SlideShare a Scribd company logo
1 of 9
Download to read offline
Ġġ HUKUKU SPOT BĠLGĠLER
ĠĢ hukuku; ĠĢ nedeniyle iĢçi ve iĢverenler arasında kurulan iliĢkiler ve bunun yanında iĢçi ve
iĢveren örgütlerinin (sendikaların) kendi aralarındaki ve Devletle olan iliĢkilerini de düzenleyen
bir hukuk disiplinidir.
Bireysel ĠĢ Hukuku: Tek iĢçi ile iĢveren arasında söz konusu olan ve iĢ sözleĢmesi ile ortaya
çıkan hukuki iliĢkidir. Konuları arasında, iĢ sözleĢmesinin kurulması, iĢin düzenlenmesi, çalıĢma
düzeni, iĢ sözleĢmesinin sona ermesi, iĢçinin ücreti, iĢ sağlığı ve iĢ güvenliği, çalıĢma süresi yer
alır.
Toplu ĠĢ Hukuku: ÇalıĢma iliĢkilerinde tarafların sendikalar Ģeklinde örgütlenmesi ve çalıĢma
iliĢkilerinin bu kuruluĢlar tarafından yönetilmesi Ģeklinde oluĢan hukuki iliĢkidir. Sendikalar
Hukuku ve Toplu ĠĢ SözleĢmesi, Grev ve Lokavt Hukuku olarak iki ayrı bölümden oluĢur
ĠĢ SözleĢmesi: Bir tarafın (iĢçi) bağımlı olarak iĢ görmeyi, diğer tarafın (iĢveren) da ücret
ödemeyi üstlenmesinden oluĢan sözleĢmedir. Özel bir Ģekle tâbi değildir. Süresi bir yıl ve daha
fazla olan iĢ sözleĢmelerinin yazılı Ģekilde yapılması zorunludur.
Yazılı sözleĢme yapılmayan hallerde iĢveren iĢçiye en geç iki ay içinde tarafların uymak zorunda
oldukları hükümleri gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlüdür. ĠĢ sözleĢ meleri belirli veya
belirsiz süreli yapılır.
Kısmî Süreli ve Tam Süreli İş Sözleşmesi : ĠĢçinin normal haftalık çalıĢma süresinin, tam
süreli iĢ sözleĢmesiyle çalıĢan emsal iĢçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda
sözleĢme kısmî sürelidir.
Süreli Fesih : Belirsiz süreli iĢ sözleĢmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi
gerekir.
ĠĢ sözleĢmeleri;
a) ĠĢi 6 aydan az sürmüĢ olan iĢçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından baĢlayarak 2 hafta
sonra,
b) ĠĢi 6 aydan 1,5 yıla kadar süren iĢçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından baĢlayarak 2
hafta sonra,
c) ĠĢi 1,5 yıldan 3 yıla kadar süren iĢçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından baĢlayarak 6
hafta sonra,
d) ĠĢi 3 yıldan fazla sürmüĢ iĢçi için, bildirim yapılmasından baĢlayarak 8 hafta sonra,
FeshedilmiĢ sayılır. Bu süreler asgari olup sözleĢmeler ile artırılabilir. Bildirim Ģartına
uymayan taraf, bildirim süresine iliĢkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır. ĠĢveren
bildirim süresine ait ücreti peĢin vermek suretiyle iĢ sözleĢmesini feshedebilir.
Feshin geçerli sebebe dayandırılması: 30 veya daha fazla iĢçi çalıĢtıran iĢyerlerinde en az 6
aylık kıdemi olan iĢçinin belirsiz süreli iĢ sözleĢmesini fesheden iĢveren, geçerli bir sebebe
dayanmak zorundadır. ĠĢ sözleĢmesi feshedilen iĢçi, fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren
1 ay içinde iĢ mahkemesinde dava açabilir.
ĠĢçi kesinleĢen mahkeme veya özel hakem kararının tebliğinden itibaren 10 iĢgünü içinde iĢe
baĢlamak için iĢverene baĢvuruda bulunmak zorundadır.
ĠġÇĠ: 4857 sayılı ĠĢ Kanununa göre “Bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye işçi
denir. İşçi gerek sözleşmeden, gerekse de yasal yükümlülükten dolayı, işverene karşı iş görme,
sadakat, çalışma şlartlarına uyma ve itaat etmelidir.
http://www.temaakademi.com.tr
ĠĢ ĠliĢkisi: ĠĢçi ile iĢveren arasında kurulan iliĢkiye iĢ iliĢkisi denir
ĠġVEREN : Ġşçi çalıştıran tüzel veya gerçek kişiye yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve
kuruluşlara denir.”
ALT ĠġVEREN: Bir iĢverenin, baĢka bir iĢverene ait iĢyerinde belirli bir iĢin bir bölümünde veya
eklentilerinde iĢ alıp kendi iĢçilerini çalıĢtırması olgusuyla kendisini gösterir. Alt ĠĢveren ĠĢi,
ĠĢveren Sıfatı TaĢıyan Diğer Asıl ĠĢverenden AlmıĢ Olmalıdır. ĠĢ, iĢletmenin ve ĠĢin Gereği ile
Teknolojik Nedenlerle Uzmanlık Gerektiren ĠĢlerden Olmalıdır. ĠĢ, Asıl ĠĢverenin ĠĢyerinde
Yapılmalıdır. ĠĢçiler sadece bu iĢyerinde çalıĢtırılmalıdır.
Bir iĢin alt iĢverene verilmesi hâlinde, alt iĢverenin uzmanlığını belgelendirmesi amacıyla; iĢ
ekipmanı listesi, iĢ bitirme belgesi, operatör ve teknik eleman sertifikaları sözleĢmeye eklenir.
 Daha önce o iĢyerinde çalıĢtırılan kimse ile alt iĢveren iliĢkisi kurulamaz.
ĠġVEREN VEKĠLĠ: 4857 sayılı ĠĢ Kanununa göre;, “İşveren adına hareket eden ve işin, işyerinin
ve işletmenin yönetiminde görev alan kimselere işveren vekili denir
Ġġ YERĠ : ĠĢveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddî olan ve olmayan unsurlar
ile iĢçinin birlikte örgütlendiği birime denir.
 ĠĢveren, iĢyerini ve iĢyeriyle ilgili değiĢiklikleri 1 ay içinde bölge çalıĢma müdürlüğüne
bildirmelidir.
Ġġ KANUNU HÜKÜMLERĠ UYGULANMAYAN ĠġLER :
a) Deniz ve hava taĢıma iĢlerinde, b) Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeĢit
yapı iĢleri,
c) 50'den az iĢçi çalıĢtırılan (50 dahil) tarım ve orman iĢlerinin yapıldığı iĢyerlerinde veya
iĢletmelerinde,
d) Bir ailenin üyeleri ve 3 üncü dereceye kadar (3 üncü derece dahil) hısımları arasında dıĢarıdan
baĢka biri katılmayarak evlerde ve el sanatlarının yapıldığı iĢlerde,
e) Ev hizmetlerinde, f) ĠĢ sağlığı ve güvenliği hükümleri saklı kalmak üzere çıraklar
hakkında,
g) Sporcular hakkında, h) Rehabilite edilenler hakkında,
ı) 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanununun 2 nci maddesinin tarifine uygun 3 kiĢinin çalıĢtığı
iĢyerlerinde.
Haftalık normal çalıĢma süresi, bir iĢçinin en fazla 45 saattir. ĠĢveren veya taraflar haftalık
normal çalıĢma süresi olarak 45 saatin altında bir çalıĢma süresi belirleyebilirler. Haftalık çalıĢma
süresinin, çalıĢılan günlere eĢit değil de farklı dağıtılması halinde, günlük normal çalıĢma, hiçbir
Ģekilde 11 saati aĢamaz
FAZLA ÇALIġMA : Haftalık 45 saati aşan çalışmalardır. Normal ücretten %50 zamlı hesaplanır.
