Assignment OUM HBSC 2203 Tools Of Learning Science
1. HBSC 2203
FAKULTI PENDIDIKAN DAN BAHASA
JANUARI 2013
HBSC 2203
( TOOLS OF LEARNING SCIENCE )
NO. MATRIKULASI : 821227136059001
NO. KAD PENGENALAN : 821227136059
NO. TELEFON : 019 - 4380100
E-MEL : mohdnuruzzaman@gmail.com
PUSAT PEMBELAJARAN : MIRI LEARNING CENTRE, MIRI,
SARAWAK
1
2. HBSC 2203
ISI KANDUNGAN
BIL. KANDUNGAN MUKASURAT
1 PENGENALAN 3
PERBINCANGAN MENGENAI KEMAHIRAN SAINTIFIK
2 5
DAN KEMAHIRANNYA
PERBINCANGAN MENGENAI KEMAHIRAN SAINTIFIK
3 DALAM AKTIVITI PENGAJARAN DAN 10
PEMBELAJARAN
4 CADANGAN PENAMBAHBAIKAN AKTIVITI 16
5 KESIMPULAN 18
6 APPENDIKS 19
2
3. HBSC 2203
1.0 PENGENALAN
Kurikulum Baru Sekolah Rendah ( KBSR ) mula diperkenalkan pada 1982 oleh
Kementerian Pendidikan Malaysia setelah mendengar dan meneliti hasil Laporan
Jawatankuasa Kabinet 1979 mengenai penambahbaikan sistem pendidikan di Malaysia.
Daripada 305 sekolah perintis yang mengalami transformasi ini secara percubaan, maka pada
tahun seterusnya Kurikulum Baru Sekolah Rendah ( KBSR ) dijalankan sepenuhnya di
seluruh negara mulai 1983.
Pada tahun 1994, pendidikan negara menerima satu lagi transformasi iaitu pengenalan
kepada Kurikulum Bersepadu Sekolah Rendah (KBSR). Salah satu transformasi utamanya
ialah matapelajaran Alam dan Manusia, telah dipecahkan kepada dua matapelajaran iaitu
Sains dan Kajian Tempatan. Matapelajaran Sains menjadi salah satu matapelajaran teras
dalam Ujian Penilaian Sekolah Rendah (UPSR) sejak 1995 dengan Kajian Tempatan menjadi
matapelajaran wajib di sekolah.
Menurut Huraian Sukatan Pelajaran Sains, 2003 terbitan Kementerian Pelajaran
Malaysia, tujuan matapelajaran Sains ini digubal adalah untuk “melahirkan pembelajaran
sains yang berfikrah dan mengoptimumkan hasil pembelajaran”. Dengan ini, mata pelajaran
Sains digubal dengan adanya penguasaan kemahiran dan sikap saintifik dan nilai murni.
Berdasarkan fokus matapelajaran Sains pula dalam Huraian Sukatan Pelajaran Sains, mata
pelajaran Sains sekolah rendah adalah merupakan program 3 tahun oleh murid – murid Tahap
II dan Tahap I pada tahun 2003, selaras dengan pelaksanaan Semakan Kurikulum Bersepadu
Sekolah Rendah atas pengenalan dasar Pengajaran dan Pembelajaran Sains dan Matematik
dalam Bahasa Inggeris (PPSMI).
Antara fokus yang dititikberatkan dalam mata pelajaran Sains sekolah rendah ialah :
“ ..... memberi asas yang kukuh kepada pengetahuan Sains, kemahiran berfikir,
kemahiran saintifik dan sikap saintifik .....”.
[ Huraian Sukatan Pelajaran Sains Tahun Enam, terbitan Pusat Perkembangan Kurikulum]
Ini merujuk kepada mata pelajaran sains yang menitikberatkan terhadap kemahiran
saintifik serta kemahiran berfikir di kalangan pelajar. Kemahiran saintifik ini amat penting
dalam pengajaran dan pembelajaran Sains kerana ia membolehkan proses merentasi
kurikulum dan perkaitan dunia Sains dengan kehidupan seharian mereka dapat diaplikasikan.
