8. Applied Econometrics with EViews --- 8
Ñaàu tieân, haõy môû workfile naøy, sau ñoù nhaáp Genr vaø ñaùnh maùy X = NA; ñoäng taùc naøy taïo
ra moät bieán coù teân X nhöng taát caû caùc giaù trò cuûa noù ñeàu khoâng coù . Môû chuoãi X . Baây giôø
nhaáp Edit+/- . Luùc naøy, Anh/Chò haõy boâi ñen vaø copy döõ lieäu cho X töø nguoàn cuûa noù, sau ñoù
nhaáp vaøo oâ ñaàu tieân cuûa chuoãi X treân EViews vaø nhaáp Edit/Paste Döõ lieäu naøy rôi vaøo vò trí
vaø Anh/Chò hoaøn taát thao taùc naøy baèng caùch taét maõ edit (nhaáp Edit+/-).
Naïp döõ lieäu qua baøn phím
Phöông phaùp naøy ñôn giaûn nhöng phieàn phöùc; neáu vieäc naïp döõ lieäu caàn ñöôïc thöïc hieän baèng
tay thì ngöôøi ta thích laøm baèng caùch söû duïng moät chöông trình baûng tính (nhö laø Excel), sau ñoù
nhaäp vaøo EViews.
Bieán ñoåi caùc ñoái töôïng trong moät Workfile
Löïa choïn caùc ñoái töôïng töø moät Workfile
Nhaáp File/Open/Workfile sau ñoù nhaáp ñuùp vaøo cons_inc.wf1.
Vôùi muïc ñích löïa choïn moät ñoái töôïng (hoaëc nhieàu ñoái töôïng) ñeå laøm vieäc, Anh/Chò haõy boâi
ñen chuùng. Neáu Anh/Chò muoán boâi ñen nhieàu ñoái töôïng, thì haõy giöõ phím Ctrl vaø nhaáp vaøo
moãi muïc , hoaëc keùo con troû qua caùc muïc maø baïn muoán boâi ñen. Haõy boâi ñen cons vaø inc.
Nhaáp ñuùp vaøo moät trong caùc muïc ñaõ boâi ñen (hoaëc nhaáp chuoät phaûi), choïn Open Group, vaø
sau ñoù caû hai muïc ñeàu hieän treân baûng tính. Nhaáp name vaø teân ñaët teân cho nhoùm cons_inc;
ñoùng baûng tính laïi.
Nhaáp vaøo nhoùm cons_inc; baây giôø noù ñaõ ñöôïc boâi ñen. Nhaán ñuùp vaøo noù, vaø noù môû ra thaønh
daïng baûng tính.
9. Applied Econometrics with EViews --- 9
Xem vaø bieân taäp caùc haïng muïc vaøo Workfile
Kieåm tra chuoãi cons vaø inc. Haõy söû duïng caùc phím ←↑→↓ ñeå di chuyeån treân baûng tính.
Nhaán View/Graph/Line treân menu cuûa nhoùm. Cons vaø inc coù caùc xu höôùng töông töï nhau,
nhöng inc coù moät ñieåm dò bieät vaøo naêm 1968. Kieåm tra döõ lieäu goác cho thaáy raèng soá lieäu ñöa
vaøo cho inc trong naêm 1968 caàn phaûi laø 3466.1 thay cho 346.61
Chuùng ta seõ thay ñoåi döõ lieäu naøy. EViews caäp nhaät naêng ñoäng caùc ñoà thò vaø baûng tính cho phuø
hôïp vôùi caùc thay ñoåi trong döõ lieäu. Neáu chuùng ta muoán baûo löu ñoà thò naøy nhö moät ghi nhaän
cho döõ lieäu goác, thì chuùng ta coù theå nhaáp vaøo phím Freeze, sau ñoù ñaët cho ñoà thò naøy teân
goïi : Graph_1 (hay baát cöù teân naøo baïn muoán). Löu yù raèng khi chuùng ta Freeze (ñoùng baêng)
ñoà thò naøy, caùc löïa choïn trong menu môùi seõ saün saøng. Chuùng ta seõ trôû laïi vôùi chuùng sau. Ñoùng
ñoà thò coù teân Graph_1. Khi Anh/Chò Freeze moät baûng tính, noù ñöôïc löu giöõ nhö laø moät
baûng.