FAZLA SÜRELERDE ÇALIġMA : Haftalık çalıĢma süresinin sözleĢmelerle 45 saatin altında
belirlendiği durumlarda, uygulanan ortalama haftalık çalıĢma süresini aĢan ve 45 saate kadar
yapılan çalıĢmalardır. Her bir saat fazla çalıĢma için, normal çalıĢma ücretinin %25
yükseltilmesiyle ödenir
http://www.temaakademi.com.tr
 Fazla çalıĢma süresinin toplamı bir yılda 270 saatten fazla olamaz.
GÜNLÜK ÇALIġMA SÜRESĠNDEN SAYILAN SÜRELER
Madenlerde, taĢocaklarında, yeraltında veya sualtında çalıĢılacak iĢlerde iĢçilerin kuyulara,
dehlizlere veya asıl çalıĢma yerlerine inmeleri veya girmeleri ve bu yerlerden çıkmaları için
gereken süreler.
ĠĢçilerin iĢveren tarafından iĢyerlerinden baĢka bir yerde çalıĢtırılmak üzere yolda geçen süreler
ĠĢçinin iĢinde ve her an iĢ görmeye hazır halde, çalıĢtırılmaksızın ve çıkacak iĢi bekleyerek boĢ
geçirdiği süreler
ĠĢçinin iĢveren tarafından baĢka bir yere gönderilmesi veya iĢveren evinde veya bürosunda yahut
iĢverenle ilgili herhangi bir yerde meĢgul edilmesi suretiyle asıl iĢini yapmaksızın geçirdiği
süreler.
Çocuk emziren kadın iĢçilerin çocuklarına süt vermeleri için belirtilecek süreler.
iĢçilerin yerleĢim yerlerinden uzak bir mesafede bulunan iĢyerlerine hep birlikte getirilip
götürülmeleri gereken her türlü iĢlerde, toplu ve düzenli bir Ģekilde götürülüp getirilmeleri
esnasında geçen süreler
DĠKKAT: ĠĢin niteliğinden doğmayıp da iĢveren tarafından sırf sosyal yardım amacıyla iĢyerine
götürülüp getirilme esnasında araçlarda geçen süre çalıĢma süresinden sayılmaz.
GECE SÜRESĠ : “Çalışma hayatında gece en geç saat 20.00’de başlayarak en erken saat
06.00’ya kadar geçen ve herhalde en fazla 11 saat süren dönemdir. Çalışma süresinin yarısından
çoğu gece dönemine rastlayan çalışması gece çalışması sayılır. Gece çalıştırılacak işçilerin sağlık
durumlarının gece çalışmasına uygun olduğu, işe başlamadan önce alınacak sağlık raporu ile
belgelenir.
Gece çalıştırılan işçiler en geç 2 yılda bir defa periyodik sağlık kontrolünden geçirilirler.
Postası değiĢtirilecek iĢçi kesintisiz en az 11 saat dinlendirilmeden diğer postada çalıĢtırılamaz
 Gece ÇalıĢma Döneminde Günlük çalıĢma süresi en fazla 7.5 saattir.
 Gece çalıĢmalarında fazla çalıĢma yaptırılamaz.
 18 yaĢını doldurmamıĢ çocuk ve genç iĢçiler ile mesleki eğitim almamıĢ kiĢilerin sanayiye
ait iĢlerde gece çalıĢtırılması yasaktır
HAFTA TATĠLĠ: 7 günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az 24 saat dinlenme (hafta tatili)
verilir. Hafta tatilinde çalıĢan iĢçiye hafta tatili ücreti dıĢında ayrıca yüzde elli arttırılmıĢ ücret
ödenir.
Ulusal Bayram 29 Ekim günüdür. Genel tatiller ise, resmi bayram günleri , dini bayramlar, 1
Mayıs ve yılbaĢı (1 Ocak) günleridir. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde iĢyerlerinde çalıĢılıp
çalıĢılmayacağına toplu iĢ sözleĢmesi ya da iĢ sözleĢmeleri ile kararlaĢtırılabilir. ĠĢçinin onayının
alınması halinde de iĢçi bu günlerde çalıĢtırılabilir. ĠĢçiler tatil yapmayarak çalıĢırlarsa ayrıca
çalıĢılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.
http://www.temaakademi.com.tr
 Yıllık ücretli izne hak kazanabilmek için; işçinin işyerinde işe başladığı günden itibaren,
deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olması gerekir.
İZİN SÜRELERİ : 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) olanlara 14 günden, - 5 yıldan fazla 15
yıldan az olanlara 20 günden, - 15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden az olamaz.
Ancak, 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık
ücretli izin süresi 20 günden az olamaz
ARA DĠNLENMESĠ : ĠĢçilere; a) 4 saat veya daha kısa süreli iĢlerde 15 dakika, b)4 saatten
fazla ve 7,5saate kadar (7,5 saat dahil) süreli iĢlerde yarım saat, c) 7,5 saatten fazla süreli
iĢlerde bir saat, Ara dinlenmesi verilir. Ara dinlenmeleri çalıĢma süresinden sayılmaz.
Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ:
ĠĢverenler iĢyerlerinde ĠSG sağlanması için her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız
bulundurmak, iĢçiler de ĠSG konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler.
İŞÇİLERİN HAKLARI : - ĠĢ görme borcunu yerine getirmekten kaçınma hakkı, Haklı nedenle
fesih imkanı
Ġġ KAZALARINDA BĠLDĠRĠM: ĠĢveren iĢ kazasını o yerin yetkili kolluk kuvvetlerine derhal,
SGK’yada en geç kazadan sonraki 3 iĢgünü içinde, iĢ kazası ve meslek hastalığı bildirgesi ile
bildirmek zorundadır.
MESLEK HASTALIĞI : Sigortalının çalıĢtığı ya da yaptığı iĢin niteliğinden dolayı uğradığı geçici
ya da sürekli hastalık ya da bedensel ya da ruhsal özürlülük halleridir. ĠĢverenin, durumu
öğrendiği günden baĢlayarak 3 iĢgünü içinde, iĢ kazası ve meslek bildirgesi ile SGK’ya bildirmek
zorundadır.
ÖZÜRLÜ VEYA ESKĠ HÜKÜMLÜ ÇALIġTIRMA:
ĠĢverenler 50 veya daha fazla iĢçi çalıĢtırıyorsa %3 özürlü, % 2 eski hükümlü çalıĢtırmak
zorundadır. ÇalıĢtırmadığı her ay için 750 TL para cezası öder.
TAZMĠNAT ÇEġĠTLERĠ :
Manevi Tazminat:
Maddi Tazminat: ( 1- Rücu Tazminatı 2- ĠĢgöremezlik Tazminatı 3- Destekten Yoksun Kalma
Tazminatı)
 ĠĢ kazasında geçici iĢgöremezlik verilmesi için sigortalılık süresinin en az 1 gün olması
gerekir
 ĠĢ kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili maddi sorumluluk konusu Borçlar Kanununda yer
almaktadır
CEZAĠ SORUMLULUK: ĠĢ sağlığı ve güvenliğine iliĢkin yükümlülüklerini yerine getirmeyerek
iĢçinin iĢ kazası veya meslek hastalığına uğramasına neden olan iĢverenin hukuki sorumluluğu
yanında koĢulları varsa cezai sorumluluğu da söz konusu olur.
ĠĢ sağlığı ve güvenliğine iliĢkin yükümlülüklerini yerine getirmeyerek iĢ kazası veya meslek
hastalığı sonucu iĢçinin ölümüne neden olan iĢveren veya vekili Kanunun 85. maddesine göre
taksirle öldürme suçunun faili olarak, 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da yaralanmasına neden olmuĢ ise, iĢveren veya vekilinin 3
yıldan 15 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması söze konudur.
