoe kan er gezorgd worden dat vergeetachtige ouderen niet meer verjaardagen of na-
men vergeten?
Patronen uit bevindingen die opgenomen zijn in de persona’s
Patronen zijn:
1. Degene die zelfstandig
wonen maken gebruik
van IT.
2. Getrouwde stellen zijn
vaker gezonder
3. Gezonder = Vitaler
4. Alleenstaande hebben
behoefte aan noodknop
5. Veel contacten betekent
ook afname kringen
6. Vitale oudere hebben
vaak socialere leven
7. Alleenstaande zitten va-
ker op clubs
12. vrijdag 10 juli 2015 11
Informatie over onderwerpen rondom ouderen en feedback over de HMW vragen door het expert
interview (Bijlage M en N). Deze informatie hebben wij weer meegenomen bij het verbeteren van
onze ideeën bij de HMW vragen in de Ideation fase.
2.2.3 Kwaliteit
1. Traceerbaarheid naar verslagen en overige data
Onze bevindingen zijn genummerd zodat ze getraceerd kunnen worden uit welke interviewverslagen
de informatie afkomstig is. Alle ouderen hebben een uniek nummer gekregen die genoteerd konden
worden op een post-it.
2. Minstens een techniek om de how might we vragen op een juist niveau te brengen
Wij hebben geen techniek toegepast om de How Might We vragen op de juiste niveau te brengen.
Dit komt omdat onze eerste versie van de How Might We vragen al goed was gekeurd door begelei-
dende docenten. Dit heeft er toe geleid dat wij deze criteria niet hebben toegepast.
3. How might we vragen moeten gevalideerd worden aan de hand van persona’s of thema’s
De How Might We vragen konden gevalideerd worden aan de hand van de persona’s en thema’s
omdat wij met unieke nummers werkten om ons werk traceerbaar te maken. Zo konden wij de idee-
en traceren die meegenomen waren bij elke HMW vraag. Aan de hand van deze idee konden wij de
persona traceren waar het bij hoort. De eigenschappen van de persona’s hadden ook nummers en zo
konden wij bevestigen vanuit welke persona deze idee kwam en hoe dat in de HWM verwerkt was.
4. Minstens 3 technieken om de data te clusteren en te generaliseren
Dit hebben wij niet precies toegepast. Wel hebben wij onze eigen techniek gebruikt, namelijk bevin-
dingen categoriseren onder thema’s en deze weer voorzien van unieke nummers zodat wij de inter-
views met de ouderen konden traceren. Op deze manier konden wij ook tellen hoe vaak een bevin-
ding terug kwam uit de interviewverslagen aangezien elke nummer een oudere moest voorstellen.
5. Een SMART geformuleerde probleemstelling
Wij hebben de probleemstelling niet SMART geformuleerd. Dit hadden wij wel kunnen doen om de
probleemstelling nog scherper te krijgen.
6. Binnen de probleemstelling moet de oplossing geïmpliceerd worden
Deze criteria is wel gehanteerd door ons. De HMW vraag ging over hoe een alleenstaande oudere die
is uitgeleden in de badkamer eenvoudig en snel om hulp kon vragen. Onze oplossing was wel deels
uit de vraag te halen aangezien wij een oplossing hebben bedacht waarmee ouderen veiliger kunnen
douchen zonder dat ze bang hoeven te zijn dat er geen hulp word ingeschakeld wanneer hun iets
overkomt tijdens het douchen.
7. Validatie en coderen
We hebben de HMW vragen gevalideerd door feedback van de docenten en de expert te vragen.
13. vrijdag 10 juli 2015 12
2.3 Ideation fase
2.3.1 Aanpak
Op basis van de gekregen feedback van de docenten
en studenten hebben wij onze HMW-vragen aange-
past. De kern van de vraag hoefden echter niet te wor-
den gewijzigd. Aan de hand van de HMW-vragen zijn
wij in deze fase gaan brainstormen om tot ideeën te
komen. Hierbij hebben wij in onze projectruimte drie
witte velden gebruikt om per HMW-vraag tot ideeën te
komen.
Om onze eerste ideeën te bedenken hebben wij als
groep eerst de techniek Anoniem Brainstormen gebruikt. Hierbij krijgt ieder teamlid 60 minuten de
tijd om zelf ideeën op de papieren te plakken. Met deze techniek zijn uiteindelijk de meeste ideeën
bedacht. De ideeën van een teamlid leidde vaak tot nieuwe ideeën bij een ander teamlid. We hebben
hierbij toegepast wat ons in de workshop over creativiteit is geleerd, namelijk random worden op
papier zetten en ontdekken waar het toe leidt.
Na deze zestig minuten hebben wij de techniek Sensorial gebruikt. Met deze techniek hebben wij ons
meer gefocust op eigenschappen zoals horen, zien, proeven, voelen en ruiken. Hoewel deze techniek
tot een aantal ideeën hebben geleid, vonden wij deze techniek geen grote toevoeging van de brain-
stormsessie en heeft ook niet tot concrete ideeën geleid.
De laatste techniek de we gebruikt hebben is Brainwriting, hierbij hebben wij met twee andere
groepen steeds ideeën uitgewerkt tot nieuwe ideeën binnen een steeds afgesproken tijd. Deze
techniek heeft ons geholpen om meer input te krijgen voor de HMW-vraag:
‘Hoe kan een oudere die niet goed meer ter been toch met zijn/haar bridgeclub bezig zijn? ‘
Nadat wij de ideeën hebben bedacht voor de drie HMW-vragen zijn wij allereerst onze ideeën gaan
categoriseren. Veel ideeën hadden overlap met andere ideeën of er waren ideeën die samen tot nog
een beter idee konden leiden. Neem hier als voorbeeld ons gekozen idee van de badka-
mer(SAFLOOR), hierbij hebben wij de ideeën van een noodknop, timer en drukgevoelige vloer ge-
combineerd tot één idee.
Vervolgens hebben wij de overgebleven ideeën geëvalueerd op onze opgestelde design criteria:
- IT Gerelateerd
- Haalbaar
- Bestaat nog niet
- Toepasbaar doelgroep
- Betaalbaar voor oudere
Na deze selectie zijn wij per HWM-vraag tot ongeveer vijf ideeën gekomen om uit te werken als con-
cept. Er is dan verder geen andere techniek meer gebruikt om de ideeën te selecteren.
De geselecteerde ideeën zijn vervolgens uitgewerkt tot concepten. Hierbij hebben wij gebruik ge-
maakt van technieken als een poster maken, fictieve advertentie, stripverhaal en storytelling. Wij
hebben die week vooral veel aandacht besteed aan het uitwerken van de concepten.
Op de laatste dagen hebben wij de concepten voorgelegd aan zowel de ouderen als de geïnterviewde
expert Bert Hoogendoorn. Bij het gesprek hebben wij uitgelegd op welke thema’s (en de HWM-
vragen) we hebben gefocust om tot onze ideeën te komen. Per concept hebben wij aan de oudere
How Might We
1. Hoe kan een alleenstaande oudere die is
uitgeleden in de badkamer eenvoudig
en snel om hulp vragen?
2. Hoe kan een oudere die niet goed meer
ter been toch met zijn/haar bridgeclub
bezig zijn?
3. Hoe kan er gezorgd worden dat ver-
geetachtige ouderen niet meer verjaar-
dagen of namen vergeten?
14. vrijdag 10 juli 2015 13
uitgelegd hoe het werkte. Van de feedback die wij hebben gekregen, hebben wij beslo-
ten welke ideeën uitgewerkt gaan worden in de volgende fase.
2.3.2 Resultaten
Hierin wordt kort verteld welke ideeën tot een concept zijn uitgewerkt en de feedback die wij heb-
ben gekregen op de concepten( zie : Bijlage O: Uitwerking concepten , voor de concrete uitwerking
van de concepten en Bijlage P: Feedback concepten voor de feedback van de oudere)
HMW-1: Hoe kan een alleenstaande oudere die is uitgeleden in de badkamer eenvoudig en
snel om hulp vragen?
Douche timer en gevoelige ondergrond (Geselecteerd voor de volgende fase)
Bij dit idee wordt er gebruik gemaakt van een drukgevoelige
vloer. Het systeem kan met behulp van sensoren zien wanneer
een oudere is gevallen in de badkamer. Daarnaast wordt er ook
gebruik gemaakt van een timer.Vooraf moet de oudere een ti-
mer instellen om aan te geven hoelang ze gaat douchen. Als ze
niet voor de ingestelde tijd bevestigt dat ze klaar is met dou-
chen en de vloer heeft een valpartij geconstateerd, wordt de
thuiszorg ingeschakeld. De combinatie van deze twee tech-
nieken zorgt er voor dat de oudere sneller wordt geholpen bij
valpartijen in de badkamer.
Onze oudere vonden het een leuk idee, ze gaven aan dat het hen meer veiligheid biedt. Ook vin-
den ze het fijn dat ze de melder zelf niet hoeven te dragen. Er bestaat namelijk een ketting met
een noodknop maar oudere vinden het vervelend om zoiets te dragen. (zie filmpje van het idee
van de ketting: https://www.youtube.com/watch?v=bQlpDiXPZHQ )
Dit idee is gekozen om uit te werken in de volgende fase. Het idee biedt meer veiligheid voor ou-
dere en sluit het beste aan op de HMW-vraag. Ook dekt het idee de gevonden onderzoeksresul-
taten dat oudere slecht ter been zijn en angst hebben op latere leeftijd zelfstandig te blijven wo-
nen.
Digitale hartslag sensor met meldingssysteem
Deze smartwatch houdt continu de hartslag in de gaten door
de polsslagader te meten. De smartwatch staat continu in
verbinding met het internet via de Wi-Fi verbinding bij de
oudere. Wanneer er opvallende verschijnselen zijn, zal dit di-
rect door een systeem in het ziekenhuis worden opgemerkt
waardoor er eerder ingegrepen kan worden.
De oudere vonden dit idee wel handig, vooral omdat je een
dergelijk horloge de hele dag kan dragen. Wel kregen wij van de oudere de feedback om in plaats
van naar het ziekenhuis een melding te sturen naar de huisarts. Verder vroeg Expert Hoogen-
doorn zich af in hoeverre ouderen dit wel willen dragen, hij denkt dat niet alle oudere hier be-
hoefte aan hebben.