Baây giôø, treân ñoà thò chöa coù teân haõøy nhaáp View/Spreadsheet. Nhaán Edit+/- ñeå baät chöùc naêng
bieân taäp.
Nhaáp vaøo 346.61 vaø ñaùnh maùy giaù trò chính xaùc : 3466.1.
Nhaán Edit+/- ñeå taét chöùc naêng bieân taäp.
Baây giôø haõy bieåu dieãn ñoà thò naøy moät laàn nöõa; haõy so saùnh noù vôùi ñoà thò Graph_1. Nhìn vaøo
ñoà thò laø moät caùch toát ñeå phaùt hieän caùc sai soùt.
Anh/Chò coù theå nhaán ñuùp vaøo ñoà thò naøy ñeå bieán ñoåi caùc löïa choïn khi veõ ñoà thò; chuùng ta seõ söû
duïng ñaëc ñieåm naøy sau .
Anh/Chò cuõng coù theå ñaõ nhaän thaáy raèng khoâng coù soá lieäu cho cons trong naêm 1997. Pheùp
kieåm tra döõ lieäu goác cho thaáy soá lieäu ñoái vôùi naêm 1982 ñaõ bò boû qua vaø caàn phaûi ñöa theâm
vaøo.
Ñoùng nhoùm naøy laïi, sau ñoù chæ môû cons thaønh moät baûng tính. Nhaáp InsDel, nhaáp 1959, vaø
thay ñoåi noù thaønh 1982, sau ñoù nhaán OK. EViews ñaõ ñònh vò N/A trong oâ daønh cho naêm
1982 vaø ñaõ ñaåy taát caû moïi quan saùt coøn laïi xuoáng döôùi.
10. Applied Econometrics with EViews --- 10
Baây giôø nhaán Edit+/- ñeå chuyeån sang chöùc naêng bieân taäp.
Nhaán vaøo N/A
Ñaùnh maùy 3275.5
Nhaán Edit+/- ñeå chuyeån khoûi chöùc naêng bieân taäp.
Ñoùng nhoùm naøy laïi .
Baây giôø haõy nhaán ñuùp vaøo cons_inc vaø kieåm tra baûng tính. Noù cuõng ñaõ ñöôïc söûa laïi.
Baây giôø haõy kieåm tra moät soá daïng khaùc:
Nhaáp View/Multiple Graphs/Line
Nhaâp View/Descriptive Statistics/Common Sample
Nhaáp View/Correlations
Nhaáp View/Label
Neáu maùy vi tính cuûa Anh/Chò ñaõ ñöôïc keát noái vôùi moät maùy in, thì Anh/Chò coù theå in moãi moät
trong nhöõng daïng naøy baèêng caùch nhaáp vaøo Print.
Baây giôø haõy trôû laïi View/Spreadsheet. Haõy vaøo menu chính vaø nhaáp vaøo Quick/Graph daønh
cho moät tieän ích veõ ñoà thò linh ñoäâng hôn.
Moät cöûa soå môû ra yeâu caàu Anh/Chò xaùc ñònh chuoãi hoaëc caùc nhoùm; noù chæ ra cons_inc;
Anh/Chò caàn ñaùnh maùy cons inc vaø nhaán OK. Moät cöûa soå môû ra cho pheùp Anh/Chò löïa choïn
nhieàu phöông aùn veõ ñoà thò khaùc nhau. Nhaán vaøo phím ? phía döôùi Graph Type, choïn Scatter
Diagram, vaø nhaán OK. Bieán maø Anh/Chò lieät keâ ñaàu tieân ñöôïc veõ treân truïc hoaønh. Haõy löu
yù tôùi söï ña daïng cuûa caùc löïa choïn trong menu.
Nhaáp Add Text vaø ñaùnh maùy
Aggregate Consumption and Income
1959 - 1997
vaøo khoaûng troáng ñaõ cho. Nhaán OK. Baây giôø, nhaáp Name vaø nhaáp OK daønh cho
GRAPH1; GRAPH1 ñöôïc boå sung vaøo workfile cuûa Anh/Chò.
11. Applied Econometrics with EViews --- 11
Nhaáp Objects/Freeze Output vaø ñaët cho ñoà thò teân Graph_2. Baây giôø workfile cuûa Anh/Chò
chöùa hai ñoà thò laâu daøi: Graph_1 (phaûn aùnh döõ lieäu goác) vaø Graph_2 phaûn aùnh caùc hieäu
chænh.
