1. 2012ko martxoaren 30a
Herririk Herri
anboto
10. urtea - 453 zk. durangaldeko astekaria
6 Kultura 11 Aisialdia 18
www.anboto.org
Belaunaldien arteko ibilaldiak prestatu Txelu Angoitia: “Bonbardaketaren Jasangarritasunaren bandera jaso du
dituzte Berrizen, domekan hasita osteko hutsunea hartu dut ardatz” Elorrioko Institutuak ortuko lanari esker
DURANGALDEA 2-3
DURANGO 4
Martxoaren 31ko
bondardaketa Jarraipen “historikoa” izan
gogoratuko dute
Zapatuan, Zilar Astearen
barruan, Kurutziagatik abia-
du grebak Durangaldean
tuko den ibilaldi kulturala San-
Sindikatuek arrakastatsutzat jo dute greba Industria arloan enpresek ekoizpena eten
ta Anako oroimen ekitaldiagaz
orokorrak eskualdean izan duen babesa egin zuten; zerbitzu minimoak bete ziren
amaituko da
KIROLAK 17
Izar gutxiago,
baina partaide
gehiago Iurretan,
Hiri Frogan
“Langileok debekatuta
daukagu gaixotzea”
Fode Niakate absentismoagatik
Durangaldean kaleratutako lehenengo
behargina da. Jon Ugarte bere lankidea
eta LABeko delegatua da Fumbarrin
Kepa Aginako
Durango 4
Lokalen erabiltzaileek
ordenantzan parte hartuko dute
Abadiño 8
Abadiño Ur Partzuergoan
sartuko da uztailetik aurrera
Garai 5
Udalak interneteko BiscayTIC
zerbitzuan parte hartuko du
Elorrio 5
Elkartasun bidaian joango
dira hainbat gazte Tindufera
2. G 2 2012ko martxoaren 30a, barikua anboto
GREBA OROKORRA
DURANGO
Sindikatuen arabera
grebak Durangalde
osoa geldiarazi du
Goizeko lehen ordutik jarraipena arlo guztietan
erabatekoa izan dela esan dute sindikatu guztiek
indikatuek arrakastatsutzat LABeko ordezkari Eulate Zilo-
S jo dute martxoaren 29ko
grebaren jarraipena Duran-
galdean. Patronalak eta Eusko Jaur-
nizaurrekoetxeak grebaren jarrai-
pena “osoa” izan zela adierazi du.
Goizean goizetik dena itxita egon
laritzak adierazi dutenez, ostera, zela azaldu du: “Euskal Herriko lan-
%60k egin du greba Araban, Biz- gileriak argi eta ozen esan du ez
kaian eta Gipuzkoan. Hala ere, ez gaudela haien menpe egoteko
dute Durangaldeko daturik eman. prest eta bertan erabaki nahi dugu- Durangoko manifestazioa Santa Anatik atera berri. Kepa Aginako
Zerbitzuen sektorean, denda la bai gure etorkizun politikoa zein
eta taberna ia guztiak zarratu zituz- ekonomikoa”.
ten atzo. Eroskiren kasuan, Elorrio- CCOOeko Roberto Martinek
ko Fundazioa zein biltegia itxi egin adierazi duenez, “Durangaldeko
zituzten. Merkatal zentro handi langileek grebagarenganako atxe-
nahiz denda txikiak ere itxita egon kimenduagaz adierazi dute lan
ziren goizean goizetik. Industria erreforma inposatzearen kontra
arloan, ekoizpena eten egin zuten. daudela”. Neurri hauek ez dute
Inyectametal, Estampaciones Biz- egoera ekonomikoa konpontzeko
kaia, Layde, Smurfit Kappa Ner- balio Martinen berbatan.
vion, Fuchosa eta beste hainbat Mauricio Garcia UGTko
enpresa handitan, ez zuten aterik ordezkariaren iritziz, Ermutik Zor-
zabaldu. notzara “dena gelditu” zen greba-
gaz. “Langileek kalera irten gura
izan dute urteotan eskuratutako
Inyectametal, Estampaciones, eskubideak kendu dizkietelako”.
Smurfit eta Fuchosa enpresek CNTk ere grebaren jarraipe-
eten egin zuten ekoizpena na eskualdean zabala izan dela
azaldu du. Goizean sindikatuko
kideek antolatutako pikete infor-
Administrazio publikoan, matiboen arabera, komertzio Elorrion 450 manifestari batu ziren, lekukoen arabera.
garraioan, osasun zerbitzuetan gehienak itxita zeuden.
eta hezkuntzan, gutxieneko zer-
bitzuak bete zituzten. Baina, Tentsio uneak mobilizazioak arrakastasuak
Durangaldeko udal eta ikastetxe LABek eta CCOOek adierazi dute- Lan erreformaren aurka batu izan direla diote sindikatuek eta
guztiek egin zuten bat grebagaz. nez, goizean antolatutako pikete gobernuari atzera egiteko eska-
informatiboetako hainbat kide dira Durangon eta Elorrion tu diote. Raxoiren gobernuak
Sindikatuen iritzia identifikatu eta kolpatu egin zituen aurreratu duenez, ez dute lan
“Grebak jarraipen historikoa izan atzo Ertzaintzak Cafes Baque ELA eta LAB sindikatuek hain- Goizean, Bilboko manifes- erreformagaz atzera egingo.
du Durangaldean”, azaldu du Uri- enpresan. Pikete informatiboek bat gizarte eragilegaz bat egin eta taziora joateko Durangotik ipi-
barri Irigoras ELAko ordezkariak. “errespetu osoz” jardun zutela- manifestazio jendetsuak antola- nitako hamabi autobusak bete Fumbarri
“Erreforma bortitza izan dela eta eta, Ertzaintzaren jarrera salatu tu zituzten atzo arratsaldean egin ziren, eta batek baino gehia- Fumbarri enpresan elkarretara-
langileak egoeragaz kontzientzia- dute bi sindikatuek. CNT-k dioe- Durangon eta baita Elorrion ere, gok autoz joan behar izan zuen. tzea antolatu zuen LABek atzo
tuak daudela dio ELAk: “Enpresaz nez, tentsio uneak sortu ziren goi- Raxoiren gobernuak martxan Antolatzaileen esanetan, 25.000 goizeko 11:00etan enpresa hone-
enpresa asanbladak antolatu ditu- zean denda baten aurrean, Ertzain- jarritako lan erreformaren kon- lagun batu ziren Bilboko protes- tan absentismoagatik egindako
gu erreformak zein ondorio izan- tzak pikete batean ibili zen gazte tra protesta egiteko. ta ekitaldian. Hiriburuetako kaleratzea salatzeko. J.G.
go dituen azaltzeko”. bat lurrera bota zuenean. J.G.
3. anboto 2012ko martxoaren 30a, barikua 3
B
BERBAZ
“Lan erreformagaz beldurra sartu gura
digute; debekatuta daukagu gaixotzea”
Fode Niakatek sei urte zeramatzan Fumbarrin. Absentismoagatik Durangaldean kaleratutako lehenengo behargina da
Jon Ugarte •
Durangarra
46 urte
Fode Niakate •
Malitarra
40 urte
Kepa Aginako
ra, lan erreforma otsailean onar- ere badakite baja asko profesio- Lanean zelako giroa bizi duzue?