Idee is ontstaan uit de
brainstormwoorden:
Sensor
Timer
Noodknop
Ok Knop
Druk sensoren in
vloer
Idee is ontstaan uit de brainstrom-
woorden:
Flatbewoners
Monitoren
Apple watch
Telefoon
Digitale hartslagmeter
15. vrijdag 10 juli 2015 14
Dit idee is ook niet gekozen om verder uit te werken. Dit kwam vooral omdat het
idee minder aansloot op de HMW-vraag. Ook bestonden dergelijke systemen al in de zorgsector
(Hartstichting, 2015).
Uitbreiding spraak op Smartphones (siri)
Spraakbesturing van telefoons bestaat al, maar met een
uitbreiding van de spraakbesturing willen wij oudere
meer met dit systeem betrekken. Zo kan een oudere
wanneer deze is gevallen zeggen tegen de telefoon om
de thuiszorg te bellen. De spraakbesturing zorgt ervoor
dat de thuiszorg gebeld wordt en slaat andere gegevens
op.
De oudere vonden het een grappig en geweldig idee om te praten tegen de telefoon maar gaven
wel aan dat het idee ver van ze afstond. Een andere oudere voegde hieraan toe om dit systeem
te koppelen aan het idee van een digitale agenda op een koelkast.
Dit idee is ook niet gekozen omdat het niet voldoende aansluit op de HMW-vraag. Verder was
het ook onzeker of ouderen hiervan gebruik zouden maken.
HMW-2: Hoe kan een oudere die niet goed meer ter been met zijn/haar bridgeclub bezig
zijn?
Oculus Rift met bridgen
Met dit spontane idee wilden wij zorgen dat ouderen, die slecht ter been zijn, met behulp van
een oculus rift kunnen bridgen met andere ouderen. Met de bril zou je de ouderen van de brid-
geclub kunnen zien, horen en kan men tegen ze praten.
De oudere hadden op dit idee veel kritiek. Ze vonden het niet gezellig omdat je door het ontbre-
ken van het echte sociale contact je sociale kringen misschien kwijt raakt . Een oudere gaf aan
dat wanneer je het huis niet meer uit gaat, je dreigt te versloffen en niet meer goed voor jezelf
zorgt. De expert vroeg zich ook af of ouderen wel bereid waren om deze bril te dragen
Dit idee is niet gekozen voornamelijk door de bovenstaande feedback die wij hebben gekregen.
Daarnaast was het de vraag of zoiets wel haalbaar is om te realiseren, aangezien Oculus Rift pas
uit de kinderschoenen is. Het zal daarom nog wel wat tijd nodig hebben om voor dit apparaat dit
soort applicaties te ontwikkelen (Venner, 2014).
Bridgefiets
Met de bridgefiets is het de bedoeling om de oudere gezamenlijk op te halen met één grote fiets.
Op de fiets kunnen ze vervolgens gezellig met elkaar bridgen.
De oudere vonden het niet een geweldig idee. Zij zouden liever zelf met het OV gaan of zich laten
ophalen door iemand anders. Vooral in Zoetermeer zou hiervoor geen behoefte zijn. Het idee kan
misschien wel werken in kleinere dorpen. Ook bij slecht weer kan dit idee niet worden gebruikt.
Volgens de expert was het ook nog maar de vraag of oudere wel met zo’n bridgefiets geassoci-
eerd willen worden.
Hoewel dit idee het beste aansloot op de HMW-vraag is er uiteindelijk niet voor gekozen omdat de
ouderen het zelf geen goed idee vonden, we vroegen ons ook af of deze fiets wel te gebruiken is voor
minder vitale ouderen. Het idee voldeed niet aan de opgestelde criteria omdat het niet IT-
gerelateerd.
Idee is ontstaan uit de brainstrom-
woorden:
Pratende Smart phone
Tablet
‘vragen of het goed gaat’
16. vrijdag 10 juli 2015 15
Bridgelift
De bridgelift is een applicatie die zoekt naar vrijwilligers om ouderen te helpen om ze bij hun activi-
teit te brengen, dit is een soort Uber voor ouderen.
De ouderen vroegen zich bij dit idee af of er wel genoeg mensen bereid zijn om een lift te geven. Ook
gaven ze aan dat ze meestal in hun persoonlijke netwerken mensen konden regelen om hen naar de
bridgeclub te brengen en vonden ze het idee daarom overbodig.
We hebben dit idee niet verder uitgewerkt in de volgende fase. Hoewel het aan onze criteria vol-
deed, was er te weinig enthousiasme voor om het door te zetten.
HMW-3: Hoe kan er gezorgd worden dat vergeetachtige ouderen niet meer verjaardagen of
namen vergeten?
Familie Quiz App (Geselecteerd voor de volgende fase)
Uit onze interviews bleek dat ouderen houden van spelle-
tjes spelen zoals bridgen, memory, sudoku en scrabble.
De ouderen gaven aan dat ze deze spelletjes doen om
hun geheugen scherp te houden. In het onderdeel “Din-
gen onthouden” helpt deze app om relevante informatie
over vrienden en familie te onthouden. De app zorgt er-
voor dat de oudere dagelijks een quiz kan uitvoeren die
vragen stelt over sociale kringen en dergelijke.
De ouderen waren onzeker of dit wel een goed idee was, ze twijfelden over de werking van het
idee, vooral bij demente ouderen. Onze expert vond het wel een erg goed idee, hij was ervan
overtuigd dat een dergelijke app in de beginfase van dementie voor stabiliteit zorgt.
Omdat onze expert zo enthousiast was over het idee hebben we deze verder uitgewerkt in de
prototype fase. Ook sloot dit idee aan bij de HMW-vraag en voldeed het aan onze criteria.
Pratende wekker
De pratende wekker benoemt het gehele schema van de dag van een oudere, zodat de oudere
hun planning niet vergeten.
De oudere vonden het een handig en gemakkelijk idee als iemand zegt wat hun planning is. Bert
gaf nog als tip om de planning vaker per dag op te noemen.
Hoewel het idee voldoende aansloot op de HMW-vraag, hebben wij niet gekozen voor dit idee.
Mede omdat wij een afweging moesten maken tussen dit idee en de familie Quiz. Bert Hoogen-
doorn vond zelf dat de familie Quiz zijn voorkeur had als beste keuze, daarop hebben wij dan ook
onze keuze gemaakt om niet dit idee verder uit te werken.
2.3.3 Kwaliteit
In deze fase hebben wij drie witte vellen gebruikt om de HMW-vragen op te schrijven, op de vellen
hebben wij vervolgens post-its geplakt van de ideeën. De ideeën kwamen dus voort uit de HMW-
vragen.
Idee is ontstaan uit de brains-
tromwoorden:
Familie spel
Namen quiz
Memory
Max geheugen trainer
17. vrijdag 10 juli 2015 16
We hebben wij de ideeën minder goed gekoppeld aan de persona’s. Tijdens deze fase
hebben wij de ideeën meer gefocust op onze opgestelde HMW-vragen dan de persona’s. Achteraf
hebben wij pas gekeken of onze ideeën passen bij de persona’s.
Per HMW-vraag hebben wij ongeveer 25 ideeën bedacht, dus vijf minder dan in de kwaliteitscriteria
staat opgesteld. Als wij meer technieken hadden gebruikt en er meer tijd hadden besteed hadden we
wellicht meer ideeën kunnen bedenken. We hebben echter de focus gelegd op het uitwerken van
ideeën naar concepten dan op het verzamelen van veel ideeën.
Onze concepten zijn voorgelegd aan zowel de ouderen als aan onze expert. Van onze ouderen had-
den twee de tijd om de ideeën te bespreken, we hebben hierdoor minder feedback ontvangen waar-
door het voor ons lastig was om de concepten te beoordelen.
Om tot de ideeën te komen hebben wij gebruik gemaakt van drie technieken, anoniem brainstor-
men, sensorial en brainwriten. Ook is techniek random woorden opschrijven gebruikt om daardoor
tot samengestelde ideeën te komen.
Hoewel wij ontwerpcriteria hebben opgesteld om de ideeën te selecteren, zijn onze ontwerpcriteria
niet traceerbaar. Wij hebben de criteria opgesteld om te beoordelen wat wij zelf vonden waar het
idee minimaal aan moest voldoen.
Wij hebben de fase afgesloten door de ideeën eerst per HMW-vraag te groeperen en op basis van
onze gekregen feedback de ideeën te prioriteren. Hierdoor hebben wij twee ideeën kunnen selecte-
ren om uit te werken als prototype in de volgende fase.
2.4 Prototype fase
2.4.1 Aanpak
Tijdens de vorige fase hebben wij besloten om twee ideeën verder uit te werken. De ideeën zijn ge-
kozen omdat ze binnen de opgestelde criteria vielen, aansloten op de HMW-vraag en positief zijn
beoordeeld door zowel de ouderen als onze expert. omdat de ideeën behoorlijk verschillend waren,
hebben wij gekozen om twee oplossingen uit te werken.
Voordat wij met de poster en prototype zijn begonnen, hebben wij per idee eerst de onderzoeksvra-
gen gedefinieerd(zie Bijlage Q: Onderzoeksvragen Prototypes). We hebben nog een brainstormses-
sie gehouden om de vragen scherp te krijgen.
Nadat de onderzoeksvragen scherp waren opgesteld en de twee concepten tot op zekere hoogte
waren gedefinieerd, hebben we het werk verdeeld. Van de twee concepten hebben we allereerst
informatieve posters gemaakt(zie Bijlage R: Posters). De andere twee projectleden zijn bezig ge-
weest met het idee verwerken tot een prototype(uitwerking prototype staat beschreven in resulta-
ten). Voor het eerste idee, de familie Quiz, hebben wij met Microsoft PowerPoint een clickable demo
gemaakt. De tweede prototype is uitgewerkt in de vorm van een informatiefilmpje.
De twee prototypes zijn voorgelegd aan de ouderen. We hebben de ouderen voor de clickable demo
achter de computer gezet om de oudere het zelf te laten testen.
Wij hebben de ouderen hierbij geobserveerd om te analyseren tegen welke problemen ze aan liepen.
Naast dat de ouderen de demo hadden uitgeprobeerd hebben we ze enkele vragen gesteld over de
prototype en de werking ervan.