Baây giôø nhaán File/Save vaø ñoùng workfile naøy.
Löïa choïn caùc taäp maãu
Chuùng ta thöôøng muoán taäp trung phaân tích vaøo moät taäp maãu cuûa döõ lieäu. EViews cho pheùp
chuùng ta laøm ñieàu naøy theo hai caùch: baèng caùch xaùc ñònh khoaûng maãu maø chuùng ta moán xem
xeùt, hoaëc laø baèng caùch xaùc ñònh caùc quan saùt thoaû maõn moät ñieàu kieän logic (if) naøo ñoù. Neáu
chuùng ta söû duïng caû hai phöông phaùp, thì maãu keát quaû laø giao cuûa caùc maãu ñöôïc taïo ra bôûi hai
phöông phaùp naøy.
Nhaáp File/Open/Workfile sau ñoù nhaáp ñuùp vaøo cons_inc.wf1.
Nhaáp nuùt Sample trong baûng tính vaø ñaùnh maùy moät maãu môùi: 1965 1985.
Môû cons_inc thaønh baûng tính, sau ñoù nhaáp View/Graph/Line. Haõy so saùnh ñoà thò naøy vôùi ñoà
thò coù teân Graph_2 .
Ñoùng ñoà thò naøy vaø nhaáp Sample treân menu cuûa workfile vaø khoâi phuïc toaøn boä maãu 1959
1997.
Chuùng ta cuõng coù theå muoán xaùc ñònh caùc quan saùt thoûa maõn moät tieâu chí naøo ñoù. Ví duï, chuùng
ta coù theå muoán löïa choïn taäp hôïp döõ lieäu con trong ñoù cons lôùn hôn 3000. Trong tröôøng hôïp
naøy, chuùng ta nhaáp Sample treân menu cuûa workfile naøy; sau ñoù trong cöûa soå coù teân If
condition ñaùnh maùy cons > 3000 vaø nhaáp OK.
Baây giôø haõy kieåm tra cöûa soå tình traïng cuûa workfile, daïng cuûa baûng tình daønh cho cons_inc,
vaø ñoà thò daïng ñöôøng cuûa cons vaø inc.
12. Applied Econometrics with EViews --- 12
Môû roäng Workfile
Haõy töôûng töôïng raèng chuùng ta mong muoán nhaän ñöôïc döõ lieäu boå sung cuûa 3 naêm cho
workfile naøy. Chuùng ta coù theå môû roäng workfile naøy vôùi muïc ñích boå sung theâm döõ lieäu naøy.
Nhaáp Proc/Change Workfile Range vaø ñaùnh maùy moät End Date (döõ lieäu cuoái) môùi. Baây
giôø Anh/Chò coù theå bieân taäp baûng tính naøy ñeå boå sung theâm döõ lieäu môùi.
Copy vaø daùn döõ lieäu môùi
Haõy töôûng töôïng raèng chuùng ta coù ñöôïc moät taäp tin Excel coù teân Cons_Inc.xls bao goàm döõ
lieäu töø 1959 - 2000.
Haõy môû taäp tin naøy, boâi ñen döõ lieäu daønh cho naêm 1998, 1999, vaø 2000, sau ñoù nhaáp Ctrl -C,
sau ñoù môû chöùc naêng bieân taäp trong EViews, ñaët con troû vaøo oâ treân cuøng beân traùi cuûa döõ lieäu
MÔÙI, sau ñoù daùn (Ctrl-V).
Döõ lieäu môùi naøy nhaûy vaøo caùc oâ mong muoán.
Löu yù raèng caùc coät phaûi ôû trong thöù töï chính xaùc.
Taïo caùc bieán môùi, caùc ñoä treã, caùc sai phaân vaø caùc bieán giaû
Taïo caùc bieán môùi
Neáu chuùng ta muoán taïo ra bieán môùi laø moät haøm soá cuûa caùc bieán hieän höõu, thì chuùng ta söû duïng
chöùc naêng Genr treân Eviews. Ví duï, ñeå taïo ra Y nhö moät logarit töï nhieân cuûa x chuùng ta
seõ nhaáp vaøo Genr treân menu cuûa workfile, sau ñoù ñaùnh maùy Y = log(x). EViews coù moät soá
lôùn caùc chöùc naêng maø Anh/Chò coù theå khaùm phaù döôùi ñòa chæ Help/Function Reference.
