Bilgi Üniversitesi Yurttaş Gazeteciliği Sertifika Programı'nda Nihan Bora'nın http://prezi.com/jh2pljnprtxl/yurttasgazeteciligi-nihanbora/ sunumunun devamı. Haberde kırmızı kodlar...

1. Haber okuma ve haber yazma
incelikleri
İlden Dirini
@ildenn
ildendirini@gmail.com
Yurttaş Gazeteciliği Sertifika Programı
01 Aralık 2012
Bilgi Üniversitesi Santral

2. Haber Okurken
● Medya devletin ideolojik aygıtı
● Kodlar
● Aynı olay farklı yorum (Odatv)
● Medyayı denetlemek/ teşhir etmek

3. Haber Yaparken
● Haber nedir, neler haberdir?
● Haber unsurları nelerdir?
● Yurttaş gazeteciliği
● Hak odaklı habercilik

4. Haber Yaparken
● 5n1k
● Metin, foto, video
● Hız çağında doğruluk/ doğrulatma
● Açıklık/ anlaşılırlık
● Fikri takip
● Nefret söylemi
● Etik ilkeler

5. Haber Yaparken
● 5n1k
● Metin, foto, video
● Hız çağında doğruluk/ doğrulatma
● Açıklık/ anlaşılırlık
● Fikri takip
● Nefret söylemi
● Etik ilkeler

6. Haber Yaparken
● Hak odaklı habercilik
● Barış Haberciliği
● Haberi yorumdan ayırmak
● Bireylerin özel hayatına saygılı olmak
● Etik ve sorumlu davranmak

7. Haber Yaparken
● DOĞRULATMA
Manipülasyona açık bir alan.
● Size ulaşan bilgiler doğru mu?
● Yazılı, görsel içerikler orjinal mi?
● Kaynağı saklı tutma adı altında kendi
yorumunu yazma

8. Hak Odaklı Habercilik
● Hak ihlallerini görmezden gelmeyen,
"ötekileri" haber yapan
● Bunu yaparken hak ihlalinin konusu / faili
olmalarını beklemeyen
● Yurttaşları tartışmaya teşvik eden

9. Hak Odaklı Habercilik
● Kadın odaklı
● Çocuk odaklı
● LGBTT birey odaklı
● Azınlık odaklı
● Ezilen odaklı
● Söylem, yaygın kullanılan nefret içeren
ifadeler

10. Hak Odaklı Habercilik
● http://bianet.org/bianet/sayfa/bia-kitapligi

11. YURTTAŞ GAZETECİLİĞİ
● Haber anlatısını 5N+1K’nın ötesine
taşımak.
● Akredite haber kaynaklarından bağımsız
hareket edebilmek.
● Haber kaynaklarını nicel/nitel olarak
genişletmek.
● Sadece kent (merkez) odaklı değil çevre
kasaba - köy odaklı habercilik.

12. YURTTAŞ GAZETECİLİĞİ
Halkı habere dahil etmek (demokratik açılım
anlamında).
Halkın gözü, kulağı ya da sesi olmak yerine,
sesini bizzat duyurmasına olanak
sağlamak.

13. YURTTAŞ GAZETECİLİĞİ
İnsani değerleri ön planda tutan habercilik
anlayışını benimsemek: bölgesel, etnik,
dinsel, cinsel vs. ayrımcılığın önüne
geçmek.
Medya ortamlarını halkın sorunlarının
tartışılabildiği kamusal alanlara
dönüştürmek.

14. BARIŞ GAZETECİLİĞİ
"Barış Gazeteciliği" terimini ilk kullanan
Profesör Johan Galtung "gazeteciliğin içine
barış katmanın" yollarını ararken dört
odaktan söz ediyor: "Barış odaklı, gerçek
odaklı, halk odaklı, çözüm odaklı bir
gazetecilik yapmak."

15. BARIŞ GAZETECİLİĞİ
Anlaşmazlığı tek bir hedef için yarışan iki
taraftan oluşuyormuş gibi göstermekten
kaçının. Bunun mantıksal çıktısı bir tarafın
kaybetmesi, diğerinin kazanmasıdır. Barış
gazetecisi bu iki tarafı birçok hedefi olan
birden çok küçük gruba ayırır.
http://www.bianet.org/bianet/insan-haklari/102212-
baris-gazeteciligi-kilavuzu

16. BARIŞ GAZETECİLİĞİ
Barış Gazetecisi Ne Yapar, Savaş
Gazetecisi Ne Yapar?
http://www.bianet.org/bianet/medya/102482-baris-gazetecisi-n

17. Nefret Söylemi
● Nefret söylemi, bireylere, ırkları, ten
renkleri, etnik kökenleri, toplumsal
cinsiyetleri, milliyetleri, dinleri, cinsel
tercihleri, yetersizlikleri ve diğer bireysel
ayrımcılık biçemleri temelinde yöneltilen
nefreti içeren ve teşvik eden söylemler
olarak tanımlanabilir

18. Nefret Söylemi
✗ kaba ✗ Sert
✗ kışkırtıcı ✗ Küfürlü
✗ küçümseyici ✗ Ayrımcı
✗ alaycı ✗ Argo
✗ saldırgan ✗ Etiketleyici
✗ öfkeli ifadeler içerir
✗ kızgın

19. ETİK 2.0
● Özel yaşamın gizliliği
● Telif / patent haklarının ihlali
● İçeriğin asıl kaynağının gösterilmemesi
● Üretilen içeriklerin olgunlaşmadan ve
doğruluğunun teyit edilmeden yayılması
● Kişisel verilerin güvenliği

20. ETİK 2.0
● Haber ve ticari enformasyonun
sınırlarının belirsizleşmesi
● Yeni medya özellikleriyle kullanıcının yoğun
reklama maruz bırakılması
● Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin yeniden
üretilmesi
● İçeriklerin yanıltıcı bir biçimde etiketlenmesi
ve başlıklandırılması

21. ETİK 2.0
● Nefret Söylemi
● Söylemsel pratiklerdeki sorun
● Dilin özensiz kullanımı
● Bireyin yeni medya ortamında tüketici
olarak konumlandırılması
6 Haziran 2011 Yeni Medyada Etik Çalıştayı

22. ETİK 2.0
www.medyaetik.net/

23. KRİZ ANLARINDA
● Dinamik yapı ve kitle kaynaklı olması
● Gerçek bilgiye ulaşmak
● Bilgiye ulaşmak/Sansürü aşmak (Uludere)
● Yardımcı olmak

24. KRİZ ANLARINDA
● Soğuk kanlı olmak (üretirken ve yayarken)
● Gerçeği yalnız gerçeği (Abartmadan)
● Doğrulatmak
● Buluşmak
● Yaptırım gücü olmak
● Hatta belki kriz merkezi olmak

25. KRİZ ANLARINDA
● Van Depremi
● http://yalnizdegilsinvan.wordpress.com/#

26. KRİZ ANLARINDA

27. VİDEO/ RADYO PROGRAMI
● Videoblog ve radyo haberciliği/
programcılığı

28. KRİZ ANLARINDA

29. TEŞEKKÜRLER