SlideShare a Scribd company logo
1 of 21
Fizyka ciała stałego ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],wykład 15
Krystalografia ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],wykład 15
  Rodzaje kryształów   ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],wykład 15
  Rodzaje kryształów   Kryształy walencyjne  (złożone z tych  samych  atomów) – twarde o wysokiej temperaturze topnienia – opis daje mechanika kwantowa, zhybrydyzowane chmury elektronów (diament, krzem, cyna szara) wykład 15 Kryształy molekularne  atomy nieaktywne chemicznie związane są słabymi siłami Van der Waalsa – miękkie: siła wiązania maleje z 7 potęgą odległości – organiczne o niskiej temperaturze topnienia Wiązanie wodorowe –lód – twarde, ciepło właściwe wody 1,009 cal/g.kelwin, lodu  0,49 cal/g.kelwin, Gęstość lodu mniejsza o 9% niż wody, mała gęstość upakowania, każda molekuła ma tylko 4 sąsiadów
Sieci krystaliczne
Rodzaje sieci krystalicznej
Rodzaje sieci krystalicznej cd
Rodzaje sieci krystalicznej cd.
Upakowanie atomów w sieci krystalicznej ścisłe upakowanie naprzemienne Mg, Zn Zwarte rozmieszczenie kul ścisłe upakowanie sześcienne (Cu, Ag,Au, CH 4 , HCl Dziury w warstwach
Struktury węgla- diament i grafit
Struktury węgla –fullereny
Defekty kryształów ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],wykład 15
Kwantowa teoria ciała stałego Zasada ekwipartycji energii mówi, że na jeden stopień swobody przypada energia = ½ kT  –  swobodne molekuły:E=3/2 NkT=3/2RT=c V T  stąd c V =3/2R=3 cal/mol.kelwin W ciele stałym oprócz energii kinetycznej jest jeszcze energia potencjalna –prawo Dulonga-Petita c V =2R=6 cal/mol.kelwin Wzór  Einsteina Teoria kwantowa Debye’a pozwala np. na wyliczenie ciepła właściwego ciał stałych c v =  T+  T 3 wykład 15
Dyfrakcja promieniowania rentgenowskiego Promieniowanie rentgenowskie:   fala elektromagnetyczna o   długości   =10 -11 -5.10 -8 m   Prawo Bragga-Wulfa – kierunki maksimów po dyfrakcji (po przejściu przez kryształ i rozproszeniu na elektronach)  2dsin    = n   (   to kąt ugięcia) Metoda Lauego używa widma ciągłego promieni X –  badania struktury monokryształów, defektów i deformacji Metoda Debye’a –Scherrera używa widma monochromatycznego -  badania zmian struktury, przemian fazowych i rekrystalizacji  wykład 15
Neutronografia Neutrony- nukleony - cząstki elementarne o ładunku elektrycznym = 0, termiczne o energii E>2 MeV Zależność natężenia strumienia neutronów od kąta rozproszenia – budowa cząsteczek monokryształów i polikryształów (lekkie pierwiastki, oddziaływania momentów magnetycznych z atomami) wykład 15
Teoria pasmowa ciał stałych Stany energetyczne elektronów w krysztale- ilość atomów rzędu 10 23  /cm 2  –ilość elektronów zależy od temperatury dla  izolatorów i niemetali  Struktura pasmowa - pasmo walencyjne i pasmo przewodnictwa-dziury w paśmie walencyjnym  Przerwa  energetyczna   E g  >2 eV (izolatory) <2 eV(półprzewodniki) Pasmo walencyjne Pasmo przewodnictwa Pasmo przewodnictwa k E g =0 wykład 15
Półprzewodniki Przewodnictwo rośnie wraz z temperaturą, w niskich temperaturach półprzewodniki są izolatorami - emisja termiczna przenosi elektrony do pasma przewodnictwa, zaś w paśmie walencyjnym powstają dziury,  przewodność :10 -8 <  <10 6  S/m Półprzewodniki samoistne  (bez domieszek): german i krzem,  (4-wartościowe 4 elektrony )  Półprzewodniki domieszkowe :  (arsen i antymon)  nadmiar donorów- półprzewodnik n,  (gal i ind) nadmiar akceptorów (dziur)- półprzewodnik p Koncentracja nośników prądu :  n=p=AT 3/2  exp(-E g /2kT) Przykłady: GeSi, GaAs, GaP itp. W gazie elektronowym nie ma zależności energii kinetycznej elektronów od temperatury wykład 15
Prostowniki i tranzystory wykład 15 + + + + + - - - - -   + I + + + + + - - - - -   _ + + + + + + + + + + Wzmacniacz prądów i napięć ,[object Object]
Nadprzewodnictwo Teoria kwantowa BCS (Bardeen, Cooper, Schreiffer- elektrony tworzą pary Coopera poruszające się bez oporu) Drgania sieci krystalicznej – kwant energii drgań nazywa się fononem E= h     Dwa typy drgań: akustyczne i optyczne (dla kryształów o różnych atomach np. NaCl, dipole elektryczne, emisja promieniowania) wykład 15
Dyfuzja w ciele stałym Przemieszczanie się atomów równanie dyfuzji Dyslokacja - defekt liniowy (krawędziowy, śrubowy w kryształach powstają naprężenia) wykład 15
Ciekłe kryształy Ciecz anizotropowa - dalekosiężne uporządkowanie orientacyjne  Termotropowe  (odkryto ich ok.. 8000 - wydłużone sztywne cząsteczki) Liotropowe  (roztwory)-micelle wydłużone, lamele płaskie-DNA, wirusy, makromolekuły Ciekłe kryształy polimerowe – (mają łańcuchy boczne i tworzą się w roztworach): Nematyki(uporządkowanie równoległe), nematyki chiralne (skręcenie śrubowe)  Smektyki warstwowe. Anizotropia optyczna, magnetyczna, przewodnictwa, selektywne odbicie światła, termografia Tekstura ciekłych kryształów wykład 15

