1. Ħsieb tal-ĦAMES jum tan-NOVENA
Fr. Nicholas Cachia
Kemm nies iħossuhom qrib ta’ Marija taħt is-Salib ta’
Binha Ġesù! Kemm persuni li jkunu għaddejjin mit-
tiġrib tal-ħajja jirrikorru għand Marija Addolorata biex
tinterċedi għalihom. Biżżejjed niftakru fil-purċissjoni
tad-Duluri li nagħmlu ftit qabel il-Ġimgħa l-Kbira biex
naraw x’rabta hemm bejn Marija u l-ħajja li ngħixu bit-
toqol u d-diffikultajiet u l-isfidi tagħha.
Illum magħna għandna persuni li għaddejjin mill-prova
tal-ħajja; persuni li tilfu lil xi ħadd għażiż ħafna fil-ħajja
tagħhom; persuni li qed jgħixu t-toqol tas-snin u, forsi
wkoll, it-toqol tal-ħajja waħidhom. L-istedina tagħna
llum hija li nħarsu lejn il-figura ta’ Marija u nħalluha
tikkunslana u turina t-triq tat-tama, li nsibuha f’Binha
Ġesù li permezz tas-Salib tiegħu fetħilna t-triq għall-
ħajja ta’ dejjem.
Ejjew nixħtu l-ħarsa tagħna fuq Marija taħt is-Salib ta’ Ġesù. Naraw lil Marija mgħannqa
mas-Salib mhux biss għaliex, bħala omm, qalbha maqsuma għat-tbatija li kellu jgħaddi
minnha Binha, imma wkoll għaliex trid tissieħeb miegħu fit-twettiq tar-rieda tal-Missier.
San Luqa jgħidilna, fil-bidu tal-Evanġelju tiegħu, li kienet “tgħożż f’qalbha dawn il-ħwejjeġ
kollha u taħseb fuqhom bejnha u bejn ruħha” (Lq 2,19). Hawnhekk l-Evanġelista qed jirreferi
għat-twelid ta’ Ġesù. Iktar ’il quddiem (2,51) juża’ espressjoni simili b’riferenza għal meta
Ġesù ntilef u wara tlitt ijiem sabuh fit-Tempju f’Ġerusalemm, jiddiskuti mall-Għalliema tal-
Liġi. M’għandniex dubju li Marija baqgħet tirrifletti fuq dan il-misteru kbir li Alla fdalha
f’idejha biex, flimkien ma’ San Ġużepp, tieħu ħsiebu u tagħtih kull ma kien jeħtieġ bħala
bniedem.
Iktar ma Marija fehemet ir-rieda ta’ Alla għal Ġesù, iktar riedet tingħaqad miegħu fit-twettiq
tagħha, iktar riedet tinkoraġġih biex iwettaqha sal-aħħar. L-okkażjoni tat-Tieġ ta’ Kana meta
Marija daret fuq Ġesù sabiex jgħin lill-għarajjes li kien naqashom l-inbid nistgħu nifhmuha
bħala l-karba ta’ Bint Sijon biex il-Mulej juri wiċċu u jibda l-ħidma ta’ salvazzjoni għall-
poplu. Nimmaġina lil Marija titlob is-Salm 80 u titniehed quddiem il-Mulej, kif kienu
jagħmlu l-erwieħ qaddisa ta’ dak iż-żmien: “Qajjem il-qawwa tiegħek, u ejja ħa ssalvana.
Reġġagħna għal li konna, Alla ta’ l-eżerċti; itfa’ fuqna d-dija ta’ wiċċek, u nkunu salvi” (3-4).
Marija kienet imnissla mingħajr it-tebgħa tad-dnub tan-nisel u, tul ħajjitha kollha, żammet
qalbha dejjem miftuħa għall-grazzja ta’ Alla. Hi kellha qalbha kollha sabiħa, kollha safja,
mingħajr ebda tebgħa. Għalhekk, bħal ma jiġri, kienet ħafna sensittiva għat-toqol tad-dnub
tal-bniedem. Kienet titnikket ħafna meta tara lill-bniedem jagħlaq qalbu għall-grazzja ta’
Alla. Aħsbu ftit kemm kienet tingħafas il-qalb ta’ Marija meta tara n-nies iwarrbu lil Binha,
iżebilħuh. Min jaf in-niket kbir meta bdiet tisma’ lill-istess kapijiet tal-poplu tagħha
jippjanaw biex jeqirdu lil Ġesù. Hi, li kienet ħaġa waħda mal-pjan ta’ Alla, kienet tissielet
mal-fatt li l-bnedmin ma kellhomx qalbhom miftuħa għal dan il-pjan: kif jista’ jkun jaraw
daqstant imħabba, ħniena, maħfra u jibqgħu qalbhom magħluqa? kif jista’ jkun jaraw tant
qawwa ta’ Alla fil-mirakli u xorta jibqgħu ma jemmnux?

