Publicatie van onderzoek onder 50 ondernemers naar succesfactoren van innovatie. Onderzoek uitgevoerd en publicatie geschreven in opdracht van Syntens Innovatiecentrum Paul d'Hond door Quirien Verbakel-Veldman e.a.

1. INZICHT IN EN UITZICHT OP
HET SUCCES VAN INNOVATIETOPPERS
Paul d’Hond
Quirien Verbakel
Hans Buurman
het mooiste
uitzicht is
inzicht
barometerboek.indd 1 29-01-13 15:20

2. 02
Meer informatie
Syntens Innovatiecentrum
Paul d’Hond (Projectmanager)
Telefoon 06-55 82 44 15
mail: paul.dhond@syntens.nl
www.syntens.nl/topketenimpuls
Over Syntens Innovatiecentrum
Syntens Innovatiecentrum laat de Nederlandse economie groeien door
het versterken van innovatie in het midden- en kleinbedrijf. Syntens
maakt ondernemers bewust van de mogelijkheden die zij hebben om
te innoveren en helpt ondernemers concreet om daarin stappen te
zetten die leiden tot resultaat voor de onderneming. Het grote en
persoonlijke netwerk van Syntens zoals kennispartners, ondernemers
en brancheorganisaties strekt zich uit over de belangrijkste sectoren
van de Nederlandse economie en is regionaal beschikbaar en
toegankelijk. Door nieuwe verbindingen binnen dit netwerk te leggen,
bijvoorbeeld tussen ondernemers onderling en tussen ondernemers
en kennisinstellingen, ontstaan innovaties die resulteren in nieuwe
business. Zo dragen de activiteiten van Syntens Innovatiecentrum
indirect bij aan een extra omzet bij het Nederlandse bedrijfsleven van
enkele honderden miljoenen euro’s.
Nieuwe verbinding, nieuwe business
www.syntens.nl
barometerboek.indd 2 29-01-13 15:20

3. Inleiding
In 2010 is de Nederlandse regering begonnen met het topsectorenbeleid. Syntens
heeft zijn organisatie ingericht volgens dit beleid en ondersteunt het MKB om aan te
sluiten bij de groeikansen. Ook in 2012 zijn veel ondernemers in (het verlengde van)
de topsectoren HTSM, Chemie, Energie en Water succesvol geweest met het ontwik-
kelen en vermarkten van innovaties.
Wat maakt dat deze innovatieprojecten slagen of falen? Welke succesfactoren spelen
daarbij een rol? Welke bronnen worden aangeboord en hoeveel invloed hebben die
op het succes van innovatie? Wat hebben innovatieve ondernemers in de toekomst
(meer) nodig? Welke lessen kunnen we leren van succesvolle innovatietoppers?
Syntens Innovatiecentrum heeft vijftig succesvolle innovatieprojecten onder de loep
genomen om succesfactoren en aanbevelingen boven water te halen voor MKB
ondernemers, overheid en brancheorganisaties.
Inzicht in, en uitzicht op het succes van innovatietoppers is het resultaat van deze
exercitie. Dit boekje geeft inzicht in de belangrijkste succesfactoren en toont het
belang aan van kennis, samenwerking, financiering en enkele andere parameters in
innovatietrajecten. Tevens geeft het uitzicht op, en aanbevelingen voor een toekomst
waarin de behoeften van innovatieve MKB ondernemers beter worden vervuld.
Het onderzoek is uitgevoerd onder vijftig ondernemers met een succesvol innova-
tietraject en is daarmee geen afspiegeling van het Nederlandse innovatieve MKB.
Wel zijn dit bedrijven die als inspirerend voorbeeld en drijvende kracht gelden voor
innovatief MKB Nederland. Bij deze ondernemers zijn interviews afgenomen van
circa 25 minuten per ondernemer. De verkregen gegevens zijn kwantitatief verwerkt
om generieke uitspraken te kunnen doen, zonder de rijkdom van de individuele
inzichten te verliezen.
Syntens Innovatiecentrum, januari 2013
03
barometerboek.indd 3 29-01-13 15:20