ĠĢçinin yaralanması halinde , iĢveren veya vekili 3 aydan 1yıla kadar hapis veya adlî para cezası
ile cezalandırılır
İŞİN DURDURULMASI VEYA İŞYERİNİN KAPATILMASI: Bir iĢyerinin tesis ve
tertiplerinde, çalıĢma yöntem ve Ģekillerinde, makine ve cihazlarında iĢçilerin yaĢamı için tehlikeli
olan bir husus tespit edilirse, bu tehlike giderilinceye kadar iĢyerlerini iĢ sağlığı ve güvenliği
bakımından denetlemeye yetkili iki müfettiĢ, bir iĢçi ve bir iĢveren temsilcisi ile Bölge
Müdüründen oluĢan beĢ kiĢilik bir komisyon kararıyla, tehlikenin niteliğine göre iĢ tamamen
veya kısmen durdurulur veya iĢyeri kapatılır. Komisyona kıdemli iĢ müfettiĢi baĢkanlık eder.
Komisyonun çalıĢmaları ile ilgili sekretarya iĢleri bölge müdürlüğü tarafından yürütülür. Bu
maddeye göre verilecek durdurma veya kapatma kararına karĢı iĢverenin yerel iĢ mahkemesinde
6 iĢ günü içinde itiraz etmek yetkisi vardır. Mahkeme itirazı öncelikle görüĢür ve 6 iĢ günü
içinde karara bağlar. Kararlar kesindir
Bu maddenin birinci fıkrası gereğince makine, tesisat ve tertibat veya iĢin durdurulması veya
iĢyerinin kapatılması sebebiyle iĢsiz kalan iĢçilere iĢveren ücretlerini ödemeye veya ücretlerinde
bir düĢüklük olmamak üzere meslek veya durumlarına göre baĢka bir iĢ vermeye zorunludur.
 ĠĢ Kanunu, 4 üncü maddesinde sayılan istisnalar dıĢında kalan bütün iĢyerlerine uygulanır.
 Ġlk sendika 1863 yılında Almanya’da ortaya çıkmıĢ, Türkiye’de ise 1947’de sendika kurma
hakkı tanınmıĢtır.
 Kanunda uygulanabilir bir hüküm yoksa, hakim, örf ve adet hukukuna göre, bu da yoksa
kendisi kanun koyucu olsaydı nasıl bir kural koyacak idiyse ona göre karar verir.
 Hakim, karar verirken bilimsel görüĢlerden ve yargı kararlarından yararlanır.
 ĠĢ Kanunu’nun 71. maddesine göre 15 yaĢını doldurmamıĢ çocukların çalıĢtırılması yasaktır.
Ancak, 14 yaĢını doldurmuĢ ve ilköğretimini tamamlamıĢ olan çocuklar, hafif iĢlerde
çalıĢtırılabilirler.
 15 yaĢını doldurmuĢ, fakat onsekiz yaĢını doldurmamıĢ olan iĢçiler genç iĢçi olarak kabul
edilir.

http://www.temaakademi.com.tr
Özel Hukukun Bölümleri :
 1-Medeni Hukuk :
a)KiĢiler Hukuku b)Aile Hukuku c)Miras Hukuku d)EĢya Hukuku e)Borçlar
Hukuku
 2-Ticaret Hukuku
a)Ticari ĠĢletme H b)Ticaret ġirketleri H c)Kıymetli Evrak H d)Deniz Ticareti H e)Sigorta H
f)Hava H
 3-Fikir Hukuku
 4-Devletler Özel Hukuku
 4-Yargılama Hukukları
a)Medeni Yargılama Hukuku b)Ceza Yargılama Hukuku c)Ġdare (Yönetim) Yargısı
 5-Devlet Hukuku
 6-Devletler Kamu Hukuku
 7-Mali Hukuk
 8-ĠĢ Hukuku
a)Bireysel (Ferdi) ĠĢ Hukuku b)Kollektif (Toplu) ĠĢ Hukuku
ĠĢgünü kaybına neden olan mesleki yaralanma olayları aĢağıdaki hususlar için dikkate alınacaktır.
1. Toplam Olay Sayısı 2. Ölümlü Olaylar Sayısı
3. Ölümlü Olmayan Olaylar Sayısı 4. Geçici İş Göremezlik Olayları Sayısı
SORU- ĠĢ Kanunu’ na göre, 9 ay sürmüĢ belirsiz süreli iĢ sözleĢmelerinin feshinden önce durumun
diğer tarafa en az ne kadar süre önce bildirilmesi gerekir? (ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ-02.07.2011)
• A) 4 hafta B) 2 hafta C) 7 gün D) 6 iĢgünü
SORU- ĠĢ Kanunu’na göre, iĢ sözleĢmesi iĢverence feshedilen iĢ güvencesi kapsamındaki bir iĢçi,
fesih bildiriminde sebep gösterilmediği iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren en
çok ne kadarlık bir süre içinde iĢ mahkemesinde iĢe iade davası açabilir? (Ġġ GÜVENLĠĞĠ
UZMANLIĞI (C)-02.07.2011)
• A) Altı iĢ günü B) 15 iĢ günü C) Bir ay D) Üç ay
SORU- ĠĢ Kanunu’ na göre, bir iĢçinin iĢ güvencesi kapsamında olabilmesi için kıdeminin en az ne
kadar olması gerekir? (ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ-02.07.2011)
• A) Ġki ay B) Altı ay C) Sekiz ay D) Oniki ay
SORU- ĠĢ güvencesi kapsamında olan bir iĢçinin iĢ akdinin feshi sonrası açtığı iĢe iade davasında
mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde iĢçi, kesinleĢen mahkeme kararının
tebliğinden itibaren en geç kaç iĢgünü içinde iĢe baĢlamak için iĢverene baĢvuruda bulunmak
zorundadır? (ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ-02.07.2011)
• A) Altı B) On C) On beĢ D) Otuz
SORU- AĢağıda yer alanlardan hangisi “Genç ĠĢçi” yi tanımlamaktadır? (ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ-
02.07.2011)
B) 15 yaĢını tamamlamıĢ, ancak 18 yaĢını tamamlamamıĢ kiĢi
SORU- ĠĢ Kanunu’ na göre, çocuk ve genç iĢçilerin iĢe alınmalarından önce, hangi yaĢtan hangi
yaĢa kadar muayene ettirilerek iĢin niteliğine ve Ģartlarına göre vücut yapılarının dayanıklı
olduğunun raporla belirtilmesi gerekir? (Ġġ GÜVENLĠĞĠ UZMANLIĞI (C) -02.07.2011)
B) 14 yaĢından 18 yaĢına kadar (18 dahil)
SORU: ĠĢ Kanununun 87. maddesine göre, 14 yaĢından 18 yaĢına kadar (18 dahil) çocuk ve genç
iĢçilerin iĢe alınmalarından, 18 yaĢını dolduruncaya kadar kaç ay ara ile aynı Ģekilde hekim
muayenesinden geçirilip, bu iĢte çalıĢmaya devamlarında bir sakınca olup olmadığının kontrol
ettirilmesi zorunludur? (HEKĠM.25.12.2010) D) 6 ayda bir
SORU: Kaç yaĢını doldurmamıĢ kiĢilerin ağır ve tehlikeli iĢlerde çalıĢtırılması yasaktır? (ISG(C) -
02.07.2011) D) 16
SORU: AĢağıdaki gruplarda hangisinin ağır ve tehlikeli iĢlerde çalıĢtırılması yasaktır? (ISG(C) -
25.12.2010) C) 16 yaĢından küçükler
SORU- ĠĢ Kanunu’ na göre, ağır ve tehlikeli iĢlerde çalıĢacak iĢçilerin iĢin devamı süresince ne
kadar sürede bir muayene raporları olmadıkça çalıĢtırılmaları yasaktır? (ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ-
02.07.2011) A) Yılda bir
SORU- Alt ĠĢverenlik Yönetmeliği’ ne göre, aĢağıdakilerden hangisinin alt iĢverenlik
sözleĢmesinde yer alması gerekmez? (ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ-02.07.2011)
A) Alt iĢverene verilen iĢin ne olduğu
B) Taraflarca öngörülmüĢ ise iĢin baĢlama ve bitiĢ tarihleri
C) Alt iĢverenin faaliyetlerini iĢyerinin hangi bölümünde gerçekleĢtireceği
D) Asıl iĢverenin iĢyerinde uygulanan toplu iĢ sözleĢmesinin hangi tarihler arasında geçerli
olduğu
SORU- AĢağıdaki iĢ ya da iĢ iliĢkilerinden hangisinde ĠĢ Kanunu uygulanır? (ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ-
02.07.2011)
A) Sporcular hakkında B) Deniz ve hava taĢıma iĢlerinde
C) Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeĢit yapı iĢlerinde
D) Tarım sanatları ile tarım aletleri, makine ve parçalarının yapıldığı atölye ve fabrikalarda
görülen iĢlerde
SORU- AĢağıdaki iĢ ya da iĢ iliĢkilerinden hangisinde ĠĢ Kanunu hükümleri uygulanmaz? (Ġġ
GÜVENLĠĞĠ UZMANLIĞI (C)-02.07.2011) D) Sporcular hakkında
SORU: ĠĢ Kanununa göre genel bakımdan çalıĢma süresi en çok kaç saattir? (ĠĢ güvenliği
uzmanlığı-(C); ĠĢyeri Hekimliği-25.12.2010) B) 45
SORU: ĠĢ Kanununa göre, tarafların anlaĢması ile haftalık normal çalıĢma süresi, iĢyerlerinde
haftanın çalıĢılan günlerine, günde en çok kaç saati aĢmamak koĢulu ile farklı Ģekilde dağıtılabilir?
