Uitleg over gebergtevorming en de syclus van het gesteente.

1. Over bergen en stenen
H2 4
H2 4

2. Deze les
• Orogenese (gebergtevorming)
• Petrologie (gesteentevorming)

3. Gebergtevorming
• Hoe worden gebergten geboren?
• Fases in gebergtevorming
• Voorbeelden

4. Het ontstaan van gebergten
Hoe zat het ook al weer?
• Convergente plaatbewegingen
• Subductiezone
• Twee continentale platen

5. Welk van deze plaatbewegingen is convergent?
1
2
3

6. Fases in gebergtevorming
Plooiingsgebergte:
• Caledonische orogenese (450 milj. Jr. geleden)
• Hercynische orogenese (300 milj. Jr. geleden)
• Alpine orogenese (vanaf 100 milj. Jr. geleden)

7. Voorbeelden
Caledonische orogenese
• Gevormd tijdens het devoon
• Schotland en Scandinavië

10. Hercynisch
• Afgevlakte gebergten
• Centraal massief, Ardennen, enz.

13. Alpine
• Hoog en spits
• Alpen, Andes, Himalaya, enz.
• Gaat nu nog door!

16. Welk van deze bergen is Alpine?
Het Andes gebergte
Hartz gebergte
Centraal massief
St. Pietersberg

17. Welk van deze bergen is Alpine?
Reuzelgebergte
Schotland
Scandinavisch hoogland
Pyreneën

18. Welk van deze bergen is Caledonisch?
Reuzelgebergte
Himalaya
Scandinavisch hoogland
Pyreneën

19. Welke is Hercynisch?
1
2
3

20. Petrologie (gesteenteleer)
Kringloop van het gesteente:
• Magma
• Stollen (-> kristalvorm)
• Verwering en erosie
• Sedimentatie (-> sedimentair gesteente)
• Metamorf gesteente
• Subductie

21. Magma

23. Stollen

25. Verwering
• Verschil in warm en koud
• Barsten worden groter
• Stenen rollen uiteen
• Plantenwortels drukken scheuren open
• Er bestaat ook chemische verwering

27. Wat is geen goed voorbeeld van verwering?

28. Erosie
• Schuren langs elkaar
• Stenen worden klein gemaakt tot klei
• Uitschuren
• Partiële erosie

35. Door welke vorm van erosie is dit landschap ontstaan?
Wind
Water
IJs
Zand

36. Door welke vorm van erosie is dit landschap ontstaan?
Wind
Water
IJs
Zand

37. Sedimentatie
• In lagen
• Als de stroomsnelheid afneemt
• Sedimentair gesteente
• Samenpersen

40. Wat is de juiste volgorde?
Stenen -> klei -> zand -> grind
Klei -> zand -> stenen -> grind
Stenen -> grind -> zand -> klei
Papier -> schaar -> steen

41. Waardoor is dit materiaal gesedimenteerd?
Wind
Water
IJs
Planten (organogeen)

42. Waardoor is dit materiaal gesedimenteerd?
Wind
Water
IJs
Planten (organogeen)

43. Metamorf
• Veranderd van vorm
• Verhoogde druk en temperatuur
• Samensmelten
• Bijvoorbeeld marmer en graniet

44. Welk gesteente is metamorf?
Zandsteen
Baksteen
Kalksteen

45. Welk gesteente is niet metamorf?
Marmer
Graniet
Kalksteen

46. Subductie
• Aardkorst verdwijnt weer de mantel in
• Omsmelting
• Deel gaat omhoog -> vulkanisme

49. Welke vulkaan is gevormd bij suductie
1
2
3

50. Lava uit een subductievulkaan bevat veel…
Basalt
Silicium
Kalk
Belletjes

51. Lava uit een hotspotvulkaan bevat veel…
Basalt
Silicium
Kalk
Belletjes