Löu yù raèng Anh/Chò khoâng baét buoäc phaûi taïo ra caùc bieán maø Anh/Chò ñònh söû duïng trong moät
13. Applied Econometrics with EViews --- 13
pheùp hoài qui (hoaëc qui trình khaùc); bieåu thöùc coù theå ñöôïc ñöa tröïc tieáp vaøo phaàn xaùc ñònh
phöông trình hoài qui. Ñaëc tính naøy giuùp ta giöõ laïi moät workfile nhoû beù. Chuùng ta seõ sôùm minh
hoïa ñieàu naøy.
Giaû söû chuùng ta quan taâm tôùi tæ leä nhaân coâng/voán ñoái vôùi 27 haõng taïo thaønh taäp hôïp döõ lieäu caùc
loaïi kim sô caáp.
Haõy môû pm.wf1
Nhaáp Genr vaø ñaùnh maùy L_K_Ratio = L / K
Nhaáp ñuùp vaøo L_K_RATIO vaø choïn View / Descriptive Statistics / Histogram and Stats.
Ñieàu naøy cho thaáy chuùng ta coù theå kieåm tra phaân boá xaùc suaát cuûa moät bieán ñôn nhö theá naøo;
cöûa soå naøy seõ raát höuõ ích khi chuùng ta xem xeùt caùc phaàn dö hoài qui .
Taïo caùc ñoä treã , caùc sai phaân vaø caùc xu höôùng
Trong nhieàu öùng duïng chuoãi thôøi gian chuùng ta ñaõ söû duïng caùc bieán coù ñoä treã, caùc sai phaân thöù
nhaát (vaø daøi hôn), caùc bieán giaû coù tính muøa vuï (hoaëc theo thaùng ), vaø caùc xu höôùng thôøi gian .
EViews coù caùc leänh raát deã ñeå taïo ra chuoãi theo yù muoán.
Workfile L:SubjectsApplied Econometrics July 2002EViewstsdata.wf1 coù chöùa döõ
lieäu veà giaù cuaû moät soá maët haøng noâng saûn cuûa Vieät Nam.
Quan saùt ñaàu tieân laø 1990:01 vaø quan saùt cuoái cuøng laø 1999:12.
Giaù trò coù ñoä treã cuûa toâm coù theå ñöôïc taïo ra baèng caùch nhaáp Genr, sau ñoù ñaùnh maùy vaøo
phöông trình:
LAGSHRIMP = SHRIMP(-1)
Taát nhieân, Anh/Chò coù theå ñaët cho bieán naøy baát cöù teân naøo maø Anh/Chò thích ; Toâi ñaõ choïn
moät teân goïi gôïi cho toâi nhôù tôùi ñònh nghóa cuûa bieán naøy.
Ñeå taïo ra sai phaân thöù nhaát cuûa giaù toâm, haõy nhaáp Genr, vaø ñöa vaøo :
14. Applied Econometrics with EViews --- 14
DIF1SHRIMP = D(SHRIMP)
Hoaëc laø
DIF1SHRIMP = SHRIMP - SHRIMP(-1)
Boâi ñen SHRIMP, LAGSHRIMP vaøø DIF1SHRIMP vaø kieåm tra daïng baûng tính cuûa chuùng;
raát deã thaáy caùc moái töông quan giöõa chuùng.
Caùc ñoä treã daøi hôn coù ñoä daøi j coù theå ñöôïc taïo ra baèng caùch söû duïng SHRIMP(-j) vaø caùc sai
phaân coù chieàu daøi j coù theå ñöôïc taïo ra baèng caùch söû duïng
DjSHRIMP = SHRIMP - SHRIMP(-j).
Caùc sai phaân baäc cao hôn (nhö ngöôïc vôùi loaïi daøi hôn) ñöôïc taïo ra bôûi toaùn töû sai phaân
D(SHRIMP, j). Ví duï neáu j = 2, thì toaùn töû naøy seõ taïo ra sai phaân cuûa caùc sai phaân baäc nhaát.
D(SHRIMP,2) = [SHRIMP - SHRIMP(-1)] - [SHRIMP(-1) - SHRIMP(-2)]
Kieåm tra chi tieát theâm treân Help Menu cuûa EViews. Nhaán
Help / EViews Help Topics / Index
Sau ñoù ñaùnh vaøo Expressions. Khi chöõ Expessions ñöôïc boâi ñen, nhaán Display vaø ñoïc caùc chæ
daãn hieän ra.