18. vrijdag 10 juli 2015 17
We hebben de ouderen het introductiefilmpje laten zien van de drukgevoelige vloer in
de badkamer, nadat ze het filmpje hadden bekeken hebben we wederom een aantal vragen gesteld
over de prototype en de werking ervan.
2.4.2 Resultaten
Voor het eindresultaat hebben wij twee prototypes opgeleverd, deze twee prototypes zijn door zo-
wel de ouderen als de expert getest. Hieronder wordt de feedback van de ouderen en de expert
beschreven en welke keuze wij hebben gemaakt om het idee verder uit te werken in de laatste fa-
se(zie Bijlage S: Testen prototypes ouderen voor feedback van zowel de oudere als de expert).
SAFLOOR
In paragraaf 4.2.2 wordt duidelijk beschreven hoe de drukgevoelige vloer werkt. Voor dit idee heb-
ben wij een introductiefilmpje gemaakt met uitleg hoe het idee werkt. Dit filmpje hebben wij laten
zien aan de oudere en de expert, zij gaven de volgende feedback:
Voor de ouderen die zelf thuiszorg hebben was dit idee overbodig maar voor andere ouderen kan het
idee zorgen voor meer veiligheid. Men twijfelde wel aan hoe men de deur zou openen wanneer de
oudere op de grond ligt en of het systeem wel te implementeren is in een huurwoning. Bert Hoogen-
doorn had nog als tip meegegeven dat voor de ouderen een advies moet komen over hoeveel minu-
ten ze de timer moeten instellen. Sommige oudere die niet vitaal meer zijn, moeten dan bijvoorbeeld
de timer op vijf minuten zetten i.p.v. dertig minuten.
Met de gekregen feedback zijn wij vervolgens weer gaan brainstormen, daaruit hebben wij onder
andere bedacht om de SAFLOOR draagbaar te maken. Ook moet er goed samengewerkt worden met
de thuiszorg om het idee te implementeren. Daarnaast werden wij bewust van de vraag wie verant-
woordelijk is voor het geven van advies rondom de timer, wie er gebeld moet worden bij nood en
wie de sleutels heeft om de deur te openen.
Nadat we de feedback hadden verwerkt en het prototype hadden verbeterd, besloten we om dit
idee te presenteren voor de stakeholders. Dit is volgens ons het beste idee omdat het goed aansluit
bij de onderzoeksresultaten, de interviews en het literatuuronderzoek.
Klik hier om het introductie filmpje te bekijken:
https://www.youtube.com/watch?v=axs24dGriQ4&feature=youtu.be
De familie Quiz App
Voor dit idee hebben wij een clickable demo gemaakt met PowerPoint. De clickable demo hebben wij
vervolgens laten testen door de ouderen. Het viel ons op dat de ouderen moeite hadden met het
testen van de demo omdat het nog niet volledig werkte. Het was voor de ouderen verwarrend dat de
vragen over sociale kringen fictief waren en niet klopte met de werkelijke sociale kringen van de ou-
deren. Toen dit werd uitgelegd snapten de ouderen het beter.
Tijdens de observatie viel op dat de ouderen het ouderen het leuk vonden om te doen, ze gaven aan
dat het in combinatie met de geluidjes een fijne beleving was. We hebben na het testen een aantal
vragen gesteld over de prototype, dit leidde tot goede feedback. Zo werd ons duidelijk dat de app
niet werkt bij mensen met kleine sociale kringen. Uiteindelijk hebben we gekozen om het idee niet te
presenteren aan de stakeholders.
Het idee kan misschien zorgen voor stabiliteit voor vergeetachtige en demente oudere, maar daar-
voor heeft ons team nog te weinig onderzoek na gedaan. Daarnaast lost dit idee niet de eenzaam-
heid op bij ouderen, dit was wel onze doelstelling.
19. vrijdag 10 juli 2015 18
Klik hier om zelf de clickable demo te testen (Open de link met Internet Explorer):
https://onedrive.live.com/redir?resid=E8AD3DB3C22934DD!921&authkey=!AL4Rc-
IyUM0uIMI&ithint=file%2cppsx
2.4.3 Kwaliteit
Tijdens de testfase hebben wij de ouderen bekend gemaakt met onze ideeën zodat ze hetzelfde
beeld kregen van de ideeën als wij hebben. Met het introductiefilmpje van SAFLOOR kregen de oude-
re een beeld van wat de bedoeling van het idee was. Ze gaven zonder dat wij vragen stelden al de
nodige feedback op het idee. Voor de clickable demo was het in het begin even zoeken voor de ou-
dere hoe het werkte, helaas moesten wij de demo op de laptop laten zien i.p.v. een tablet. Een tablet
had waarschijnlijk gezorgd voor een betere beleving bij de oudere. Achteraf was de beleving voor de
oudere ook leuker geweest als er in de clickable demo vragen zaten over hun eigen familie. Door
gebrek aan tijd konden wij die beleving niet meer realiseren. Verder is de gekregen feedback vastge-
legd en is de feedback alleen verwerkt in het idee van de SAFLOOR, aangezien wij als team hadden
besloten om de familie quiz app niet meer in de volgende fase mee te nemen.
De prototypes sloten aan bij onze gemaakte persona’s. Het idee van de SAFLOOR sloot aan op onze
persona ‘Gehuwde zelfstandige’. Hoewel zij momenteel nog zelfstandig woont met haar man, is ze
erg afhankelijk van haar man en het gaat vitaal ook minder goed met haar. De SAFLOOR moet één
angst wegnemen als ze alleen woont om toch veilig te kunnen douchen.
De familie quiz app moest voornamelijk aansluiten op de persona ‘Gepensioneerde weduwnaar’.
Hoewel deze persona niet vergeetachtig of dement is, willen wij met deze oplossing zorgen voor zijn
eenzaamheid. Doordat deze persoon kennis heeft van IT, hebben wij de familie quiz app bedacht
voor de tablet. Achteraf sloot het idee minder aan bij de persona, omdat deze app alleen kon werken
als die een grote familie of veel kennissen had, dat was niet het geval. Daarom is naar onze mening
het idee niet geslaagd om de pijnpunten van deze persona weg te nemen.
Van het gekozen prototype, de SAFLOOR, wordt het introductiefilmpje gebruikt als basis voor het
daadwerkelijk product. Door gebrek aan kennis van technieken op het gebied van zo’n drukgevoelige
vloer (zoals de sensoren en hoe zo’n draagbare vloer überhaupt werkt) hebben wij het idee globaal
uitgewerkt. Mocht het idee aanslaan, dan zal er een ander team moeten komen om te onderzoeken
of dit idee daadwerkelijk gerealiseerd kan worden. Het introductiefilmpje zal de eerste input kunnen
geven om het idee verder te werken tot een pilot versie. Het filmpje is gemaakt in een powerpoint-
achtige omgeving. De gekregen feedback hebben wij verwerkt in het advies.
20. vrijdag 10 juli 2015 19
3. Advies
Uit de vele ideeën die zijn ontstaan in de ideation fase, is uiteindelijk één idee gekozen en nader
uitgewerkt. Het idee van de SAFLOOR wordt in dit hoofdstuk beschreven.
3.1 Waarop is het idee gebaseerd?
Tijdens dit onderzoek naar vitaliteit hebben wij diverse ouderen benaderd voor een empatisch inter-
view. Deze ouderen zijn geïnterviewd en hebben bijgedragen aan de beeldvorming rondom de doel-
groep. Uit de interviews zijn diverse thema’s en angsten van de ouderen bekend geworden. Zo is
door meerdere ouderen aangegeven dat zij bang zijn om te vallen. Wanneer ouderen vallen is de
kans op botbreuken en kneuzingen vele malen groter dan bij jongere mensen. De volgende punten
zijn in de interviews naar voren gekomen:
- Ouderen zijn slecht ter been;
- Ze zijn herstellende van een heupoperatie;
- Ouderen doen weinig aan beweging;
- Ouderen willen ondanks achteruitgang zelfstandig blijven wonen
Uit het deskresearch blijkt dat vallen van ouderen een veel voorkomend probleem te zijn (Gemeente
Rotterdam, 2011). Veelal zijn de ouderen niet in staat om op te staan dan wel hulp in te schakelen.
Om de oplossing in te richten hebben wij ons idee gericht op de badkamer waar de meeste valpartij-
en voorkomen. Wellicht kan onze idee ook worden toegepast in andere ruimtes in huis.
Tijdens de ideation fase van het design thinking proces hebben wij met de onderzoeksgroep gebrain-
stormd over mogelijke ideeën. Het idee van de SAFLOOR is uiteindelijk gekozen als eindoplossing.
3.2 Het idee: SAFLOOR
De naam van het gekozen idee is voortgekomen uit twee Engelse woorden. De combinatie van Safe
(veilig) en Floor (vloer) heeft geleid tot SAFLOOR. Deze woorden zijn gekozen omdat ze ons idee het
beste omschrijven en samenvatten. Het gaat immers om veiligheid wat door een technologisch inno-
vatieve vloer mogelijk wordt gemaakt.
3.2.1 De probleemstelling
Jaarlijks komen er 72.000 ouderen bij de spoedeisende hulp als gevolg van een valpartij. Een zieken-
huisopname waarbij letsel als gevolg van de val aan de orde is, kost gemiddeld 9.000 euro. Op jaar-
basis kost dit zo’n 674 miljoen euro. Vele van deze valpartijen gebeuren in de badkamer. Doordat
ouderen vaak minder stevig op hun benen staan en de badkamer een gladde ruimte is, is de kans op
een valpartij in de badkamer erg groot. Vaak zijn ouderen niet sterk genoeg om zelf overeind te ko-
men. Doordat zij niet overeind kunnen komen blijven ze vaak lang op de badkamervloer liggen voor-
dat zij gevonden en geholpen worden.
Klik hier voor een korte introductie over de probleemstelling:
https://www.youtube.com/watch?v=mTC2QC_6AnU&feature=youtu.be
21. vrijdag 10 juli 2015 20
3. 2.2 De oplossing
Met de SAFLOOR wordt de thuiszorg automatisch gealarmeerd wanneer een oudere in de badkamer
is gevallen. De SAFLOOR maakt gebruik van een timer en een drukgevoelige mat.
Voordat een oudere kan gaan douchen dient hij/zij eerst de timer in te stellen.