4. Samenvatting
Innoveren in Nederland verandert. De tijd van individueel innoveren is voorbij, er wordt
op grotere schaal in netwerken geïnnoveerd. Succes hangt niet meer alleen af van de
kwaliteit van de innovatie, maar in toenemende mate ook van het vinden van de juiste
partners.
Toch blijft innovatie aantrekkelijk: het is een stuwende kracht voor groei van omzet,
toegevoegde waarde en export. “Innovatie heeft het ondernemerschap leuker gemaakt”,
aldus een ondernemer.
Dat innoveren ook lastig kan zijn, is van alle tijden. Ondernemers worstelen vooral met
techniek, het achterhalen van de juiste kennis en het rondkrijgen van de financiering.
Het vinden van de juiste partners om deze knelpunten samen mee op te lossen, wordt
genoemd als doorslaggevend voor het slagen van innovatieprojecten.
Als het gaat om samenwerken, dan wordt de weg naar toeleveranciers door de meeste
ondernemers goed gevonden. Samenwerking met klanten en collega ondernemers
bevat nog een waardevol potentieel voor MKB, maar wordt nog weinig benut. Er wordt
maar weinig kennis van buiten gehaald. Daar waar dat wel gebeurt, wordt deze echter
als buitengewoon belangrijk beoordeeld.
Financiering voor innovatie is moeilijk aan te trekken. Veel financiering komt uiteindelijk
uit eigen middelen en vormt daardoor zelden een belemmering voor de continuïteit van
het innovatieproject.
Een aanmerkelijk deel van de innovaties zet in op het realiseren van internationale ambi-
ties, voornamelijk het gebied van export.
Gevraagd naar de belangrijkste organisatorische en sociale succesfactoren, worden het
regelen van geheimhouding en het maken van een goed plan het vaakst genoemd. De
actieve betrokkenheid van alle medewerkers en businesspartners stuwt de resultaten op
en tilt het bedrijf naar een hoger niveau.
Bij succesvolle innovaties is er ook een rol voor de overheid, voor Syntens Innovatiecen-
trum en de topsectoren. Uit het onderzoek blijkt dat er een kans ligt voor de overheid om
een ander gezicht te laten zien dan dat van ‘subsidie’ – bijvoorbeeld met een meer op het
MKB gericht beleid. Syntens vervult een gewaardeerde rol als inspirerend verbinder.
Tenslotte goed nieuws met betrekking tot de hefboom die de vernieuwing in gang zet
voor de totale innovativiteit van het Nederlandse MKB: in meer dan de helft van de
gevallen worden collega ondernemers aangestoken door het succes van innovatie en zijn
anders gaan werken.
04
barometerboek.indd 4 29-01-13 15:20

5. 05
Ten eerste een aantal open vragen
naar de succesfactoren van innovatie.
1. Ondernemers worstelen vooral met techniek, het rond krijgen van
de financiering en het vinden van de juiste kennis.
Vraag: Wat maakte uw innovatieproject moeilijk of complex?
Haalbaarheid
Partners interesseren
Marktacceptatie
Vinden kennis
Financiering
Techniek
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%
Wetgeving
Time to market
Haalbaarheid
Partners interesseren
Marktacceptatie
Vinden kennis
Financiering
Techniek
“Geen innovatiezonder markt-acceptatie”
Peter RetraeEbretti Europe
2. Het vinden van de juiste partners is doorslaggevend voor het
slagen van innovatieprojecten.
Vraag: Wat waren voor uw innovatieproject de kritische
succesfactoren, oftewel welke kritische zaken zijn er
gebeurd waardoor het innovatieproject is gelukt?
Pro-actieve houding
Launching customer
Planning
Doorzettingsvermogen
Marktintroductie
Kostprijs
Techniek
Financiering
Kennis
Juiste partners
0% 5% 10% 15% 20% 25%
Tussentijds testen
Interne brede betrokkenheid
Blijven bij core competence
Pro-actieve houding
Launching customer
Planning
Doorzettingsvermogen
Marktintroductie
Kostprijs
Techniek
Financiering
Kennis
Juiste partners
“Zoek in het voor-traject met eenbrede blik naar dejuiste partijen”
Leo MarinissenMobile Containing
barometerboek.indd 5 29-01-13 15:20