EViews coù moät soá chöùc naêng ñaëc bieät ñeå taïo ra caùc bieán giaû coù tính muøa vuï vaø caùc xu höôùng
thôøi gian. Nhaán Genr treân menu cuûa workfile, sau ñoù ñaùnh maùy phöông trình
M2 = @month(2)
Vieäc naøy taïo ra moät bieán giaû theo thaùng coù giaù trò laø 1 ñoái vôùi thaùng thöù hai cuûa moãi naêm vaø
giaù trò 0 ñoái vôùi caùc thaùng khaùc.
Taïo M3, M4, M5 vaø M6 baèng caùch söû duïng cuøng phöông phaùp y nhö vaäy, sau ñoù nhaáp
15. Applied Econometrics with EViews --- 15
Genr treân menu cuûa workfile, sau ñoù ñöa vaøo phöông trình
TT = @trend(1989:12)
Vieäc naøy taïo ra moät xu höôùng thôøi gian coù giaù trò laø 1 trong thaùng ñaàu cuûa naêm 1990 vaø taêng
theâm 1 sau moãi quí. Khi Anh/Chò söû duïng toaùn töû @trend(p) , tham soá p chæ ra giai ñoaïn maø
ñoái vôùi noù giaù trò cuûa bieán xu höôùng baèng zero.
Haõy boâi ñen M2, M3, M4, M5, M6 vaø TT, roài kieåm tra daïng baûng tính cuûa nhoùm naøy.
Caùc bieán giaû
Caùc bieán giaû ñöôïc söû duïng ñeå ñaïi dieän cho söï coù maët hoaëc laø vaéng maët cuûa caùc thuoäc tính ñònh
löôïng. Trong phaàn tieáp theo, chuùng ta söû duïng moät bieán giaû ñeå xaùc ñònh caùc quan saùt maø ñoái
vôùi giaù gaïo neáp (sticky rice) giaûm so vôùi giaù trò tröôùc ñoù cuûa noù.
Môû daïng ñoà thò cuûa stickyrice. Chuùng ta muoán xem xeùt kyõ hôn giaù gaïo neáp giaûm ôû ñaâu.
Nhaáp Sample treân menu ñoà thò (graph menu).
Ñaùnh maùy moät maãu môùi 1997:01 1998:01
Bieåu dieãn daïng ñoà thò naøy moät laàn nöõa.
Ñoùng ñoà thò naøy vaø nhaáp Sample treân menu cuûa workfile vaø khoâi phuïc toaøn boä maãu 1990:01
1999:12.
Nhaáp Genr , sau ñoù ñaùnh maùy phöông trình :
DUM = STICKYRICE < STICKYRICE(-1)
Vieäc naøy taïo ra moät bieán coù giaù trò baèng 1 khi giaù gaïo neáp giai ñoaïn hieän taïi nhoû hôn giaù cuûa
giai ñoaïn tröôùc ñoùù, vaø zero neáu khaùc ñi.
16. Applied Econometrics with EViews --- 16
Öôùc löôïng pheùp hoài qui ñôn bieán treân döõ lieäu cheùo
Haøm saûn xuaát
Trong phaàn naøy chuùng ta seõ xem xeùt keát quaû cuûa moät haøm saûn xuaát ñôn bieán ñöôïc öôùc löôïng
baèng caùch söû duïng taäp hôïp döõ lieäu caùc kim loaïi sô caáp. Hieän thôøi chuùng ta traùnh pheùp hoài qui
chuoãi thôøi gian, vì caùc hoài qui chuoãi thôøi gian ñoøi hoûi vieäc kieåm ñònh thöïc tieãn ñoái vôùi giaû
thuyeát veà tính döøng, laø ñieàu maø chuùng ta coøn chöa saün saøng.
Chuùng ta haõy vieát moät haøm saûn xuaát nhö sau, trong ñoù saûn löôïng laø moät haøm soá cuûa nhaân coâng
vaø voán: .)K,L(fq =
Moät daïng phoå bieán cuûa haøm f naøy coù teân laø haøm saûn xuaát Cobb-Douglas:
ln(q) ln(K))Lln( 321 β+β+β=
Giaû thuyeát veà lôïi theá kinh teá khoâng ñoåi theo qui moâ (CRS) haøm yù raèng , noù cho
pheùp ta thay vaø vieát laïi phöông trình naøy nhö sau :
132 =+ ββ
23 -1 β=β
)K/Lln()K/ln(q 21 β+β=
Noùi caùch khaùc, log(tæ leä saûn löôïng /voán ) laø moät haøm tuyeán tính cuûa log (tæ leä nhaân coâng/voán)
.