Walaupun terdapatnya sedikit perubahan dalam interaksi kurikulum Sains Sekolah
Rendah seperti pengenalan Kurikulum Standard Sekolah Rendah ( KSSR ) pada 2010. Ini
merupakan salah satu inisiatif kerajaan dalam menaiktaraf sistem pendidikan negara yang
selama ini berorientasikan peperiksaan. Untuk mata pelajaran Sains, ia secara langsung
3
4. HBSC 2203
diubah kepada Dunia Sains dan Teknologi ( DST ); yang memberi ruang pelajar untuk
mengenali dunia komputer dan teknologi maklumat. Namun begitu, konsep kemahiran
saintifik tidak diubah sama sekali secara langsung atas kepentingannya dalam pengajaran dan
pembelajaran Sains.
Dalam kemahiran saintifik, terdapat beberapa aspek yang perlu diperkenalkan kepada
guru – guru untuk mengaplikasikan konsep ke dalam kehidupan seharian pelajar – pelajar
Sains sekolah rendah.
4
5. HBSC 2203
2.0 PERBINCANGAN MENGENAI KEMAHIRAN SAINTIFIK DAN
KEPENTINGANNYA
Menurut Kamus Dewan Terbitan Dewan Bahasa dan Pustakan ( DBP ), perkataan
“kemahiran” diambil dari kata “mahir” yang membawa maksud kecekapan dan kemahiran.
Manakala perkataan “saintifik” pula membawa maksud “bukan sesuatu yang dilakukan
mengikut kaedah dan konsep prinsip sains. Jadi, jika digabungkan maka ia membawa maksud
kecekapan dan kebolehan seseorang itu untuk melakukan sesuatu mengikut kaedah dan
konsep prinsip Sains dengan langkah yang teratur.” Dengan ini, pelajar akan melakukan
sesuatu pengetahuan Sains itu dengan kaedah dan prinsip Sains yang betul dengan bertujuan
memperolehi kemahiran yang betul.
Merujuk kepada Huraian Sukatan Pelajaran Sains terbitan Pusat Perkembangan
Kurikulum, Kementerian Pelajaran Malaysia, pengajaran dan pembelajaran Sains merupakan
satu mata pelajaran yang menitikberatkan aktiviti – aktiviti penyiasatan dan penyelidikan
terhadap alam sekeliling. Kaedah – kaedah seperti eksperimen, penyelidikan dan projek
adalah berkaitan dengan kemahiran saintifik yang perlu diamalkan untuk memperolehi
keputusan yang jitu. Dalam kemahiran saintifik, terdapat dua jenis kemahiran iaitu
KEMAHIRAN PROSES SAINS dan KEMAHIRAN MANIPULATIF.
Jadual di bawah menunjukkan pengelasan kedua – dua kemahiran yang dinyatakan di
atas.
5
6. HBSC 2203
KEMAHIRAN SAINTIFIK
KEMAHIRAN PROSES SAINS KEMAHIRAN MANIPULATIF
KEMAHIRAN PROSES SAINS
ASAS
Memerhatikan Menggunakan dan
Mengelas mengendalikan peralatan
Mengukur dengan Sains dengan betul
menggunakan nombor Menyimpan peralatan Sains
Membuat inferens dengan betul dan Selamat
Meramal Membersihkan peralatan
Berkomunikasi Sains dengan cara yang
Menggunakan perhubungan betul
ruang dan masa Mengendalikan spesimen
dengan betul dan cermat
Melakar spesimen, peralatan
dan bahan Sains dengan
betul
KEMAHIRAN PROSES SAINS
BERSEPADU
Mentafsirkan data
Mendefinisikan secara
operasi
Mengawal pembolehubah
Membuat hipotesi
6
7. HBSC 2203
Berdasarkan jadual di atas, saya akan menerangkan secara ringkas mengenai kedua –
dua kemahiran tersebut.