De timer kent een eenvoudig principe waarbij de functies ook visueel duidelijk
zijn gemaakt. Door met de ‘set’ knop allereerst de tijd in te stellen dat de oude-
re denkt te gaan douchen, wordt ook direct de toevoer van de warme kraan
van de douche aan gezet. De warme kraan werkt niet zonder de timer aan te
zetten, op die manier vergeten ouderen de timer niet. Het instellen van de tijd
is per minuut instelbaar. Door meerdere malen op de ‘set’ knop te drukken
komt er steeds 1 minuut bij. Vervolgens dient er op de groene ‘start’ knop ge-
drukt te worden. De exacte douchetijd hoeft niet ingesteld te worden. Echter is
het wel van belang dat de schattig zo reëel mogelijk is. Hoe reëler de schatting, hoe eerder de alar-
mering bij een val zal werken. Wanneer de douchetijd te ruim ingeschat is, zal de gevallen persoon
moeten wachten totdat de timer is afgelopen voordat de melding wordt verstuurd. Wanneer de ou-
dere klaar is met douchen, dient hij/zij ten alle tijden op de rode ‘stop’ knop te drukken. Hiermee
wordt de douche periode beëindigd en de warme kraan weer afgesloten.
De drukgevoelige vloermat is speciaal geschikt voor
badkamers en kan in de douchecabine geplaatst wor-
den. De mat herkent de drukpunten van voeten op de
mat en registreer deze als een staand persoon. Mocht
de oudere vallen, zal het drukpunt over een veel gro-
ter oppervlakte verspreid worden. Dit wordt geregi-
streerd door de mat.
Doordat er gebruik wordt gemaakt van zowel de timer
als de drukgevoelige mat, is er altijd sprake van een
dubbele verificatie voordat er een melding naar een
hulpverlenende organisatie wordt verstuurd. Hiermee
worden onnodige meldingen voorkomen. De melding
wordt immers pas verstuurd wanneer er sprake is van
een afgelopen timer die niet is afgemeld met de ‘stop’
knop en een vergroot drukpunt op de drukgevoelige
mat ten opzichte van het moment dat de timer geac-
tiveerd werd. Doordat er wordt gekeken naar het
verschil met het moment van activatie, worden ook
spullen zoals handdoeken of hulpmiddelen voor ou-
deren zoals een rollator of een stok niet gezien als
vergroting van het bedrukte oppervlakte. Door de
combinatie van de niet afgemelde timer en het grotere bedrukte oppervlakte, wordt de thuiszorg of
andere hulpverlenende organisatie gealarmeerd.
Zij kunnen dan zo spoedig mogelijk naar de locatie van de melding gaan om de oudere overeind te
helpen en wanneer nodig eerste hulp te verlenen.
3.2.3 Eisen voor de toepassing en werking van SAFLOOR
Om het SAFLOOR systeem goed te laten werken zijn een aantal zaken noodzakelijk. Hieronder wor-
den diverse benodigdheden en de relevantie voor de werking van het SAFLOOR systeem toegelicht.
Figuur 1: Timer
Figuur 2: De vloer
22. vrijdag 10 juli 2015 21
Stroomvoorziening, zowel de drukgevoelige mat als de timer moeten voorzien
worden van stroom. Voor de drukgevoelige mat gaat dit via een adapter die direct op het
stopcontact aangesloten wordt. De timer heeft een interne batterij. Mocht de batterij bijna
op raken wordt hiervan een melding zonder spoed verzonden naar de thuiszorg zodat zij de
batterij bij het eerst volgende bezoek bij de oudere kunnen vervangen.
Internetverbinding, om de melding te kunnen verzenden naar de thuiszorg of andere hulp-
verlenende organisaties is een carrier vereist. Hiervoor wordt een internetverbinding ge-
bruikt. De drukgevoelige mat en timer zijn beide draadloos verbonden met een mini router
die vervolgens is aangesloten op het lokale Wi-Fi netwerk. De SAFLOOR heeft een eigen ex-
terne mini router nodig omdat het vaak voorkomt dat er geen Wi-Fi ontvangst is in de bad-
kamer. Door de mini router net buiten de badkamer te plaatsen vangt deze signaal op van
zowel het lokale Wi-Fi netwerk als van de timer en drukgevoelige mat.
4.3 Betrokkenheid stakeholders
Om dit idee tot een succes te maken is het van groot belang dat diverse stakeholders een toekomst
zien in het hier boven beschreven idee. Onderstaand worden de belangrijkste stakeholders en hun
rol in de realisatie toegelicht.
4.3.1 Technologisch bedrijf met betrekking tot druksensoren
Aangezien wij niet beschikken over de juiste kennis om een drukgevoelige vloermat te ontwikkelen is
een gespecialiseerd bedrijf in een dergelijke technologie nodig. Dit bedrijf dient de mat te ontwikke-
len waarin druk wordt vertaald naar een oppervlakte dat vervolgens wordt gecommuniceerd met het
systeem geleverd door de IT leverancier zoals hieronder beschreven.
4.3.2 IT Leverancier
Om alle aspecten op elkaar aan te laten sluiten is een IT leverancier noodzakelijk. Dit bedrijf moet
zorgen voor de verbinden en de signalen tussen de vloermat en het systeem. Ook de timer moet
worden aangesloten op het systeem voor de dubbele verificatie en de noodmelding
Voor de hulpverlenende organisatie zal er ook een portal aangemaakt moeten worden waarin een
overzicht is van het aantal aangesloten systemen en de locaties hiervan. Hieraan gekoppeld dient
een sleutelnummer te zijn zodat de hulpverlenende organisatie weet welke sleutel bij de noodmel-
ding hoort en het huis geopend kan worden.
De ideale situatie is wanneer hiervoor een app ontwikkeld wordt waarmee de medewerkers van de
hulpdienst zijn uitgerust zodat de dichtstbijzijnde hulpverlener gecontacteerd wordt en direct tot
actie over kan gaan. Echter neemt dit wel een vele malen geavanceerder systeem en hogere kosten
met zich mee. Zo zullen alle hulpverleners uitgerust moeten worden met een mobiel apparaat die
continu in verbinding staat met het hoofdsysteem en met enige regelmaat de locatie gegevens door-
geeft.
3.2.4 Hulpverlenende organisatie
Uiteraard is het beschreven idee niet uitvoerbaar zonder hulpverlenende organisatie. Wanneer er
mensen in nood zijn en de SAFLOOR hier melding van maakt, is het van belang dat hier op geantici-
peerd wordt door een hulpverlenende organisatie. Een voorbeeld van een dergelijke hulpverlenende
organisatie zou de lokale thuiszorg kunnen zijn aangezien de doelgroep van de SAFLOOR veelal al
contact heeft met de thuiszorg.
23. vrijdag 10 juli 2015 22
De hulpverlenende organisatie dient genoeg capaciteit te hebben om mensen te stu-
ren naar iemand die in nood is. Verder is het van belang dat de hulpverlenende organisaties bereid
zijn te investeren in een SAFLOOR systeem en over de juiste kennis beschikken om hier mee te wer-
ken.
Tevens liggen er ook mogelijkheden voor de hulpverlenende organisatie om het SAFLOOR systeem
‘as a service’ aan te bieden en niet als koop voor de doelgroep. Dit bespaart veel kosten voor de ou-
deren en maakt de systemen breder inzetbaar. Dit zorgt er ook voor dat de systemen herplaatsbaar
en dus herbruikbaar zijn wanneer een gebruiker van het systeem komt te overlijden.
4.4 Implementatie en stimulatie voor early adopters
Om er voor te zorgen dan de zogenoemde early adopters met dit idee aan de slag gaan en het tot
een succes brengen is het van belang dat er een financiële partij gevonden wordt die dit idee onder-
steunt. Er zijn uiteraard verschillende manieren waarop deze financiering rond kan komen. Zo kan er
gebruik gemaakt worden van crowd funding maar ook kunnen de diverse stakeholders benaderd
worden om te peilen of zij interesse hebben in een dergelijk systeem. Uiteraard is er ten alle tijden
ruimte voor aanpassingen en doorontwikkeling naar aanleiding van de input van de early adopters.
Voor een hulpverlenende organisatie is het zeer interessant om te investeren in dit project. Zij kun-
nen het systeem als een service leveren aan hun klanten. Zo kunnen zij het verschil maken ten op-
zichte van hun concurrentie en hun doelgroep beter van dienst zijn. Tevens kan dit voor thuiszorgin-
stellingen ook veel tijd schelen voor bijvoorbeeld routine controles omdat het geautomatiseerde
systeem automatisch melding geeft wanneer er hulpbehoevenden zijn. Door het aan te bieden als
een service kan het systeem ook voor extra inkomsten zorgen voor de thuiszorg. Dit scheelt voor de
doelgroep een grote kostenpost voor de aanschaf van een SAFLOOR en de thuiszorg kan het systeem
breder inzetten wanneer een van de gebruikers komt te overlijden.
24. vrijdag 10 juli 2015 23
4.5 Nader onderzoek
Er zijn nog een aantal zaken niet aan bod gekomen in het onderzoek. Om het SAFLOOR systeem goed
te toetsen aan de doelgroep is het van belang dat diverse delen van het onderzoek opnieuw worden
uitgevoerd waarbij een grotere steekproef wordt gehouden. In de situatie van dit onderzoek zijn er in
totaal 16 ouderen in en rondom Zoetermeer geïnterviewd. Op basis van deze interviews is er in de
ideation fase van het design thinking proces een idee ontstaan voor de SAFLOOR. Dit idee is vervol-
gens nader uitgewerkt en voorgelegd aan 3 van de respondenten.
Om de toepasbaarheid op grotere schaal te toetsen is het van groot belang dat er opnieuw een on-
derzoek uitgevoerd zal worden met betrekking op een grotere populatie. Voor de betrouwbaarheid
van dit onderzoek dient de steekproef ook groter te zijn. Door de beperkte tijd waarin dit onderzoek
is uitgevoerd behoorde een grotere steekproef niet tot de mogelijkheden.