L
an erreformak dakarre-
naren erakusle da Fode tu zuten, eta baja hauek aurretik nalak izan beharko liratekela. J.U.: Fumbarriren kasua berezia
Niakate Durangaldean. hartutakoak dira. Langileak enpresara gaixorik “Enpresak ez du da. 84 langile inguruk egiten
joatera behartzen dituzte. dugu lan, eta horietatik 20 bazki-
Absentismoagatik eskual-
Zer nolako bajak izan ziren?
negoziatu gura; deak dira. Grebatik hona gure
dean kaleratu duten lehe-
nengo behargina da. Mali-
F. N: Lunbagoagatik izan ziren
bajak. Rebarban lan egiten dut,
F.N.: Rotaflexaren zauri batekin
joan nintzen behin Mutuara.
kaleratze bidebakoa arteko hartu-emanek okerrera
egin dute. Lanean zure alboan
tarrak Fumbarri galdategian galdategi bateko zereginen Bost puntu eman zizkidaten eta salatuko dugu” dagoena, lankidea izateaz gaine-
sei urte egin ditu lanean. artean gogorrena izaten da. Oso jarraian lanera joan nintzen. ra bazkidea da.
Rebarban ziharduen, galda- fisikoa. Medikuak baja eman
tegi bateko lanik gogorre- zidan, Mutuek ez baitituzte gai- Lan erreformak nola arautu du Enpresa zelan doa ekonomikoki?
nean. LABek bere kasua eza- xotasun hauek baja profesional absentismoa? Zein irakurketa egiten duzue? J.U.: Fumbarri 2010ean ez zen
gutzera eman du. Jon Ugar- moduan kontsideratzen. Orain, J. U.: Lehen ere absentismoa J.U.: Lan erreformak gaixorik ondo ibili, baina gainerako
te da LAB sindikatuko kalean nago. kaleratzeko arrazoia izan zite- ezin zaitezkeela jarri esan gura urteetan irabaziak egon dira.
delegatua Fumbarrin. 23 urte keen, baina enpresako absentis- du. Lan fisikoa egiten den Zapatuetan ere joan izan gara
Mutuen jarrera zelan baloratzen mo tasagaz lotuta zegoen. Orain, enpresa baten kasua da hau, gai- lana aurrera ateratzera.
daramatza galdategian
duzue LABen? langilearen absentismo tasa bi nera. Langileoi beldurra sartu
beharrean.
J. U.: Mutuak enpresen zerbitzu- hilabetetan %20koa bada, hau gura digute. Kaleratzeak mar- Euskal Herrian bada honelako
ra ari dira lanean. Badira gaixo- da, bederatzi egunekoa, enpre- txan jartzeko erraminta guztiak beste kasurik?
Nola gertatu da kaleratzea? tasun asko baja profesional sak behargina kaleratu ahal du. ditu enpresak. Debekatuta dau- J.U.: Konekta enpresan 11 andra
Fode Niakate: Aurrez abisatu moduan kontsideratzen ez Lau hilabetean %25 bada, nahiz kagu gaixotzea. kaleratu dituzte azken bi hilabe-
barik, martxoaren 9an kaleratze dituztenak. Norberak frogatu eta jarraian ez izan, langilea lan teetan, lanaldiaren %20 baino
gutuna eman zidaten. Irailean, behar du gaixotasun profesiona- barik geratu ahal da. Galdategi Fumbarrin orain hilabete batzuk gehiago bajan ematearren.
urrian, azaroan eta otsailean la dela. Hortxe dago absentis- bateko lana hain gogorra denez, greban egon zineten,eta hainbat Komunikabideetan ere agertu
denbora laburreko baja batzuk moaren arloan egiten duten absentismo tasa nahiko altua mobilizazio ere antolatu zenituz- da. J.Guenetxea
hartu nituen, medikuak justifi- tranpa. Mutuek eta medikuek da. Fumbarrin, %13koa da. ten.
katuta, eta horixe dela arrazoia J.U.:Hilabeteko greba egin genuen
argudiatzen du enpresak. joan zen urriaren 18tik azaroaren
18ra bitartean. Lan erregulazioa “Hilabeteko greba
Bide sindikaletik zein pausu eman “Badira gaixotasun asko baja profesional aplikatzeko kaleratze traumatiko-
egin genuen urrian
duzue? rik ez zela egongo adostu genuen
Jon Ugarte: LABen enpresagaz
moduan kontsideratzen ez dituztenak. enpresagaz, eta gero langile bi lankide biren
negoziatu gura izan dugu, baina
ez dute horretaz berba egin gura
Norberak frogatu behar izaten du kaleratu zituzten. Kaleratze gehia-
go egon zitezkeelakoan, kalera kaleratzea zela-eta”
izan. Orain kaleratze bidegabea gaixotasun profesionala dela” irten genuen gure eskubideak alda-
izan dela salatuko dugu. Gaine- rrikatzera.
4. H 4 2012ko martxoaren 30a, barikua anboto
Anboto Komunikabideak
HERRIRIK HERRI @anboto
DURANGO
Martxoak 31,
oroimen eguna
75 urte eta gero
Bonbardaketan leku esanguratsuak izan ziren
tokietatik ibilbide kulturala egingo dute bihar
ihar izango dira 75 urte
B Durango bonbardatu zute-
la. Urteurren borobila dela-
eta, oroimen ekitaldi ugari pres-
Hainbat elkarte eta eragileren
parte-hartzeagaz gogoratuko
dute, bihar, 75.urteurrena
tatu dituzte udalak eta herriko
elkarteek. Zilar Astea ere antolatu 20:00etan, olerki, abesti eta lore
dute hainbat elkartek, sortzailek eta eskaintzagaz. Aurretik, Zilar Astea-
eragilek auzolanean. ren baitan, ibilaldi kulturala egin-
Bihar eguerdian, udalak anto- go dute bonbardaketan esangura-
latuta, kanposantuan omenaldia tsuak izan ziren lekuetatik. Iazko lore eskaintza Andra Mariko elizpean. Gerediaga Elkartea. Txelu Angoitia.
egingo zaie Gerra Zibileko bikti- Kurutziagan 18:15ean ipini
mei. Komentukaletik autobusa dute hitzordua. Santa Susanara
irtengo da 11:30ean. Liburutegian,
ipuin kontaketa saioak egongo
joan eta Txelu Angoitiaren In-
memoriam instalazio artistikoa “Su eraikitzaile” bihurtu gura tza aipatu dute, esaterako. Duran-
gogaz senidetuta dagoen Ale-
dira, 12:00etan, hiru eta bost urte
arteko umeentzat, eta 12:30ean sei
ikusiko dute. Gero, San Agustine-
ra abiatu, eta Karrikak Lurra Astin- dute gaur iluntzeko ekitaldia maniako Dresden herriko haur
talde batek ere bideoa prestatu-
urtetik gorakoentzat. duz antzezlanaren zati bat eskai- ko du gaurko.
Sapuetxen, 17:00etan Jon Ira- niko du. Bertatik Nevers-era joan- Bizkaiko Foru Aldundiak eratu- tzak bonbardaketan zehar jazo- Zerutik sua dator! doku-
zabalek berbaldia eskainiko du go dira, andren kartzela izandakora. ta, Sua eskurik esku,lekurik leku takoaren une zehatz bat aurkez- mentalaren ekoizpenagaz hasi-
eta kontzertuak prestatu dituzte Kriskitinek ikuskizun bategaz ome- izeneko ekitaldia hartuko du gaur teko balioko digu”, azaldu dute. tako bidean jarraitu gura dute,
gauerako Inkubo eta Kriminal For- naldia egingo die bertan egon zire- Andra Mari elizpeak, 20:00etan. Musika, irudia, dantza eta Duran- Aldundiko Kultura diputatu Josu-
ceps taldeekin. nei. Gero, Ezkurdin Bideografik-ek Ikuskizun narratibo honetan, galdeko hainbat udaletako ordez- ne Ariztondok dioenez. “Duela
bonbardaketako testigantzekin Martxoak 31 musika taldearen karien esanak batuko dituzte. 75 urteko su hori, su eraikitzai-
Ibilaldia Andra Marirantz egindako lana proiektatuko dute. Aspaldiko negu batean abestia Etxe musikariaren eta De Norte le bihurtu gura dugu”, adierazi
Andra Mariko elizpean oroimen Ondoren Andra Marin batuko dira izango da ardatz: “Estrofa bakoi- A Sur dantza taldearen partaide- du Ariztondok. M.O.
ekitaldi berezia egingo dute oroimen ekitaldirako. A.Ugalde.