1. Kemahiran Proses Sains Asas
Kemahiran Proses Sains yang pertama ialah MEMERHATI. Kemahiran memerhati
ialah satu kemahiran di mana pelajar akan menggunakan lima deria mereka iaitu penglihatan,
pendengaran, sentuhan, rasa dan bau. Ini bertujuan untuk mengumpul maklumat mengenai
sesuatu aktiviti Sains semasa ia berlangsung. Kemahiran memerhati kebiasaan berlaku pada
aktiviti Sains sedang dijalankan.
Yang kedua ialah MENGELAS. Kemahiran ini muncul selepas kemahiran
memerhati, apabila pelajar dikehendaki mengumpul dan mengelaskan objek, bahan,
pernyataan atau fakta kepada kriteria – kriteria tertentu yang sepunya. Ia dicirikan mengikut
kelas – kelas tertentu yang telah ditetapkan dalam sesuatu aktiviti sains tersebut.
Kegunaan MENGUKUR DAN MENGGUNAKAN NOMBOR ialah membuat
pemerhatian secara kualitatif berasaskan nombor dan alat ukuran secara piawai seperti dalam
ukuran panjang, mengukur masa, jisim dan apa sahaja perkaitan mengenai pemerhatian
mengenai pengukuran. Tujuan utamanya adalah untuk memastikan sesuatu pemerhatian itu
menjadi lebih tepat dan lebih jitu.
MEMBUAT INFERENS pula adalah salah satu kemahiran proses sains asas. Setelah
pemerhatian dijalankan, pelajar dikehendaki memberikan satu kesimpulan awal atau sebab
mengapa sesuatu fenomena atau aktiviti itu terhasil. Ia haruslah dinyatakan secara logik,
selaras dengan aktiviti yang dijalankan oleh pelajar. Ini kerana sesuatu keputusan itu terhasil
berdasarkan beberapa sebab yang munasabah.
MERAMAL pula adalah satu kemahiran proses sains yang meminta pelajar membuat
sesuatu jangkaan dan membuat satu kajian masa depan (KMD) ke atas sesuatu fenomena atau
aktiviti yang dijalankan. Ia haruslah merujuk kepada pemerhatian yang telah diperhatikan,
dikelaskan dan membuat perkaitan tentang jangkaan keputusan yang akan berlaku jika
aktiviti itu diteruskan.
Setelah itu, pelajar akan berhadapan dengan Kemahiran Proses Sains seterusnya iaitu
BERKOMUNIKASI. Berkomunikasi dari sudut pandangan sains bukanlah satu kenyataan
yang bersifat lisan semata – mata, tetapi melibatkan aktiviti menerima, memilih, menyusun
serta mempersembahkan maklumat atau idea dalam bentuk data, tulisan, lisan, graf, grafik
dan sebagainya.
7
8. HBSC 2203
2.Kemahiran Proses Sains Bersepadu
Antara kemahiran proses sains tersebut ialah MENGGUNAKAN PERHUBUNGAN
ANTARA RUANG DAN MASA. Tujuannya adalah untuk menerangkan tentang sesuatu
perubahan parameter seperti lokasi, saiz, arah, bentuk, isipadu dan jisim mengikut masa –
masa yang telah ditetapkan dalam sesuatu aktiviti Sains.
MENTAFSIR DATA merupakan salah satu lagi kemahiran proses sains dalam
aktiviti pengajaran dan pembelajaran Sains. Ianya bertujuan untuk menerangkan secara logik
tentang objek, peristiwa dan corak atas data atau keputusan aktiviti Sains yang diperolehi.
