1. Anneleen Huybrechts, Annelien Vanneste, Eline Bloemen, Ellen
De Smedt, Eva Straus, Hanne Lavens en Tim de Rechter
Prof Dr. Cathy Matheï
Dr. Leo Pas

2. Inhoud
Inleiding
Literatuurstudie
Modellen
Onderzoeksvragen
Methode
Bespreking resultaten
Beperkingen
Besluit

3. Onthouding Gematigd
Drinken
Overmatig
gebruik
Schadelijk
gebruik
Alcohol -
afhankelijkheid
Soorten alcoholgebruik
> 21 ♂ /14 ♀
standaard -
glazen per
week
+
Lichamelijke,
psychische,
sociale
problemen
Problematisch alcoholgebruik

4. Inhoud
Inleiding
Literatuurstudie
Elektronische hulpmiddelen
Barrières voor gebruik elektronische hulpmiddelen
Faciliterende factoren voor het gebruik van elektronische
hulpmiddelen
Modellen
Onderzoeksvragen
Methode
Bespreking resultaten
Beperkingen
Besluit

5. Literatuurstudie
Doel
Opsporing
Begeleiding
Effectiviteit
Korte termijn
Lange termijn
Meerwaarde
Anoniem
Laagdrempelig
Tijdsefficiënt
Soorten
Zelfhulp
Huisartsgestuurd
Elektronische hulpmiddelen

6. Inhoud
Inleiding
Literatuurstudie
Elektronische hulpmiddelen
Barrières voor gebruik elektronische hulpmiddelen
Faciliterende factoren voor het gebruik van elektronische
hulpmiddelen
Modellen
Onderzoeksvragen
Methode
Bespreking resultaten
Beperkingen
Besluit

7. Barrières
voor het gebruik van elektronische hulpmiddelen
Financie
el Kostprijs
Toenemende
tijdsbelasting
+ werkdruk
Kwaliteit
van zorg?
Gebruiks –
onvriendelijk
Taal
Privacy
Toegang
internetArts-
patiëntrelatie

8. Faciliterende factoren
voor het gebruik van elektronische hulpmiddelen
Sociale norm
Gebruiksvriendelijke hulpmiddelen
Training en ondersteuning
Financiële tegemoetkoming
Garantie privacy patiënt
Medicolegale begeleiding

9. Inhoud
Inleiding
Literatuurstudie
Modellen
Onderzoeksvragen
Methode
Bespreking resultaten
Beperkingen
Besluit

10. Modellen
Niet-elektronisch Elektronisch
Huisartsgestuurd Zelfhulp
Me-ASSIST www.alcoholhulp.be
www.minderdrinken.nl

11. Inhoud
Inleiding
Literatuurstudie
Modellen
Onderzoeksvragen
Methode
Bespreking resultaten
Beperkingen
Besluit

12. Onderzoeksvragen
Hoe beïnvloeden arts – en
patiëntkenmerken de keuze van
het model?
Wat zijn de faciliterende factoren
voor het gebruik van
elektronische hulpmiddelen in het
algemeen?

13. Inhoud
Inleiding
Literatuurstudie
Modellen
Onderzoeksvragen
Methode
Bespreking resultaten
Beperkingen
Besluit

14. Methode
Enquête bij Vlaamse huisartsen
Analyse in MS Excel
Beschrijvende gegevens

15. Inhoud
Inleiding
Literatuurstudie
Modellen
Onderzoeksvragen
Methode
Bespreking resultaten
Beperkingen
Besluit

17. Algemeen
76 respondenten
Non responders?
Aantal jaren actief als huisarts
0-5 jaar 37%
6-24 jaar 30%
≥ 25 jaar 33%
Groepspraktijk 55%
Provincie Antwerpen 50%

18. Advies om informatie op het web te bekijken
20%
80%
Ja
Nee

19. Keuze van het model
19%
22%
4%
55%
Niet-elektronische
aanpak
Huisartsgestuurd
model
Zelfhulpwebsites
Combinatie van
elektronische
modellen

20. Hoe beïnvloeden arts – en
patiëntkenmerken de keuze van
het model?

21. Artsgebonden factoren
4%
13%
40%
18%
30%
20%
4%
0%
8%
75%
57%
32%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
0-5 jaar 6-24 jaar >25 jaar
Niet-elektronische
aanpak
Huisartsgestuurd
model
Zelfhulpwebsites
Combinatie van
elektronische
modellen
Modelkeuze – Actieve jaren
Bespreking
Niet beïnvloedende
factoren:
• Motivatie
• Locatie praktijk
• Type praktijk

22. Patiëntkenmerken
Modelkeuze - Patiëntengroep
Meestal worden beide elektronische modellen
overwogen
Voorkeur bij bepaalde groepen:
Jongeren  zelfhulp
65+  niet-elektronisch/huisartsgestuurd
Sociaal zwakke groepen  huisartsgestuurd
Weinig ziekte-inzicht  huisartsgestuurd
Bespreking
- Voorkeur: stereotiep?
- Modellen complementair?
- .