(Hekimlik -25.12.2010) A) 11
SORU: ĠĢ Kanunu’na göre telafi çalıĢmaları, günlük en çok çalıĢma süresini aĢmamak koĢulu ile
günde en fazla kaç saat olabilir? (Ġġ GÜVENLĠĞĠ UZMANLIĞI (C)-02.07.2011) B) Üç
SORU- ĠĢ Kanunu’ na göre, denkleĢtirme süresi toplu iĢ sözleĢmeleri ile en çok kaç aya kadar
artırılabilir? (ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ-02.07.2011) B) Dört
SORU- ĠĢ Kanunu’ na göre, aĢağıdakilerden hangisi çalıĢma süresinden sayılmaz? (ĠġYERĠ
HEKĠMLĠĞĠ-02.07.2011)
A) Çocuk emziren kadın iĢçilerin çocuklarına süt vermeleri için belirtilecek süreler
B) ĠĢçilerin iĢveren tarafından iĢyerlerinden baĢka bir yerde çalıĢtırılmak üzere gönderilmeleri
halinde yolda geçen süreler
C) ĠĢin niteliğinden doğmayıp da iĢveren tarafından sosyal yardım amacıyla iĢyerine
götürülüp getirilme esnasında araçlarda geçen süreler
D) ĠĢçinin iĢveren tarafından baĢka bir yere gönderilmesi veya iĢveren evinde veya bürosunda
yahut iĢverenle ilgili herhangi bir yerde meĢgul edilmesi suretiyle asıl iĢini yapmaksızın geçirdiği
süreler
SORU: Gece çalıĢtırılacak iĢçilerin sağlık durumlarının gece çalıĢmasına uygunluğu , iĢe
baĢlamadan önce alınacak sağlık raporu ile belgelenir. Bu iĢçilere periyodik sağlık kontrolü hangi
aralıklarla yapılır? (Hekimlik-25.12.2010)
A) En geç 3 ayda bir B) En geç 6 ayda bir C) En geç yılda bir D) En geç iki yılda bir
SORU: ĠĢ Kanununa göre gece çalıĢması saat kaçta baĢlar? (Ġġ GÜVENLĠĞĠ UZMANLIĞI (C)-
25.12.2010) C)20.00
SORU: Gece çalıĢmasında toplam çalıĢma süresi kaç saati geçemez? (Ġġ GÜVENLĠĞĠ
UZMANLIĞI (C)-02.07.2011) C) 7,5
SORU: Kadın iĢçiler gece postalarında kaç saatten fazla çalıĢtırılamazlar? (Ġġ GÜVENLĠĞĠ
UZMANLIĞI (C)-25.12.2010) C) 7,5
SORU: ĠĢ Kanununa göre, iĢyerinde iĢ sağlığı ve güvenliği açısından sağlığını bozacak veya vücut
bütünlüğünü tehlikeye sokacak yakın, acil ve hayati bir tehlike ile karĢı karĢıya kalan iĢçi, ĠĢ
Sağlığı ve Güvenliği Kuruluna baĢvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin
alınmasına karar verilmesini talep edebilir. ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Kurulunun bulunmadığı
iĢyerlerinde talep nereye yapılır? (ĠSG-(C)-25.12.2010) A) ĠĢveren vekili
SORU- AĢağıdaki durumlardan hangisi iĢ kazasına girmez? (Ġġ GÜVENLĠĞĠ UZMANLIĞI-(C)-
25.12.2010)
A)Sigortalının iĢveren tarafından görev ile baĢka bir yere gönderilmesi yüzünden, asıl iĢini
yapmaksızın geçen zamanlarda gerçekleĢen kaza
B)Sigortalının iĢverence sağlanan bir taĢıtla iĢin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri
sırasında meydana gelen kaza
C)Emzikli sigortalı kadının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda meydana gelen kaza
D)Sigortalının kendi aracı ile iĢyerine gidip gelmesi sırasında meydana gelen kaza
SORU- Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’ na göre, aĢağıda sayılan durumlarda
gerçekleĢen kazalardan hangisi iĢ kazası değildir? (ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ-02.07.2011)
A) Sigortalının iĢyerinde bulunduğu sırada gerçekleĢen kaza
B) ĠĢveren tarafından yürütülmekte olan iĢ nedeniyle gerçekleĢen kaza
C) Sigortalının yıllık ücretli izin için iĢyeri dıĢında olduğu dönemde gerçekleĢen kaza
D) Bir iĢverene bağlı olarak çalıĢan sigortalının, görevli olarak iĢyeri dıĢında baĢka bir yere
gönderilmesi nedeniyle asıl iĢini yapmaksızın geçen zamanlarda gerçekleĢen kaza
SORU- ĠĢ kazası sonucunda vücut bütünlüğü kısmen bozulan (yaralanan) veya tamamen bozulan
(ölen) iĢçinin yakınları iĢverenden aĢağıdaki tazminatlardan hangisini talep edemez? (Ġġ
GÜVENLĠĞĠ UZMANLIĞI (C)-ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ-02.07.2011)
A) Destekten yoksun kalma tazminatı B) ĠĢ göremezlik tazminatı C) Manevi tazminat D)
Ġhbar tazminatı
SORU: ĠĢçiyi gözetme borcuna aykırılık sebebiyle oluĢan iĢ kazasından doğan zararlar karĢısında
iĢverenin hukuksal sorumluluğu ile ilgili yanlıĢ ifade aĢağıdakilerden hangisidir? (iĢ güvenliği
uzmanlığı-(C)-25.12.2010)
A) Kazalanan iĢçi, iĢ kazası sonucu oluĢan manevi zararı için iĢveren aleyhine dava açabilir
B) ĠĢ kazası sonucu ölen iĢçinin hak sahiplerine SGK tarafından ölüm geliri bağlanmıĢ ise,
iĢverenden manevi tazminat talep edemezler
C) Kazalanan iĢçi, iĢ kazası sonucu oluĢan ve SGK tarafından karĢılanamayan maddi zararlarının
telafisi için iĢveren aleyhine tazminat davası açabilir
D) ĠĢ kazası sonucu yaralanan iĢçinin ailesi, iĢçinin bedensel bütünlüğünde oluĢan zararı gerekçe
göstererek iĢ verenden maddi tazminat talep edemezler
http://www.temaakademi.com.tr

More Related Content

Featured

AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfmarketingartwork
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024Neil Kimberley
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)contently
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsKurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summarySpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentLily Ray
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best PracticesVit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementMindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...RachelPearson36
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Applitools
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at WorkGetSmarter
 

Featured (20)

AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
 
ChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slidesChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slides
 
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike RoutesMore than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
 

İş hukuku

  • 1. Ġġ HUKUKU SPOT BĠLGĠLER ĠĢ hukuku; ĠĢ nedeniyle iĢçi ve iĢverenler arasında kurulan iliĢkiler ve bunun yanında iĢçi ve iĢveren örgütlerinin (sendikaların) kendi aralarındaki ve Devletle olan iliĢkilerini de düzenleyen bir hukuk disiplinidir. Bireysel ĠĢ Hukuku: Tek iĢçi ile iĢveren arasında söz konusu olan ve iĢ sözleĢmesi ile ortaya çıkan hukuki iliĢkidir. Konuları arasında, iĢ sözleĢmesinin kurulması, iĢin düzenlenmesi, çalıĢma düzeni, iĢ sözleĢmesinin sona ermesi, iĢçinin ücreti, iĢ sağlığı ve iĢ güvenliği, çalıĢma süresi yer alır. Toplu ĠĢ Hukuku: ÇalıĢma iliĢkilerinde tarafların sendikalar Ģeklinde örgütlenmesi ve çalıĢma iliĢkilerinin bu kuruluĢlar tarafından yönetilmesi Ģeklinde oluĢan hukuki iliĢkidir. Sendikalar Hukuku ve Toplu ĠĢ SözleĢmesi, Grev ve Lokavt Hukuku olarak iki ayrı bölümden oluĢur ĠĢ SözleĢmesi: Bir tarafın (iĢçi) bağımlı olarak iĢ görmeyi, diğer tarafın (iĢveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluĢan sözleĢmedir. Özel bir Ģekle tâbi değildir. Süresi bir yıl ve daha fazla olan iĢ sözleĢmelerinin yazılı Ģekilde yapılması zorunludur. Yazılı sözleĢme yapılmayan hallerde iĢveren iĢçiye en geç iki ay içinde tarafların uymak zorunda oldukları hükümleri gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlüdür. ĠĢ sözleĢ meleri belirli veya belirsiz süreli yapılır. Kısmî Süreli ve Tam Süreli İş Sözleşmesi : ĠĢçinin normal haftalık çalıĢma süresinin, tam süreli iĢ sözleĢmesiyle çalıĢan emsal iĢçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleĢme kısmî sürelidir. Süreli Fesih : Belirsiz süreli iĢ sözleĢmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir. ĠĢ sözleĢmeleri; a) ĠĢi 6 aydan az sürmüĢ olan iĢçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından baĢlayarak 2 hafta sonra, b) ĠĢi 6 aydan 1,5 yıla kadar süren iĢçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından baĢlayarak 2 hafta sonra, c) ĠĢi 1,5 yıldan 3 yıla kadar süren iĢçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından baĢlayarak 6 hafta sonra, d) ĠĢi 3 yıldan fazla sürmüĢ iĢçi için, bildirim yapılmasından baĢlayarak 8 hafta sonra, FeshedilmiĢ sayılır. Bu süreler asgari olup sözleĢmeler ile artırılabilir. Bildirim Ģartına uymayan taraf, bildirim süresine iliĢkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır. ĠĢveren bildirim süresine ait ücreti peĢin vermek suretiyle iĢ sözleĢmesini feshedebilir. Feshin geçerli sebebe dayandırılması: 30 veya daha fazla iĢçi çalıĢtıran iĢyerlerinde en az 6 aylık kıdemi olan iĢçinin belirsiz süreli iĢ sözleĢmesini fesheden iĢveren, geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır. ĠĢ sözleĢmesi feshedilen iĢçi, fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren 1 ay içinde iĢ mahkemesinde dava açabilir. ĠĢçi kesinleĢen mahkeme veya özel hakem kararının tebliğinden itibaren 10 iĢgünü içinde iĢe baĢlamak için iĢverene baĢvuruda bulunmak zorundadır. ĠġÇĠ: 4857 sayılı ĠĢ Kanununa göre “Bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye işçi denir. İşçi gerek sözleşmeden, gerekse de yasal yükümlülükten dolayı, işverene karşı iş görme, sadakat, çalışma şlartlarına uyma ve itaat etmelidir.
  • 2. http://www.temaakademi.com.tr ĠĢ ĠliĢkisi: ĠĢçi ile iĢveren arasında kurulan iliĢkiye iĢ iliĢkisi denir ĠġVEREN : Ġşçi çalıştıran tüzel veya gerçek kişiye yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara denir.” ALT ĠġVEREN: Bir iĢverenin, baĢka bir iĢverene ait iĢyerinde belirli bir iĢin bir bölümünde veya eklentilerinde iĢ alıp kendi iĢçilerini çalıĢtırması olgusuyla kendisini gösterir. Alt ĠĢveren ĠĢi, ĠĢveren Sıfatı TaĢıyan Diğer Asıl ĠĢverenden AlmıĢ Olmalıdır. ĠĢ, iĢletmenin ve ĠĢin Gereği ile Teknolojik Nedenlerle Uzmanlık Gerektiren ĠĢlerden Olmalıdır. ĠĢ, Asıl ĠĢverenin ĠĢyerinde Yapılmalıdır. ĠĢçiler sadece bu iĢyerinde çalıĢtırılmalıdır. Bir iĢin alt iĢverene verilmesi hâlinde, alt iĢverenin uzmanlığını belgelendirmesi amacıyla; iĢ ekipmanı listesi, iĢ bitirme belgesi, operatör ve teknik eleman sertifikaları sözleĢmeye eklenir.  Daha önce o iĢyerinde çalıĢtırılan kimse ile alt iĢveren iliĢkisi kurulamaz. ĠġVEREN VEKĠLĠ: 4857 sayılı ĠĢ Kanununa göre;, “İşveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde görev alan kimselere işveren vekili denir Ġġ YERĠ : ĠĢveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddî olan ve olmayan unsurlar ile iĢçinin birlikte örgütlendiği birime denir.  ĠĢveren, iĢyerini ve iĢyeriyle ilgili değiĢiklikleri 1 ay içinde bölge çalıĢma müdürlüğüne bildirmelidir. Ġġ KANUNU HÜKÜMLERĠ UYGULANMAYAN ĠġLER : a) Deniz ve hava taĢıma iĢlerinde, b) Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeĢit yapı iĢleri, c) 50'den az iĢçi çalıĢtırılan (50 dahil) tarım ve orman iĢlerinin yapıldığı iĢyerlerinde veya iĢletmelerinde, d) Bir ailenin üyeleri ve 3 üncü dereceye kadar (3 üncü derece dahil) hısımları arasında dıĢarıdan baĢka biri katılmayarak evlerde ve el sanatlarının yapıldığı iĢlerde, e) Ev hizmetlerinde, f) ĠĢ sağlığı ve güvenliği hükümleri saklı kalmak üzere çıraklar hakkında, g) Sporcular hakkında, h) Rehabilite edilenler hakkında, ı) 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanununun 2 nci maddesinin tarifine uygun 3 kiĢinin çalıĢtığı iĢyerlerinde. Haftalık normal çalıĢma süresi, bir iĢçinin en fazla 45 saattir. ĠĢveren veya taraflar haftalık normal çalıĢma süresi olarak 45 saatin altında bir çalıĢma süresi belirleyebilirler. Haftalık çalıĢma süresinin, çalıĢılan günlere eĢit değil de farklı dağıtılması halinde, günlük normal çalıĢma, hiçbir Ģekilde 11 saati aĢamaz FAZLA ÇALIġMA : Haftalık 45 saati aşan çalışmalardır. Normal ücretten %50 zamlı hesaplanır. FAZLA SÜRELERDE ÇALIġMA : Haftalık çalıĢma süresinin sözleĢmelerle 45 saatin altında belirlendiği durumlarda, uygulanan ortalama haftalık çalıĢma süresini aĢan ve 45 saate kadar yapılan çalıĢmalardır. Her bir saat fazla çalıĢma için, normal çalıĢma ücretinin %25 yükseltilmesiyle ödenir