%16 bajatu da ur Gazteek elkar Lokalen erabiltzaileek ZALDIBAR
kontsumoa azken ezagutzeko KZguneko
bi urteotan Zapaburu Eguna
ordenantzan parte postua udaleko
Ur kontsumoa, oro har, %16 Domekarako Eidxu salto kalera!
hartu ahalko dute langileen
murriztu da Durangon azken urte lemapean Zapaburu Eguna anto-
biotan, eta etxeko kontsumoa %12. latu du Zapaburu konpartsak:
360 gazte baino gehiagok alegazioa sinatu dute zerrendara
Udal arduradunek azaldu dutenez, “Gazteok elkar ezagutzeko eta
ur-eskaria jaitsita, urtean 145.000 gure buruari frogatzeko zerbait Bildu, EAJ eta PP alderdien alde-
euro aurreztu dira. Ur-eskaria eta desberdina egin dezakegula”. ko botoekin onartu zuten udale-
kontrol bako kontsumoa gutxi- Durangoko gazte guztiak gonbi- ko lanpostuen zerrenda, pasa
tzeko hainbat neurri hartu ditu datu dituzte parte hartzera. den eguazteneko udalbatzarrean.
udalak azken lau urteetan. Hamaiketakoagaz eta tertu- Udalaren 2012rako aurrekontu
Neurrietako bat udaletxean liagaz hasiko dute egitaraua proposamenagaz batera propo-
ur-kontagailuak eta ur-emariak 11:00etan, Andra Mariko eliz- satu zuen Bilduko gobernuak
jaisteko erreduktoreak ipintzea pean. Gero ‘altxorraren bila’ ibi- langileen zerrenda, eta PSE-EEko
izan da. Horrela, eraikin publikoe- liko dira eta, 15:00etan, bazkari- zinegotzi bien abstentzioagaz
tan ura %48 gutxiago kontsumi- tarako batuko dira elizpean. onartutzat eman zuen udalbatza-
tzea lortu da. Herri mailan, ur Herrikon, Kalekantoin eta Arka- rraren gehiengoak.
galerak detektatzeko plana abia- razon eros daitezke tiketak. Jola- Onarpenagaz, Zaldibarko
tu dute; ur-sarea sektoreka bana- sak, poteoa eta mural margoke- Berrogei bat gazte gerturatu dira aste honetako udalbatzara. Udalaren lanpostu-zerrendan
tuta eta hornidura sarea monito- ta egingo dituzte arratsaldean; sartu dute KZguneko langilearen
rizatuta, %37 gutxitu da kontrol iluntzean gaztetxean ekitaldia, Ordenantzan eskatutako neu- alternatibo batekin. Bigarren tes- lanpostua.
bako ur kontsumoa. A.B./A.U. luntxa eta kontzertua. A.U. rriak gehiegizkoak direla iritzita, tu horrek batu ditu boto gehien
lokalen 360 erabiltzaile baino udalbatzan. Beraz, alegazioen
gehiagok alegazioa aurkeztu dute azterketarako epea luzatuko dute, Udalbatzarraren gehiengoak
udalean. Gazte lokalen asanbla- parte-hartzerako neurriak hartu onartu zuen udaleko
dak mozioa ere helarazi du udal- eta inplikatuta dauden herrita- langileen 2012rako zerrenda
batzara, Bildu eta Aralar alderdien rren proposamenak bideratu ahal
bidez. izateko.
Horri erantzuten, EAJk, PPk Ordenantza urtarrilaren 31n Horrenbestez, hamalau lan-
eta PSE-EEk ordenantza berraz- onartu zuen udalbatzak behin- gile, aparejadorea, eta arkitektua
tertzea, eta erabiltzaileen eta behinean, Aralar eta Bilduren dira Zaldibarko Udalaren lan-
auzokideen parte-hartzea ber- botoekin ez ezik, beste alderdien postuen zerrendak barne hartzen
matzea proposatu dute mozio aldeko botoekin. A.U. dituen lanpostuak. I.E.
5. Herririk herri
anboto 2012ko martxoaren 30a, barikua 5
H
ELORRIO
Gerrako hobiei
Gaur irtengo dute buruz berbaldia
Tindufera gazteek, gaur, eta bihar
Intxortara bisita
elkartasun bidaian Martxoaren 31n Elorrio bonbar-
Amgalako proiektuan jarraituko dute beharrean, datu zutela gogoratzeko Geredia-
gak eta Udalak ekintza bi anto-
kirolgune bateko futbol zelairako materialagaz latu dituzte gaurko eta biharko.
Gaur, berbaldia emango du
aur arrastian hartuko dute aurreko urtean, eta aurten ateen- Jimi Jimenezek, Durango 1936
G Tinduferako hegazkina 30
bat elorriarrek, Amgala
herrian errefuxiatutako saharauie-
tzako sareak eta marrak pintatze-
ko makina daroatzate. Egitasmoak
zein norabide hartuko duen ere
Kultur Elkarteko eta Aranzadiko
kideak: Hildakoak hilobitik ate-
raz, duintasuna berreskuratuz.
kin egun batzuk pasatzeko. Insti- ezagutuko dute. Bestalde, emaku- Hainbat urtetan hobi komunen
tutua, Txintxirri ikastola, Lajwad meentzako nekazal eskola ere bisi- indusketetan egin du behar Jime-
elkartea eta Elorrioko Udala dira tatuko dute, esaterako. nezek. Hitzaldia 19:00etan hasi-
bultzatzaileak. Erakundeotako Institutuko zuzendari Josu ko du Iturri kultur etxeko areto
ordezkariek eta 25 ikaslek osatu Etxaburuk dio konpromisoz bete- Ana Otadui alkatea, karpan, informazioa banatzen. nagusian.
dute taldea. tako proiektua dela, eta “ikasleen
Astebete egingo dute Amga-
lan. Kirolgune bat eraikitzea dute
helburu. Futbol zelaiagaz hasi ziren
erantzukizuna” indartzeko balio
duela. Familien babesa eskertu
gura izan du. M.Onaindia.
126 ekarpen jaso Aranzadiko Jimi Jimenezek
emango du berbaldia gaur,
dituzte animalien 19:00etan Iturri kultur etxean
ordenantzarako Bihar, Memoria Historikoaren
Plazan ipinitako karpatik 250 herritar baino Elgetako zentroa eta fronteko
gehiago pasatu dira, galderekin eta kezkekin erakusketa ikusiko dituzte
Animaliei buruzko ordenantza rientziaren gaineko balorazio oso
behin-behinean onartuta, herri- positiboa egin dute udaletik. Ana Ibilaldia, Elgetan hasita
tarrei iritzia eskatu zien Elorrio- Otadui alkateak adierazi duenez, Bihar goizean Intxortako frontea
ko Udalak pasa den asteburuan, “herritarrentzat interes handi- bisitatzeko ibildaldia egingo dute
plazan karpa bat ipinita gaiaren koa den gai bati buruzko iritzia Elgetako plazan hasita. Bertako
inguruan biltzeko. Hainbat jende- galdetzera kalera irten gara, eta kafe antzokian dagoen Memoria
ren galderei erantzuteaz gainera, ez foro asanbleario baten bidez”. Historikoaren Euskal Interpre-
126 ekarpen jaso zituzten. Azal- Asteburuan jasotako ekar- tazio Zentroa bisitatu eta gero 5
du dutenez, txakurrak aske ibil- penen berri emango du aurrera- km-ko ibilbidea egingo dute fron-
tzeko egokituko diren bederatzi go udalak, eta ordenantzan horie- tearen kokalekuan zehar, bertan
guneei buruzkoak izan ziren kez- tako zein sartuko duten ere era- atondu duten erakusketa iraun-
Futbol zelaiaren eremua itxi dute behargin saharauiek. ka eta galdera gehienak. Espe- bakiko dute. M. O. korra bisitatzeko. A.U.