23. Wat zijn de faciliterende factoren
voor het gebruik van
elektronische hulpmiddelen in
het algemeen?

24. Faciliterende factoren
64%
71%
79%
64%
71%
86%
90%
90%
90%
94%
94%
97%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Als het een stapmatige begeleiding
ondersteunt
Aanwezigheid van een link naar professionele
hulp
Integratie van wetenschappelijk onderbouwde
informatie in het huisarts-gestuurde model
Garantie van de privacy van de patiënt
Ondersteuning van het gebruik door
richtlijnen
Aanwezigheid van een gemakkelijke en
snelle screeningtest
Huisartsen die
elektronische
aanpak willen
implementeren
Huisartsen die
elektronische
aanpak NIET
willen
implementeren
Faciliterende factoren - Modelkeuze

25. 21%
29%
14%
29%
21%
50%
63%
65%
69%
69%
71%
76%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Financiële tegemoetkoming
Collega-huisartsen die het ook
gebruiken
Medicolegale ondersteuning bij
problemen hiermee
Publieke campagnes door de
overheid rond elektronische
hulpmiddelen
Beschikbaarheid in de talen van mijn
praktijk
Verspreiding van folders met een
link naar de website
Huisartsen die
elektronische
aanpak willen
implementeren
Huisartsen die
elektronische
aanpak NIET
willen
implementeren
Faciliterende factoren
Bespreking
- Winst halen bij jonge artsen
- Top 5:
1. Aanwezigheid van een snelle en gemakkelijke screeningstest
2. Een link naar professionele hulp
3. Privacy van de patiënt
4. Het bevatten van een stapmatige begeleiding
5. Integratie van wetenschappelijk onderbouwde informatie in
het huisartsgestuurd model
- Financiële tegemoetkoming en arts-patiëntrelatie minder belangrijk
- .
Faciliterende factoren - Modelkeuze

26. Voorkeur implementatie
82%
8%
8% 2%
In het EMD
Via Internet
Als App
Andere
Implementatie

27. Voorkeur implementatiemethode
Implementatie
57%
70%
0% 20% 40% 60% 80%
Handleiding online
Infosessie door externe
spreker in LOK-groep

28. Inhoud
Inleiding
Literatuurstudie
Modellen
Onderzoeksvragen
Methode
Bespreking resultaten
Beperkingen
Besluit

29. Beperkingen
Kleine, geselecteerde studiepopulatie
Niet-evenwichtige verdeling
Responsratio

30. Inhoud
Inleiding
Literatuurstudie
Modellen
Onderzoeksvragen
Methode
Bespreking resultaten
Beperkingen
Besluit

31. Besluit
> 3/4 wil, maar slecht 1/5 gebruikt het reeds
Jonge artsen proberen te overtuigen
Beide modellen zinvol:
Afhankelijk van patiëntkenmerken
In overleg met patiënt
Faciliterende factoren
Toepassing in het EMD!
Aanleren door een spreker in de LOK-groep +
online handleiding