MENDEFINISIKAN SECARA OPERASI ialah salah satu kemahiran proses yang
memberi tafsiran atau penerangan secara spesifik mengenai sesuatu konsep aktiviti itu
dijalankan. Konsep aktiviti ini adalah menjurus kepada tujuan dan bagaimana aktiviti itu
dijalankan untuk memperolehi keputusan.
Selain itu, kemahiran proses sains harus diselarikan dengan kemahiran
MENGAWAL PEMBOLEHUBAH. Dalam sesuatu aktiviti penyiasatan, terdapat tiga jenis
pembolehubah iaitu pembolehubah dimalarkan, pembolehubah dimanipulasi dan
pembolehubah bergerakbalas. Pembolehubah dimanipulasi ialah sesuatu perkara atau
peristiwa dalam aktiviti yang menyebabkan sesuatu keputusan itu terhasil, dan ia menjurus
kepada terhasilnya pembolehubah bergerakbalas. Manakala pembolehubah dimalarkan ialah
sesuatu bahan, objek, kenyataan atau peralatan dalam aktiviti yang dilakukan dalam
penghasilan pembolehubah dimanipulasi namun ia haruslah terdiri daripada peralatan yang
sama.
Seterusnya ialah MEMBUAT HIPOTESIS. Ia bertujuan untuk membuat satu
kesimpulan awal ataupun kesimpulan umum mengenai hubungan antara pembolehubah yang
dapat menerangkan bagaimana sesuatu peristiwa itu berlaku. Ia haruslah diuji dalam aktiviti
untuk membuktikan kesahihan sesuatu konsep dan seterusnya menerangkan kesimpulan
secara ringkas.
3. Kemahiran Manipulatif
Menurut Kamus Dewan terbitan Dewan Bahasa dan Pustaka, kemahiran manipulatif
merupakan “berkaitan dengan”. Jadi, secara amnya kemahiran manipulatif ialah salah satu
kemahiran yang berkaitan dengan pembelajaran Sains.
Terdapat 5 kemahiran manipulatif dalam pengajaran dan pembelajaran Sains.
Antaranya ialah :
8
9. HBSC 2203
3.1 Menggunakan dan mengendalikan peralatan dan bahan sains dengan betul.
Dalam aktiviti yang melibatkan eksperimen, projek, kajian dan lain – lain; pengajaran
dan pembelajaran Sains menggunakan pelbagai peralatan untuk aktiviti. Guru akan
memantau pelajar – pelajar dalam menggunakan dan mengendalikan peralatan Sains supaya
ia digunakan dengan betul dan selaras dalam mencapai objektif pengajaran dan pembelajaran.
3.2 Menyimpan bahan dan peralatan Sains dengan betul dan selamat.
Setelah aktiviti pengajaran dan pembelajaran Sains, guru seharusnya membuat
pemantauan bagaimana pelajar bekerjasama dalam membersihkan dan sekaligus menyimpan
peralatan Sains di tempat asal. Ini bertujuan memastikan peralatan tersebut sentiasa dalam
keadaan baik, dan boleh digunakan semula di masa hadapan. Secara tidak langsung, ia akan
menerapkan nilai – nilai murni untuk mendisiplinkan pelajar dalam menyimpan peralatan
Sains dengan baik dan tersusun.
3.3 Membersihkan peralatan Sains dengan cara yang betul.
Setelah aktiviti pengajaran dan pembelajaran dijalankan, tidak lupa juga dengan
pembersihan peralatan yang dijalankan selepas itu. Bahan – bahan seperti tabung uji, bikar,
termometer dan bahan yang melibatkan penggunaan alatan juga mesti dibersihkan air.
Sekiranya ada bahan – bahan yang digunakan bersifat kimia dan berbahaya, adalah lebih baik
jika ia dikendalikan bersama dengan guru dan pembantu makmal mengikut prosedur
pelupusan bahan yang betul supaya keselamatan pelajar lebih terjamin.
