1. MoneyTrack 2010
Postawy Polaków wobec pieniędzy oraz
instytucji
i instrumentów finansowych
Badanie ilościowe
Warszawa, kwiecień 2009
2. MoneyTrack 2010
Dziwne jest, jak wszyscy ukrywamy,
że jednym z głównych motorów
naszego życia są pieniądze - Lew Tołstoj
3. Co to jest MoneyTrack?
MoneyTrack – jest to coroczne, cykliczne badanie
dotyczące postaw Polaków wobec pieniędzy oraz
instytucji i instrumentów finansowych.
Badanie jest wspólnym przedsięwzięciem
Centrum im. Adama Smitha, Domu Badawczego Maison
oraz agencji MMT Management. Badania są
prowadzone pod kierownictwem naukowym dr hab., prof.
UW Dominiki Maison.
W tym roku prezentujemy Państwu drugą falę tego
badania.
4. Co daje MoneyTrack?
Jest fotografią stosunku Polaków do pieniędzy. Nie wspiera, ani nie zwalcza
żadnej tezy, opinii, poglądu, organizacji czy postawy. Jego celem jest
rzetelne przedstawienie postaw finansowych Polaków.
Pozwala ocenić (i śledzić w czasie) ewolucję postaw w tym zakresie.
Pozwala uchwycić najważniejsze trendy w postawach finansowych Polaków
oraz ich świadomość ekonomiczną.
Jest znakomitym narzędziem dla sektora finansowego, gdyż jest
niezależnym i obiektywnym badaniem, pokazującym, postawy i motywacje
Polaków, opisującym stan ich świadomości ekonomicznej. Pozwala bankom
i instytucjom finansowym na bardziej skuteczne strategiczne planowanie
rozwoju w zakresie produktów i instrumentów finansowych.
Jest niezbędnym narzędziem dla osób odpowiedzialnych za komunikację
marketingową w sektorze finansowym, gdyż umożliwia dostosowanie
komunikacji do świadomości i percepcji odbiorców oraz wskazuje grupy
docelowe dla różnych produktów finansowych.
7. Czy jesteśmy zadowoleni z własnej sytuacji materialnej?
Jak ocenia Pan/i swoją sytuację materialną? Średni miesięczny dochód
na osobę 1 010 zł
bardzo dobrze 1,9% 2 214 zł
Pozytywnie:
dobrze 13,3% 36,3% 1 236 zł
(37,6% w 2009 roku)
raczej dobrze 21,1% 1 049 zł
średnio 47,4% 953 zł
(41,5% w 2009 roku)
raczej źle 12,8% 829 zł
Negatywnie: 550 zł
źle 2,3%
16,3%
zdecydowanie źle 1,2% (21,3% w 2009 roku) 981 zł
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Średnia: 3,68
N=1000
Skala 1-7
8. Czy Polak to bardziej optymista czy
pesymista finansowy?
9. Czy Polak to bardziej optymista czy pesymista finansowy?
Czy uważa Pan/i, że w ciągu najbliższych 12 miesięcy Pana/i sytuacja ekonomiczna?
Średni miesięczny Samoocena sytuacji
dochód na osobę materialnej
zdecydowanie się „Będzie lepiej”
polepszy
0,3% Średnia: 1 010 zł Średnia: 3,68
13,7% 1 117 zł 4,38
raczej się polepszy 13,4% (15,9% w 2009 roku)
nie ulegnie zmianie (64,5% w 2009 roku) 72,5%
992 zł 3,60
raczej się pogorszy 12,1% „Będzie gorzej”
13,8%
(19,6% w 2009 roku) 958 zł 3,39
zdecydowanie się
pogorszy
1,7%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
N=1000
Skala 1-5
11. Czy każde 100 zł znaczy tyle samo?
Kult gotówki
Polega on na traktowaniu jedynie gotówki jako prawdziwych pieniędzy. Osoby o silnym
natężeniu tej postawy mają trudności z akceptowaniem wirtualnych form pieniędzy.
,,Wolę otrzymywać pieniądze z ręki do ręki niż przelewy bankowe”
,,Gotówka to jedyne prawdziwe pieniądze”
,,Gdy mam pieniądze w banku, to czuję się, jakbym tych pieniędzy nie miał”
12. Czy każde 100 zł znaczy tyle samo?
W jakim stopniu zgadza się Pan/i z poniższymi stwierdzeniami?