32. Referenties
 Anderson P, Gual A, Colom J. Alcohol and Primary Health Care: Clinical Guidelines on Identification and Brief Interventions. Department of Health of
the Government of Catalonia: Barcelona 2005.
 Riper H, van Straten A, Keuken M, Smit F, Schippers G, Cuijpers P. Curbing Problem Drinking with Personalized-Feedback Interventions: A Meta-
Analysis. American Journal of Preventive Medicine 2009, 36(3): 247–255.
 Michels J, Hoeck S, Dom G, Goosens M, Van Hal G, Van Royen P. Problematisch alcoholgebruik: begeleiding door de huisarts. Huisarts Nu 2011,
40(5): 137-150.
 Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen (VAD) 2014 Factsheet Alcohol, http://www.vad.be/materiaal/dossiers/factsheet-alcohol.aspx.
 WHO 2014 Global status report on alcohol and health, http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/112736/1/9789240692763_eng.pdf?ua=1
 Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen (VAD) 2009 Dossier Alcohol, http://www.vad.be/media/50669/dossier_alcohol_met_titelblad.pdf.
 Stallman HM, Kavanagh D, White AM. Internet interventions for treatment of alcohol-related problems. Cochrane Database of Systematic Reviews
2012, 11.
 Linke S, Murray E, Butler C, Wallace P. Internet-based interactive Health intervention for the promotion of sensible drinking: Patterns of use and
potential impact on members of the general public. J Med Internet Res 2007, 9(2): e10.
 Friedmann PD, McCullough D, Chin MH, et al. Screening and intervention for alcohol problems. A national survey of primary care physicians and
psychiatrists. J Gen Intern Med 2000, 15(2): 84-91.
 Kaner E, Bland M, Cassidy P, et al. Effectiveness of screening and brief alcohol intervention in primary care (SIPS trial): pragmatic cluster randomised
controlled trial. BMJ. 2013, 346: e8501.
 Me-Assist, http://www.me-assist.com
 Minder drinken, http://www.minderdrinken.nl
 Alcoholhulp, http://www.alcoholhulp.be
 Cunningham JA, Khadjesari Z, Bewick BM, Riper H. Internet-based interventions for problem drinkers: From efficacy trials to implementation. Drug
Alcohol Rev 2010, 29(6): 617-622.
 Carey KB, Scott-Sheldon LA, Elliott JC, Garey L, Carey MP. Face-to-face versus computer-delivered alcohol interventions for college drinkers: A meta-
analytic review, 1998 to 2010. Clin Psychol Rev 2012, 32(8): 690-703.
 Brendryen H, Lund IO, Johansen AB, Riksheim M, Nesvåg S, Duckert F. Balance--a pragmatic randomized controlled trial of an online intensive self-
help alcohol intervention. Addiction 2014, 109(2): 218-226.
 White A, Kavanagh D, Stallman H, et al. Online alcohol interventions: A systematic review. J Med Internet Res 2010, 12(5): e62.
 Fraeyman J, Van Royen P, Vriesacker B, De Mey L, Van Hal G. How is an electronic screening and brief intervention tool on alcohol use received in a
student population? A qualitative and quantitative evaluation. J Med Internet Res 2012, 14(2): e56

33. Referenties
 Riper H, Spek V, Boon B, et al. Effectiveness of E-self-help interventions for curbing adult problem drinking: A meta-analysis. J Med Internet Res 2011,
13(2): e42.
 Cunningham JA. Comparison of two internet-based interventions for problem drinkers: randomized controlled trial. J Med Internet Res 2012, 14(4):
e107.
 Hester RK, Miller JH. Computer based tools for diagnosis and treatment of alcohol problems. Alcohol Res Health 2006, 29(1): 36-40.
 Hanna L, May C, Fairhurst K. The place of information and communication technology-mediated consultations in primary care: GPs’ perspectives. Fam
Pract 2012, 29(3): 361-6.
 Murray E, Burns J, May C, et al. Why is it difficult to implement e-health initiatives? A qualitative study. Implementation Sci 2011, 6:6.
 Ahmad F, Skinner HA, Stewart DE, Levinson W. Perspectives of family physicians on computer-assisted health-risk assessments. J Med Internet Res
2010, 12(2): e12.
 Ahmad F, Norman C, O'Campo P. What is needed to implement a computer-assisted health risk assessment tool? An exploratory concept mapping
study. BMC Medical Informatics and Decision Making 2012, 12:149.
 Nijland N, van Gemert-Pijnen J, Boer H, Steehouder MF, Seydel ER. Evaluation of internet-based technology for supporting self-care: problems
encountered by patients and caregivers when using self-care applications. J Med Internet Res 2008, 10(2): e13.
 Buti AL, Eakins D, Fussell H, Kunkel LE, Kudura A, McCarty D. Clinician attitudes, social norms and intentions to use a computer-assisted intervention.
J Subst Abuse Treat 2013, 44(4): 433–437.
 Keurhorst MN, Anderson P, Spak F, et al. Implementing training and support, financial reimbursement, and referral to an internet-based brief advice
program to improve the early identification of hazardous and harmful alcohol consumption in primary care (ODHIN): study protocol for a cluster
randomized factorial trial. Implement Sci 2013, 8:11.
 Anderson P, Kaner E, Wutzke S, et al. WHO Brief Intervention Study Group. Attitudes and managing alcohol problems in general practice: an
interaction analysis based on findings from a WHO collaborative study. Alcohol Alcohol. 2004,39(4):351-6.
 Bloemen E, de Rechter T, De Smedt E, et al. Elektronische hulpmiddelen bij de aanpak van patiënten met problematisch alcoholgebruik: nieuwe
perspectieven. In press.
 Funk M, Wutzke S, Kaner E, et al. World Heatlth Organization Brief Interview Study Group. A multicountry controlled trial of strategies to promote
dissemination and implementation of brief alcohol intervention in primary health care: findings of a World Health Organization collaborative study. J
Stud Alcohol. 2005, 66(3):379-88.

34. Nog een (vragen)rondje?