ATXONDO GARAI MAÑARIA
Anbotoko Dama Udalak Martitzenero hamar bat lagun
webgunea
Ikastaroetako irakasle batzen dira liburutegian, 19:15etik
elkarteak urteko aurrera. Bi dira irakasleak, eta ikas-
batzarra egingo zabalduko bihurtu dira herritarrak leak gainerakoak. Puntuaren lehe-
nengo pausuak ezagutzen dabil-
tza, eta tailerrak oraingoz ez dau-
du apirilean du aurten Puntu-lana ikasten dabiltza zortzi lagun ka amaiera datarik. Eurek
erabakiko dute zelan garatuko
Anbotoko Dama jubilatuen elkar- Garaiko Udalak hitzarmena sina- Herritarrak eurak dira Mañarian den. Udalarentzako ez du kostu-
teak urteko batzar orokorrarerako tuko du Bizkaiko Foru Aldundia- ikastaroetako irakasle. Lagun rik eragiten metodo honek.
deialdia egin du apirilaren 27rako. gaz, diputazioaren BiscayTIC zer- batzuen interesak bultzatuta, Belaunaldi guztietako Endika Jaio alkateak azaldu du
Bariku goizean izango da, eta Arra- bitzuan parte hartu ahal izateko. Mañariko Udalak deialdi publikoa bizilagunak elkar ezagutzeko ikastaro hauen bidez herritarren
zolako parrokian mezan batuko Horrela, udalak webgunea edu- egin zuen ikastaroak antolatzeko. ere balioko duela uste du partaidetza bultzatu gura dutela.
dira lehenengo eta batzar oroko- kiko du 2012a amaitu baino Momentuz, puntua ezagutzen ari Endika Jaio alkateak Belaunaldi guztietako bizilagu-
rra egingo dute ostean, 13:00 ingu- lehen, jakinarazi dutenez. Herri- dira, martxo hasieran zabaldu nak elkar ezagutzeko ere balioko
ruan. Autobus zerbitzua ipiniko ko informazioaz gainera, trami- zuten ikastaroan. duela uste du.
dute Apatatik (12:00etan) eta Axpe- teak egiteko aukera ere eskaini-
tik (12:10ean). ko du interneteko atari berriak.
Auzoetako bizilagunen
nahiz lanean dabiltzanen mese- IZURTZA
Batzarraren ostean Bolibarren derako, tresna “erosoa” izango
bazkalduko dute; jubilatuen
etxean eman daiteke izena
dela diote udal iturriek. Ziurta-
giriak zuzenean egin zein errol-
dan altak eta bajak emateko
Alegazio gehien, ur azpian plana lantzen denerako [hamar
urterako iraupena du] izendapen
hori aldatzeko asmoa dugu”.
Batzar orokorrean zuzenda-
balioko du, aurreratu dutenez. gera daitekeen eremuari Udalak eremu horren azterke-
ta berriago eta zehatzago bat eska-
ritza batzordeko kide berri batzuk Abiapuntua, maiatzean tuko dio Uren Agentziari. Mañaria
aukeratuko dituzte. Horrez gaine- Udalak interneteko egoitza digi- Plan Orokorreko hiru alegazio gai horri dagozkio erreka inguruko zein erreka horri
ra, aurtengo urterako ekintzen tala erosteko kostua ordaindu batzen zaizkion errekasto bien
programa eta aurrekontuak ezta- beharko du, baina webgunea- Hiri Antolomenduko Plan Oroko- izateko arriskugarri” legez jaso- inguruetako landak urak hartu
baidatuko dituzte. ren diseinua doan eskuratuko rrak hamahiru alegazio jaso ditu tzen du planak, eta izendapen izan ditu, baina zonalde osoa horre-
Batzarraren ostean, Bolibar- du. Ordenantza onartu berri dute, eta horietako hiru gai beraren horrekin ez dago zonalde hartan, la definitzea “larregi” dela dio. Udal-
ko Irurok jatetxean bazkalduko eta maiatzean batuko dira lehe- ingurukoak dira: Elizalde auzoan esaterako, etxebizitzak egiterik. batzarrak hamahiru alegazioetatik
dute. Bazkaritara joan gura due- nengoz BiscayTIC programako errekatik errepidera artean dagoen Udalbatzarrak ez ditu alega- bi onartu zituen partzialki. EAJ
nak jubilatuen etxean bertan eman arduradunekin, webgunea pres- hamar bat hektareako lur zatia. zio horiek onartu, baina Luis Balla- abstenitu egin zen; alkatea ere bai,
ahal du izena. J.D. tatzen hasteko. M. O. Izan ere, eremu hori “urak hartua rin alkateak dioenez, “hurrengo alde interesatua baita. J.D.
6. Herririk herri
H 6 2012ko martxoaren 30a, barikua anboto
BERRIZ OTXANDIO
Autobus tiketak Erregistroak
interneten ere euskaraz ere
ipiniko ditu egin ahal dira
salgai Alsak Bake Epaitegian
Otxandioko eta Legutioko uda- Bake Epaitegian erregistroak eus-
letako ordezkariak Alsa konpai- karaz egitea ahalbidetzen duen
niagaz batzartu dira autobus zer- aplikazio informatikoa martxan
bitzu “eskasaren” inguruan ber- ipini dute, eta epaitegiko langi-
ba egiteko. Peio Ontxandiano leek trebakuntza ikastaroa jaso
zinegotziaren esanetan, “jarrera dute aplikazioa zelan erabiltzen
ona” erakutsi dute Alsako ordez- den ikasteko.
kariek eta, obligaziorik ez duten Horrela, ume jaioberriaren
arren —Aldundiagaz duten eslei- datuak euskaraz jaso ahalko dira
pen motak ez ditu horretara aurrerantzean. Ezkontza erre-
behartzen—, konpromiso bi har- gistroari dagokionez ere, fami-
Antolatzaileak kameren aurrean, udaletxeko lorategian egindako prentsaurrean. tu dituzte: autobus txartelak inter- lia liburuan agertzen diren
net bidez erosteko aukera ipin- datuak, euskaraz eskuratzeko
Belaunaldiak elkartzeko, tzea eta Otxandiotik pasatzen
den autobusa beteta badoa, erre-
fortzurako beste bat bidaltzea.
aukera dago. Era berean, herio-
tza erregistroa eskatu behar
denean ere, beharrezko tramite
paseoak antolatu dituzte Hartutako konpromisoak gau-
zatzeko eperik ez dute zehaztu.
Otxandion, “behin baino
guztiak euskaraz kudeatu daitez-
ke inskripzioa egiten den unean
bertan.
gehiagotan geratu da jendea
Urte osorako sei ibilbide prestatu dituzte; domekan izango da lehenengoa autobusera igo ezinik beteta
zihoalako”. Gainera, “azken hiru Herritarrek jaiotza, ezkontza
erriko nagusi eta gazteen Etzirako antolatu dute lehe- ere herritik ibiliko dira, eta ekai- hilabeteetan bi bider, autobusa edota heriotza erregistroak
H arteko erlazioak sendotzea.
