2. Ջրի մոլեկուլները միմյանց հետ կապվում են յուրօրինակ ձևով, և դրա շնորհիվ ջուրն արտասովոր հեղուկէ։Այս կապի հետևանքներից մեկը ջրի անսովոր խտություննէ։ Նյութերիմեծ մասը սառչելիս ավելի քիչ ծավալէ զբաղեցնում, այսինքն՝ խտանում է։ Սակայն ջուրն ամենամեծ խտությունն ունի 4 °C–ում: Դրանից ավելի ցածր ջերմաստիճաններումջրի խտությունը նվազում է։ 0 °C-ում սառույցն ավելի փոքր խտություն ունի, քան նույն ջերմաստիճանում՝ ջուրը։ Այդ է պատճառը, որ սառույցը չի սուզվում ջրում։ Հսկայական քանակությամբ ջերմություն է պահանջվում, որպեսզի ջուրը հեղուկ վիճակից անցնի գազայինվիճակի և պինդ վիճակից (սառույցից)՝ հեղուկի։ Գլխավորապես ջրի այս արտասովոր հատկության շնորհիվ է, որերկրի վրա պահպանվում է համեմատաբար միատեսակ ջերմաստիճան։ Ջուրն ունի նաև մեծ մակերևութային լարվածություն, որի շնորհիվ մթնոլորտում առաջանում են անձրևի կաթիլներ, և ջուրը կարողանում է շարժվել ապարների և հողի միջով։ Ջուրը լուծիչ է. բազմաթիվ նյութեր համեմատաբար հեշտությամբ լուծվում են նրա մեջ։ Ջրի այս հատկությունն ազդում է ապարների հողմահարման վրա ապարների կազմի մեջ մտնող որոշ քիմիական տարրեր հողմահարման ժամանակ անցնում են լուծույթի մեջ։
3. Երբ ջրասարդը հայտնվում է ջրի վրա, նրա ծանրությունը ոտքերին այնպես Է բաշխվում, որ ազդեցությունը չի գերազանցում ջրի մակերևութային լարվածության ուժին, այդ պատճառով նա չի սուզվում: Ջրի մակերևույթը ճկվում Է նրա ոտքերի շուրջը: Մակերևութային լարվածության շնորհիվ ջուրը թրջում Է իրերը: Երբ ջուրը շփվում Է ապարների կամ հողի հետ, շրջապատում Է դրանց մասնիկները կամ թելքերը՝ իր մակերևույթի մասնիկների փոխադարձ ձգողության շնորհիվ: Շատ պինդ նյութեր ունեն ներքին կարգավորված դասավորություն: Երբ նրանք վերածվում են հեղուկի, այդ դասավորությունը խախտվում է, և մոլեկուլների միջև հեռավորությունը մեծանում է: Տաքացնելիս այդ հեռավորությունն ավելի է մեծանում, մինչև, ի վերջո, մոլեկուլներն այնքան են հեռանում, որ նյութը վերածվում է գազի: Երբ ջուրը սառեցվում է մինչև 4 °C կամ սառը ջուրը տաքացվում է մինչև 4 °C նրա մոլեկուլների փոխադարձ դասավորությունը դառնում է առավել խիտ, այնպես որ նրանք զբաղեցնում են ամենափոքր ծավալը: Այսինքն՝ այդ ջերմաստիճանում ջուրն ունի ամենամեծ խտությունը:
4. Ջրի մակերևութային լարվածությունը՝ ծավալի շուրջ մակերևույթը կծկելու և «փաթաթելու» ունակությունն է, ինչի շնորհիվ նրա պարունակությունը մնում է միասնական: Ջրի կպչուն խոնավությունը նույնպես մակերևութային լարվածության արդյունք է: Մակերևութային այդ ուժը, որը ձգտում է ջրի մասնիկները պահել միասնական, բավարար է, որպեսզի այն ներծծվելով բարձրանա և թրջի իր մեջ ընկղմված սրբիչը կամ զտիչ թուղթը:
5. Մաքուր ջուրը ոչ թթվային է, ոչ հիմնային:Մաքուր կամ թորած ջրի մեջ ընկղմված ինդիկատորային թուղթը ցույց է տալիս, որ այն չեզոք է: Անձրևաջուրը միշտ թթվային է, քանի որ պարունակում է ածխածնի երկօքսիդ: Մթնոլորտի միջով ընկնելու ընթացքում անձրևի կաթիլների մեջ օդից որոշ քանակությամբ ածխաթթու գազ է լուծվում: Դրա հետևանքով անձրևը վերածվում է թույլ թթվի: Այս փորձի ընթացքում ածխաթթու գազ ստացվում է՛ կալցիումի կարբոնատի կտորների վրա թթու ավելացնելով: Գազն անցկացվում է թորած ջրի միջով, որը, ինչպես ցույց է տալիս ինդիկատորային թուղթը, դառնում է թթու: Թթվային անձրևաջուրը հողմահարող գործոն է. այն, թեև դանդաղ, բայց կարող է քայքայել կրաքարը:
6.