De beperking in het huidige onderzoek zit in het feit dat de respondenten veelal redelijk vitaal waren
en vrijwillig hebben deelgenomen aan het onderzoek. Op het moment van de beslissing voor deel-
name aan het onderzoek was er voor de doelgroep geen concreet doel voor ogen wat van hun ver-
wacht werd en welke richting het resultaat op zou gaan. Nu het concrete idee voor de SAFLOOR uit-
gewerkt is, zullen er hoogst waarschijnlijk meer respondenten omdat ze een idee voor ogen hebben
in plaats van een nog te beginnen onderzoek
Verder is het ook van cruciaal belang dat het idee van de SAFLOOR aan de betrokken stakeholders
wordt voorgelegd. Zonder deze stakeholders is er immers geen kans van slagen voor de SAFLOOR. Op
19 juni 2015 is de SAFLOOR wel gepresenteerd aan de respondenten van het huidige onderzoek,
belanghebbenden bij de gemeente Zoetermeer en diverse woningbouw corporaties. Mogelijk liggen
hier nieuwe kansen voor nader onderzoek.
25. vrijdag 10 juli 2015 24
5. Tekortkoming onderzoek
Gedurende het onderzoek zijn er een aantal zaken geweest waar meer aandacht aan besteed had
moeten worden. In dit hoofdstuk worden een aantal cruciale punten uit het onderzoek toegelicht
waar nader onderzoek op zijn plaats zou zijn ter bevestiging van het veronderstelde.
5.1 Interviews, steekproef in verhouding tot populatie
Tijdens de empathize fase zijn er empathische interviews gehouden met de doelgroep. Als project-
groep hebben wij 4 respondenten geïnterviewd en 12 interviewverslagen van andere groepen gekre-
gen. De doelgroep die wij hebben geïnterviewd voldeed echter niet aan de vooraf veronderstelde
verwachting van eenzaamheid en slechte vitaliteit. Ook was de steekproef te klein vergelijking tot de
populatie waar de oplossing betrekking op heeft.
5.2 Literatuur
Tijdens het onderzoek zijn er diverse literaire bronnen geraadpleegd. Met name in de empathize fase
zijn er literaire bronnen gebruikt om in te leven in de doelgroep. Echter valt achteraf te concluderen
dat meer literatuur onderzoek naar beschikbare bronnen en al uitgevoerde onderzoeken op zijn
plaats had geweest omdat er over dit onderwerp meer bekend is dan wij dachten
5.3 Diepte onderwerpen
Vooraf werd verwacht dat eenzaamheid en vitaliteit kernthema’s zouden zijn voor de doelgroep.
Deze thema's zijn echter niet duidelijk terug gekomen in de interviews. Een mogelijke oorzaak is dat
wij niet genoeg de diepte in zijn gegaan tijdens de interviews, door meer doorvragen te stellen had-
den we mogelijk meer achterliggende informatie kunnen krijgen. Wij zien dit als een echte tekortko-
ming van de onderzoekers en niet van de wijze van het onderzoek zelf.
Het feit dat er te weinig de diepte is is gegaan komt mogelijk omdat de doelgroep van dit onderzoek
geheel nieuw was en er geen duidelijke verwachtingen vooraf waren voor de uitkomsten van het
interview. Hierdoor zijn delen van het interview ongestructureerd verlopen en aan improvisatie
overgelaten. Mogelijk is hierdoor, ondanks het gebruik van het interviewboekje, afgeweken van de
rode draad in het interview waardoor niet alle onderwerpen even goed aan bod zijn gekomen en in
de diepte zijn uitgewerkt.
5.4 Representativiteit
Het beperkte aantal respondenten voor dit onderzoek heeft als gevolg gehad dat de representativi-
teit van dit onderzoek erg laag is. Door het beperkte aantal respondenten is er mogelijk geen over-
eenstemming tussen de geïnterviewde steekproef en de totale populatie waar dit onderzoek betrek-
king op heeft. De uitkomsten van de interviews zijn mogelijk alleen van toepassing op onze onder-
zoeksgroep en niet de totale doelgroep.
5.5 Onderzoeksduur
Omdat er maar zes weken voor dit project gepland stonden hebben we weinig tijd gehad om de fases
grondig uit te voeren en af te ronden. Hierdoor kon er minder goed de diepte in gegaan worden om-
dat er simpelweg geen tijd voor was.
26. vrijdag 10 juli 2015 25
5.6 Vervolg onderzoek
Om dit onderzoek verder voort te zetten en de betrouwbaarheid van de resultaten te vergroten, is
een vervolgonderzoek nodig. Zo is een grotere steekproef voor het toetsen van de toepasbaarheid
van de oplossing nodig. Feedback van de doelgroep en mogelijke verbeterpunten zullen hierbij van
cruciaal belang zijn om de oplossing tot een succes te maken.
Bij uitvoering van onderzoek met een grotere steekproef moet tevens ook de representativiteit ge-
waarborgd worden. Het is van belang dat alle eigenschappen van de populatie in een gelijke verhou-
ding terug komen in de steekproef. Hierbij kan gebruik gemaakt worden van de a-selecte steekproef
waarbij elke eigenschap van de populatie even veel kans heeft om in de steekproef terecht te komen.
Vooraf aan de uitvoering van nieuwe interviews zal een diepgaand literatuuronderzoek nodig zijn.
Gedane studies naar deze onderwerpen kunnen hierbij richting geven aan ons eigen onderzoek naar
een oplossing. Ook kan het literatuuronderzoek goed gebruikt worden om de eigenschappen van de
populatie te achterhalen en dit te toetsen in de interviews.
Voor een vervolgonderzoek is er meer tijd nodig dan de zes weken die wij gekregen hebben. Met een
grotere onderzoekstijd zal meer tijd ingepland kunnen worden voor de verschillende te doorlopen
fasen. Hierbij kan men dieper op elke fase ingaan en hoeven fases niet te snel doorgewerkt worden,
dit bevordert de kwaliteit.
Het vervolgonderzoek zou uitgevoerd kunnen worden door een belanghebbende stakeholder. Voor
deze organisatie kan een nader onderzoek met betrekking tot de beschreven oplossing zeer relevant
zijn aangezien zij als organisatie een grote en cruciale rol hebben in de uitvoering en het succes van
het product. Ook kan het werkelijkheid worden van het idee zorgen voor een omzet en winstverho-
ging voor de stakeholders. Dit kan voor de stakeholders een motiverende factor zijn om nader onder-
zoek voor de uitvoering in gang te zetten.
Het is echter wel van belang om nader onderzoek uit te voeren voordat het product op de markt
gebracht wordt. Door het beperkte onderzoek met de kleine steekproef waar dit onderzoek betrek-
king op had, zijn er mogelijk nog punten ter verbetering voordat het product op de markt gebracht
kan worden.
Enkele punten die nader onderzocht moeten worden zijn de onderstaande:
• De representativiteit van de steekproef ten opzichte van de gehele onderzoekspopulatie en moge-
lijke doelgroep buiten de omgeving Zoetermeer. Dit onderzoek is toegespitst op de ouderen in Zoe-
termeer en omgeving, voor bredere inzet van de beschreven oplossing zal nader onderzoek gedaan
moeten worden.
• Geselecteerde thema’s en patronen uit onderzoeksresultaten. Gedurende het onderzoek hebben
wij op basis van de uitgewerkte interviews met de doelgroep diverse thema’s en patronen geab-
straheerd uit de resultaten. Echter is de selectie van deze thema’s en patronen afhankelijk van de
interpretatie en het referentiekader van de onderzoekers. Voor nader onderzoek kan op basis van
de resultaten uit het gedane onderzoek mogelijk door een onafhankelijke partij een selectie wor-
den gemaakt in thema’s en patronen om te toetsen of deze overeenkomen met de thema’s en pa-
tronen zoals beschreven in dit onderzoek.
• Uitgebreider tijdsbestek voor uitvoering van het nader onderzoek. Door het beperkte tijdsbestek
tijdens uitvoering van dit onderzoek zijn mogelijk cruciale punten verloren gegaan of over het
hoofd gezien. Door een groter tijdsbestek te reserveren voor het nader onderzoek kan dieper wor-
den ingegaan op de materie waarmee mogelijk diepgaande inzichten opgedaan kunnen worden.
Met deze nieuwe inzichten komt met dichter bij de kern en oorzaak van de ouderen problematiek
27. vrijdag 10 juli 2015 26
rondom vitaliteit. Mogelijk komen hier nieuwe inzichten en beter aansluitende op-
lossingen uit voort dan in dit onderzoek.
Conclusie
Wij adviseren om het onderzoek dat wij gedaan hebben als input en richting te gebruiken voor een
nieuw onderzoek door een betrokken stakeholder of andere partij. Deze stakeholders kunnen een
groot financieel en maatschappelijk (MVO, ondernemen in het belang van de maatschappij) belang
bij een dergelijke oplossing voor valproblematiek bij ouderen hebben.
Het is van belang dat dit nieuwe onderzoek zo spoedig mogelijk uitgevoerd wordt in verband met de
onzekerheid rondom de levensverwachtingen van de steekproef in dit onderzoek. De herhaalbaar-
heid van dit onderzoek zou hiermee in gevaar kunnen komen.
Het is voor de stakeholders van groot belang te beginnen bij het toetsen van de representativiteit
van de steekproef ten opzichte van de onderzoekspopulatie om overbodig werk te voorkomen wan-
neer de steekproef niet representatief blijkt te zijn.
28. vrijdag 10 juli 2015 27
Literatuurlijst
Gemeente Rotterdam. (2011, 19 September). Valincidenten ouderen deels te voorkomen. Opgehaald
van Gemeente Rotterdam:
http://www.rotterdam.nl/nieuws:valincidenten_ouderen_deels_te_voorkomen
Hartstichting. (2015). Implanteerbare hartritmemonitor. Opgehaald van Hartstichting:
https://www.hartstichting.nl/medisch-onderzoek/implanteerbare-hartritmemonitor
Venner, K. (2014). De relaese van de vernieuwde Oculus Rift. Opgehaald van Bluetea:
http://www.bluetea.nl/bluetea-lab-de-release-van-de-vernieuwde-oculus-rift/
29. vrijdag 10 juli 2015 28
Bijlage A: Proces SAFLOOR
In het proces over de aanschaf van de SAFOOR en de werking van de SAFLOOR zijn vier belangheb-
bende betrokken, namelijk de oudere, het bedrijf ‘SAFLOOR B.V.’, thuiszorg en de alarmcentrale. Bij
de ouderen gaat het primair over het aanschaffen en het gebruiken van de SAFLOOR. Het fictieve
bedrijf zorgt voor de implementatie van het systeem. De thuiszorg heeft een aanvullende rol om
actie te ondernemen als er een ongeval plaatst vindt bij de oudere en de alarmcentrale speelt een rol
als het gaat om een noodgeval.