2. Bil-mod il-mod Marija fehmet li biex id-dnub jintrebaħ kellu bżonn att kbir tal-imħabba ta’
Alla. Forsi qatt ma immaġinat fejn dan l-att kien se jwassal lil Binha Ġesù imma mxiet
miegħu pass pass, b’fedeltà tassew tal-għaġeb. U hemm hi fit-triq tal-passjoni, tara lil Binha,
kollu mbiċċer, mgħobbi t-toqol tas-Salib, ħa jaqa’ u ma jaqax ... u hi ... qalbha maqsuma,
tagħmillu l-kuraġġ, b’għajnejha tħeggu biex jibqa’ miexi ’l quddiem, biex jibqa’ jingħata sal-
aħħar. U narawha tibqa’ miexja miegħu, tiela’ l-għolja ta’ Ġerusalemm li twassal għal
Golgota u hemmhekk tara lil Ġesù, Bin l-Għoli, jinxteħet mal-art, il-libsa kollha mtebba’
demm li kellu mwaħħla ma’ ġismu mċarrta
minn miegħu u l-ġrieħi jerġgħu jinfetħu u
jibdew inixxu mill-ġdid il-ftit demm li kien
fadal f’ġismu. Imbagħad tisma’ id-daqqiet
tal-martell kbir fuq l-imsiemer u dawn
itaqqbu l-idejn u r-riġlejn qaddisa ta’ dan
il-ġisem qaddis. Xi tbatija għaddiet minnha
Marija! Imma baqgħet hemm, magħquda
ma’ Binha. Baqgħet hemm tħobb ... lil
Binha imma wkoll lill-bnedmin kollha li
permezz ta’ din it-tbatija ta’ Binha kienu
qed jinfdew. Min jaf x’kien qed jiġri fil-
qalb ta’ din l-Omm imbierka!
Kemm tbatija f’qalb muġugħa,
liema dwejjaq li jifnuha
ħasset l-Omm imbierka!
X’weġgħa ġarrbet u x’kefrija
meta ratu fit-tbatija
l-Omm lil Binha, Alla!
Marija, il-kreatura l-iktar sabiħa u l-iktar
safja, riedet tkun ma’ Ġesù f’din is-siegħa l-iktar mudlama tal-umanità: il-bniedem li jiċħad
lil Alla; il-bniedem li jiddieħak b’Alla; il-bniedem li joqtol lil Alla. U Alla, f’Ġesù jibqa’
jingħata fis-silenzju, qisu m’għandux ħila jirbaħ dik il-kefrija u dik il-krudeltà kollha. Marija
tibqa’ hemm, mgħannqa ma’ dan is-Salib, flimkien mad-dixxiplu l-maħbub, u xi nisa oħra: l-
uniċi rappreżentanti tal-umanità li jibqgħu fidili, li jibqgħu miftuħa għad-don tal-imħabba ta’
Alla. Hi temmen, fuq kollox, li minn din id-dalma kbira li waqgħet fuq l-art, Alla kapaċi
joħroġ dawl li jgħamex; minn dan il-mument ta’ disperazzjoni, Alla kapaċi joħroġ tama li
tiżboq kull tama. Marija tibqa’ temmen li, anke f’dan il-mument ta’ abbandun – anzi
speċjalment f’dan il-mument – Alla jibqa’ fidil, Alla jibqa’ preżenti: Immanuel – Alla
magħna; Ġesù – Alla li jsalva lill-poplu tiegħu minn dnubiethom. Huma l-ismijiet li juruna
min hu tassew Ġesù mhux biss fl-istorja imma wkoll, u fuq kollox, fil-ħajja tagħna.