Wolę otrzymywać
43% pieniądze z ręki do ręki,
niż przelewy bankowe
14,0% 29,0% 35,0% 14,0% 9,0%
Gotówka, to jedyne
43% prawdziwe pieniądze
13,0% 30,0% 39,0% 11,0% 7,0%
Gdy mam pieniądze w
26% banku, to czuję się jakbym 6,0%
tych pieniędzy nie miał
20,0% 42,0% 21,0% 11,0%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
zdecydowanie zgadzam się raczej zgadzam się raczej nie zgadzam się zdecydowanie nie zgadzam się nie mam zdania
13. KULT GOTÓWKI
Kult gotówki a zmienne demograficzne FUNKCJONALNOŚĆ
BRAK ZAUFANIA WOBEC
BANKÓW
3 3
2,8 2,8
2,6 2,6
2,4 2,4
2,2 2,2
wiek wykształcenie
2 2
Do 24 lat 25-34 lata 35-44 lata 45-54 lata 55-64 lata 65 lat + Podstawowe Zawodowe Średnie Wyższe
3 3
2,8 2,8
2,6 2,6
2,4 2,4
2,2 2,2
dochód na osobę
2 2
do 500 zł 501-800 zł 801-1200 zł 1201-1500 zł 1500 zł + wieś do 19 tys 20-49 tys 50-99 tys 100-499 tys 500 tys +
miejsce zamieszkania 13
Skala 1-4 N=1000
14. Kult gotówki a korzystanie z usług finansowych
Kult gotówki w zależności od
KONTO posiadania konta w banku
80,0% 20,0%
Funkcjonalność
2,93
2,69
KARTA PŁATNICZA
Kult gotówki
2,31
59,0% 41,0%
2,85
Brak zaufania wobec
KARTA KREDYTOWA 2,22
16,0% 84,0%
banków
2,66
2,0 2,2 2,4 2,6 2,8 3,0
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Posiada konto (N=800) Nie posiada konta (N=200)
Skala 1-4
TAK NIE Różnica istotna statystycznie, p≤0.05
14
15. Kult gotówki a korzystanie z karty płatniczej i kredytowej
Kult gotówki a korzystanie z karty Kult gotówki a korzystanie z karty
płatniczej kredytowej
Funkcjonalność
2,97 2,98
2,79 2,91
Kult gotówki
2,23 2,02
2,50 2,36
wobec banków
Brak zaufania
2,16 1,95
2,37 2,28
2,00 2,20 2,40 2,60 2,80 3,00 3,20 1,80 2,00 2,20 2,40 2,60 2,80 3,00 3,20
Skala 1-4
Korzysta z karty płatniczej (N=573) Korzysta z karty kredytowej (N=156)
Nie korzysta z karty płatniczej, ale ma konto w banku (N=227) Nie korzysta z karty kredytowej, ale ma konto w banku (N=644)
Różnica istotna statystycznie, p≤0.05
15
16. Kto w Polsce oszczędza, a kto ma
,,dziurawą kieszeń”?
17. Kto w Polsce oszczędza, a kto ma ,,dziurawą kieszeń”?
,, proste oszczędzanie”
Proste oszczędzanie to świadome odkładanie pieniędzy wynikające z
zapobiegliwości. Postawa ta jest powiązana nie tylko z obiektywną
sytuacją finansową, ale również z subiektywną jej oceną, ale również z
cech osobowości.
,,dziurawa kieszeń”
Niechęć do stawiania sobie ograniczeń finansowych lub nieumiejętność
stawiania sobie ograniczeń (brak kontroli). Postawa ta nie zależy od
dochodu, trochę od subiektywnej oceny sytuacji materialnej, ale przede
wszystkim jest wymiarem osobowościowym.
18. Kto w Polsce oszczędza, a kto ma ,,dziurawą kieszeń”?
POSTAWY
,,proste oszczędzanie” ,,dziurawa kieszeń”
Oszczędzam pieniądze bo nigdy Oszczędzanie jest raczej nie dla
nie wiadomo, czy nagle nie zdarzy się mnie – nie lubię „zaciskać pasa”,
coś złego i pieniądze nie będą wolę wszystko wydawać od razu
potrzebne na własne potrzeby i przyjemności
Oszczędzanie jest trudne, Nie oszczędzam pieniędzy, bo
ale mimo to udaje mi się odkładać uważam, że lepiej wszystko
pieniądze wydawać na bieżąco
19. Kto w Polsce oszczędza, a kto ma ,,dziurawą kieszeń”?
Proste oszczędzanie Dziurawa kieszeń
W jakim stopniu zgadza się Pan/i z poniższymi stwierdzeniami? W jakim stopniu zgadza się Pan/i z poniższymi stwierdzeniami?