6. 06
3. Veel struikelblokken van innovatieprojecten zijn beïnvloedbaar
door de ondernemer.
4. De belangrijkste beïnvloedbare struikelblokken zijn: focus houden
op het project en het vinden van de juiste partijen.
Vraag: Wat waren de kritische faalfactoren, oftewel welke kritische
zaken hadden er kunnen gebeuren die uw innovatieproject
hadden kunnen laten mislukken?
Onvoloende market fit
Financiering
Te snelle introductie
Kennis complex/gebrek aan
Kostprijs realiseren
Doorzettingsvermogen
Time to market
Niet vinden van juiste partijen
Te weinig focus op project
0% 5% 10% 15% 20% 25%
Opleidingsniveau klant
Technische haalbaarheid
Overheid/regels
Onvoloende market fit
Financiering
Te snelle introductie
Kennis complex/gebrek aan
Kostprijs realiseren
Doorzettingsvermogen
Time to market
Niet vinden van juiste partijen
Te weinig focus op project
moeilijker beinvloedbaar Beinvloedbaar
“Gebrek aanfocus nekt je”
Ruud van HamWaterblock
Moeilijker beïnvloedbaar Beïnvloedbaar
barometerboek.indd 6 29-01-13 15:20

7. 07
Vervolgens een aantal vragen over de rol en
belangrijkheid van zes vermeende succesfactoren:
samenwerking, kennis, financiering, internationaal,
organiseren van innovatie, sociale innovatie.
5. Het verkrijgen van financiering wordt het vaakst genoemd als
belangrijkste succesfactor voor het slagen van het innovatietraject.
Internationale component
Samenwerken
Sociale innovatie
Financiering
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Verkrijgen kennis
Organiseren
Internationale component
Samenwerken
Sociale innovatie
Financiering
“De kostengaan voorde baten uit”
barometerboek.indd 7 29-01-13 15:20

8. 08
7. Samenwerking met klanten en collega ondernemers bevat een
waardevol potentieel voor het MKB, maar wordt nog weinig benut.
Vraag: Heeft u voor uw innovatieproject samengewerkt met
anderen, en met wie?
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Toeleverancier
Universiteit/Hogeschool
Adviesburo/consultant
Klanten
Collega ondernemers
Kennisinstellingen
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Toeleverancier
Universiteit/Hogeschool
Adviesburo/consultant
Klanten
Collega ondernemers
Kennisinstellingen
Overheid
Bank/investeringsmaatschappij
Geen samenwerking
“Deel kennis metje concurrenten breek zode markt open”
Walter JansenJagran
Vraag: Hoe belangrijk was het samenwerken met deze anderen
voor het slagen van uw innovatieproject?
0 2 4 6 8 10
Toeleverancier
Universiteit/Hogeschool
Adviesburo/consultant
Klanten
Collega ondernemers
0 2 4 6 8 10
Toeleverancier
Universiteit/Hogeschool
Adviesburo/consultant
Klanten
Collega ondernemers
Kennisinstellingen
Overheid
Bank/investeringsmaatschappij
“Maak meer gebruikvan bestaandekennis, ga niet
alles zelf uitzoeken”
Rob LangenElmec
Adviesbureau/consultant
Adviesbureau/consultant
6. De weg naar de toeleverancier wordt door de meeste
ondernemers goed gevonden.
barometerboek.indd 8 29-01-13 15:20

