1. Sinaunang Kultura at Pamayanan
Raha – pinakapinuno ng mga pinuno
Datu – pinuno
Panahon ng Bato
Formative period
-Nakatira sa yungib
-Natutunan ng tao na hasain at kinisin ang
-Tao ay lagalag
bato
-Pangangaso at pangangalap ng pagkain
-Nananahanan sa kapatagan at sa katubigan,
-Gawa sa tinapyas na bato ang kasangakapan
maburol at magubat na pook
Sedimentaryong Pamumuhay
Naninirahan sa sementeng pook
Natutunan ang paghahabi, paggawa ng Bangka at pagpapalayok
Panahon ng Metal
Incipient period
-nagkaroon ng sibat at palaso,
-pinahusay ang paggamit ng kasangkapang
kutsilyo at palamuti
metal
-pagbabago sa pagpapalayok
-Nagkaroon ng iba‟t ibang hugis at nilgayan
ng disenyo
2. Anthropomorphic Jar – libingang banga ng tao
Panahong Protohistoriko
Emergent period
Nagkaroon ng malinaw na organisasyong panlipunan
Pagsusulat para sa transakyon
Barangay
- hango sa „balang” ng Malayo at “balangay” mula sa Austronesyano
-Yunit ng lipunan
-Pinasimulan ang pamayanan
-Pinamumunuan ng Maginoo o datu
Pangkat ng Tao sa Lipunan
Datu/Maharlika – mayaman
Malaya/Timawa – malalayang tao
Aliping Namamahay – may sariling ari-arian
Aliping Saguiguilid – walang sariling ari-arian
Tagapagbatas (lupon ng mga matatanda)
DATU
Tagapagpatupad ( umalohokan sa pagpatupad ng batas)
Tagapaghukom (trial of Ordeal)
Pagtatatu sa Katawan (Pagbabatik) Tatu = batik
-isang sining
-Simbolo ng katapangan o kabayanahinan sa lalaki
-dekorasyon o palamuti para sa babae