2015 10-09 lit.gesch.19e eeuw.fabriekskinderen
•Download as PPTX, PDF•
0 likes•726 views
J.J. Cremer - Fabriekskinderen (1863) Tegen kinderarbeid. Kinderwetje van Van Houten (1874)
Recommended
Recommended
More Related Content
Featured
Featured (20)
2015 10-09 lit.gesch.19e eeuw.fabriekskinderen
- 1. 19e Eeuw: Fabriekskinderen (1863) Literatuurgeschiedenis 4 en 5 havo & 4 vmbo
- 2. Lesdoelen • De leerling kan Fabriekskinderen in zijn historische context plaatsen.
- 3. Dwangarbeid Een Duitse jongen van 11 heeft het noodnummer van de politie gebeld om te klagen over dwangarbeid, nadat zijn moeder hem had gesommeerd te helpen met opruimen. http://www.aachener-nachrichten.de/lokales/aachen/notruf-bei-der-polizei-elfjaehriger-beschwert-sich-ueber-zwangsarbeit-1.386826
- 4. Industriële Revolutie in Nederland 1820-1890 • Agrarisch Stoommachine Fabrieken • Verstedelijking door vraag naar arbeiders • Lange dagen voor te laag loon • http://www.schooltv.nl/video/kinderarbeid-in-nederland-hard- werken-voor-weinig-geld/ 00:01-01:20 minuten • Kinderarbeid om het gezinsinkomen aan te vullen • http://www.entoen.nu/kinderarbeid/beeld-en-geluid/klokhuis- verzet-tegen-kinderarbeid 00:18-08:03 minuten
- 5. Terug naar de realiteit • http://www.literatuurgeschiedenis.nl/lg/19de/literatuurgeschi edenis/lg19007.html • Hype van de Romantiek* is voorbij. • Uitvinding van de fotografie. • Rond 1840: hernieuwde aandacht voor de realiteit. • (Omme)keer naar kleine alledaagse leven. • * http://www.literatuurgeschiedenis.nl/lg/19de/literatuurgeschiedenis/lg19003.html
- 6. J.J. Cremer (1827-1880) • biografie: http://bwsa.socialhistory.org/biografie/cremer • werken: http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=crem001
- 7. Fabriekskinderen (1863) “Een bede, doch niet om geld.” http://www.literatuurgeschiedenis.nl/lg/19de/tekst/lg19045.html http://www.lezenvoordelijst.nl/zoek-een-boek/nederlands-15-tm- 19-jaar/f/fabriekskinderen/ Volledige tekst: http://www.dbnl.org/tekst/crem001fabr01_01/ Download: http://www.dbnl.org/tekst/saveas.php?filename=crem001fabr01_ 01.pdf&dir=crem001fabr01_01&type=pdf
- 8. 1874 Het kinderwetje van Van Houten http://www.isgeschiedenis.nl/jarig/februari-jarig/17-februari-jarig-samuel-van-houten/#more-47673 http://www.schooltv.nl/video /kinderarbeid-in-nederland- hard-werken-voor-weinig- geld/ Vanaf 01:20
- 9. Vragen?
- 10. Lesdoel bereikt? • De leerling kan Fabriekskinderen in zijn historische context plaatsen. • Nee. Wat heb je nodig om het te behalen?