Helburu hori ipini dute
Berrizko Udalak, Gure Izerdia nagu-
nengo txangoa. Berrizko lurreta-
tik egingo dute ibilaldia, goizeko
09:30etik aurrera. BBKren aurre-
naren 3an Urbiara igoko dira. Irai-
laren 30ean, Berrizen atzera, GR
Mikeldi bidearen zati bat egingo
etorri ere ez da egin”.
Autobus txartelak interneten
erosteko aukera Gasteiztik
euskaraz egitera animatu
ditu Otxandioko Udalak
sien elkarteak eta Berriz Ere men- tik irtengo dute. Maiatzaren 6an dute. Urriaren 28an, Durangotik Otxandiora etortzen direnek
di eta kultur elkarteak. Aurtengoa Berrizera joko dute GR-38tik. Aza- eskertuko dute gehien. Izan ere, Otxandioko Udalak herritar
Europa mailan zahartzaro akti- roan –eguna zehaztu barik– egin- Madrilera joan zein Otxandiora guztiak animatu gura izan ditu
boaren urtea dela-eta, data apro- Berrizko lurretatik egingo go dute azkena, Olakuetan jaial- joan, txartelak saltzeko postu aukera informatiko berria erabil-
betxatu gura dute lan horretan dute etziko ibilaldia, goizeko ditxo bategaz amaitzeko. Doan bakarra dago Gasteizen eta ila- tzera, “hemendik aurrera udale-
sakontzeko. Sei ibilbide aurkeztu 09:30etik aurrera dira irteerak; udaletxean, nagusien ra luzeak sortzen direnean, “auto- txeko kudeaketa horiek egin
dituzte adin guztietako herritarrek egoitzan edo kiroldegian eman busa galdu izan dute hainbat behar dituztenean, datuak eus-
batera parte hartzeko. ahal da izena. M.Onaindia herritarrek ilaran zeudela”. J.D. karaz eskatzeko”. J.D.
8. Herririk herri
H 8 2012ko martxoaren 30a, barikua anboto
Durangaldean labur
Bisita gidatuak egingo Izarren behaketa bihar, Jaietarako kartelaren Pilates begirale
dituzte Elorrioko Zenitara astronomia elkarteagaz lehiaketa martxan izateko ikastaroa
Apirilaren 6an eta 8an, euskaraz egingo dira bisita Ilargiaren %53 argituta dagoela aprobetxa- Berrizko San Pedro eta Santa Isabel Berrizko Udalak pilates begirale izan
gidatuak; 5ean eta 7an, berriz, gazteleraz. Guztiak tuta, jendaurreko behaketa egingo du Iza- jaiak iragartzeko kartelaren lehiake- gura duten pertsonei zuzendutako
11:00etan abiatuko dira Lourdesko Ama ikastetxe- rra astronomia elkarteak bihar, 21:30ean. ta zabaldu du udalak. Apirilaren 20ra ikastaroa antolatu du herriko kirol-
tik. Beharrezkoa da lekua gordetzea 94 603 20 32 tele- Ezkurdin elkartuko dira ilargia ikusteko. arte aurkeztu ahal izango dira lanak, degian. Klaseak apirilaren 21ean,
fonora deituta (09:00etatik 14:00etara), edota Eguraldia egokia ez baldin bada, elkarteak udal liburutegian. Ikusgai ipiniko 28an, maiatzaren 5ean eta 12an izan-
iturri@elorrio.nethelbide elektronikoan (3 euro). Zeni- Laubideta 6A helbidean duen egoitzan batu- dituzte, herritarrek bozkatzeko; hiru go dira, 09:00etatik 13:30era. Amaia
takoleako errota martxan ikusteko aukera eskaini- ko dira. Jupiter, Martitz, Orion… ere beha- bozkatuenen artean erabakiko du Bidartek gidatuko ditu saioak, eus-
ko da, eta Argiñetako nekropolia ere bisitatuko dute. tuko dituzte. epaimahaiak. 400 euro da saria. karaz. 65 euro da izen-ematea.
ABADIÑO MALLABIA
Bilbao Bizkaia
Ur Partzuergoko
Ibaialde ikastolari
kide izango da laguntzeko 3.426 euro
udala, uztailetik batu ditu Mallabiak
Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoan
sartuko da, Abadiñoko Udala. Aba- Sartagudako ikastolaren alde diru-bilketak eta
diñoko Independienteak taldearen
eta EAJren aldeko botoekin onar-
Elkartasun Eguna antolatu dituzte hilabeteotan
M
tu zuten martitzeneko udalbatza-
rrean. Martxoaren 27ko udalbatza- allabiako herritarrek de bat hilabete hauetan dirua
rraren onarpenaren ostean, uztai- 3.426 euro eskuratu batzen aritu da, tabernetan itsu-
letik aurrera izango da Abadiñoko dituzte Ibaialde ikasto- lapikoak jarri eta baserririk base-
Udala Bilbao Bizkaia Ur Partzuer- larentzako. Sartagudako ikasto- rri laguntza bonoak saltzen.
goko kide. lari diru-laguntzak murriztu ziz- Ahalik eta laguntza handie-
“Uraren kudeaketa gastuak kion Nafarroako gobernuak eta na bildu guran, martxoaren 24an,
udalak ordaintzea ezin dugu gehia- egoera ekonomiko zailaren herriko hainbat kultur elkartek
go jasan”, argudiatu zuen Jose Luis aurrean, Euskal Herri osotik elkar- udalagaz bat eginez Elkartasun
Navarro alkateak, partzuergoan tasun adierazpenak jaso zituz- Eguna antolatu zuten. Goizeko
sartzea arrazoitzeko. ten. Mallabian ere hainbat ekimen ekitaldietan herritar ugari bildu
antolatu dituzte: herritarren tal- zen. Triki-poteoaren osteko baz-
kari herrikoian, berriz, 180 lagun
Navarro: “Uraren kudeaketa elkartu ziren. Ibaialde ikastolako
gastuak udalak ordaintzea Elkartasun Eguneko bazkari guraso batek ikastetxearen egoe-
ezin dugu gehiago jasan” herrikoian 180 lagun batu ra azaldu zuen, eta mallabiar guz-
ziren Mallabiko frontoian tiei esker ona adierazi zien. Anto-
latzaileak pozik daude ekimenak
Sarai Mimenza jeltzaleak esan izan duen harreragaz. J. G. Elkartasun Eguneko bazkari herrikoiak harrera ona izan zuen.
zuenez, Ur Partzuergoan sartze-
ko “baldintza onak adostea lortu
da”. Mimenzaren berbetan, “EAJn
beti egon gara Abadiño Ur Par- IURRETA
tzuergoan sartzearen alde”.
Orain arte Abadiñoko Udalak
Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoagaz
Antzinako Horretarako, baina, apirilaren 4a
baino lehen eman beharko da
Orozketan, tu dio Jaurlaritzari. Ezin bada, lur-
peratzea proposatu du udalak,
eduki duten hitzarmenaren ara- ezteguan parte izena, jakin eragin dutenez. argindar linea aho batez hartutako erabakiagaz.
bera, ur-sarearen mantenurako Ordainketa Buztarri kultur Iberdrolaren egitasmoari zuzen-
inbertsioen %19 udalak hartuko hartzera deitu elkartearen kontu korrontean mugitzea gura ketak egin dizkio, honakoak arra-
ditu bere gain. Saneamendu lanen- egin behar da: 3084-0017-62- zoituta: kalte paisajistikoak, era-
gatik, 800.000 euro baino gehiago- dute Oromiñon 6 3 0 0 1 1 7 7 3 8 . Um e e n t z a k o du udalbatzak gin ekonomiko eta akustikoak,
ko zorra zeukan Abadiñoko Uda- menuak 10 euro balio du, nagu- sute arriskua, lurzoruaren okupa-
lak Ur Partzuergoagaz. 1902 urtera atzerabegiratua egin- sienak 25 euro (datua zehaztu Orozketatik doan Abadiño-Basau- zioa eta osasun ondorioak.