9. 09
8. Er wordt maar weinig kennis van buiten gehaald. Daar waar dat wel
gebeurt, wordt deze echter als buitengewoon belangrijk beoordeeld.
Vraag: Heeft u voor uw innovatieproject kennis of technologie
in huis gehaald die u nog niet had? Zo ja, waar heeft u
deze verkregen?
Kennisinstelling
Aviesburo/Consultant
Universiteit/Hogeschool
Toeleveranciers
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%
Geen kennis in huis gehaald
Klant
Kennisinstelling
Aviesburo/Consultant
Universiteit/Hogeschool
Toeleveranciers
0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0
Toeleveranciers
Universiteit/Hogeschool
Aviesburo/Consultant
0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0
Toeleveranciers
Universiteit/Hogeschool
Aviesburo/Consultant
Kennisinstelling
Klant
“We zijn een kleinbedrijf met eengrote ambitie”
Dirk VerhoevenAxxicon MouldsEindhoven
Vraag: Hoe belangrijk was het verkrijgen van deze kennis /
technologie voor het slagen van uw innovatieproject?
Adviesbureau/consultant
Adviesbureau/consultant
barometerboek.indd 9 29-01-13 15:20

10. 10
9. Financiering voor innovatie is moeilijk aan te trekken, maar vormt
zelden een belemmering voor continuïteit.
Vraag: Hoe is de financiering van uw innovatieproject tot
stand gekomen?
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Eigen middelen
Subsidie
Investeerder
Klant (voorfinanciering)
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Eigen middelen
Subsidie
Investeerder
Klant (voorfinanciering)
Banklening
Sponsoring
Crowd-sourcing
“Zoek een klant,geen subsidie”
Yvonne KleefkensHERA
Vraag: Kende uw innovatieproject een internationale component,
en zo ja, welke?
Export
investeerder
Geen
internationale
component
Export
Kennis
Import
investeerder
Geen
internationale
component
“Kijk over delandsgrenzen,daar liggennieuwe markten”
Stephan PoelsmaDPI Holding
10. Een aanmerkelijk deel van de innovaties zet in op het realiseren
van internationale ambities.
Investeerder
barometerboek.indd 10 29-01-13 15:20

11. 11
11. Het regelen van geheimhouding en het maken van een goed plan zijn de
belangrijkste organisatorische succesfactoren.
Vraag: Wat zijn voor u de belangrijkste lessen hoe een innovatieproject
succesvol georganiseerd zou moeten worden?
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%
Maak planning
Geheimhouding regelen (NDA)
Projectleiderschap
Leg afspraken vast
Maak tijd vrij
Duidelijkheid belang partijen
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%
Maak planning
Geheimhouding regelen (NDA)
Projectleiderschap
Leg afspraken vast
Maak tijd vrij
Duidelijkheid belang partijen
Vroegtijdige samenwerking
Risico analyse
Betrek de klant
Vraag: Wat zijn voor het slagen van uw innovatieproject de
belangrijkste sociale succesfactoren geweest?
0% 10% 20% 30% 40% 50%
Betrokkenheid medewerkers
Klik tussen mensen en partijen
Persoonlijke groei stimuleren
Communicatie
Kennis/competentie ontwikkeling
0% 10% 20% 30% 40% 50%
Betrokkenheid medewerkers
Klik tussen mensen en partijen
Persoonlijke groei stimuleren
Communicatie
Kennis/competentie ontwikkeling
Trots/doorzettingsvermogen
Netwerk
Geen of weinig
“Als je de organisatieniet mee hebt,
gaat het niet lukken”
Jaap van BaarIE Systems
12. Actieve betrokkenheid van medewerkers en businesspartners stuwt
de resultaten op en tilt het bedrijf naar een hoger niveau.
13. Het belang van de sociale factoren voor het slagen van innovatie wordt
door 10% van de ondernemers niet herkend.
“Maak een planning,
anders regeert
de waan van de dag”Antwan de Punder
Roegiers de Koeijer
barometerboek.indd 11 29-01-13 15:20