U f’dik id-dalma u l-abbandun, tibqa’ tispikka l-imħabba sal-aħħar ta’ dan Alla li jagħmel lilu
nnifsu debboli għalina. F’ħin minnhom, lejn l-aħħar ta’ ħajtu fuq l-art, Ġesù jdur fuq ommu u
jgħidilha: “Mara, hawn hu ibnek”. U jdur lejn id-dixxiplu l-maħbub u jgħidlu: “Hawn hi
ommok” (Ġw 19, 26-27). Minn dak il-ħin aħna lkoll, li bħad-dixxiplu l-maħbub nippruvaw
nimxu wara l-Imgħallem Imsallab tagħna, insiru wlied Marija. Din l-omm tal-qalb
immakulata u safja ddaħħalna f’qabha, f’dak li hu tagħha biex tgħinna nitwaħħdu dejjem
iżjed ma’ dan Binha li jgħallimna l-Ikbar Imħabba.

3. Huwa tassew sinifikattiv li din l-għotja sseħħ proprju fil-mument tal-ikbar dlam, fejn l-
għajnejn ma jarawx u fejn il-moħħ ma jifhimx, jekk ma nħarsux bl-għajnejn tal-fidi u nħallu
l-Ispirtu jdaħħalna fil-misteri ta’ Alla. Hu tasseew sinifikattiv għaliex huwa proprju fil-
mumenti ta’ dlam, fil-mumenti tal-ikbar tbatija, li tiġina l-isfida l-kbira tal-fidi. Fejn int,
Mulej? Għaliex tlaqtni waħdi meta l-iktar kelli bżonnok, Mulej? Qatt ma ħarġu, forsi, minn
fommna dawn il-mistoqsijiet?
U f’dawn il-mumenti, Marija taħt is-Salib ta’ Binha, iddaħħalna taħt il-mant tagħha, u bl-
imħabba tagħha ta’ omm li tieħu ħsiebna u tifhimna, tkellimna bil-kwiet u tgħidilna li Alla
qiegħed hemm iħobbna, għalkemm aħna mhux qed narawh u mhux qed inħossuh. Hi tgħinna
nittamaw fejn naħslu nibdew naqtgħu qalbna. Tgħinna nibdew naraw xaqq ta’ dawl, fejn
inħossuna mdawwra minn kullimkien bid-dlam u mtaqqla bit-toqol.
Jiġri hekk fit-toqol tal-ħajja, meta nitilfu lil xi
ħadd tassew għażiz. Jiġri hekk f’mumenti ta’
sfida kbira għax inħossu kollox jaqa’ fuqna.
Jiġri hekk meta nibdew naqtgħu qalbna anke
minħabba d-dnub għax inħossuna dgħajfin
wisq biex nibqgħu fidili. Jiġri hekk ukoll
f’mumenti meta naraw li xi ħaġa hija
impossibbli, ma nistgħux nilħquha. F’dawn il-
mumenti kollha, Marija tgħidilna dak li
semgħet lill-Anġlu Gabrijel jgħidilha fil-
mument tat-tħabbira: “Għal Alla ma hemm
xejn li ma jistax isir” (Lq 1,37).
Il-preżenza ta’ Marija magħna tgħinna naraw fid-dlam. Il-preżenza tagħha tikkunslana u
ssostnina meta aħna dgħajfin. Il-preżenza tagħha tfakkarna fis-sejħa ta’ Binha meta aħna
ninsewh u minflok nimxu warajh, nibdew mexjin wara l-ħsibjiet u x-xewqat tagħna.
Għalhekk, nitolbuha b’qalbna kollha lil Marija, żommna f’qalbek l-iżjed safja, għaliex
magħqudin miegħek u mgħejjuna minnek, dak kollu li Alla jitlob minna jsir kollu possibbli.
Sejħa ta’ San Bernard
Fil-perikli, fid-dubji, fid-diffikultajiet, aħseb f’Marija, sejjaħ lil Marija. Tħallix li isimha jitlaq
minn fuq xufftejk, tħalli qatt li jitlaq minn qalbek. U biex inti b’mod iżjed żgur tkun tista’
taqla’ l-għajnuna tat-talb tagħha, tinsiex timxi fuq il-passi tagħha. Biha bħala gwida, qatt ma
titlef it-triq; meta ssejjaħ lilha, qatt ma int se taqta’ qalbek; sakemm hi tkun f’moħħok,
m’intix se tkun ingannat; sakemm hi żżommlok idek, ma tistax taqa’; taħt il-ħarsien tagħha,
m’għandikx minn x’hiex tibża’; jekk hi timxi quddiemek, ma tgħejjiex; jekk hi tgħinek, inti
tilħaq l-għan tiegħek.
Hom. II super “Missus Est”, 17 (Migne 183,70b-71a).