Het proces per stap:
1. De oudere doet een aanvraag bij het bedrijf SAFLOOR B.V. voor het systeem.
2. Het bedrijf neemt de bestelling op en vraagt aan de aan de oudere of ze al lid zijn van de
thuiszorg, als dat nog niet het geval is moeten ze zich alsnog aanmelden bij de thuiszorg.
3. Het bedrijf geeft informatie over aanmelding van oudere door aan de thuiszorg.
Figuur 3: Proces SAFLOOR
30. vrijdag 10 juli 2015 29
4. De thuiszorg adviseert vervolgens advies hoelang de oudere de timer kan in-
stellen. Wanneer de oudere bijvoorbeeld minder vitaal is, dan wordt er geadviseerd om de
timer minder lang aan te zetten.
5. Het bedrijf installeert vervolgens SAFLOOR in de badkamer van de oudere. Ook wordt een
koppeling gemaakt met het alarmsysteem van de thuiszorg.
6. Na de installatie geeft het bedrijf een instructie over het gebruik van de SAFLOOR aan de ou-
dere.
7. De oudere werkt vervolgens met het systeem.
8. De oudere gaat douchen en stelt de timer in hoelang zij/hij gaat douchen. Het systeem ont-
grendeld vervolgens de toevoer van de warme kraan in de badkamer.
9. Als de oudere tijdens het douchen niet valt, dan drukt de oudere na het douchen de timer
uit. Als de oudere wel valt gaat de timer uiteindelijk af.
10. Het systeem informeert vervolgens aan de thuiszorg dat de oudere is gevallen in de badka-
mer.
11. De thuiszorg gaat langs bij de oudere om te controleren wat er bij de oudere aan de hand is.
12. Als het een noodgeval is, schakelt de thuiszorg de alarm centrale in om de oudere te helpen.
31. vrijdag 10 juli 2015 30
Bijlage B: Story Board SAFLOOR
Figuur 4: Storyboard SAFLOOR
32. vrijdag 10 juli 2015 31
Bijlage C: Foto’s project
Empahty fase
één van de technieken
die wij hebben gebruikt
is de empathie map. De
techniek is voorname-
lijk gebruikt bij het on-
derwerp vitaliteit.
Bij de pijlen hebben wij per geïnterviewde oudere vastgelegd wat de bevindin-
gen waren.
Figuur 5: Empathy Map
Figuur 6: Cube tijdens define fase
34. vrijdag 10 juli 2015 33
Ook zijn er op de gekozen thema’s onze bevindingen gecategoriseerd.
35. vrijdag 10 juli 2015 34
Define fase
Van alle interviewver-
slagen hebben wij
eerst de bevindingen
vastgelegd, de num-
mers staan erbij om
het interviewverslag
van de oudere te kun-
nen traceren.
Vervolgens is er
gekeken welke
thema’s het meest
voorkwamen en
hebben we de be-
vindingen gecate-
goriseerd.
Figuur 9: Alle thema's
Figuur 8: Alle thema's gecategoriseerd
36. vrijdag 10 juli 2015 35
Uit de verschillende thema’s hebben
wij gekeken naar patronen. De patro-
nen vonden we door te kijken welke
traceernummers overeenkomsten
hadden met andere verschillende be-
vindingen.
Uit de patronen zijn ver-
volgens weer drie perso-
na’s opgesteld. Daarbij is
gekeken wat bij elkaar past
en welke traceernummer
bij elkaar horen.
Figuur 11: Patronen gevonden
Figuur 10: Kenmerken persona's
37. vrijdag 10 juli 2015 36
Ideation fase
Per HMW-vraag hebben wij de
eerste uren lopen brainstro-
men. Bij de blauwe pijl hebben
wij ook de techniek Senorial
gebruikt om nog tot extra idee-
en te komen.
Figuur 13: Brainstormen HMW1 vraag
Figuur 12: Brainstromen HMW 2/3 vraag
38. vrijdag 10 juli 2015 37
Na de verschillende brainstrom-
sessie hebben wij de ideeën
gecombineerd en samenge-
voegd, waardoor er ongeveer
drie concept ideeën per HMW-
vraag worden uitgewerkt.
Figuur 14: Ideeën bij elkaar gebracht
40. vrijdag 10 juli 2015 39
De concept ideeën zijn vervol-
gens op een creatieve manier
Figuur 17: knutselen aan concepten
Figuur 16: uitgewerkt concept
41. vrijdag 10 juli 2015 40
Bijlage D: Business Model Canvas
Figuur 18: Business Model Canvas
Value Propositions
Wat de Safloor biedt is veiligheid onder de douche en snel optreden bij valpartijen. Daarnaast is het
eenvoudig te installeren en kan het verplaatst worden.
Key Activities
Het project zal zich voornamelijk bezig houden met het installeren van de vloeren en het onderhou-
den van contacten. Daarnaast zullen ze zich bezig houden met klantenservice
Key Resources
Wat het project nodig heeft zijn de ontwikkelde vloermatten en het systeem daarachter wat geïntal-
leerd moet worden.
Key Partners
Belangrijke partners die nodig zijn om dit project tot een succes te maken zijn de thuiszorg, de
alarmcentrale en een installatiebedrijf die de vloeren en systemen gaat installeren.
Customer Relationships
Wanneer ouderen het product en de dienst niet goed begrijpen moeten ze snel geholpen kunnen
worden, via de klantenservice worden de ouderen zo snel mogelijk geholpen.
Channels
De klanten worden bereikt door de thuiszorg die aangesloten is, zij kunnen de ouderen hierover ver-
tellen. Daarnaast zullen klanten bereikt worden door reclamefolders en de thuisinstallaties.
Customer Segments
De Safloor is in essentie bedoeld voor ouderen. Ouderen die bang zijn om uit te glijden onder de
douche kunnen dit bestellen.
Cost Structure
De grootste kosten van het project zijn de installatiekosten en de onderhoudskosten.
42. vrijdag 10 juli 2015 41
Revenue Streams
Het project krijgt zijn inkomsten uit de installaties waarvoor de ouderen betalen, daarnaast hoopt
het berijf subsidie vanuit de gemeente of overheid te ontvangen om het idee te realiseren.
50. vrijdag 10 juli 2015 49
Bijlage F: Interview Oudere 1 ‘Hannie’
Het verhaal van Hannie
Vanaf het station ben ik naar het huis van Hannie wezen fietsen. Toen ik dichtbij de woning van Han-
nie was, heb ik eerst de omliggende omgeving bekeken. Het viel op dat het vooral rustig was, men-
sen lieten hun hond uit en met het verkeer viel de drukte ook mee. Wel was de omgeving flink aan
het verbouwen dat voor de benodigde lawaai zorgde, maar Hannie zij later dat ze dat niet zo erg
vond. Hannie’s huis ligt dichtbij het centrum van Zoetermeer, eenvoudig op loopafstand te wande-
len. Daarnaast is er vijftig meter voor haar huis zowel een bushalte als een tramhalte aanwezig.
Eenmaal aangekomen bij de woning, was het opvallend hoe dichtbij de woning lag bij de tramrails. Ik
ging ervan uit dat dat wel wat voor lawaai zal zorgen, maar dat viel reuze mee(haar woning had na-
melijk dubbelglas, dus je hoorde het amper).
Toen ik had aangebeld, deed ze vriendelijk de deur open. Ze bood mij voor het interview een lekker
bakje koffie met een koekje aan. Na een korte uitleg wat ik deed kon het interview met Hannie be-
ginnen.
2.1 Introductie
Hannie is geboren in 1922(86 jaar oud). Ze heeft
twee zoons, de ene woont in Zoetermeer, de an-
dere woont in Frankrijk. De zoon in Zoetermeer
ziet ze bijna elke vrijdagochtend, maar hij heeft het
wel druk met het werk en gezin. Deze zoon lost
voor haar ook allerlei problemen op zoals de belas-
tingaangifte of als er iets mis is met haar IPad. De
zoon in Frankrijk ziet ze natuurlijk niet zo vaak, wel
gaat ze bijna elke zomervakantie een keertje naar
hem toe, ze wordt door de zoon dan ook opge-
haald. Voor de rest bellen ze wel regelmatig met
elkaar. Beide zoons hebben ook nog kleinkinderen,
twee daarvan wonen in Den Haag en de andere
woont in Frankrijk. Ze ziet haar kleinkinderen te
weinig vindt ze, maar ze bellen soms. Het kleinkind
in Frankrijk heeft zelf ook nog is drie kinderen. Ver-
der heeft ze geen broers of zussen meer, haar man
is sinds een jaar ook overleden.
In de ochtend is Hannie al met van alles bezig, ontbijten, douchen, bed opmaken, krant lezen(vindt ze
vooral de columns en stripjes leuk) , puzzeltjes oplossen en wordfeuten (scrabble) met haar zoon. Al
deze activiteiten gaat Hannie nog prima af, ze heeft met geen enkele activiteit moeite om uit te voe-
ren.
Figuur 19: Relatie familie
51. vrijdag 10 juli 2015 50
2.2 Gezonde levensstijl
Eén activiteit doet ze nog elke dag dat haar ook bewegende houdt, dat is wandelen. Elke dag gaat zij
een stukje wandelen, de ene keer langs het riviertje, de andere keer in het stadscentrum. Zelfs als
het slecht weer is wandelt ze. Zij loopt dan eerst door de flat heen en vervolgens door het overdekte
gedeelte van het centrum. Doordat ze elke dag loopt, blijft ze nog steeds fit, zegt ze. Ze wandelt wel
vaak alleen, maar komt door het centrum vanzelf allerlei bekenden tegen. Daar maakt ze dan ook
een leuk praatje mee. Vroeger fietste nog wel, tegenwoordig niet meer. Niet omdat ze het niet kan,
zegt ze, maar omdat ze het niet meer leuk vindt. Zelfs de boodschappen bij de supermarkt of de ge-
wone markt doet ze nog steeds lopend.