More Related Content

Similar to Fizyka (7)

Kryształy
KryształyKryształy
Kryształy
 
Budowa atomu
Budowa atomuBudowa atomu
Budowa atomu
 
Pierwiastki
PierwiastkiPierwiastki
Pierwiastki
 
Pierwiastki
PierwiastkiPierwiastki
Pierwiastki
 
Promieniowanie wokół nas
Promieniowanie wokół nasPromieniowanie wokół nas
Promieniowanie wokół nas
 
Plan referatu
Plan referatuPlan referatu
Plan referatu
 
magnetyzm
magnetyzmmagnetyzm
magnetyzm
 

Fizyka

  • 1.
  • 2.
  • 3.
  • 4. Rodzaje kryształów Kryształy walencyjne (złożone z tych samych atomów) – twarde o wysokiej temperaturze topnienia – opis daje mechanika kwantowa, zhybrydyzowane chmury elektronów (diament, krzem, cyna szara) wykład 15 Kryształy molekularne atomy nieaktywne chemicznie związane są słabymi siłami Van der Waalsa – miękkie: siła wiązania maleje z 7 potęgą odległości – organiczne o niskiej temperaturze topnienia Wiązanie wodorowe –lód – twarde, ciepło właściwe wody 1,009 cal/g.kelwin, lodu 0,49 cal/g.kelwin, Gęstość lodu mniejsza o 9% niż wody, mała gęstość upakowania, każda molekuła ma tylko 4 sąsiadów
  • 9. Upakowanie atomów w sieci krystalicznej ścisłe upakowanie naprzemienne Mg, Zn Zwarte rozmieszczenie kul ścisłe upakowanie sześcienne (Cu, Ag,Au, CH 4 , HCl Dziury w warstwach
  • 12.
  • 13. Kwantowa teoria ciała stałego Zasada ekwipartycji energii mówi, że na jeden stopień swobody przypada energia = ½ kT – swobodne molekuły:E=3/2 NkT=3/2RT=c V T stąd c V =3/2R=3 cal/mol.kelwin W ciele stałym oprócz energii kinetycznej jest jeszcze energia potencjalna –prawo Dulonga-Petita c V =2R=6 cal/mol.kelwin Wzór Einsteina Teoria kwantowa Debye’a pozwala np. na wyliczenie ciepła właściwego ciał stałych c v =  T+  T 3 wykład 15
  • 14. Dyfrakcja promieniowania rentgenowskiego Promieniowanie rentgenowskie: fala elektromagnetyczna o długości  =10 -11 -5.10 -8 m Prawo Bragga-Wulfa – kierunki maksimów po dyfrakcji (po przejściu przez kryształ i rozproszeniu na elektronach) 2dsin  = n  (  to kąt ugięcia) Metoda Lauego używa widma ciągłego promieni X – badania struktury monokryształów, defektów i deformacji Metoda Debye’a –Scherrera używa widma monochromatycznego - badania zmian struktury, przemian fazowych i rekrystalizacji  wykład 15
