3. 1. Sytuacja Rosji przed 1917 r.
klęski w walkach w czasie I wojny światowej
rozkład i demoralizacja armii
załamanie się handlu i produkcji żywności
nędza ludności cywilnej – robotników i
chłopów, strajki w fabrykach
upadek autorytetu cara – zwłaszcza po
objęciu dowództwa armii i aferze Rasputina
4. 1. Sytuacja Rosji przed 1917 r.
Grigorij Jefimowicz Rasputin (ur.
1869 r. zm. 30 grudnia 1916) –
chłop rosyjski, rzekomy mnich,
faworyt rodziny cara rosyjskiego
Mikołaja II. Zdobył ogromny wpływ
na sytuację na dworze carskim.
Zamordowany przez spiskowców z
kręgów dworskich.
5. 2. Rewolucja lutowa
3 marca (23 lutego) 1917 r. - początek
demonstracji w Piotrogrodzie
wojsko odmawia strzelania do protestujących
zawiązuje się Tymczasowy Komitet Dumy
oraz Piotrogradzka Rada Robotnicza
15 marca (2 marca) – car podpisuje akt
abdykacji – Rosja wkracza na drogę do
monarchii parlamentarnej
6. 2. Rewolucja lutowa
Mikołaj II Romanow, ur.
1868, cesarz rosyjski
1894–1917, syn
Aleksandra III;
sprowokował wojnę z
Japonią 1904–05; w
czasie rewolucji 1905–07
zmuszony do ograniczenia
samowładztwa.
7. 2. Rewolucja lutowa
powstaje Rząd
Tymczasowy z księciem G.
Lwowem na czele
amnestia, zapowiedź
zwołania Zgromadzenia
Ustawodawczego
rozpoczyna się okres
dwuwładzy
Książę Gieorgij J. Lwow
8. 3. Okres dwuwładzy
z jednej strony Rząd
Tymczasowy – wyłoniony
przez Dumę – drugim
premierem, od lipca
-Aleksander Kiereński.
z drugiej strony rady
robotnicze i żołnierskie –
zdominowane przez
socjalistów
Aleksander Kiereński
10. 4. Partie polityczne
Kadeci, konstytucyjni demokraci, utworzona
1905, skupiająca zwolenników monarchii
konstytucyjnej; po przewrocie
październikowym główna siła opozycji
antybolszewickiej
Eserowcy, socjaliści-rewolucjoniści, założona
1901 przez narodników; Rosja republiką
demokratyczną, w której dominowałaby klasa
chłopska
11. 4. Partie polityczne
Mienszewicy, rosyjscy socjaldemokraci;
1903–12 frakcja w Socjaldemokratycznej
Partii Robotniczej Rosji, następnie
samodzielna partia
Bolszewicy, 1903–12 frakcja SDPRR,
następnie samodzielna partia, pod wodzą
Lenina dążąca do wprowadzenia w Rosji
dyktatury proletariatu
12. 5. Przewrót bolszewicki
16 kwietnia do Piotrogradu,
dzięki pomocy Niemców
wraca przywódca
bolszewików W. I. Lenin
Lenin ogłasza tezy kwietniowe
– hasło zakończenia wojny,
konfiskaty ziemi
obszarników, cała władza w
ręce rad
Włodzimierz Lenin
13. 5. Przewrót bolszewicki
trzy próby
przeprowadzenia puczu
przez bolszewików
największa w lipcu 1917 r.