3.4 Mengendalikan spesimen dengan betul dan selamat
Dalam aktiviti Sains, terdapat beberapa topik yang melibatkan pengendalian spesimen
hidup ataupun mati untuk tujuan kajian. Contohnya terdapat dalam Topik Sains Tahun 4 iaitu
keperluan asas tumbuhan. Pelajar mungkin dikehendaki untuk mengendalikan tumbuhan
hidup untuk tujuan kajian; dan ini memerlukan penumpuan yang tinggi supaya tumbuhan itu
tidak mati dan dapatan hasil kajian yang lebih baik.
3.5 Melakar spesimen, peralatan dan bahan Sains dengan tepat.
Dalam aktiviti melibatkan kajian, kadangkala sesuatu kajian itu memerlukan lakaran
yang tepat dan jitu dalam memperolehi hasil keputusan melalui pemerhatian. Pelajar
dikehendaki melukis spesimen, peralatan dan bahan Sains dengan tepat supaya hasil kajian
akhir boleh dipercayai dan menjadi rujukan mereka di masa akan datang.
9
10. HBSC 2203
3.0 PERBINCANGAN KEMAHIRAN SAINTIFIK DAN KEPENTINGANNYA
DALAM PROSES PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS
Untuk aspek ini, saya telah memilih dua kemahiran yang saya perolehi berdasarkan
Buku Teks Amali Sains Tahun 5. Berikut adalah gambaran 2 aktiviti utama. Topik adalah
(1) Mikroorganisma
(2) Faktor – faktor yang mempengaruhi penyejatan
1. MIKROORGANISMA
Berikut merupakan salah satu cetakan yang digunakan dalam aktiviti 1 berdasarkan
Buku Praktikal / Amali Sains Tahun 5, terbitan Dewan Bahasa dan Pustaka.
10
11. HBSC 2203
Berdasarkan gambarajah di atas, terdapat beberapa kemahiran saintifik yang merujuk
kepada kemahiran proses sains. Jika dilihat kepada Gambar 2 : Langkah yang ketiga terdapat
kemahiran memerhati menggunakan kanta pembesar. Ia dianggap kemahiran memerhati
kerana menggunakan salah satu deria manusia iaitu deria penglihatan. Terdapat amaran
supaya kemahiran lain seperti sentuhan tidak digunakan atas sebab keadaan kulat atau roti
yang tercemar dengan mikroorganisma merbahaya.
Kemudian merujuk pula kepada jadual yang dilampirkan pada PEMERHATIAN.
Merujuk pada jadual tersebut, pelajar dikehendaki menterjemahkan hasil penyiasatan mereka
dalam bentuk lukisan selama 5 hari secara berturutan. Ini boleh dinamakan sebagai
kemahiran berkomunikasi, di mana mereka mempersembahkan hasil kajian melalui lukisan.
Seterusnya kita merujuk kepada soalan – soalan yang dikemukakan dalam aktiviti
tersebut. Soalan ketiga menjurus kepada kemahiran membuat inferens, kerana pelajar
dikehendaki menyatakan satu sebab kenapa berlakunya perubahan pada roti selama 5 hari itu
terjadi.
11
12. HBSC 2203
Untuk kategori soalan untuk aktiviti ini, pelajar dikehendaki untuk menyatakan
kesimpulan umum pada aktiviti amali tersebut, dan ini menjurus kepada kemahiran membuat
hipotesis atau kesimpulan ringkas berdasarkan hasil kajian mereka.
Terdapat aktiviti dan soalan lanjutan berdasarkan hasil kajian yang mereka lakukan.
Soalan tersebut merujuk kepada hasil kajian seterusnya tetapi menggunakan bahan yang lain
seperti buah betik seperti pada mukasurat 3 Buku Amali Aktiviti Sains. Tetapi jika dilihat
pada soalan seterusnya, ia memerlukan pelajar untuk mengasah minda mereka berdasarkan
graf yang ditunjukkan. Pelajar dikehendaki untuk mentafsir graf tersebut sekaligus dianggap
sebagai kemahiran mentafsir data seperti yang diterapkan dalam kemahiran proses sains
bersepadu. Soalan – soalan yang dikemukakan amat mencabar, di mana pelajar dikehendaki :
(a) Mentafsir graf iaitu mengenali corak atau trend graf;
(b) Memberi hubungan, dulu hubungan dikenali juga seperti hipotesis.