12. 12
14. Kans voor de overheid om een ander gezicht te laten zien dan dat van
‘subsidie’ – bijvoorbeeld een meer op het MKB gericht beleid.
Subsidie
Geen rol
Subsidie
Faciliterend
Klant
Geen rol
Vraag: Hoe zou de overheid u kunnen ondersteunen om
toekomstige innovatieprojecten eerder, beter en sneller
succesvol te maken?
Op MKB toegesneden
beleid
Rol in financierings-
landschap
Wet- en regelgeving
Inhoudelijk faciliteren
Oneerlijke concurrentie
aanpakken
Op MKB toegesneden
beleid
Rol in financierings-
landschap
Wet- en regelgeving
Inhoudelijk faciliteren
Oneerlijke concurrentie
aanpakken
Verlagen drempels
Opdrachtgeverschap
Geen wens
“Zorgen dat banken
eenvoudiger geldkunnen uitlenen”
Bart van GochNYOYN
“Geef opdrachten”
Seph LottmanAllinPlast
“Meer overleg metde branches”
Dick BaisGet Pact
Dan een aantal vragen over de huidige en gewenste rol
van de overheid, de rol van Syntens Innovatiecentrum,
de topsectoren en het aansteekeffect.
Vraag: Wat was de rol van de overheid bij het slagen
van uw innovatieproject?
barometerboek.indd 12 29-01-13 15:20

13. Samenwerken
54%
Kennisdelen
13%
Valoriseren
6%
Samenwerken
54%
Inspireren
38%
Kennisdelen
13%
Valoriseren
6%
Vraag: Wat was de rol van Syntens Innovatiecentrum bij het slagen
van uw innovatieproject?
en”
“Syntens Innovatiecen-
trum geeft onafhankelijk,
ongekleurd advies”
Wijnand VeensVeap Shield
15. Syntens Innovatiecentrum vervult een gewaardeerde rol als
inspirerende verbinder.
13
16. In meer dan de helft van de gevallen worden ook collega
ondernemers aangestoken door het succes van innovatie en zijn zij
anders gaan werken.
Vraag: Zijn bedrijven in uw omgeving ook anders gaan werken
naar aanleiding van uw innovatieproject? (Aanstekelijkheid)
Aanstekelijkheid
56%
Geen
aanstekelijkheid
44%
Aanstekelijkheid
56%
Geen
aanstekelijkheid
44%
“Ik zie in mijn omgeving
dat andere onder-nemers nu ook
studenten inschakelen”Leo Marinissen,
Mobile Containing
barometerboek.indd 13 29-01-13 15:21

14. ja
ja
nee
nee
nee
20%
40%
60%
80%
100%
ja
ja
ja
nee
nee
nee
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Bent u bekend met het
Topsectorenbeleid?
Kunt u aangeven wat de
Topsector voor het MKB
kan betekenen ?
Wilt u nader geinformeerd
worden over de Topsector?
“Topsector: dat isalleen voor degrote jongens”
17. Iets meer dan de helft van de ondernemers heeft van ‘topsectoren’
gehoord, maar slechts weinigen hebben een beeld van wat de topsector
voor hen kan betekenen.
14
barometerboek.indd 14 29-01-13 15:21

15. Tot besluit zeven gouden tips
van succesvolle innovatieve ondernemers
voor collega ondernemers
15
1. “Zorg dat je steengoed bent in je vak”
(Coby Blom, 4Q-Air)
2. “Volg de vraag”
(Michel Goebbels, G&S Industries)
3. “Denk goed na, maak een plan, maak kennis”
(Marcel van Wersch, Duurzaam Zeeuws Licht)
4. “Volg onderzoek als het gaat om de innovatie, volg je
buikgevoel als het gaat om samenwerkingspartners”
(Bart van Goch, Nyoyn)
5. “Is het haalbaar, wat is je verdienmodel”
(Arnold Vaandrager, Vabo Composites)
6. “Ga uit van je eigen kracht, zet door”
(Laurens Pluimers, Barista Technology)
7. “Commitment, commitment”
(Dick Bais, Get Pact)
barometerboek.indd 15 29-01-13 15:21

16. Contact
Syntens Nieuwegein
Postbus 1300, 3430 BH Nieuwegein
T. 088 – 444 0 444, E. info@syntens.nl
barometerboek.indd 16 29-01-13 15:21