Oszczędzanie jest
raczej nie dla mnie –
Oszczedzanie jest nie lubię „zaciskać
trudne, ale mimo to pasa”, w olę
11,0% 50,0% 21,0% 6,0%
11,0% 7,0% 29,0% 39,0% 14,0% 12,0%
udaje mi się w szystko
odkładać pieniądze w ydaw ać od razu
na w łasne potrzeby
i przyjemności
61% 36%
Oszczedzam Nie oszczędzam
pieniądze bo nigdy pieniędzy, bo
nie w iadomo czy uw ażam, że lepiej
15,0% 46,0% 22,0% 5,0%
11,0% 5,0% 21,0% 44,0% 20,0% 10,0%
nagle nie zarzy się w szystko
coś złego i nie będą w ydaw ać na
potrzebne bieżąco
59% 26%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
zdecydowanie zgadzam się raczej zgadzam się raczej nie zgadzam się zdecydowanie nie zgadzam się nie mam zdania
20. NIE DLA MNIE
„Proste oszczędzanie” i ,,dziurawa kieszeń” ŚWIADOME INWESTOWANIE
PROSTE OSZCZĘDZANIE
a zmienne demograficzne DZIURAWA KIESZEŃ
3 wiek 3 wykształcenie
2,8 2,8
2,6 2,6
2,4 2,4
2,2 2,2
2 2
Do 24 lat 25-34 lata 35-44 lata 45-54 lata 55-64 lata 65 lat + Podstawowe Zawodowe Średnie Wyższe
3 dochód na osobę 3 miejsce zamieszkania
2,8 2,8
2,6 2,6
2,4 2,4
2,2 2,2
2 2
do 500 zł 501-800 zł 801-1200 zł 1201-1500 zł 1500 zł + wieś do 19 tys 20-49 tys 50-99 tys 100-499 tys 500 tys +
Skala 1-4 N=1000 20
21. „Proste oszczędzanie” i ,,dziurawa kieszeń”
a zmienne psychologiczne
Zadowolenie z życia Wewnątrzsterowność
Nie dla mnie
inwestowanie Nie dla mnie
2,67 2,78
2,81 2,64
inwestowanie
Świadome
Świadome
2,80 2,79
2,60 2,60
oszczędzanie
oszczędzanie
2,85 2,81
Proste
Proste
2,42 2,58
2,22 2,25
Dziurawa
Dziurawa
kieszeń
kieszeń
2,34 2,34
1,5 2,0 2,5 3,0 1,5 2,0 2,5 3,0
Wysokie zadowolenie z życia (N=280) Wysoka wewnątrzsterowność (N=385)
Niskie zadowolenie z życia (N=197) Niska wewnątrzsterowność (N=225)
Różnica istotna statystycznie, p≤0.05 Różnica istotna statystycznie na poziomie p<0,001 21
22. Posiadanie oszczędności a postawy wobec oszczędzania:
„proste oszczędzanie” i „dziurawa kieszeń”
Procent osób posiadających
oszczędności
Czy posiada Pan/i oszczędności? Proste oszczędzanie
100%
80%
60% 85%
40%
TAK 20% 15%
46,2% NIE 0%
53,8% niski poziom wysoki poziom
Dziurawa kieszeń
100%
80%
60%
40% 65%
20% 35%
0%
niskie natężenie wysokie natężenie
N=1000
22
23. Jak bardzo różnimy się pod względem
postaw wobec pieniędzy i zachowań
finansowych ?
25. Seg 1 – Spełniona elita (N=121)
Seg 2 – Rozsądni niematerialiści (N=158)
Segmentacja finansowa Polaków 2010 Seg 3 – Sfrustrowani materialiści (N=189)
Seg 4 – Wycofani tradycjonaliści (N=197)
Seg 5 – Rodzinni przedsiębiorcy (N=139)
przykładowe pytania Seg 6 – Skryci marzyciele (N=90)
Seg 7 – Dzieci wolnego rynku (N=106)
„Proste oszczędzanie” „Dziurawa kieszeń”
„Oszczędzam pieniądze, bo nigdy „Nie oszczędzam pieniędzy, bo
nie wiadomo, czy nie zdarzy się coś uważam, że lepiej wszystko
złego i nie będą potrzebne” wydawać na bieżąco”
3,1
3,1 3,03
2,96
2,88
2,77 2,73 2,69 2,61
2,63 2,6
2,6 2,5
2,47
2,33
2,17
2,1
2,11
2,1
1,92 1,88
1,83
1,6
1,6 średnia seg 1 seg 2 seg 3 seg 4 seg 5 seg 6 seg 7
średnia seg 1 seg 2 seg 3 seg 4 seg 5 seg 6 seg 7
Średni dochód na
1010 1760 1184 1062 818 815 665 710
osobę (zł)
26. MoneyTrack 2010
Postawy Polaków wobec pieniędzy oraz
instytucji
i instrumentów finansowych
Badanie ilościowe
Warszawa, kwiecień 2009