(c) Memberikan sebab yang munasabah atas keadaan yang terjadi.
Ini sekaligus melibatkan beberapa kemahiran proses sains bersepadu seperti mentafsir
data, membuat hubungan antara dua pembolehubah pada graf dan memberi inferens yang
bersesuaian sejajar dengan konsep yang hendak diterapkan. Selain itu, pembolehubah lain
seperti mendefinisi secara operasi dan mengawal pembolehubah turut saling berkait rapat
dalam aktiviti ini. Ini disebabkan oleh pelajar harus memahami konsep awal terlebih dahulu
dan boleh mengenalpasti pembolehubah – pembolehubah yang bertujuan memudahkan
pelajar untuk membuat perkaitan dan perhubungan pada ruangan hipotesis.
Manakala untuk Kemahiran Manipulatif, perkara pertama yang dapat diterapkan ialah
menggunakan dan mengendalikan peralatan Sains dengan betul. Ini kerana menurut lembaran
tadi, peralatan Sains tersebut hendaklah digunakan dengan betul seperti kanta pembesar.
Kanta pembesar digunakan untuk memerhati kulat yang wujud di permukaan roti. Antara
kemahiran manipulatif dalam kemahiran proses sains ialah menyimpan dan juga
membersihkan peralatan Sains dengan betul. Adalah penting supaya pelajar boleh
menyimpan dan membersihkan barangan dan dengan betul dan baik supaya boleh digunakan
di masa – masa mendatang.
Terdapat jua kemahiran manipulatif lain seperti melakar spesimen, peralatan dan
bahan Sains dengan tepat. Jika dilihat pada lampiran yang disediakan, terdapat satu jadual
yang meminta pelajar melukiskan keadaan roti mengikut hari pertama hingga kelima. Jadi ini
merupakan satu kaedah atau kemahiran untuk melakar spesimen dengan tepat.
12
13. HBSC 2203
2. FAKTOR – FAKTOR YANG MEMPENGARUHI PENYEJATAN
Ini juga merupakan satu cetakan yang diambil daripada Buku Praktikal / Amali Sains
Tahun 5.
13
14. HBSC 2203
Dalam aktiviti kedua ini, ia melibatkan beberapa kemahiran saintifik yang perlu
diterapkan. Menyentuh kepada kemahiran proses sains, yang pertama ialah kemahiran proses
sains memerhati. Dalam aktiviti ini, pelajar dikehendaki memerhati dan meneliti hasil
keputusan pada setiap aktiviti A. Suhu, B. Angin dan C. Luas permukaan. Mereka akan
menggunakan deria – deria tertentu seperti penglihatan dan sentuhan. Pelajar boleh
menyentuh bahan yang diuji kerana ia hanya terdiri daripada air.
Selain itu, kemahiran proses sains yang seterusnya ialah mengelas. Pelajar
dikehendaki mengelas kuantiti air yang tinggal sebelum dan selepas aktiviti dijalankan. Ini
bertujuan untuk membanding beza hasil keputusan awal dan akhir. Selain itu, kemahiran
proses sains iaitu mengukur dengan menggunakan nombor juga terlibat. Jika merujuk kepada
Aktiviti A, B dan C, pelajar dikehendaki untuk menguji hasil penyiasatan selama 2 jam.
Manakala kemahiran proses sains dalam memberikan inferens hanya muncul pada
soalan – soalan yang dikemukakan pada akhir aktiviti dan soalan – soalan berkaitan pada
buku Amali tersebut. Kemahiran berkomunikasi pula muncul semasa aktiviti merekodkan
data yang dikutip daripada hasil penyiasatan untuk dimasukkan dalam jadual rekod pada
mukasurat 3.