kończy się fiaskiem
Lenin zmuszony do
ucieczki do Finlandii
kierownictwo bolszewików
w rękach Lwa Trockiego
14. 5. Przewrót bolszewicki
pogłębienie chaosu w Rosji, kolejne klęski na
froncie
tzw. pucz generała Korniłowa kompromituje Rząd
w oczach armii
bolszewicy opanowują Radę Piotrogradzką i
rozbudowują własną siłę zbrojną – Czerwoną
Gwardię
21 (8) X potajemnie wrócił z Finlandii Lenin, który
przeforsował decyzję o przeprowadzeniu powstania
zbrojnego w stolicy
16. 5. Przewrót bolszewicki
6/7 XI (24/25 X) - oddziały bolszewickie
opanowują całą stolicę
Po aresztowaniu ministrów deputowani II
Zjazdu Rad proklamowali władzę rad,
zatwierdzili projekty Lenina (dekret o pokoju,
dekret o ziemi) i powołali pod jego
przewodnictwem rząd bolszewicki (Rada
Komisarzy Ludowych)
17. 6. Dyktatura bolszewicka
koncentracja na działaniach propagandowych
Dekret o pokoju, odezwa uchwalona przez
II Zjazd Rad; wzywał narody i rządy państw
walczących w I wojnie światowej do podjęcia
rokowań pokojowych
Dekret o ziemi, akt prawny uchwalony przez
II Zjazd Rad; znosił prywatną własność ziemi
i ustalał zasady jej użytkowania przez
chłopów.
18. 6. Dyktatura bolszewicka
Deklaracja praw narodów Rosji,
propagandowy akt prawny, wydany przez
Radę Komisarzy Ludowych; przyznawała
narodom Rosji prawo do samookreślenia się.
Powołanie Czeka (Ogólnorosyjska
Nadzwyczajna Komisja do Walki z
Kontrrewolucją i Sabotażem), kierowanej
przez F. Dzierżyńskiego, która realizowała
politykę czerwonego terroru.
19. 6. Dyktatura bolszewicka
Feliks Dzierżyński (ur. 11
września (30 sierpnia) 1877 r., w
Dzierżynowie, w Puszczy
Nalibockiej, zm. 20 lipca 1926 w
Moskwie) – polski i rosyjski
działacz socjalistyczny i
komunistyczny, szef pierwszych
sowieckich organów bezpieczeństwa
CzeKa, GPU i OGPU, symbol
terroru w rewolucyjnej i
porewolucyjnej Rosji.
20. 6. Dyktatura bolszewicka
rozpędzenie
Zgromadzenia
Ustawodawczego,
bolszewicy jedyną
partią polityczną
utworzenie Armii
Czerwonej – I 1918 r.
początek wojny
domowej
Plakat werbunkowy z 1920 r.
21. 6. Dyktatura bolszewicka
W nocy z 16/17
lipca 1918 r.,
wykonano rozkaz
kierownictwa
bolszewickiego
dotyczący
zamordowania cara
i jego rodziny
22. 7. Wojna domowa
trwała w latach 1917–22, walka bolszewików z
innymi ugrupowaniami politycznymi, z
narodami byłego Imperium Rosyjskiego oraz
tzw. obcą interwencją
w 1919 bolszewicy odparli białogwardyjskie
oddziały admirała A.W. Kołczaka i generała A.
Denikina od Moskwy, a generała N. Judenicza
od Piotrogrodu
w 1920 pokonali armię generała P. Wrangla na
Krymie
23. 8. Komunizm wojenny
polityka gospodarczo-społeczna bolszewików
w czasie wojny domowej w Rosji 1918–21
wprowadzono centralne kierowanie produkcją
i dystrybucją towarów
praktyczne wyeliminowanie pieniądza, przymus
pracy
brutalne egzekwowanie obowiązkowych
dostaw żywności ze wsi doprowadziły do
powszechnego chaosu i głodu.
24. Podsumowanie
30 XII 1922 utworzono Związek
Socjalistycznych Republik Radzieckich
(ZSRR) w składzie 4 republik: Rosyjska,
Ukraińska, Białoruska i Zakaukaska.
Pod rządami Lenina i przywódców partii
bolszewickiej Rosja (a później ZSRR) stała się
państwem totalitarnym i pierwszym krajem
komunistycznym.