Editor's Notes
- Goede tekst bij http://www.isgeschiedenis.nl/nieuws/kinderarbeid_heel_gewoon/ http://www.schooltv.nl/video/fabrieksarbeiders-dikke-wolkenstof-en-onveilige-machines/ http://www.entoen.nu/kinderarbeid/beeld-en-geluid/klokhuis-verzet-tegen-kinderarbeid
- Hoe zat het ook alweer met de Romantiek? http://www.literatuurgeschiedenis.nl/lg/19de/literatuurgeschiedenis/lg19003.html Hier wordt de Romantiek beschreven in vier kenmerken + belangrijkste auteurs (Beets, Bilderdijk, Van Lennep, Bosboom-Toussaint, Scott). 1. kunst moet origineel zijn, in vorm en inhoud. 2. veel aandacht voor de onverklaarbaarheden van het leven. 3. geschiedenis staat niet los van het leven, maar hoort erbij. 4. de tegenstelling als het voornaamste middel in de kunst. Ad 1. Oude vormvoorschriften en oude genre-indelingen verdwijnen ten gunste van nieuwe vormen. Kunstvormen mogen gemengd worden: in een roman kunnen brieven, gedichten en liederen voorkomen. Met de originaliteit hangt ook het individualisme samen. Er is geen standaard, iedereen moet zijn eigen vormen zoeken. Ad 2. Allerlei mysterieuze randverschijningen en onheilsplekken, spoken, levende doden, heksen, voorspellingen boeiden hen meer dan de realiteit. Ad 3. In de kunst werd het verleden hergebruikt. De architectuur oriënteerde zich op de stijl van het verleden. De treinstations die gebouwd werden voor een totaal revolutionair vervoersmiddel, grepen terug op de vormen van kathedralen of paleizen. De Middeleeuwen leken onuitputtelijk te zijn in het leveren van stof voor romans, dichtverhalen of schilderijen. Het verleden zit in het heden. In de mens schuilen zijn voorvaderen en zijn nageslacht, en zij maken deel uit van zijn hele bestaan. Zoals een medicus onder het menselijk vlees het skelet ziet, zo ziet de romanticus door de hedendaagse verschijningsvorm heen de historie. Ad 4. Het vierde kernwoord is contrastwerking. In een tijdloos landschap staat een ruïne. Een onschuldige deerne wordt belaagd door een verleider. Het kind wordt geboren, de moeder overlijdt. De sneeuw valt in de donkere nacht. Het meisje met de zwavelstokken bevriest terwijl ze naar een vuur kijkt. Eeuwig staat tegenover tijdelijk, zuiver tegenover onzuiver, schuld tegenover onschuld, verleden tegenover heden, het eigene tegenover het vreemde, geweld tegenover vredigheid, originaliteit tegenover navolging, zelfbeheersing tegenover hartstocht, verval tegenover bloei, hoop tegenover wanhoop, stilstand tegenover beweging, leed tegenover vreugde, landschap versus stad, hemel versus aarde, begin tegenover einde, dood tegenover leven. De veelheid aan en opeenhoping van contrasten in stijl en inhoud, die steeds zo confronterend mogelijk tegenover elkaar gezet worden, zijn kenmerkend voor de Romantiek.
- Citaat uit http://www.literatuurgeschiedenis.nl/lg/19de/tekst/lg19045.html: Fabriekskinderen is een novelle waarin de taferelen elkaar snel afwisselen. De auctoriale (alwetende) verteller speelt een hoofdrol. Hij voert een dialoog met de lezer, of beter gezegd met de luisteraar, die overtuigd moet worden van het kwaad van de kinderarbeid. De novelle is geschreven op verzoek van een ingenieur die door de regering aangesteld was om te rapporteren over kinderarbeid. Deze man, A. de Vries Robbé, schakelde de schrijver in omdat de wetgeving hem te langzaam ging. Hij hoopte dat een verslag van de populaire Cremer zou helpen om snel tot een verbod te komen. Hij nam Cremer mee in een Leidse textielfabriek, en deze was zo geschokt dat hij binnen zes weken de novelle schreef. Hij droeg hem op 11 maart 1863 in Den Haag voor. Ministers en kamerleden waren uitgenodigd, maar van de ministers verscheen er niemand. De buitenwereld daarentegen reageerde fel. De regering ontving het ene verzoekschrift na het andere. De Leidse fabrikanten stuurden een petitie naar de koning met een verzoek om wetgeving. De regering hield zich echter afzijdig. Cremer bleef oproepen en openbare brieven schrijven. Pas in 1874 werd een wet aangenomen, die door het kamerlid S. van Houten ingediend was. Het kinderwetje Van Houten verbood arbeid van kinderen onder de twaalf jaar. Citaat uit http://bwsa.socialhistory.org/biografie/cremer: Zijn grootste bekendheid dankte Cremer aan zijn inzet in de strijd tegen de kinderarbeid. Een bezoek aan een Leidse textielfabriek inspireerde Cremer tot zijnFabriekskinderen. Een bede, doch niet om geld (Arnhem 1863). Cremer sprak zijn rede uit voor een aantal Kamerleden, ging er mee het land in en stuurde een exemplaar naar minister-president J.R. Thorbecke. De trage voortgang in de werkzaamheden van de inmiddels ingestelde staatscommissie die over het vraagstuk van de kinderarbeid moest rapporteren en de weifelende houding van de regering deden Cremer opnieuw naar zijn pen grijpen. In 'Een woord aan mijn landgenooten' in Het Vaderland riep hij in 1870 op adressen aan de minister te sturen. Ook bepleitte hij persoonlijk de zaak nog eens bij de minister van Financiën. Ten slotte publiceerde hij in Het Vaderland een 'Openbare Brief aan Zijne Excellentie den Minister van Binnenlandsche Zaken' met daarin de vaststelling dat de publieke opinie zich voor overheidsingrijpen had uitgesproken. Het zou echter nog tot 1874 duren alvorens het 'Kinderwetje Van Houten' in werking zou treden.