Het lopen gaat haar nog steeds goed af, vindt ze. Misschien niet zo heel ver meer, maar ze is heel
gelukkig dat ze het nog steeds kan. Ze hoopt ook dat ze dit de komende jaren dit nog steeds kan blij-
ven doen. Verder doet ze namelijk geen andere bewegelijke activiteiten.
Voor de rest maakt ze helemaal geen gebruik van hulpmiddelen, ze is nog een actieve en gezonde
dame voor haar leeftijd. Wel slikt ze medicijnen voor de hoge bloeddruk, maar veel andere medische
klachten heeft ze niet.
2.3 Vitaliteit
Wat houdt u vitaal? Nou zegt Hannie, elke dag lopen, contacten opzoeken en belangstelling tonen
wat er in de wereld gebeurd. Ze vindt dat je ook als oudere actueel moet blijven, daarom leest ze
elke dag nog steeds de krant, hoewel ze het wel een duur abonnement vindt.
Ook contact blijven houden met kennissen en familie is een belangrijk onderdeel om vitaal te blijven,
vindt ze. Je moet wel zelf contacten leggen en af en toe opbellen om een afspraak te maken. Je
hebt oudere die maar afwachten, en dan wordt je vanzelf eenzaam van. Gelukkig spreekt ze elke
week nog genoeg mensen en voelt zicht helemaal niet eenzaam.
Verder zit ze ook op twee bridge clubs. Dit doet ze twee keer per week. Bridgen zorgt ervoor dat ze
gezellige contacten legt, maar ook actief blijft denken. Daarbij helpt het lezen van boeken, sudoku
puzzeltjes oplossen, ect.
Ze vertelt verder hoe jammer ze het vindt als het bridgen voor de zomer weer is gestopt. Ze gaat in
de zomer meedoen met allerlei andere activiteiten die door de gemeente wordt georganiseerd,
zoals een filmpje kijken. Ze vindt het leuk dat de gemeente allerlei activiteiten organiseert, maar ze
zegt wel dat je die activiteiten zelf moet opzoeken, anders weet je er vaak niks van af.
Verder gaat ze in de zomer naar haar vriendin in België. Ze neemt daarvoor eerst een taxi tot aan de
grens, daarna wordt ze opgehaald. Daarnaast wordt ze opgehaald door haar zoon, om een weekje in
Frankrijk te blijven logeren. En verder reist ze is met de bus naar Scheveningen toe om een lekker
dagje te lopen langs het strand. Wel zegt ze dat ze niet zo vaak gebruik maakt van het ov, aangezien
bijna alles wel in de omgeving lopend bereikbaar is.
52. vrijdag 10 juli 2015 51
2.4 Zelfstadig wonen
Ze zegt dat ze al haar hele leven probleemloos leeft in haar appartement(dat trouwens op de eerste
verdieping ligt). Zolang het haar ook nog lukt, wilt ze het liefst haar hele leven daar blijven wonen,
maar kan niet zeggen hoelang dat nog kan duren. Hoewel ze aardig fit en vitaal is, is zijzelf toch bang
dat het een keer niet meer zo goed met haar gaat. In het huis voelt ze zicht behoorlijk veilig, zeker als
het gaat om inbrekers, daar maakt ze zich geen zorgen om. Verder vindt ze ook dat de gemeente
alles goed regelt in de omgeving, maar ze vond wel dat de huur een stuk lager kan. Ook vond ze het
vreemd dat andere met hetzelfde appartement een ander bedrag betaalde.
Als laatst zei ze dat ze het haar handig leek om in de toekomst een alarm te hebben. Als er bijvoor-
beeld iets gebeurd met haar, dat ze op een knop kan drukken, zodat de ambulance zo voor haar deur
staat. Als ze zo’n alarmknop heeft, zal ze nog een stuk fijner en veiliger wonen.
2.5 Gebruik van diensten
Ze maakt gebruik van één dienst, namelijk de schoonmaker. De schoonmaker komt eens in de 14
dagen langs om het huis schoon te maken. Ze doet dan vooral de zwaardere klussen, zoals, stofzui-
gen, zemen en de keuken soppen. Hannie is heel tevreden met de dienst en ze hoopt ook dat dezelf-
de schoonmaker dit de komende jaren bij haar kan blijven doen. Ze heeft dan ook geen slechte erva-
ring met deze dienst en ook geen verbeterpunten daarvoor.
2.6 De laatste dingen
Ze vertelde ook over een boeiend verhaald over het vervangen van haar paspoort bij de gemeente.
Zij had de gemeente opgebeld om een afspraak te maken, toen de gemeente opnam bleek het am-
per verstaanbaar te zijn, en ze is niet slechthorend. Toen wilde ze naar de gemeente gaan om daar
een afspraak te maken, maar daar bleek het te druk te zijn. Ze heeft dan maar besloten om het een
nieuw paspoort digitaal aan te vragen, maar dat was haar helaas niet via de website gelukt. Uitein-
delijk heeft haar zoon daarbij geholpen.
Ze verteld verder dan ook dan oudere steeds meer afhankelijk worden van de digitale wereld. Hoe-
wel zijzelf redelijk op kennis is van deze apparaten, kent ze genoeg oudere die er niks vanaf weten.
Ze vindt het jammer dat deze oudere bijna gedwongen worden om met computers te gaan werken.
Ze heeft zelf een IPad en een mobiele telefoon. Met haar IPad gaat ze online scrabble met haar
zoon, uitslagen van de bridge club bekijken en haar e-mails lezen. Ze heeft nog een oude mobiele
telefoon, maar die gebruikt ze alleen als ze op reis gaat. Ze heeft zelf geen behoefte aan een
smartphone. Ze vindt het zelfs heel ongezellig dat alle mensen maar met hun smartphone bezig zijn.
Ook haar kinderen hebben bij het avondeten hun smartphone op de tafel liggen. Ze vindt het maar
raar dat zo’n apparaat om de haverklap weer aangedrukt wordt, omdat er een “belangrijk” berichtje
binnen komt.
53. vrijdag 10 juli 2015 52
De wandeltocht (Customer Journey)
Omdat zij veel van wandelen hield, heb ik gevraagd of ik een stukje mee mocht wandelen. Hiervan is
de volgende Customer Journey van gemaakt:
Jas aantrekken gaat me-
vrouw nog gemakkelijk,
bood aan om te helpen,
maar dat hoefde niet. Ze is bli
trische
als die d
heel zw
open te
Ze loopt een aardig tempo
voor haar leeftijd, onge-
veer 5km per uur. Nu zag
ik echt hou fit ze eigenlijk
nog is.
Ze zag
een h
vindt
mens
oprui
dichtb
plaats
54. vrijdag 10 juli 2015 53
Als wij gaan oversteken,
neemt mevrouw rustig de
tijd om te kijken of er
geen verkeer aankomt. Ze
is bij iedere weg behoor-
lijk voorzichtig.
Links van de foto zie de
tandarts, waar ze eens per
jaar naar toe loopt.
Verder weg zie je ook de
bushalte waar ze heel
soms gebruik van maakt.
Ze wordt heel erg vrolijk
als ze een gans met haar
jonkies ziet. Van dat soort
kleine dingen kan me-
vrouw heel erg genieten.
Verder zie je ook de hon-
denuitlaat plaatst die ze
bedoelde.
55. vrijdag 10 juli 2015 54
Van dit meertje kan ze
ook erg van genieten om
langs te lopen.
56. vrijdag 10 juli 2015 55
Bij het eindpunt kijkt ze
nog voorzichtig om zich
heen en steekt dan over.
Weer aangekomen bij het
appartement zag je aan
haar gezicht dat ze zoals
elke keer een leuke erva-
ring heeft gehad.
57. vrijdag 10 juli 2015 56
De woning en omgeving
Van Hannie heb ik toestemming gekregen om foto’s te maken van haar appartement. Deze foto’s
worden hieronder beschreven.
De woonkamer zag er
redelijk ouderwetst uit.
Veel oude meubelen van
jaren terug worden nog
steeds gebruikt.
Veel foto lijstjes zie je
staan, zelf een digitale op
de foto beneden.
Ook heeft ze veel planten
waar ze nog goed voor
zorgt.
De onderste foto zie je
linksonder een sudoku
boekje waar ze puzzels
mee oplost, daar beneden
een mandje met tijd-
schriften.
Veel digitale apparaten
staan er, ze is nog erg bij
hoe alles werkt in deze
digitale wereld.
58. vrijdag 10 juli 2015 57
De keuken ziet er nog heel
vernieuwend uit. Deze is
een tijdje terug ook ver-
bouwd.
Valt er op hoe opgeruimd
zowel de keuken als het
gehele huis is.
Ze is veel bezig met het
schoonmaken van het
huis.
59. vrijdag 10 juli 2015 58
Dit is zogenaamd het vrije
tijdskamertje. Hoewel er
een piano in staat, speelt
ze er eigenlijk nooit meer
op. Ze vond het niet meer
heel leuk vond ze.
Hier is de logeerkamer.
Wordt niet vaak gebruikt,
maar soms komt haar
zoon uit Frankrijk hier een
paar nachtjes slapen.
60. vrijdag 10 juli 2015 59
Dit is haar slaapkamer. Ze
heeft een elektrisch bed,
maar maakt daar geen
gebruik van.
Dit is de badkamer. Er
staat naast de douch een
stoel om zittend te dro-
gen.
Ook opvalt is dat er bene-
den de douch een sham-
poo fles staat. Ze heeft
dus waarschijnlijk nog een
sterke rug om spullen
vanaf de grond te pakken.
61. vrijdag 10 juli 2015 60
Dit is de achterkant van
het appartement. Zoals je
ziet ligt hiernaast een
tramrails, maar daar heb
je binnen geen last van.
Ook staat er een garage,
maar ze heeft zelf geen
auto.