7. Ըստ բրիտանական և ամերիկյան գիտնակակնների զեկույցի, ջրի թունավորման պատճառով ուռուցքային հիվանդությունների աճը տարեց տարի ավելի է մեծանալու:Հետազոտությունների համաձայն,մոտ ապագայում ջրի միջոցով մկնդեղով վարակվելու հետևանքով ռիսկի տարածքում գտնվող երկրների ամեն 10-րդ բնակիչը կմահանա, քանի որ այդ երկրներում ապրող մարդիկ ստիպված են օգտագործել թունավորված ջուրը խմելու և կերակուր պատրաստելու նպատակով:Մկնդեղը սովորաբար պարունակվում է մեզի մեջ, բայց հատուկ բակտերիաների միջոցով այն հայտնվում է ընդերքում գտնվող ջրի մեջ: Թունավորումից խուսափելու համար հարկավոր է ավելի լուրջ հետազոտել ջրամբարները, պատշաճ ձևով մաքրել խմելու ջուրն ու ավելի խորը ջրհորներ փորել:
8. Մեր օրգանիզմն աշխատում է «ծայրահեղ ռեժիմում», միացնում է իր«սառեցման համակարգը», որը մաշկի մակերեսից մեծ քանակությամբ ջուր է գոլորշիացնում: Սա մեր մեջ անընդհատ խմելու ցանկություն է առաջացնում, որովհետև հենց այդ նույն օրգանիզմը բոլորովին չի ցանկանում ջրազրկվել: Իսկ ի՞նչ խմել: Այս հարցը նույնիսկ սպիտակ արջերին է հետաքրքրում, որ շոգից թուլացել են իրենց հյուսիսներում: Դե իհարկե առաջին հերթին ջուր, սակայն պետք է ուշադիր լինել թե ինչպիսի ջուր եք խմում: Գերադասելի է խմել փափուկ ջուր, այսինքն կոշտ աղերից մաքրված ջուր, օրինակ` «հալված ջուրը»: Ջուրը եռացրեք, թողեք հովանա, հետո դրեք սառցախցիկը, սառչելուց հետո հանեք թող հալվի և վայելեք: Այս ջրի մեջ կարելի է մի էլ քիչ կիտրոնի հյութ քամել:
9. Շատ մարդիկ փորձում են ծարավը հագեցնել գազավորված քաղցր ըմպելիքներով, սակայն դրանք հարցը չեն լուծում և միայն վնաս են հասցնում մեր առողջությանը: Փոխարենը խորհուրդ են տրվում տանը պատրաստած ոչ շատ քաղցր մրգային կոմպոտները, որոնք և հաճելի են, և օգտակար: Վերցրեք մի քանի ծիրան, մի քանի հատ սալոր, մի բուռ բալ, մի բուռ կեռաս, մի քիչ ազնվամորի ու մոշ, մեկ- երկու թթվաշ խնձոր, լվացեք միրրգը, վրան շատ թույլ օշարակ կամ պարզապես տաք ջուր լցրեք և եփեք մինչև պատրաստ լինելը: Հովանալուց հետո դրեք սառնարան և ապա ըմբոշխնեք այս անմահական հյութը:
10. Ջուրը մեծ դեր ունի մեր կյանքում սակայն շատ դեպքերում մենք դա չենք հասկանում:Շատերը պնդում են,որ իսկզբանե ամեն ինչ ծածկված է եղել ջրով և նրանից են առաջացել ամեն ինչ,սակայն կան շատ տարբեր տեսակետներ: Ջուրը` բնության արտադրանք է, որը նվազագույն ծախսեր է պահանջում: Ինդիանայի համալսարանի պրոֆեսոր Ռիչարդ Ուլիկի կարծիքով` շշալցված ջուրը լավագույն կերպով ներկայացնում է "համաշխարհային կապիտալիստական շուկայի" բնույթը: "Ինչ որ առումով մենք ազատություն ենք գնում: Մենք գումար ենք վճարում մի շիշ այն բանի համար, ինչն արդեն մեզ է պատկանում եւ ինչ կարելի է անվճար ձեռք բերել",- ասում է անթրոպոլոգը:
11. Գովազդի ու մարքետինգի շնորհիվ ջուրը դարձավ ժամանակակից սննդի արդյունաբերության գլխավոր ապրանքը: Ջրային ռեսուրսների փորձագետ Պիտեր Գլեկի խոսքով ջրի արտադրությամբ զբաղվող ընկերությունները իրենց բիզնեսի հեռանկարներ տեսնում են ոչ միայն զարգացած, այլեւ աղքատ երկրներում: Շշով ջուրը դարձավ կապիտալիզմի եւ միջազգային առեւտրի խորհդանիշը: Պատճառն այն է, որ ջուրն այն ռեսուրսն է, որից կախված են միլիոնավոր կյանքեր, ու որն աշխարհում խիստ անհավասարաչափ է բաշխված:Առաջին անգամ ջուր վաճառելու մտադրությունը փորձեց իրականացնել "Perrier" ընկերությունը 1970 թվականին` Մեծ Բրիտանիայում: Սակայն այդ ժամանակ ոչ ոք չէր հասկանում` ինչու վճարել մի բանի համար, որ ծորակից մշտապես հոսում է: Եվ քանի որ ջուրը բերվում էր Ֆրանսիայից, ընկերությունը սկսեց բրիտանացիների համար նախևառաջ գովազդել հենց այդ երկիրը` այն ներկայացնելով որպես շքեղության ու պերճաշուքության խորհրդանիշ: "Perrier"-ի ջուր խմելը շատ շուտով դարձավ նորաձեւթյան վերջին ճիչը:
12. Փորձագետների խոսքով` սա միակ ապրանքն է, որը գնում են ոչ թե պարունակության, այլ փաթեթավորման համար: Արդեն 1980-ական թվականներին ֆրանսիական "Evian" ընկերությունը որոշեց ապրանքի գովազդման հարցում շեշտադրել նրա` առողջության համար օգտակար լինելը: Աշխարհում շուրջ միլիարդ մարդ մաքուր ջրից զրկված է: "Եթե ուզում ես լինել առողջ եւ հմայիչ, խմի'ր Evian –ի ջուր",- ասվում էր ընկերության գովազդում: Տասը տարվա ընթացքում Evian-ի վաճառքի ծավալը 50-ից 100 մլրդ լիտրի հասավ:
13. Մեր երկրում շշալցված ջուրն ավելի կարճ պատմություն ունի: Ու թեեւ Հայստանում կան ողջ աշխարհում եզակի երեւույթ հանդիսացող ցայտաղբյուրներ, թարմ, զուլալ, մաքուր, մեր սարերի ջուրը մենք սկսեցինք գնել խանութներից:Ինչքանով են ազնիվ ջուր վաճառողները, չենք կարող դատել: Սակայն եթե նույն տրամաբանությամբ շարունակվի, շատ շուտով` հաշվի առնելով էկոլոգիական ոչ հուսադրող վիճակը, մարդկանց կսկսեն վաճառել մաքուր օդ շնչելու իրավունքը:
14. Որտեղ ջուր կա, կա նաև կյանք:Մեզ շրջապատող բնությունը, նրա մեջ տեղի ունեցող գործընթացները փոխադարձաբար կապված են ջրի հետ: Եթե չլիներ ջուրը, չէր լինի ոչ մի կենդանի օրգանիզմ, քանի որ մարդու օրգանիզմում ամեն մի գործընթաց կատարվում է ջրի օգնությամբ: Ջուրը մեր կյանքի ամենակարևոր մասնիկներից մեկն է: այն զբաղեցնում է երկրի մակերևույթի ¾ մասը: Հատկապես կարևոր է խմելու ջրի նշանակությունը: Ամեն օր մենք կարող եք օգտագործել բավարար քանակությամբ ջուր `մեր կարիքնրը հոգլու համր, բայց մենք չենք մտածում, որ այն երբեմն կրող է պարունկել որոշ քիմիական նյութեր, որոնց պատճառով ջուրը կարող էլինել օգտագործման համար ոչ պիտանի: Անհրաժեշտության դեպքում այն պետք է մաքրել:Իրականում մեր կողմից օգտագործված ջուրը պետք է լինի թափանցիկ, զերծ վնասակար նյութերից և մանրէներից:Ջրին հիմնական աղտոտման պատճառը հոսքաջրերն են, որոնք թափվելով գետերի, լճերի, ջրամբարների մեջ` աղտոտում են այն և վնաս հասցնում ոչ միայն մարդու օրգանիզմին, այլև կենդանի բնությանը:
15. Հոսքաջրերը կարող են վնասել նաև ձկներին: Իսկ սպառողը ձկները գնելով կարող է լուրջ աղիքային հիվանդություններ ձեռք բերել: Այս ամենից խուսափելու համար պետք է կազմակերպել մի շարք միջոցառումներ, որ ոչ ձկները, ոչ սպառողը` մարդը, չկանգնեն լուրջ խնդիրների առջև: Հարկավոր է նախ մաքրել կոյուղաջրերը, հետո գետերի և լճերի ներթափանցած մանրէները սկսել վարակազերծել հատուկ ֆիլտրող ապարատներով: Դրանից հետո ջուրը կդառնա մաքուր ու ձկներն էլ չեն լինի թունավոր, իսկ սպառողը վստահորեն այն կգնի:Եվ արդեն այս լուրջ միջոցառումներ պահանջող հիմնախնդիրն էլ չի հուզի ոչ մի մարդու: Եվ հետևաբար մեր խմելու ջուրն էլ կլինի էկոլոգիապես մաքուր:
16. Ջրի մոլեկուլները միմյանց հետ կապվում են յուրօրինակ ձևով, և դրա շնորհիվ ջուրն արտասովոր հեղուկ է։ Այս կապի հետևանքներից մեկը ջրի անսովոր խտությունն է։ Հանքային ջուրը որպես սեղանի ջուր եւ ունի որոշակի բուժիչ էլեմենտներ եւ միներալիզացիա, որը նրան տալիս է այդ դասակարգումը, այստեղ խնդիր կունենան տեղական շշալցնող կազմակերպությունները. նրանք պետք է տեղադրեն լրացուցիչ սարքավորումներ, որպեսզի կարողանան ջուրը նորից զտեն, մաքրեն, որից հետո միայն այն կհամապատասխանեցվի միջազգային գործող չափանիշներին եւ ապա նոր դուրս կգա շուկա: Որոշ գործարաններ, որոնք զբաղված են արտահանմամբ, իսկ դրանք երկուսը-երեքն են, ստիպված են դա անել: Օրինակ, "Ջերմուկի մայր գործարանն" արդեն ունի տեղադրված այդպիսի սարքավորում:
17. Հայաստանում ստանդարտը դեռ նույնն է, ինչ սովետական ժամանակներում, երբ իրացվում էր որպես բուժիչ ջուր: Ոոշակի հիդրոթերմալ պրոցեսներից հետո այն իր բաղադրությունը մի փոքր փոխեց, ինչը կապված էր երկրաշարժի հետ, եւ, ինչպես բացատրում են կուրորտաբանության ինստիտուտում, նրա մեջ եղած հանքայնությունը մի փոքր իջավ: Հիմա արսենիումի պարունակման թույլատրելի նորմը մինչեւ 0,7 մլ է` մեկ լիտրում, բայց մեր հանքային ջրում դա ավելի քիչ է՝ 0,5 մլ: "Բայց, միեւնույն է, եթե մենք համեմատում ենք այն նորմերին, որոնք այսօր գործում են Եվրոպայում կամ ԱՄՆ-ում` հանքային ջրի համար, "Ջերմուկը" կարիք ունի համապատասխանեցվելու միջազգային չափանիշներին",- վստահ է մասնագետը: Այստեղ պարզապես մի տարբերություն կա. դրսում այն դիտարկում են որպես հանքային ջուր, իսկ մեր ջուրը բուժիչ սեղանի է: Այս պրոբլեմը մենք պետք է լուծենք՝ իրացման փուլում այն դարձնելով որպես հանքային ջուր: "Ջերմուկի" հանքավայրերին կից տեղերում, սակայն, որտեղ առողջարաններ կան, մարդիկ կարող են այն օգտագործել որպես բուժիչ ջուր:
