1. ΜΑΘΗΜΑ 7οΜΑΘΗΜΑ 7ο
4.4 Αλλαγή κοινωνικών θεσμών
4.5 Ο θεσμός της οικογένειας

2. 4.4 ΑΛΛΑΓΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΘΕΣΜΩΝ4.4 ΑΛΛΑΓΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΘΕΣΜΩΝ
ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΜΕ την κοινωνική
μεταβολή (δηλ. τη μεταβολή στην οργάνωση της
κοινωνίας)
Θ Ε Σ Μ Ο Ι Α Λ Λ Α Γ Ε Σ Π Ο Υ Π Α Ρ Α Τ Η Ρ Η Θ Η Κ Α Ν
ε κ π α ιδ ε υ τ ικ ο ί Α ν ο ιχ τ ό π α ν ε π ισ τ ή μ ιο
ο ικ ο γ ε ν ε ια κ ο ί Σ υ ν α ιν ε τ ικ ό δ ια ζ ύ γ ιο
ο ικ ο ν ο μ ικ ο ί Μ ε ρ ικ ή α π α σ χ ό λ η σ η
π ο λ ιτ ικ ο ί Π ρ ο ε δ ρ ε υ ό μ ε ν η δ η μ ο κ ρ α τ ία

3. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΘΕΣΜΩΝ ΣΤΗΝ
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Αλλαγή θεσμών Αλλαγή κοινωνικών
θέσεων  Αλλαγή εξουσίας ατόμων  Αλλαγή
κοινωνικών ρόλων  Αλλαγή κοινωνικών
κανόνων
Παράδειγμα:
Ισοτιμία συζύγων  Αλλαγή θέσης γυναίκας 
Αλλαγή εξουσίας γυναίκας  Ρόλος γυναίκας
ως εργαζόμενη  Αλλαγές στο οικογενειακό
δίκαιο
4.4 ΑΛΛΑΓΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΘΕΣΜΩΝ4.4 ΑΛΛΑΓΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΘΕΣΜΩΝ

4. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΘΕΣΜΩΝ ΣΕ
ΑΛΛΟΥΣ ΘΕΣΜΟΥΣ
Οι αλλαγές σε έναν θεσμό επηρεάζουν και
άλλους θεσμούς.
Παράδειγμα:
Αλλαγή θεσμού οικογένειας με τη μητέρα ως
εργαζόμενη  Επιφέρει αλλαγές και στον
εκπαιδευτικό θεσμό (π.χ. ολοήμερο σχολείο).
4.4 ΑΛΛΑΓΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΘΕΣΜΩΝ4.4 ΑΛΛΑΓΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΘΕΣΜΩΝ

5. ΑΛΛΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΘΕΣΜΩΝ
(ΕΚΤΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝ. ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ)
Όταν δεν ικανοποιούν τις ανάγκες για τις οποίες
δημιουργήθηκαν
Παράδειγμα:
Θεσμός: Πανελλαδικές εξετάσεις
Αιτία αλλαγής: Μη ικανοποιητικές γνώσεις
μαθητών για εισαγωγή στην Τριτοβάθμια
Εκπαίδευση
4.4 ΑΛΛΑΓΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΘΕΣΜΩΝ4.4 ΑΛΛΑΓΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΘΕΣΜΩΝ

6. ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΘΕΣΜΩΝ
Όταν έρχονται σε αντίθεση με
κοινωνικές αξίες
Παράδειγμα:
- Θεσμός που καταργήθηκε: προίκα
- Αιτία κατάργησης: αντίθεση με
κοινωνική αξία ισότητας
4.4 ΑΛΛΑΓΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΘΕΣΜΩΝ4.4 ΑΛΛΑΓΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΘΕΣΜΩΝ

7. 4.5 Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ4.5 Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ
• ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΘΕΣΜΟΥ: α) δημιουργία
οικογένειας β) ανατροφή παιδιών γ) ένταξη στην
κοινωνική ζωή
• ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΘΕΣΜΟΥ: με γάμο (είδη:
πολιτικός - θρησκευτικός)
Ο θεσμός του γάμου προσδιορίζεται από: α) νόμο
β) θρησκεία γ) θρησκευτικές παραδόσεις
•ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ
ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ
α) περιβάλλον β) παράδοση
γ) οικονομία δ) κοινωνία

8. 4.5 ΜΟΡΦΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ4.5 ΜΟΡΦΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ
α) Πατριαρχική. Συναντάται σε παλαιότερες κοινωνίες.
Χαρακτηριστικά: ο άντρας αρχηγός της οικογένειας
β) Εκτεταμένη. Συναντάται σε παλαιότερες και σύγχρονες κοινωνίες.
Χαρακτηριστικά:
-περιλαμβάνει μικρότερες οικογένειες ενωμένες (από τα αδέρφια της
οικογένειας)
-η εργασία γίνεται σε μορφή οικογενειακής επιχείρησης.
-έντονη παρουσία και ρόλος ηλικιωμένων μελών.
γ) Πυρηνική. Συναντάται σε σύγχρονες κοινωνίες.
Χαρακτηριστικά:
-αποτελείται μόνο από τον πυρήνα της οικογένειας (γονείς και παιδιά)
-κύρια φροντίδα: η κοινωνικοποίηση των νέων
δ) Μονογονεϊκή. Συναντάται σε σύγχρονες κοινωνίες.
Χαρακτηριστικά: ένας γονέας (λόγω διαζυγίου/χηρείας/προσωπικής
επιλογής

9. 4.5 ΥΠΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ4.5 ΥΠΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ
Λόγοι:
α) υψηλό κόστος ανατροφής παιδιών
β) επαγγελματική καριέρα συζύγων
γ) καλλιέργεια προτύπου ολιγομελούς οικογένειας
Κίνδυνοι:
α) μετατροπή κοινωνίας σε κοινωνία γερόντων
β) κίνδυνος αφανισμού εθνικής οντότητας (π.χ.
Κοσσυφοπέδιο)

10. 4.5 ΥΠΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ4.5 ΥΠΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ
Λόγοι:
α) υψηλό κόστος ανατροφής παιδιών
β) επαγγελματική καριέρα συζύγων
γ) καλλιέργεια προτύπου ολιγομελούς οικογένειας
Κίνδυνοι:
α) μετατροπή κοινωνίας σε κοινωνία γερόντων
β) κίνδυνος αφανισμού εθνικής οντότητας (π.χ.
Κοσσυφοπέδιο)