62. vrijdag 10 juli 2015 61
Figuur 20: Empathy map
Empathy map over vitaliteit
64. vrijdag 10 juli 2015 63
Relaties (Social Graph)
Naam Relatie Hoe belangrijk is
deze persoon
Hoe vaak ziet u
de persoon
Vindt u dat vol-
doende
Geen Schoonmaker Wel belangrijk 1 keer per 14
dagen
Ja
Zoon uit Zoeter-
meer
Zoon Heel belangrijk 1 keer per week Zal wel meer wil-
len
Zoon uit Frankrijk Zoon Heel belangrijk 4 keer per jaar Nee
Vriedin belgië Vriendin Belangrijk 4 keer per jaar Ja
Geen Buurvrouw Gewoon Vaak Ja
Geen Kleinkinderen Heel belangrijk 1 keer per
maand
Nee
Bridge vrienden Bridge Gewoon 2 keer per week Ja
66. vrijdag 10 juli 2015 65
Bijlage G: Interview oudere 2 ‘Elisabeth’
Interviewverslag
Op 21 mei 2015 heb ik een interview afgenomen bij mijn toegewezen oudere. De mevrouw die ik
geïnterviewd heb is geboren op 4 augustus 1938 en woont zelfstandig samen met haar echtgenoot in
Zoetermeer. Voor het gemak noemen we de geïnterviewde Elsbeth. Elsbeth doet ’s ochtends meestal
dezelfde dingetjen. Elsbeth staat rond 8 uur op en frist zich op, vervolgens dekt ze de tafel voor ont-
bijt. Na het ontbijt ruimt ze de tafel af en zit ze voornamelijk thuis te puzzelen. De man van Elsbeth
neemt haar elke dag ergens naar toe, bijvoorbeeld naar Warmond, op die manier kan Elsbeth nog
eruit omdat ze zelf niet meer vitaal is. Elsbeth heeft een dochter plus schoonzoon met drie kleinkin-
deren, deze wonen in Den Haag. Daarnaast heeft Elsbeth een zoon, die heeft geen kinderen en
woont ook in Den Haag.
Gezonde levensstijl
Elsbeth beweegt momenteel niet veel, in het verleden is er bij haar asma geconstateerd maar dit
bleek niet terecht te zijn, ze kreeg hier toen medicatie voor maar omdat ze hier heel erg benauwd
van werd, is ze hier direct mee gestopt. Voordat dit geconstateerd werd bewoog Elsbeth veel in de
vorm van tennis en fietsen, dit lukt nu niet meer. Twee jaar geleden was Elsbeth weer erg benauwd
en is ze opgenomen in het ziekenhuis, toen werd er weer asma geconstateerd en kreeg ze hier we-
derom medicatie voor. Ze voelde zich niet serieus genomen door de artsen omdat ze niet naar haar
luisterden. Uiteindelijk bleek ze vocht achter haar longen te hebben en hier heeft ze nu de juiste
medicatie voor, het gaat inmiddels al iets beter. Door de benauwdheid kan Elsbeth niet veel bewe-
gen, ze werkt graag in de tuin. Vroeger kon ze makkelijk een hele dag in de tuin werken, vandaag de
dag moet ze zeker om het kwartier even rusten vanwege de benauwdheid. Elsbeth komt niet veel
buiten de deur, gelukkig neemt haar man haar elke dag mee in de auto om even ergens heen te
gaan, op die manier ziet ze nog wat. Elsbeth wil erg graag meer bewegen, maar dit lukt niet door de
benauwdheid.
Vitaliteit
De vitaliteit van Elsbeth verschilt per dag, de ene dag is ze erg vitaal, de andere dag is door de be-
nauwdheid niet in staat om veel te bewegen. Sinds ze de juiste medicatie heeft gekregen gaat het
gelukkig een stuk beter. De auto staat ver weg van het huis geparkeerd, soms is ze niet in staat om
naar de auto te lopen, dan pakt ze de fiets naar de auto.
Zelfstandig blijven wonen
Elsbeth woont al 42 jaar in het zelfde huis in Zoetermeer. Het zelfstandig wonen gaat redelijk omdat
haar man haar helpt met allerlei zaken zoals koken, de huishouding en dingen tillen. Traplopen kan
Elsbeth zelf nog, wanneer dit lastig wordt wil Elsbeth een traplift. Elsbeth hoopt dat ze nog lang zelf-
standig kan wonen, ze heeft niet het idee dat de gemeente haar hier mee helpt. De gemeente luis-
tert vaak wel naar verzoekjes om dingen te veranderen in de buurt, zo zijn er onlangs bomen verwij-
derd die veel zonlicht tegenhielden.
Diensten en IT-gebruik
Elsbeth maakt niet gebruik van specifieke diensten, om de 14 dagen komt er iemand helpen in de de
huishouding. De huishoudelijke hulp krijgt gewoon contant betaald en doet alle klusjes die elsbeth
verzint. Een keer in het jaar komt er een hovenier om de tuin grondig te doen, ze is hier niet heel
tevreden over omdat de verkeerde planten werden weggegooid. In het huis van Elsbeth staat een
67. vrijdag 10 juli 2015 66
computer, ze gebruikt deze nooit omdat ze er geen verstand van heeft. Voor haar ver-
jaardag heeft ze een tablet gekregen, ze wil dit graag onder de knie krijgen zodat ze met haar klein-
kinderen kan videobellen. Ze overweegt een senioren cursus te nemen voor haar tablet.
Sociale omgeving
Naam Relatie Hoe belangrijk is deze
persoon
Hoe vaak ziet u deze
persoon?
Vind u dit
voldoende?
Vriendinnen Losse vriendin-
nen (4 stuks)
Erg belangrijk, zou ze
erg missen wanneer ze
wegvallen
Één vriendin elke
week, de andere
vriendinnen om de 14
dagen
Ja, dit is vol-
doende
Buurmeisje Erg belangrijk, ze helpt
vaak met lastige zaken
Varieert van twee
keer in de week tot
soms een aantal we-
ken niet.
Ja
Broers Familie Zijn erg belangrijk,
vooral jongste broer
Een aantal keer per
jaar
Nee, zou wel
meer willen
Zoon - Staat altijd klaar voor
haar, maar heeft het
erg druk.
Eens in de 14 dagen Ja, meer mag
altijd
Dochter +
Schoonzoon
- Belangrijk Varieert tussen 2x per
week en 1 keer per
maand
Zou leuk zijn
als het meer
was, maar
heeft begrip
wanneer dit
niet lukt
Kleinkinderen 3
stuks
Jazeker, erg leuk om
iets mee te doen
Varieert tussen 2x per
week en 1 keer per
maand
Ja
Buren Met twee verschillen-
de buren is stabiel
contact.
Een keer in de twee
maanden
JA
68. vrijdag 10 juli 2015 67
Customer journey - Huisarts
Touchpoint Afspraak ma-
ken
Bezoek Diagnose Medicatie
Wat deed de
persoon
Wat deed de
andere partij
Resultaat
Waardering
Emotie
70. 0
Bijlage H: Interview oudere 3 ‘Wimpie’s Oma’
Wimpie’s Oma
Afspraak maken
Om een afspraak te maken voor het interview, heb ik allereerst via de mail contact ge-
zocht aangezien er nog een aantal gegevens van de oudere ontbraken. Hierop kreeg ik
binnen een dag antwoord met de benodigde gegevens. Toen ik de oudere telefonisch be-
naderd had, was zij bij de eerste 4 keer in gesprek. Toen ik haar eenmaal aan de telefoon
had op een maandag, was zij erg verward. Ik wilde een afspraak maken voor donderdag
maar in haar veronderstelling was het al donderdag. Ook klopte de datum niet die zij aan
mij door gaf. Na een langdurig gesprek en het nodige proberen uit te leggen kon ik haar er
van overtuigen dat het maandag was. Op dat moment heb ik ook de afspraak voor don-
derdag kunnen maken waarop zij antwoorden: ‘Prima, dan kijk ik wel even of ik morgen
thuis ben, want het is vandaag woensdag.’ Op dat moment heb ik dat maar laten gaan en
geen aandacht meer aan besteed en op een nette manier het gesprek afgesloten. Uitein-
delijk was ik er op donderdag en is alles omtrent de afspraak goed verlopen.
Introductie
Voor het interview met Wimpie’s oma ben ik vanaf station Zoetermeer Oost op de fiets
naar haar woning gegaan vlak bij de oude locatie van de HHS in Zoetermeer. Toen ik
daar aan kwam was het even zoeken waar ik precies moest zijn. Nadat ik had aange-
beld vertelde zij via de intercom
dat ik naar boven kon komen en hoe ik moest lopen. Direct opvallend was dat er geen lift
aanwezig is in de flat wat zeker voor ouderen een probleem kan zijn. Ik werd vriendelijk
ontvangen en kreeg een kop koffie aangeboden. Zoals ik aan de telefoon ook al gemerkt
had, hoort zij slecht en gebeurd het geregeld dat dingen meerdere keren verteld moeten
worden.
Wimpie’s oma is geboren op 12 april 1921. Ze is dus 94 jaar oud. Ze heeft geen man en
geen kinderen en woont al bijna 70 jaar zelfstandig. In 1961, toen zij 40, was heeft ze
voor haar de man van haar leven ontmoet. Ze vond zich toen al te oud voor kinderen. Als
ze er nu achteraf op terug kijkt, had ze toch graag kinderen gehad. Ze heeft 19 jaar sa-
men met ‘mister right’, zoals ze hem zelf noemt, samen gewoond. Ook zijn zij nooit ge-
trouwd geweest. Zelf geeft zij aan dat zij de eerste waren in de omgeving waarbij het ge-
accepteerd werd dat zij samen woonden zonder een getrouwd stel te zijn. Haar man is
overleden in 1980 aan een ziekte, sinds toen leeft zij alleen.
Wimpie’s oma houdt erg van katten en dit is ook te zien in huis door de vele beeldjes en
dergelijke. Het interieur toont ouderwets met de donkere kleuren en de vloerkleden. Verder
is mevrouw zeer slechthorend wat tijdens het interview erg lastig was. Ook heeft ze een
bril maar die gebruikt zij alleen voor het lezen omdat ze de bril niet prettig vindt.
Mevrouw heeft een weinig voorkomende geloofsovertuiging. Zo gelooft zij in het BAHÁ’Í-
geloof. Dit geloof wordt als volgt omschreven:
Het Bahá'í-geloof, ontstaan in 1844, is inmiddels verspreid over de gehele wereld. Er zijn
meer dan
100.000 plaatsen waar bahá'ís wonen en zij vertegenwoordigen ieder land, etnische groep,
cultuur, beroepsgroep, sociale en economische achtergrond.
Bahá'ís geloven dat het van levensbelang is dat de mensheid een verenigende visie heeft
over de betekenis en het doel van het leven, en over de toekomst van de samenleving als