“Ez diogu herriarentzako onu- go dute apirilaren 21ean, Oro- behar da ordainketa egiterakoan). ri goi-tentsioko argindar linea Euskarri bi eta eroalea alda-
rarik ikusten Ur Partzuergoan sar- miño auzoan. Izan ere, antzina- Ezkontza 1902an kokatuko dute- berritu behar dela-eta, auzotik tu gura dituzte, tentsioan eragin
tzeari”, esan zuen aldiz, Bilduko ko eztegua antzeztuko dute, ber- nez, janzkera eta girotzeko apain- urruntzeko “une egokia” dela uste gabe. Jaurlaritzak baimena ema-
Aitor Azueta bozeroaleak: “Gure tako jai batzordeak antolatuta. Jai garriak zaintzea eskatu dute du udalak. Prebentzio neurri teko, lehenago erabilera publiko
kalterako da, Abadiñok zeukan eguna izango dute eta bazkarian (betaurrekorik, mugikorrik edo modura, landetatik hurbil eta eta ingurumen agiriak bideratu
autonomia galduko baitu”. I.E. parte hartzeko deia luzatu dute. ume karrorik ez, adibidez). A.B. baserrietatik urrun ipintzea eska- behar ditu. A.B.
10. Ir 10 2012ko martxoaren 30a, barikua anboto
Sei hankako mahaia
IRITZIA gutunak@anboto.org Zerutik
sua
dator
✑
Gutunak @ Aitziber Irigoras
EAJ
Umea nintzalarik urteak emon neba-
Nire gurasoei eta beste askori Uda bat, hamaika irri, euskara giltzarri zan aitite-amamen etxean bizi iza-
ten.Amamakantzinakoipuinakkon-
tatzen eustazan Mariri buruzkoak,
Durangoko bonbardaketaren 75. urteurrena dela- Nork ez du ezagutzen Euskal Udalekuetan umetan ibili den lagunik?
eta aititegaz mendira joan ohi nin-
eta, lehengo eta behin, ez dut ahaztu nahi, egun har- Edo nork ez dauka bere denbora librea Euskal Udalekuei eskaini dion tzen kukuaren kantua entzuteko.
tan, izeko eta osaba galdu nituela. Osaba (amaren ezagunik? Nork ez du noizbait Goñiko Dorrekoako katutxoarekin amets Lantzean-lantzean euren gazte
neba) mezan abadeari laguntzen ari zela hil zuten egin? Nor ez da ibili Bernedoko landetan ero-ero? Nor ez da Urdiro- sasoiari buruzko galderak egiten
Jesuitetan. Gure aititek, gorpua elizaren kanpo tzeko errekan bainatu? Edo Abaigarreko haskara sartu? nebazan. Nik banekien euren gaz-
aldean aurkitu zuen baina hilobiratu barik, beste Nik badaukat lagun bat umetan Euskal Udalekuetako txanda guz- taro hartan zeozer arraroa egoala, zati
hildako askoren artean kanposantuan utzita, fami- tietan ibili zena: Urdirotzen, Goñin, Bernedon eta Abaigarren egon zen. batzuk ilunak iruditzen jatazan. Gure
lia Durangotik ateratzen laguntzeko, alde egin behar Berarentzat uda heltzea eta Euskal Udalekuetara joatea bat zetozen; ez aitak behin eta barriro galdetzen
izan zuen. zegoen Euskal Udalekurik gabeko udarik. Handi egin zenean, begirale eutsen aspaldian gertaturiko gerra
Izeko (aitaren arreba), Andra Marin hil zuten. lanetan hasi zen; non eta Euskal Udalekuetan. Ez zuen sosik kobratzen, batean euren bizipenei buruz. Aiti-
Hondakinen artetik atera eta neben artean gorpua baina ez zitzaion inporta; berak txikitan jaso zuena bueltatu nahi zuen, tek ez eutson berehalako erantzunik
hilobian sartzen ari zirela metrailatu egin zituzten. umeei sentiarazi nahi baitzien berak txikitan bizi izan zuena. emoten, ez zan eroso sentitzen. Asti-
Bizitza salbatzeko gorpua kanpoan utzi eta eurek Aurtengo uda ere heltzear dago eta, 1965. urtean lehenengoz egin ro-astiro ulertzen hasi nintzen. Jakin
sartu ziren hilobian. Gure aita ere, bonben ondo- zen bezala, dagoeneko bagabiltza udaldia ilusioz prestatzen. Aurten ere, izan neban Durangok izugarrizko
rioz, larri zaurituta utzi zuten, konortea galdu eta Abaigarren, Bernedon eta Goñin uda ahaztezina biziko dugu euskara- bonbardaketa jasan ebala udabarri-
handik bi egunetara itzartu zen Zornotzan zegoen tik eta euskaraz. ko egun batean. Eta jakin nahi izan
ospitale antzeko batean. Guk badakigu zer sentitzen eta bizitzen den gure udalekuetan. Ondo neban gertakari horretan nire aitite-
amamek zer egin eben. Aitite Duran-
Hau guztia bizi izan ondoren, gurasoek ideia guz- pasatzea, maitatzea, ikastea, laguntzea... dira urte hauetan guztietan
gon permisuan egoan gudaria zan,
tien gainetik gizakia zegoela behin eta berriro esa- jaso dugun ordaina. Inolako interes ekonomikorik gabe, lan egiteko prest
Arana Goiri batailoikoa, eta bonbar-
nez eta gorrotorik gabeko justiziaren aldarrikape- dagoen lan talde paregabea gara. Ordainetan, Euskal Udalekuen magia
daketarenlehenbueltaamaitutakoan
na eginez hezi gintuzten. Euren ereduari jarraituz jasotzen dugu; norberaren azalean sentitu gabe, kontatu edo deskriba- zaurituak hondakinetatik ataratzen
eta inongo aurreiritzik gabe, 75. urteurren honetan, tu ezin daitekeena. Eta, zuk, probatu nahi duzu Euskal Udalekuen magia? ibili zan. Amama neskutsa zan,
ekintzaren esanahia eta galdutakoak gogoratuko Informazio gehiago eta izen ematea zabalik webgune honetan: umea, eta, ikusitakoak ikusita, luba-
ditugu. www.euskaludalekuak.org gitik lubagira ibili zan egun osoan.
Ondoren, amesgaiztoz beterik bial-
du eben gurasoek gerrako haur
Pedro Pablo Arrinda - Durango Durangaldeko Euskal Udalekuetako hezitzaileak moduan Ingalaterrara. Gero, kartze-
la eta errepresioa, lan batailoiak,
gosea, laidoak eta isiltasuna.
Egun badago tentazio berezi
bat, zuriz jantzitako arrisku baltza.
Badagoz gerra eta diktadura bidez-
kotzen dabeen adituak. Eta badagoz,
baita be, Errepublikaren ondare
Zure eritzia, gutuna edo fotodenuntzia gorria goraipatuz gainerakoak baz-
tertzen dabezan jakintsu amorratuak
helarazteko helbideak: be. Azken horientzat errepublikaza-
leen eta, ondoren, errepresaliatuen
artean sindikalistak, sozialistak,
komunistak edo milizianoak baino
Bixente Kapanaga 9, 48215 Iurreta ez ziren egon. Egia estaltzeko tresna
finagoa da, zalantza barik. Baina
astekaria@anboto.org errealitatea oso tematia da, eta ezku-
taezinak dira hainbeste gudari aber-
Izen-abizenak, telefonoa, helbidea eta NAN tzaleak, errefuxiatu eta erbestera-
tuak, gerrako espe eta klandestini-
zenbakiagaz batera bialdu behar dira. tateko lagunak. Ezin ilun leike Agirre
Lehendakari jeltzalearen jokaera dui-
na. Horien guztien memoria ekarri
Alderdi, elkarte edo taldeko eritziak kide baten izenean nahi dot gaur hona, Durangoko Bon-
bardaketaren 75 urteurrenean, nire
sinatuta eta ANBOTOren erizpideak jarraituz familiaren sufrimendua eta nire
zuzenduta publikatuko dira. alderdikideena, EAJko hainbeste eta
hainbeste kideena be. Horretarako
DATUOK BARIK EZ DA GUTUNIK ARGITARATUKO senide legez legitimatuta nagoelako.
