Мейрамбек Нұрболат Биболатұлы Шымкент аграрлық колледжі Ғылыми жетекші: Калибекова Бақтыгү

1. Тақырыбы: Раушангүлділер
Орындаған: Мейрамбек Нұрболат Биболатұлы
24 05 2000ж
Шымкент аграрлық колледжі
Ғылыми жетекші: Калибекова Бақтыгүл

2. • Көктемде
Ақ гүлге оранады,
Күзде
Қолға доп боп оралады.
• Бұтаға ілген үлпершек,
Іші нәрлі қызыл сөл,
Теріп алып үлгерсек.
• Тіл үйірген дәмі бар,
Сары алтын түс — сәні бар.
Шақсаң егер кептіріп,
Сүйегінің дәні бар,
Баққа тұрар сән беріп,
Алқа етіп тізіп ал.

3. Раушангүлділер тұқымдасының
төрт тұқымдас тармағы бар
Раушангүлділер
3000/35 түр ҚР
Тобылғылар
300 түр
Раушангүлділер
1700түр
Алмалылар
600түр
Өріктер
400 түр

4. Қара өрік
Шие
Таңқурай
Алма
Шабдалы

5. Тобылғы
Шие
ИтмұрынАлма

6. Бұршақ тұқымдастар
12000/650 түр ҚР-да
Раушангүлділер тұқымдасы
3000/35 түр ҚР-да
• Ағаш, бұта, шөптесін.
• Гүлдері: қос гүлсерік, 5
тостағаншасы біріккен, 5 күлте
жапырақша, аталығы
шексіз,кейде 4-8-9, аналық саны 1,
өте көп
• Жемісі – көп сүйекті , жидек,
сүйекті-шырынды, жаңғақты,
көп жаңғақшалы құрғақ жеміс.
• Гүл формуласы
Т(5) К5 А ∞ Ж1
•Ағаш, шала бұталы, шөптесін.
•Гүлшоғыры-шоғырбас, шатырша,
масақ, 5 тостағаншасы біріккен, 5
күлте жапырақшасы 1 «желкен»,
2«ескек», 2«қайықша», аталығы 1+(9),
аналық саны -1
•Жемісі –құрғақ бұршаққап.
•Гүл формуласы
• Т(5) К 3+(2) А 1+(9)Ж1
•Тамыр түкшелері арқылы
бос азотты сіңіреді
ж
е
л
к
е
н
2 ескек
2 қайықша

7. Шөптесін
Шыршай, байғұт,
қойбүлдірген
Ағаштар
Мойыл,шетен,
алма, алмұрт
Бұталы
Раушан,
Итмұрын

8. Үшқұлақты
Бүлдірген,
құлпынай,
таңқурай
Саусақ салалы
Жатаған қараған
Қауырсын тәрізді
Итмұрын, қараған,
шетен
Алма
Алмұрт
Долана
Өрік
Шие

9. Раушангүлділер
Мәдени – алмұрт,
шие
Жабайы – тікенгүл,
Шетен, итмұрын
Дәрілік – таңқурай,
құлпынай
Сәндік – раушан
25000 іріктеме
Бұршақ
Тағамдық –
асбұршақ,үрмебұршақ,
соя, жасымық,
жержаңғақ,нұт
Мал азықтық –
бөрібұршақ, беде,
түйежоңышқа, жантақ
Дәрілік-
жалаң қызыл мия,
кассия
Сәндік – қараған,
тентекмия

10. Бұршақ тұқымдасы
Сарыгүлді бөрібұршақ
Қызыл жоңышқа
Екпе асбұршақ Жемісі
гүлшоғыры
атбұршақ

11. Түйнек бактериялары

12. Соя өсімдігі
Б л сімдікті 100г-ұ ө ң
ында
45г н руыз, 27г сімдікә ө
майы, 20г крахмал
бар.
Сояны оректікң қ
т ымынан 100-геұқ
жуы азы -т лікпен,қ қ ү
т тті та амдар:ә ғ
к мпит,май,печенье,ә
с т,сыр, ірімшік т.бү
дайындау а боладығ

13. Қызылбас жоңышқа
Тамыр құрамы
нәруыз ; 3,8
май; 0,8
сығынды; 10,1
0
2
4
6
8
10
12
1
нәруыз
май
сығынды
1 га жерден 150кг Азот

14. 2) Раушангүлділер

15. Итм рын-ұ Т (5) К5 А ∞ Ж1
Жабайы алхоры- Т(5) К5 А
20Ж1
Алма г лі –ү Т (5) К5 А ∞ Ж (5)