Ñeå hoaøn taát phaàn xaùc ñònh veà maët kinh teá löôïng cho moâ hình naøy, chuùng ta ñaët moät chæ soá cho
caùc quan saùt, vaø chuùng ta boå sung theâm soá haïng nhieãu ngaãu nhieân, ε . Chuùng ta giaû ñònh raèng
thoaû maõn caùc giaû ñònh chuaån coå ñieån.ε
Moâ hình kinh teá löôïng naøy laø :
ln(q iii21ii )K/Lln()K/ ε+β+β=
Vôùi caùc ñònh nghóa Y = ln(q / K) vaø X = ln(L / K) chuùng ta coù theå vieát moâ hình naøy nhö
trong saùch giaùo khoa :
Y .ii21i X ε+β+β=
17. Applied Econometrics with EViews --- 17
Döõ lieäu cuûa chuùng ta veà ngaønh coâng nghieäp kim loaïi sô caáp bao goàm moät soá ño saûn löôïng (giaù
trò gia taêng), moät soá ño nhaäp löôïng nhaân coâng, vaø moät soá ño nhaäp löôïng voán.
Haõy khôûi ñoäng EViews vaø môû workfile caùc kim loaïi sô caáp pm.wf1.
Haõy taïo ra caùc bieán môùi baèng caùch söû duïng haøm GENR : Y = LOG(VA / K) vaø X =
LOG(L / K).
Haõy nhìn vaøo löôïc ñoà phaân boá ñieåm rôøi raïc cuûa X vaø Y. Boâi ñen X tröôùc roài sau ñoù laø Y, sau
ñoù nhaáp ñuùp vaøo vuøng ñaõ boâi xanh. Treân baûng tính, nhaáp View / Graph / Scatter / Scatter
with Regression.
Keát quaû troâng nhö theá naøy:
Sau khi chieâm ngöôõng ñoà thò cuûa mình, Anh/Chò ñaõ saün saøng chaïy moät pheùp hoài qui ñôn bieán.
18. Applied Econometrics with EViews --- 18
Öôùc löôïng pheùp hoài qui ñôn bieán
Nhaáp Quick / Estimate Equation. Khi oâ xaùc ñònh phöông trình (Equation Specification) môû
ra, haõy ñaùnh maùy Y C X
vaø nhaáp OK.
Keát quaû hoài qui xuaát hieän!
19. Applied Econometrics with EViews --- 19
Haõy giaûi thích töøng muïc trong baûng treân vaø lieân heä noù vôùi phaàn ghi baøi giaûng cuûa Anh/Chò.
Öôùc löôïng pheùp hoài qui boäi
Neáu haøm saûn xuaát cuûa chuùng ta khoâng coù lôïi theá kinh teá khoâng ñoåi theo qui moâ, thì raøng buoäc
khoâng hieäu löïc, vaø chuùng ta khoâng theå ñôn giaûn hoaù haøm saûn xuaát Cobb-Douglas
nhö chuùng ta ñaõ laøm ôû treân. Thay vaøo ñoù, chuùng ta coù theå vieát phaàn xaùc ñònh kinh teá löôïng
nhö sau:
132 =+ ββ
ii3i21i )ln(K)Lln()ln(q ε+β+β+β=
trong ñoù q = VA.
Vôùi muïc ñích öôùc tính phöông trình naøy, haõy nhaáp Quick / Estimate Equation vaø sau ñoù ñaùnh
20. Applied Econometrics with EViews --- 20
maùy vaøo hoäp Xaùc ñònh phöông trình (Equation Specification) nhö sau :
log(VA) C log(L) log(K)
Haõy löu yù tôùi söï khaùc bieät giöõa ñieàu chuùng ta ñaõ laøm ôû ñaây vôùi ñieàu chuùng ta ñaõ laøm trong ví
duï tröôùc. Trong ví duï tröôùc, toâi muoán söû duïng kyù hieäu ñuùng nhö caùc kyù hieäu trong baøi giaûng,
neân toâi ñaõ taïo ra caùc bieán môùi coù teân laø X vaø Y. Tuy nhieân, chuùng ta khoâng caàn phaûi laøm ñieàu
ñoù treân EViews. Vieäc naøy coù moät lôïi ñieåm lôùn. Trong keát quaû neâu ra sau ñaây, nhöõng bieán ñoåi
naøy cuûa caùc bieán ñöôïc chæ roõ !