Untuk kemahiran proses sains bersepadu pula, kemahiran yang pertama ialah
kemahiran menggunakan perhubungan ruang dan masa. Untuk aktiviti A, B dan C pelajar
dikehendaki untuk merekodkan isipadu awal dan akhir selama 2 jam. Selain itu, aktiviti ini
juga mengetengahkan kemahiran proses sains dalam mendefinisikan secara operasi. Ini
kerana pelajar akan menggunakan konsep penyejatan ini berdasarkan 3 aktiviti berbeza tetapi
konsep yang hendak diterapkan adalah sama iaitu mengkaji faktor – faktor penyejatan.
Selain itu, kemahiran sains seperti mengawal pembolehubah dan membuat hipotesis.
Mengawal pembolehubah di dalam aktiviti amali ini amat sukar kerana pelajar akan
melakukan 3 aktiviti serentak. Pelajar dikehendaki mengenal setiap pembolehubah –
pembolehubah terutama dimanipulasi dan bergerakbalas kerana setiap aktiviti dijalankan
dengan cara penyejatan yang berbeza. Mengawal hipotesis juga menjadi masalah kerana 3
aktiviti amali menggunakan 3 hipotesis awal yang berbeza.
2. Kemahiran manipulatif
Antara kemahiran manipulatif yang dapat dirujuk pada aktiviti Amali ini ialah :
(a) Menggunakan dan mengendalikan peralatan Sains dengan betul.
(b) Menyimpan peralatan dan bahan Sains dengan betul
14
15. HBSC 2203
(c) Membersihkan peralatan dan bahan Sains dengan betul.
Merujuk pada aktiviti tadi, kemahiran manipulatif yang menggunakan dan
mengendalikan peralatan Sains dengan betul ialah pelajar dikehendaki mengendalikan
peralatan dan bahan yang banyak seperti bikar, piring, dan sebagainya. Pelajar dikehendaki
juga membanding beza peralatan – peralatan yang digunakan mengikut aktiviti – aktiviti
tertentu.
Selain itu, pelajar juga dikehendaki untuk menyimpan peralatan dan bahan Sains
dengan betul. Ini kerana ia melibatkan aktiviti yang agak rumit dan kompleks, maka pelajar
dikehendaki untuk menyimpan peralatan tersebut mengikut tempatnya sendiri.
Pelajar juga dikehendaki untuk membersihkan peralatan. Walaupun pada dasarnya
bahan yang digunakan adalah air, namun perlu juga dibersihkan dan dilap untuk
mengekalkan tahap ketahanan bahan tersebut supaya ia dapat digunakan pada masa lain.
15
16. HBSC 2203
4.0 CADANGAN UNTUK MENAMBAHBAIK AKTIVITI
Merujuk kepada buku amali Sains, terdapat beberapa cadangan untuk menambahbaik
aktiviti yang disediakan.
Aktiviti 1
Dalam aktiviti ini, pelajar harus mengenali konsep seperti yang termaktub dalam
kemahiran proses sains, iaitu mendefinisikan konsep. Dengan ini, pelajar akan dapat
membina hipotesis atau kesimpulan awal dan kemudiannya diterjemahkan dalam aktiviti
amali tadi. Ini akan menjurus kepada memerhati dan seterusnya mengelas roti tersebut.
Aktiviti amali ini juga sebenarnya boleh diterapkan dengan kemahiran saintifik iaitu
mengelas. Aktiviti ini boleh dijalankan dengan menggunakan 2 kepingan roti, satu tidak
direnjiskan dengan air supaya pelajar dapat membanding beza keadaan roti yang berkulat
atau tidak.