16. Бұршақ тұқымдасы
• Т5К1+2+(2)А(9)+1Ж1

17. Алма.Алма. Бетке әжім түсіруді тежейді. Ұйқыға
жатарда піскен алманың бір данасын жеп
жат­саңыз, тістегі бактериялардың 96,7 %
алма құрамындағы органикалық
қышқылдардың әсерінен жойылып кетеді.
Өрік.Өрік. Оны «денсаулық жемісі» деп атайды.Оны «денсаулық жемісі» деп атайды.
Құрамын-да органикалық қышқылдар,Құрамын-да органикалық қышқылдар,
нектин, хош иісті заттар, минералды тұздарнектин, хош иісті заттар, минералды тұздар
(калий,) натрий, кальций, т.б. және коротин(калий,) натрий, кальций, т.б. және коротин
бар.бар.
Алмұрт.Алмұрт. Оның шырыны несепті айдау үшінОның шырыны несепті айдау үшін
өте пайдалы. Алмұрт шырынын қуық­қаөте пайдалы. Алмұрт шырынын қуық­қа
тас байланғанда да ішеді. Алмұрттыңтас байланғанда да ішеді. Алмұрттың
шырыны мен тұндырмасы несептіңшырыны мен тұндырмасы несептің
бөлінуін күшейтіп қана қоймай, түсін дебөлінуін күшейтіп қана қоймай, түсін де
ашып, бактерияларды жоюға әсер етедіашып, бактерияларды жоюға әсер етеді

18. Қызыл түсті раушан 1930 жылы
генетикалық мутация жолымен
алынған.
Табиғатта раушанның көк түсіне
жауап беретін ген, көк түсті пигмент
дельфинидин болмаған.Бірақ көп
жылдық австралиялық және
жапондық компаниялардың бірігіп
жұмыс істеуі нәтижесінде 2004 жылы
«көк» раушан гендік инженерия
әдістері арқылы шығарылды.

21. Раушангүлділер­РРаушангүлділер­Р
БұршақБұршақ
тұқымдастар­Бтұқымдастар­Б
ЖемісіЖемісі
Дұрыс жауапДұрыс жауап
1.1. АлмұртАлмұрт
2.2. ҚұлпынайҚұлпынай
3.3. АсбұршақАсбұршақ
4.4. ШабдалыШабдалы
5.5. ЖержаңғақЖержаңғақ
6.6. БедеБеде
7.7. СояСоя
8.8. ШыршайШыршай
A.A. БұршаққынБұршаққын
B.B. БұршаққапБұршаққап
C.C. ҚұрғақҚұрғақ kkөпөп
жаңғақшалыжаңғақшалы
D.D. ҚұрғақҚұрғақ
E.E. ШырындыШырынды
жидекжидек
F.F. СүйектіСүйекті
шырындышырынды
G.G. жидекжидек
1.1.
2.2.
3.3.
4.4.
5.5.
6.6.
7.7.
8.8.

22. Раушангүлділер-РРаушангүлділер-Р
БұршақБұршақ
тұқымдастар-Бтұқымдастар-Б
ЖемісіЖемісі
Дұрыс жауапДұрыс жауап
1.1. АлмұртАлмұрт
2.2. ҚұлпынайҚұлпынай
3.3. АсбұршақАсбұршақ
4.4. ШабдалыШабдалы
5.5. ЖержаңғақЖержаңғақ
6.6. БедеБеде
7.7. СояСоя
8.8. ШыршайШыршай
A.A. БұршаққынБұршаққын
B.B. БұршаққапБұршаққап
C.C. ҚұрғақҚұрғақ kkөпөп
жаңғақшалыжаңғақшалы
D.D. ҚұрғақҚұрғақ
E.E. ШырындыШырынды
жидекжидек
F.F. СүйектіСүйекті
шырындышырынды
G.G. жидекжидек
1.1. GG
2.2. CC
3.3. BB
4.4. FF
5.5. BB
6.Е6.Е
7.7. BB
8.8.DD

23. Тест. Раушангүлділер мен бұршақ
тұқымдасына жататын өсімдік белгілерін
бөліп жаз:
1. Жемісі-жидек.
2. Гүлшоғыры-шоғырбас.
3. Гүл формуласы Т(5) К5 А ∞ Ж1.
4. Гүлі біріккен -5 тостағанша.
5. Жемісі-бұршаққап.
6. Гүлі бірікпеген – 5 күлтежапыраша.
7. Гүлінде аталығы көп, кейде 4-8-9.
8. Гүлінде аталығы- 10, аналығы -1.
9. Тамырында азот жинақталады.
10. Тұқымында эндоспермі болмайды.

24. Тексереміз:
Раушангүлділер
Жауабы: 1,3,6,7,10.
Бұршақ
Жауабы: 2, 4, 5, 8, 9.