  • 3. http://www.temaakademi.com.tr  Fazla çalıĢma süresinin toplamı bir yılda 270 saatten fazla olamaz. GÜNLÜK ÇALIġMA SÜRESĠNDEN SAYILAN SÜRELER Madenlerde, taĢocaklarında, yeraltında veya sualtında çalıĢılacak iĢlerde iĢçilerin kuyulara, dehlizlere veya asıl çalıĢma yerlerine inmeleri veya girmeleri ve bu yerlerden çıkmaları için gereken süreler. ĠĢçilerin iĢveren tarafından iĢyerlerinden baĢka bir yerde çalıĢtırılmak üzere yolda geçen süreler ĠĢçinin iĢinde ve her an iĢ görmeye hazır halde, çalıĢtırılmaksızın ve çıkacak iĢi bekleyerek boĢ geçirdiği süreler ĠĢçinin iĢveren tarafından baĢka bir yere gönderilmesi veya iĢveren evinde veya bürosunda yahut iĢverenle ilgili herhangi bir yerde meĢgul edilmesi suretiyle asıl iĢini yapmaksızın geçirdiği süreler. Çocuk emziren kadın iĢçilerin çocuklarına süt vermeleri için belirtilecek süreler. iĢçilerin yerleĢim yerlerinden uzak bir mesafede bulunan iĢyerlerine hep birlikte getirilip götürülmeleri gereken her türlü iĢlerde, toplu ve düzenli bir Ģekilde götürülüp getirilmeleri esnasında geçen süreler DĠKKAT: ĠĢin niteliğinden doğmayıp da iĢveren tarafından sırf sosyal yardım amacıyla iĢyerine götürülüp getirilme esnasında araçlarda geçen süre çalıĢma süresinden sayılmaz. GECE SÜRESĠ : “Çalışma hayatında gece en geç saat 20.00’de başlayarak en erken saat 06.00’ya kadar geçen ve herhalde en fazla 11 saat süren dönemdir. Çalışma süresinin yarısından çoğu gece dönemine rastlayan çalışması gece çalışması sayılır. Gece çalıştırılacak işçilerin sağlık durumlarının gece çalışmasına uygun olduğu, işe başlamadan önce alınacak sağlık raporu ile belgelenir. Gece çalıştırılan işçiler en geç 2 yılda bir defa periyodik sağlık kontrolünden geçirilirler. Postası değiĢtirilecek iĢçi kesintisiz en az 11 saat dinlendirilmeden diğer postada çalıĢtırılamaz  Gece ÇalıĢma Döneminde Günlük çalıĢma süresi en fazla 7.5 saattir.  Gece çalıĢmalarında fazla çalıĢma yaptırılamaz.  18 yaĢını doldurmamıĢ çocuk ve genç iĢçiler ile mesleki eğitim almamıĢ kiĢilerin sanayiye ait iĢlerde gece çalıĢtırılması yasaktır HAFTA TATĠLĠ: 7 günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az 24 saat dinlenme (hafta tatili) verilir. Hafta tatilinde çalıĢan iĢçiye hafta tatili ücreti dıĢında ayrıca yüzde elli arttırılmıĢ ücret ödenir. Ulusal Bayram 29 Ekim günüdür. Genel tatiller ise, resmi bayram günleri , dini bayramlar, 1 Mayıs ve yılbaĢı (1 Ocak) günleridir. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde iĢyerlerinde çalıĢılıp çalıĢılmayacağına toplu iĢ sözleĢmesi ya da iĢ sözleĢmeleri ile kararlaĢtırılabilir. ĠĢçinin onayının alınması halinde de iĢçi bu günlerde çalıĢtırılabilir. ĠĢçiler tatil yapmayarak çalıĢırlarsa ayrıca çalıĢılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.
  • 4. http://www.temaakademi.com.tr  Yıllık ücretli izne hak kazanabilmek için; işçinin işyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olması gerekir. İZİN SÜRELERİ : 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) olanlara 14 günden, - 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 günden, - 15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden az olamaz. Ancak, 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz ARA DĠNLENMESĠ : ĠĢçilere; a) 4 saat veya daha kısa süreli iĢlerde 15 dakika, b)4 saatten fazla ve 7,5saate kadar (7,5 saat dahil) süreli iĢlerde yarım saat, c) 7,5 saatten fazla süreli iĢlerde bir saat, Ara dinlenmesi verilir. Ara dinlenmeleri çalıĢma süresinden sayılmaz. Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ: ĠĢverenler iĢyerlerinde ĠSG sağlanması için her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, iĢçiler de ĠSG konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler. İŞÇİLERİN HAKLARI : - ĠĢ görme borcunu yerine getirmekten kaçınma hakkı, Haklı nedenle fesih imkanı Ġġ KAZALARINDA BĠLDĠRĠM: ĠĢveren iĢ kazasını o yerin yetkili kolluk kuvvetlerine derhal, SGK’yada en geç kazadan sonraki 3 iĢgünü içinde, iĢ kazası ve meslek hastalığı bildirgesi ile bildirmek zorundadır. MESLEK HASTALIĞI : Sigortalının çalıĢtığı ya da yaptığı iĢin niteliğinden dolayı uğradığı geçici ya da sürekli hastalık ya da bedensel ya da ruhsal özürlülük halleridir. ĠĢverenin, durumu öğrendiği günden baĢlayarak 3 iĢgünü içinde, iĢ kazası ve meslek bildirgesi ile SGK’ya bildirmek zorundadır. ÖZÜRLÜ VEYA ESKĠ HÜKÜMLÜ ÇALIġTIRMA: ĠĢverenler 50 veya daha fazla iĢçi çalıĢtırıyorsa %3 özürlü, % 2 eski hükümlü çalıĢtırmak zorundadır. ÇalıĢtırmadığı her ay için 750 TL para cezası öder. TAZMĠNAT ÇEġĠTLERĠ : Manevi Tazminat: Maddi Tazminat: ( 1- Rücu Tazminatı 2- ĠĢgöremezlik Tazminatı 3- Destekten Yoksun Kalma Tazminatı)  ĠĢ kazasında geçici iĢgöremezlik verilmesi için sigortalılık süresinin en az 1 gün olması gerekir  ĠĢ kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili maddi sorumluluk konusu Borçlar Kanununda yer almaktadır CEZAĠ SORUMLULUK: ĠĢ sağlığı ve güvenliğine iliĢkin yükümlülüklerini yerine getirmeyerek iĢçinin iĢ kazası veya meslek hastalığına uğramasına neden olan iĢverenin hukuki sorumluluğu yanında koĢulları varsa cezai sorumluluğu da söz konusu olur.
  • 5. ĠĢ sağlığı ve güvenliğine iliĢkin yükümlülüklerini yerine getirmeyerek iĢ kazası veya meslek hastalığı sonucu iĢçinin ölümüne neden olan iĢveren veya vekili Kanunun 85. maddesine göre taksirle öldürme suçunun faili olarak, 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da yaralanmasına neden olmuĢ ise, iĢveren veya vekilinin 3 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması söze konudur. ĠĢçinin yaralanması halinde , iĢveren veya vekili 3 aydan 1yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır İŞİN DURDURULMASI VEYA İŞYERİNİN KAPATILMASI: Bir iĢyerinin tesis ve tertiplerinde, çalıĢma yöntem ve Ģekillerinde, makine ve cihazlarında iĢçilerin yaĢamı için tehlikeli olan bir husus tespit edilirse, bu tehlike giderilinceye kadar iĢyerlerini iĢ sağlığı ve güvenliği bakımından denetlemeye yetkili iki müfettiĢ, bir iĢçi ve bir iĢveren temsilcisi ile Bölge Müdüründen oluĢan beĢ kiĢilik bir komisyon kararıyla, tehlikenin niteliğine göre iĢ tamamen veya kısmen durdurulur veya iĢyeri kapatılır. Komisyona kıdemli iĢ müfettiĢi baĢkanlık eder. Komisyonun çalıĢmaları ile ilgili sekretarya iĢleri bölge müdürlüğü tarafından yürütülür. Bu maddeye göre verilecek durdurma veya kapatma kararına karĢı iĢverenin yerel iĢ mahkemesinde 6 iĢ günü içinde itiraz etmek yetkisi vardır. Mahkeme itirazı öncelikle görüĢür ve 6 iĢ günü içinde karara bağlar. Kararlar kesindir Bu maddenin birinci fıkrası gereğince makine, tesisat ve tertibat veya iĢin durdurulması veya iĢyerinin kapatılması sebebiyle iĢsiz kalan iĢçilere iĢveren ücretlerini ödemeye veya ücretlerinde bir düĢüklük olmamak üzere meslek veya durumlarına göre baĢka bir iĢ vermeye zorunludur.  ĠĢ Kanunu, 4 üncü maddesinde sayılan istisnalar dıĢında kalan bütün iĢyerlerine uygulanır.  Ġlk sendika 1863 yılında Almanya’da ortaya çıkmıĢ, Türkiye’de ise 1947’de sendika kurma hakkı tanınmıĢtır.  Kanunda uygulanabilir bir hüküm yoksa, hakim, örf ve adet hukukuna göre, bu da yoksa kendisi kanun koyucu olsaydı nasıl bir kural koyacak idiyse ona göre karar verir.  Hakim, karar verirken bilimsel görüĢlerden ve yargı kararlarından yararlanır.  ĠĢ Kanunu’nun 71. maddesine göre 15 yaĢını doldurmamıĢ çocukların çalıĢtırılması yasaktır. Ancak, 14 yaĢını doldurmuĢ ve ilköğretimini tamamlamıĢ olan çocuklar, hafif iĢlerde çalıĢtırılabilirler.  15 yaĢını doldurmuĢ, fakat onsekiz yaĢını doldurmamıĢ olan iĢçiler genç iĢçi olarak kabul edilir.  http://www.temaakademi.com.tr
  • 6. Özel Hukukun Bölümleri :  1-Medeni Hukuk : a)KiĢiler Hukuku b)Aile Hukuku c)Miras Hukuku d)EĢya Hukuku e)Borçlar Hukuku  2-Ticaret Hukuku a)Ticari ĠĢletme H b)Ticaret ġirketleri H c)Kıymetli Evrak H d)Deniz Ticareti H e)Sigorta H f)Hava H  3-Fikir Hukuku  4-Devletler Özel Hukuku  4-Yargılama Hukukları a)Medeni Yargılama Hukuku b)Ceza Yargılama Hukuku c)Ġdare (Yönetim) Yargısı  5-Devlet Hukuku  6-Devletler Kamu Hukuku  7-Mali Hukuk  8-ĠĢ Hukuku a)Bireysel (Ferdi) ĠĢ Hukuku b)Kollektif (Toplu) ĠĢ Hukuku ĠĢgünü kaybına neden olan mesleki yaralanma olayları aĢağıdaki hususlar için dikkate alınacaktır. 1. Toplam Olay Sayısı 2. Ölümlü Olaylar Sayısı 3. Ölümlü Olmayan Olaylar Sayısı 4. Geçici İş Göremezlik Olayları Sayısı SORU- ĠĢ Kanunu’ na göre, 9 ay sürmüĢ belirsiz süreli iĢ sözleĢmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa en az ne kadar süre önce bildirilmesi gerekir? (ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ-02.07.2011) • A) 4 hafta B) 2 hafta C) 7 gün D) 6 iĢgünü SORU- ĠĢ Kanunu’na göre, iĢ sözleĢmesi iĢverence feshedilen iĢ güvencesi kapsamındaki bir iĢçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren en çok ne kadarlık bir süre içinde iĢ mahkemesinde iĢe iade davası açabilir? (Ġġ GÜVENLĠĞĠ UZMANLIĞI (C)-02.07.2011) • A) Altı iĢ günü B) 15 iĢ günü C) Bir ay D) Üç ay
  • 7. SORU- ĠĢ Kanunu’ na göre, bir iĢçinin iĢ güvencesi kapsamında olabilmesi için kıdeminin en az ne kadar olması gerekir? (ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ-02.07.2011) • A) Ġki ay B) Altı ay C) Sekiz ay D) Oniki ay SORU- ĠĢ güvencesi kapsamında olan bir iĢçinin iĢ akdinin feshi sonrası açtığı iĢe iade davasında mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde iĢçi, kesinleĢen mahkeme kararının tebliğinden itibaren en geç kaç iĢgünü içinde iĢe baĢlamak için iĢverene baĢvuruda bulunmak zorundadır? (ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ-02.07.2011) • A) Altı B) On C) On beĢ D) Otuz SORU- AĢağıda yer alanlardan hangisi “Genç ĠĢçi” yi tanımlamaktadır? (ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ- 02.07.2011) B) 15 yaĢını tamamlamıĢ, ancak 18 yaĢını tamamlamamıĢ kiĢi SORU- ĠĢ Kanunu’ na göre, çocuk ve genç iĢçilerin iĢe alınmalarından önce, hangi yaĢtan hangi yaĢa kadar muayene ettirilerek iĢin niteliğine ve Ģartlarına göre vücut yapılarının dayanıklı olduğunun raporla belirtilmesi gerekir? (Ġġ GÜVENLĠĞĠ UZMANLIĞI (C) -02.07.2011) B) 14 yaĢından 18 yaĢına kadar (18 dahil) SORU: ĠĢ Kanununun 87. maddesine göre, 14 yaĢından 18 yaĢına kadar (18 dahil) çocuk ve genç iĢçilerin iĢe alınmalarından, 18 yaĢını dolduruncaya kadar kaç ay ara ile aynı Ģekilde hekim muayenesinden geçirilip, bu iĢte çalıĢmaya devamlarında bir sakınca olup olmadığının kontrol ettirilmesi zorunludur? (HEKĠM.25.12.2010) D) 6 ayda bir SORU: Kaç yaĢını doldurmamıĢ kiĢilerin ağır ve tehlikeli iĢlerde çalıĢtırılması yasaktır? (ISG(C) - 02.07.2011) D) 16 SORU: AĢağıdaki gruplarda hangisinin ağır ve tehlikeli iĢlerde çalıĢtırılması yasaktır? (ISG(C) - 25.12.2010) C) 16 yaĢından küçükler SORU- ĠĢ Kanunu’ na göre, ağır ve tehlikeli iĢlerde çalıĢacak iĢçilerin iĢin devamı süresince ne kadar sürede bir muayene raporları olmadıkça çalıĢtırılmaları yasaktır? (ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ- 02.07.2011) A) Yılda bir SORU- Alt ĠĢverenlik Yönetmeliği’ ne göre, aĢağıdakilerden hangisinin alt iĢverenlik sözleĢmesinde yer alması gerekmez? (ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ-02.07.2011) A) Alt iĢverene verilen iĢin ne olduğu B) Taraflarca öngörülmüĢ ise iĢin baĢlama ve bitiĢ tarihleri C) Alt iĢverenin faaliyetlerini iĢyerinin hangi bölümünde gerçekleĢtireceği D) Asıl iĢverenin iĢyerinde uygulanan toplu iĢ sözleĢmesinin hangi tarihler arasında geçerli olduğu SORU- AĢağıdaki iĢ ya da iĢ iliĢkilerinden hangisinde ĠĢ Kanunu uygulanır? (ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ- 02.07.2011) A) Sporcular hakkında B) Deniz ve hava taĢıma iĢlerinde C) Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeĢit yapı iĢlerinde D) Tarım sanatları ile tarım aletleri, makine ve parçalarının yapıldığı atölye ve fabrikalarda görülen iĢlerde