Horretarako, alderdi gisara bizi izan-
dako sufrimenduak EAJ legitima-
tzen dabelako.
Laguntzaileak: Zuzendaria:
anboto
komunikabideak
Jone Guenetxea.
Erredakzio burua:
Bixente Kapanaga, 9 Joseba Derteano.
Administrazio burua:
48215-Iurreta
Itziar Belar.
(Bizkaia)
Administrazioa: Miren Abasolo.
Tel.: 94 681 65 58 Publizitatea: Goretti Alonso,
Erredakzioa: Amaia Huarte, Itxaso Altuna
94 623 25 23 Erredakzioa: Aitziber Basauri,
Aldizkari honek Bizkaiko Foru Aldundiaren laguntza jaso du Publizitatea: Itsaso Esteban, Markel Onaindia,
94 621 79 02 Amaia Ugalde.
publi@anboto.org Maketazioa:
Ainhoa Arizmendiarrieta.
2012ko martxoaren 30a Zuzentzailea: Ekaitz Goienetxea.
Argazkilariak: Kepa Aginako,
10. urtea - 453 zk. Juanra de la Cruz eta Zaloa Fuertes.
Lege gordailua: BI-2268/01 ISSN: 1578-7028 Tirada: 10.150 ale
Anbotok ez du bere gain hartzen kolaboratzaileen zutabeetan, iritzi artikuluetan edo gutunetan adierazitako esanen eta iritzien erantzukizunik.
11. anboto 2012ko martxoaren 30a, barikua 11
K
@anbotokultura
KULTURA
TXELU ANGOITIA ARGAZKILARIA
“Pentsatzera eta sentitzera Aitorleku batean Joseba Sarrionandia-
ren esaldi bat ere badago.
Bai, Akordatzen naiz liburutik ateratako
esaldia da. Amamak kontatutakoa aipa-
derrigortu gura dut jendea” tzen du Sarrionandiak: bonbardaketaren
ostean Durangoko kaleetako triskantza hain
zela handia, kaleetan zehar ibiltzea ere zai-
la zela zioen amamak.
Txelu Angoitiak diseinatutakoa da Durangoko Santa Susanan ikusgai dagoen ‘M3 (In Memoriam)’ Zein izan da proiektua proposatu
instalazio artistikoa. 1937ko martxoaren 31ko bonbardaketaren osteko sasoia du inspirazio iturri zizutenetik argi eduki duzun ideia?
Sentsazioak sortzea, eta mina eta sufri-
mentu indibiduala islatzea gura nuela. Zen-
Zer ideiaren inguruan jardun duzu bakiak ematen dira askotan: Durangoko
‘In Memoriam’ instalazio hau sortzeko? bonbardaketaren kasuan, 336 hildako, ehun-
Aurretik, Durangoko bonbardaketaren gaia daka zauritu... Baina, zenbakiak hotzak
beti landu izan da ikuspuntu dokumenta- dira. Hildako bakoitzari omenaldia egitea
lista batetik, begirada historikotik, edo bai- izan da asmoa: horregatik proiektatzen
ta ikus-entzunezkoen eta ekitaldien bitar- ditugu euren izen-abizenak.
tez ere. Honetan, gaia beste ikuspuntu bate-
tik jorratzea izan da helburua. Elementu Zer helburugaz ipini duzu hildakoen
artistikoak baliatuz jardutea, gehiago sen- izenen proiekzioa?
tsazioak sortzeko helburuz, informazioa Hildako bakoitzaren atzean istorio bat,
eman guran baino. familia bat, lagunak daudela adierazi gura
izan dut. Bisitariarengan gogoeta sortu gura
Zer sentsazio lortzea izan duzu helburu? izan dugu, batez ere. Erreflexio horrek bakoi-
Bonbardaketako unea bera baino, bonbar- tza noraino eramango duen, baina, zaba-
daketa ostean geratzen den hutsunea har- lik geratzen da. Pentsatu eta sentitzera
tu dut ardatz: bonbardaketa osteko ezine- derrigortu gura izan dut jendea.
gon sentsazio hori sortzea zen helburua.
Hainbat elementuk osatzen dute instala-
“Hildako bakoitzaren atzean
zioa. Zeintzuk dira elementuak eta istorio bat, familia bat,
zergatik aukeratu dituzu?
Lehenego lana instalazioa kokatzeko leku lagunak daudela adierazi
aproposa topatzea izan zen. Santa Susana- gura izan dut”
ko eliza hau ikusi nuen egokien: Durango-
ko bonbardaketagaz lotutako leku oso sin-
bolikoa da. Jende asko hil zen hemen bon-
bardaketaren eraginez, eta oso espazio “Bonbardaketa sarraski
berezia da orain: eliza abandonatua. Hain- itzela izan zela badakigu:
bat elementu artistiko kokatu ditugu leku
honetan: argazkiak, eskulturak, soinua, ele- mina barneratzeko modua
mentu eszenografikoak...
eskaini gura genuen”
Zeuk landutakoak dira instalazioan batu-
tako elementu guztiak?
Errepikapenean oinarrituta dago argazkien Zuretzat ere pentsatu eta sentitzeko
partea: 336 argazki dira, hildako bakoitze- aukera izango zen instalazioa sortzea...
ko bat, eta 336 dira ipini ditugun kandelak Bai. Urte batzuk daramatzagu memoria
ere. Elena Solatxik instalaziorako propio sor- historikoa eta Durangoko bonbardaketaren
tutako eskultura bat ere badago ikusgai. Tar- gaia jorratzen, eta apurka-apurka istorioan
kovsky zinegilearen lanen eraginez behar- sartzen zara. Oso proiektu polita izan da.
bada, ur tanten soinuagaz ere jokatu dut.
Hezetasuna iradokitzeko eta bonbardake- Zelakoa izan da sormen prozesua?
taren ostean hoditeria guztia zelan apur- Ideia batzuk aurretik geneuzkan, baina eli-
tzen den islatzeko baliatu dut soinua. zara sartu, eta hainbat gauza aldatu egin
ziren lekura moldatzeko. Instalazio oso
minimalista dela eman dezake, baina lan
Durangoko bonbardaketaren 75. urteurrene- handia dauka atzean. Irudi eta soinu oso
ko oroimen ekitaldien Zilar Asteko egitaraua-
ren barruan dago Txelu Angoitia argazkilari
Bisitariaren zentzumenei gogorrak erabili genitzakeen, baina ez zen
hori gura genuena. Bonbardaketa sarraski
durangarraren M31 (In memoriam) instalazio
artistikoa.Martxoaren 31ko bonbardaketa egu-
eragiteko irudiak eta soinuak itzela izan zela badakigu, orain min hori bar-
neratzeko modua eskaini gura genuen.
naren aurreko eta osteko egunetan, Santa
Susana elizan egon da lana bisitagai. Dome- Antzeko beste instalazioren baten
kara arte izango da bertaratzeko aukera. erreferentziagaz egin duzu lan?