  • 15. Neutronografia Neutrony- nukleony - cząstki elementarne o ładunku elektrycznym = 0, termiczne o energii E>2 MeV Zależność natężenia strumienia neutronów od kąta rozproszenia – budowa cząsteczek monokryształów i polikryształów (lekkie pierwiastki, oddziaływania momentów magnetycznych z atomami) wykład 15
  • 16. Teoria pasmowa ciał stałych Stany energetyczne elektronów w krysztale- ilość atomów rzędu 10 23 /cm 2 –ilość elektronów zależy od temperatury dla izolatorów i niemetali Struktura pasmowa - pasmo walencyjne i pasmo przewodnictwa-dziury w paśmie walencyjnym Przerwa energetyczna E g >2 eV (izolatory) <2 eV(półprzewodniki) Pasmo walencyjne Pasmo przewodnictwa Pasmo przewodnictwa k E g =0 wykład 15
  • 17. Półprzewodniki Przewodnictwo rośnie wraz z temperaturą, w niskich temperaturach półprzewodniki są izolatorami - emisja termiczna przenosi elektrony do pasma przewodnictwa, zaś w paśmie walencyjnym powstają dziury, przewodność :10 -8 <  <10 6 S/m Półprzewodniki samoistne (bez domieszek): german i krzem, (4-wartościowe 4 elektrony ) Półprzewodniki domieszkowe : (arsen i antymon) nadmiar donorów- półprzewodnik n, (gal i ind) nadmiar akceptorów (dziur)- półprzewodnik p Koncentracja nośników prądu : n=p=AT 3/2 exp(-E g /2kT) Przykłady: GeSi, GaAs, GaP itp. W gazie elektronowym nie ma zależności energii kinetycznej elektronów od temperatury wykład 15
  • 18.
  • 19. Nadprzewodnictwo Teoria kwantowa BCS (Bardeen, Cooper, Schreiffer- elektrony tworzą pary Coopera poruszające się bez oporu) Drgania sieci krystalicznej – kwant energii drgań nazywa się fononem E= h  Dwa typy drgań: akustyczne i optyczne (dla kryształów o różnych atomach np. NaCl, dipole elektryczne, emisja promieniowania) wykład 15
  • 20. Dyfuzja w ciele stałym Przemieszczanie się atomów równanie dyfuzji Dyslokacja - defekt liniowy (krawędziowy, śrubowy w kryształach powstają naprężenia) wykład 15
  • 21. Ciekłe kryształy Ciecz anizotropowa - dalekosiężne uporządkowanie orientacyjne Termotropowe (odkryto ich ok.. 8000 - wydłużone sztywne cząsteczki) Liotropowe (roztwory)-micelle wydłużone, lamele płaskie-DNA, wirusy, makromolekuły Ciekłe kryształy polimerowe – (mają łańcuchy boczne i tworzą się w roztworach): Nematyki(uporządkowanie równoległe), nematyki chiralne (skręcenie śrubowe) Smektyki warstwowe. Anizotropia optyczna, magnetyczna, przewodnictwa, selektywne odbicie światła, termografia Tekstura ciekłych kryształów wykład 15