  • 8. SORU- AĢağıdaki iĢ ya da iĢ iliĢkilerinden hangisinde ĠĢ Kanunu hükümleri uygulanmaz? (Ġġ GÜVENLĠĞĠ UZMANLIĞI (C)-02.07.2011) D) Sporcular hakkında SORU: ĠĢ Kanununa göre genel bakımdan çalıĢma süresi en çok kaç saattir? (ĠĢ güvenliği uzmanlığı-(C); ĠĢyeri Hekimliği-25.12.2010) B) 45 SORU: ĠĢ Kanununa göre, tarafların anlaĢması ile haftalık normal çalıĢma süresi, iĢyerlerinde haftanın çalıĢılan günlerine, günde en çok kaç saati aĢmamak koĢulu ile farklı Ģekilde dağıtılabilir? (Hekimlik -25.12.2010) A) 11 SORU: ĠĢ Kanunu’na göre telafi çalıĢmaları, günlük en çok çalıĢma süresini aĢmamak koĢulu ile günde en fazla kaç saat olabilir? (Ġġ GÜVENLĠĞĠ UZMANLIĞI (C)-02.07.2011) B) Üç SORU- ĠĢ Kanunu’ na göre, denkleĢtirme süresi toplu iĢ sözleĢmeleri ile en çok kaç aya kadar artırılabilir? (ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ-02.07.2011) B) Dört SORU- ĠĢ Kanunu’ na göre, aĢağıdakilerden hangisi çalıĢma süresinden sayılmaz? (ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ-02.07.2011) A) Çocuk emziren kadın iĢçilerin çocuklarına süt vermeleri için belirtilecek süreler B) ĠĢçilerin iĢveren tarafından iĢyerlerinden baĢka bir yerde çalıĢtırılmak üzere gönderilmeleri halinde yolda geçen süreler C) ĠĢin niteliğinden doğmayıp da iĢveren tarafından sosyal yardım amacıyla iĢyerine götürülüp getirilme esnasında araçlarda geçen süreler D) ĠĢçinin iĢveren tarafından baĢka bir yere gönderilmesi veya iĢveren evinde veya bürosunda yahut iĢverenle ilgili herhangi bir yerde meĢgul edilmesi suretiyle asıl iĢini yapmaksızın geçirdiği süreler SORU: Gece çalıĢtırılacak iĢçilerin sağlık durumlarının gece çalıĢmasına uygunluğu , iĢe baĢlamadan önce alınacak sağlık raporu ile belgelenir. Bu iĢçilere periyodik sağlık kontrolü hangi aralıklarla yapılır? (Hekimlik-25.12.2010) A) En geç 3 ayda bir B) En geç 6 ayda bir C) En geç yılda bir D) En geç iki yılda bir SORU: ĠĢ Kanununa göre gece çalıĢması saat kaçta baĢlar? (Ġġ GÜVENLĠĞĠ UZMANLIĞI (C)- 25.12.2010) C)20.00 SORU: Gece çalıĢmasında toplam çalıĢma süresi kaç saati geçemez? (Ġġ GÜVENLĠĞĠ UZMANLIĞI (C)-02.07.2011) C) 7,5 SORU: Kadın iĢçiler gece postalarında kaç saatten fazla çalıĢtırılamazlar? (Ġġ GÜVENLĠĞĠ UZMANLIĞI (C)-25.12.2010) C) 7,5 SORU: ĠĢ Kanununa göre, iĢyerinde iĢ sağlığı ve güvenliği açısından sağlığını bozacak veya vücut bütünlüğünü tehlikeye sokacak yakın, acil ve hayati bir tehlike ile karĢı karĢıya kalan iĢçi, ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Kuruluna baĢvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir. ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Kurulunun bulunmadığı iĢyerlerinde talep nereye yapılır? (ĠSG-(C)-25.12.2010) A) ĠĢveren vekili SORU- AĢağıdaki durumlardan hangisi iĢ kazasına girmez? (Ġġ GÜVENLĠĞĠ UZMANLIĞI-(C)- 25.12.2010)
  • 9. A)Sigortalının iĢveren tarafından görev ile baĢka bir yere gönderilmesi yüzünden, asıl iĢini yapmaksızın geçen zamanlarda gerçekleĢen kaza B)Sigortalının iĢverence sağlanan bir taĢıtla iĢin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında meydana gelen kaza C)Emzikli sigortalı kadının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda meydana gelen kaza D)Sigortalının kendi aracı ile iĢyerine gidip gelmesi sırasında meydana gelen kaza SORU- Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’ na göre, aĢağıda sayılan durumlarda gerçekleĢen kazalardan hangisi iĢ kazası değildir? (ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ-02.07.2011) A) Sigortalının iĢyerinde bulunduğu sırada gerçekleĢen kaza B) ĠĢveren tarafından yürütülmekte olan iĢ nedeniyle gerçekleĢen kaza C) Sigortalının yıllık ücretli izin için iĢyeri dıĢında olduğu dönemde gerçekleĢen kaza D) Bir iĢverene bağlı olarak çalıĢan sigortalının, görevli olarak iĢyeri dıĢında baĢka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl iĢini yapmaksızın geçen zamanlarda gerçekleĢen kaza SORU- ĠĢ kazası sonucunda vücut bütünlüğü kısmen bozulan (yaralanan) veya tamamen bozulan (ölen) iĢçinin yakınları iĢverenden aĢağıdaki tazminatlardan hangisini talep edemez? (Ġġ GÜVENLĠĞĠ UZMANLIĞI (C)-ĠġYERĠ HEKĠMLĠĞĠ-02.07.2011) A) Destekten yoksun kalma tazminatı B) ĠĢ göremezlik tazminatı C) Manevi tazminat D) Ġhbar tazminatı SORU: ĠĢçiyi gözetme borcuna aykırılık sebebiyle oluĢan iĢ kazasından doğan zararlar karĢısında iĢverenin hukuksal sorumluluğu ile ilgili yanlıĢ ifade aĢağıdakilerden hangisidir? (iĢ güvenliği uzmanlığı-(C)-25.12.2010) A) Kazalanan iĢçi, iĢ kazası sonucu oluĢan manevi zararı için iĢveren aleyhine dava açabilir B) ĠĢ kazası sonucu ölen iĢçinin hak sahiplerine SGK tarafından ölüm geliri bağlanmıĢ ise, iĢverenden manevi tazminat talep edemezler C) Kazalanan iĢçi, iĢ kazası sonucu oluĢan ve SGK tarafından karĢılanamayan maddi zararlarının telafisi için iĢveren aleyhine tazminat davası açabilir D) ĠĢ kazası sonucu yaralanan iĢçinin ailesi, iĢçinin bedensel bütünlüğünde oluĢan zararı gerekçe göstererek iĢ verenden maddi tazminat talep edemezler http://www.temaakademi.com.tr