Gaur, 18:30etik 20:30era arte egongo da Ikusi ditut hainbat instalazio, bai: Berlinen
instalazioa ikusgai. Asteburuan, 12:00etatik hainbat bisitatu genituen, esaterako. Ele-
14:00etara eta 18:30etik 20:30era. mentu zehatzak ez, baina ideiak jasotzen
Bisitariari orain 75 urteko Durangoko bon- dituzu: bisitari moduan zer sentitu deza-
bardaketaren osteko giroaren irudia helaraz- kezun ikusten duzu, adibidez.
tea da Angoitiaren asmoa. Ikus-entzulearen
zentzumenei eragiten die horretarako. Sentsa- Zelan erantzun dute bisitariek hemen?
zioak eta emozioak iradokitzeko, besteak bes- Bakoitzak bere erara bizi du: negarrez ate-
te, ur-tanten soinua, iluntasuna, argazkiak eta ratzen dira batzuk, elementu guztiak ikusi
Santa Susana elizaren berezko hezetasuna eta barik beste batzuk... Badago jendea bi-hiru
hotza baliatzen ditu bere lanean. biderrez etorri dena, eta altarean jesarrita
tarte bat ematen duena. I.Esteban
12. Kultura
K 12 2012ko martxoaren 30a, barikua anboto
ANTZEZPENA DURANGON
GEURE DURANGALDEA
Belaunaldi aldaketa irudikatuko
duen Pasiñoa antolatu dute Jose Julian Bakedano
Zinegilea
Santa Ana plazan izango da Durangoko Pasiñoaren hitzordua, apirilaren 4, 5 eta 6an
GEORGE L. STEER
Durangoko eta Gernikako bonbaketen 75. urteurrena gogoratzen
ari garen honetan, egun hauek aproposak dira Geroge L. Steer kaze-
tari britaniarra omentzeko, Gernikako Arbola liburu hunkigarria-
ren egilea, erreportajerik belduragarri eta zuzenena Gerra Zibila-
ri buruz Euskadin. Liburua hiru bider argitaratu dute gazteleraz.
Lehenengoa 1965ean, Montevideoko Ediciones Gudari-k (Alber-
to Elosegi); bigarrena Madrilen, erreforma demokratikoaren hasie-
retan, lehenengo argitalpenaren irudi eta argazki baliotsuak erau-
zita; eta hirugarrena, 2002an, Txalaparta argitaletxeak.
Gerra kritikatzen duen lan hau erabat debekatu zuten fran-
kismoan. Gure artean gerra zer izan zen bertatik bertara konta-
tzen du, eta herritarren eta orduko Euzko Jaurlaritzaren jarduna
omentzen ditu; Jose Antonio Agirre elkarrizketatu eta liburuan argi-
taratu zuen. The Times-en berriemailea Gernikako bonbaketaren
lekuko zuzena izan zen, eta bere kronikak erabakigarriak izan ziren
bertsio faxista desmuntatzeko, herria euskaldunek beraiek sun-
tsitu zutela zioena.
Steer Bilbora zelan iritsi zen, bere biografo Nicholas Rankinek
kontatu zuen (Cronica desde Guernica. George Steer, corresponsal
de guerra, SIGLO XXI, 2005) eta liburuak gezurtatu egiten du Steer
agente britaniarra zenik, Lorenzo Sebastian historialariak zalan-
tzan jartzen duen moduan. Rankinek testuinguruan kokatzen du
Hegoafrikan jaiotako kazetariaren obra, aintzat hartuta zein gataz-
ka armatutan ibili zen horien berri eman ahal izateko: Etiopia –Mus-
soliniren inbasiotik faxismoarengandik askatu arte–, Espainiako
gerra zibila eta bere esku-hartzea Ingalaterrako ejerzito, II Mun-
J
du Gerrak iraun zuen bitartean, fronteko propogandista gisa Arda-
uan de Iciar elkarteak tzeko soldaduen kontra. Heriotzak Indian harrapatuko zuen, Irra-
ti-difusio Kanpainarako Unitateen buru zela.
urteak daramatza parte-
hartzaileak berritu guran,
belaunaldi aldaketa bultzatzen,
Juanjo Etxartek jardungo 2010ean Bilboko Udalak kale bati bere izena ipini zion, eta
ekitaldian bere semea egon zen, George Barton Steer.
Durangoko Pasiñoaren antzezpe-
nean. Datorren asteko emanal-
du ikuskizuna zuzentzen
diek irudikatuko dute Durangoko Bi urterik behin hartzen du Juanjo Etxartek Durangoko Pasiñoa
Pasiñoaren belaunaldi aldaketa zuzentzeko ardura. Pasiñoaren antzezpena hamargarren aldiz ANTZERKIA EMANALDIA
hori. “Gazteek antzeztuko dituz- zuzenduko du Etxartek aurten. Apirilaren 4, 5 eta 6ko emanal-
te hogei pertsonaia nagusiak”,
elkarteko Xabier Arana kidearen
berbetan. Iaz herritarrak edo sol-
dietan egingo du Jesusen papera, lehenengoz, Egoitz Iraurgik.
Iaz bezala, Izaskun Astondoak jardungo du Mariaren paperean.
Durangoko Santa Ana plazako Arco tabernan ipiniko dituz-
Adiskidetasunari buruzko
daduak antzeztu zituzten gazteak
izango dira aurten protagonista.
te antzezpenerako sarrerak salgai (6 euroan). Eguaztenean, egue-
nean eta barikuan, 21:00etan, plaza horretan izango dira bi ordu
Gorakadaren obra, Berrizen
Juan de Iciar elkartearen lehe- eta erdi inguru iraungo duten Pasiñoaren emanaldiak.
nedakari berria da Xabier Arana ,
Gaur, 18:00etan, Kultur Etxean eskainiko du Gorakadak
eta dioenez, ikuskizuna “gaztea- adiskidetasunari buruzko ‘Printzea eta ahatea’ antzezlana
gotu” gura dute, helburu bategaz: dialdiak izango ditu aurten Duran-
“Gazteak Durangoko Pasiñoan
Xabier Arana: “Gazteek goko Pasiñoko Gurutz Bideak. “Haize berria dabil: piku zikuen Laguntasuna bezalako gaiei
parte hartzera zein ikustera etor- antzeztuko dituzte 20 Hurrengo urteetako antzezpe- eta sagar pastelaren usaina daka- buruz, soiltasunez dihardute
tzeko erakartzea”. netan herritar papera egiteko prest rren udazkeneko haizea”. Horixe obran Gorakadako sortzaileek.
Via Cruciseko Jesusen hiru pertsonaia nagusiak” legokeen jendea ere gonbidatu da Abadiñoko Gorakadak aben- Gaztelu bat, zuhaitz bat eta etxe
erorketen antzezpenean berrita- dute. “Herritarren papera egiteko duan aurkeztu zuen umeentza- bat dira istorio hau kontatzeko
sunak egin dituzte, Aranak azal- ez da prestakuntza berezirik behar, ko antzezlanaren aurkezpena. baliatzen dituzten elementuak.
du duenez, Durangoko Pasiñoa- eta jende gehiagogaz ikusgarrita- Gaur, 18:00etan, Berrizko Ogro txikia obrarako nahiz
ren 2012ko emanaldirako. Jesusek Sei geldialdi izango ditu suna irabaziko luke Pasiñoak”, dio Kultur Etxean eskainiko dute Javi Gorakadaren beste hainbat
bere ama Mariarekin, Veronicare- elkartearen lehendakaritzan Txe- Tirado eta Jokin Oregik sorturiko antzezlanetarako bezala, Fran
aurten Durangoko
kin eta Cirineorekin topo egiten ma Asategiren testigua hartu duen obra. Reyes Moleres eta Susana Lasuenek sortu du Printzea eta
duenekoak, eta hiru erorketen gel- Pasiñoko Gurutze Bideak Xabier Aranak. I.E. Soleto dira obrako antzezleak. ahatea honetarako musika. I.E.