Berdasarkan lampiran Soalan berkaitan dengan mikroorganisma membiak, adalah
bagus jika diselitkan dengan kemahiran mentafsir data dan graf. Ini akan membantu pelajar
untuk mengaplikasikan kemahiran proses sains mereka ke dalam aktiviti berbentuk amali
yang berdasarkan kepada Bahagian B Ujian penilaian sekolah rendah.
Aktiviti 2
Untuk aktiviti ini, adalah lebih baik ia diuji secara berasingan. Ini kerana terdapat
pelbagai pembolehubah – pembolehubah yang perlu dikenali. Begitu juga dengan hipotesis
yang hendak diberi. Kebarangkalian pelajar untuk keliru dan mengalami masalah memahami
konsep adalah tinggi.
Selain itu, aktiviti ini boleh dijalankan secara berasingan kerana langkah – langkah
aktivitinya agak rumit dan sukar difahami. Walaupun ia berkaitan dengan faktor – faktor
penyejatan namun aktiviti ini boleh difahami konsepnya selepas hasil keputusan itu
digabungkan bersama walaupun menggunakan masa aktiviti yang berlainan.
Untuk mengenalpasti kemahiran saintifik yang melibatkan aktiviti dalam kemahiran
manipulatif juga agak sukar kerana pelajar terpaksa membersihkan peralatan yang banyak. Ini
akan menyukarkan pentaksiran guru – guru kerana melibatkan peralatan dan bahan yang
banyak.
Aktiviti amali ini juga bergantung dengan cuaca harian. Aktiviti sebegini harus
dijalankan sewaktu cuaca panas, dan bukan cuaca hujan untuk mendapatkan keputusan yang
16
17. HBSC 2203
tepat. Guru harus pandai untuk menetapkan hari untuk aktiviti ini untuk mengelakkan
sebarang cuaca yang menganggu. Guru juga harus berani dalam menyediakan aktiviti
sampingan jika cuaca semasa aktiviti itu dijalankan tidak mengizinkan.
17
18. HBSC 2203
5.0 KESIMPULAN
Secara umumnya, kemahiran proses Sains merupakan satu proses di mana pelajar
akan menggunakan kemahiran – kemahiran tertentu dalam membuat satu aktiviti mengikut
susunan dan tertib tertentu. Tujuannya adalah supaya pelajar dapat memahami konsep dan isi
pelajaran menerusi pengalaman mereka sendiri.
Di dalam buku Praktikal / Amali Sains yang diedarkan pada setiap pelajar terdapat
pelbagai kemahiran saintifik yang diterapkan di dalamnya. Ini amat baik untuk membolehkan
pelajar memperoleh kemahiran tertentu berdasarkan aktiviti yang mereka lakukan. Namun
begitu, tidak semua aktiviti – aktiviti ini dilakukan berdasarkan buku amali semata – mata.
Guru harus menggunakan daya kreativiti dan inovasi untuk menghasilkan satu aktiviti dan
projek yang dianggap bersesuaian dengan keadaan semasa di sekolah dan mengikut tahap
pelajar itu sendiri.
[ 2,988 patah perkataan ]
18
19. HBSC 2203
APPENDIX
REFERENSI
Bahagian Pembangunan Kurikulum (2011), Buku Amali Sains Tahun 5, Dewan Bahasa dan
Pustaka.
Kamus Dewan (2010), Terbitan Dewan Bahasa dan Pustaka.
Pusat Perkembangan Kurikulum (2003), Huraian Sukatan Pelajaran Sains Tahun 5,
Kementerian Pelajaran Malaysia
Sumber dimuatturun daripada
http://www.nsta.org/elementaryschool/connections/200712TorresHandoutParentNSTAConn.pdf
Sumber dimuatturun daripada
http://www.longwood.edu/cleanva/images/sec6.processskills.pdf
Sumber dimuatturun daripada
http://www.education.com/definition/science-process-skills/
Sumber dimuatturun daripada
http://azman.ipgmksm.edu.my/sce3106/basic/Intro.pdf
19