Giaûi thích keát quaû naøy vaø lieân heä töøng con soá vôùi phaàn ghi baøi giaûng treân lôùp .
Cuoái cuøng, xeùt giaû thuyeát veà lôïi theá kinh teá khoâng ñoåi theo qui moâ. Chuùng ta coù theå phaùt bieåu
ñieàu naøy nhö laø :
H 1: 32 =β+β0
21. Applied Econometrics with EViews --- 21
Caùch toát nhaát ñeå kieåm ñònh giaû thuyeát naøy treân EViews laø thöïc hieän moät kieåm ñònh Wald. Söï
trình baøy ñôn giaûn nhaát cuûa kieåm ñònh Wald giaû ñònh raèng caùc giaû ñònh chuaån coå ñieån laø ñuùng.
Söï aùp ñaët moät raøng buoäc baét buoäc (giaû thuyeát ) leân moät pheùp hoài qui laøm taêng toång caùc bình
phöông phaàn dö (ESR). Neáu gia taêng naøy lôùn, thì chuùng ta coù theå phaùn quyeát raèng nhöõng raøng
buoäc naøy laø khoâng töông hôïp vôùi döõ lieäu, vì theá chuùng ta caàn phaûi baùc boû giaû thuyeát naøy. Caâu
hoûi ñaët ra laø moät gia taêng “lôùn” laø “lôùn” tôùi möùc naøo?
Ñeå xaây döïng kieåm ñònh Wald, haõy chaïy hai pheùp hoài qui : moät pheùp khoâng coù giôùi haïn vaø
moät pheùp coù giôùi haïn. Nhöõng pheùp naøy thu ñöôïc toång caùc bình phöông phaàn dö khoâng coù giôùi
haïn (ESRU) vaø toång caùc bình phöông phaàn dö coù giôùi haïn (ESRR). Trò thoáng keâ kieåm ñònh ñoái
vôùi kieåm ñònh Wald ñöôïc xaùc ñònh nhö sau :
( )
)k-n/(SSR
q/SSR-SSR
Fˆ
uU
UR
=
ÔÛ ñaây , q, baäc töï do cuûa töû soá , baèng soá caùc raøng buoäc . Noù coù theå ñöôïc tính nhö laø cheânh leäch
giöõa caùc baäc töï do cuûa caùc pheùp hoài qui coù giôùi haïn vaø khoâng coù giôùùi haïn. Baäc töï do cuûa maãu
soá baèng soá baäc töï do cuûa pheùp hoài qui khoâng coù giôùi haïn.
Caùc giaù trò lôùn cuûa F xaûy ra khi nhöõng raøng buoäc naøy daãn tôùi moät gia taêng lôùn trong ESR
Quy taéc quyeát ñònh laø baùc boû giaû thuyeát khoâng neáu F vöôït quaù giaù trò tôùi haïn phuø hôïp hoaëc neáu
giaù trò Prob ñoái vôùi kieåm ñònh naøy nhoû hôn möùc ñoä yù nghóa ñaõ löïa choïn tröôùc ñaây.
ˆ
Söï theå hieän naøy cho ta moät caûm nhaän tröïc giaùc naøo ñoù, nhöng treân EViews khoâng caàn thieát
phaûi chaïy hai pheùp hoài qui vôùi muïc ñích thöïc hieän kieåm ñònh Wald naøy.
Trôû laïi vôùi haøm hoài qui cuûa Anh/Chò log(Y) C log(L) log(K)
Baây giôø haõy nhaáp View / Coefficient Tests / Wald - Coefficient Restrictions. Trong hoäp
thoaïi môû ra , ñaùnh maùy nhöõng raøng buoäc baèng caùch söû duïng kyù hieäu lieân quan tôùi vieäc ñaët teân
noäi boä cho caùc heä soá trong EViews:
c(2) + c(3) = 1
Keát quaû nhö sau xuaát hieän :
