SIÊU ÂM THAI TÍCH DỊCH
- 1. 1
SIEÂU AÂM THAI TÍCH DÒCH
• SONOGRAPHY OF HYDROPS FETALIS
• TS.BS. LEÂ THÒ THU HAØ
- 2. 2
ÑAÏI CÖÔNG
• - TTD laø tình traïng tích tuï dòch ôû moâ meàm vaø
caùc khoang cô theå thai nhi.
• - 1892 Barenthine laø ngöôøi ñaàu tieân moâ taû thai
tích dòch (TTD) veà laâm saøng.
• - 1939 Levine laø ngöôøi ñaàu tieân nghó TTD laø do
trong maùu meï maãn caûm vôùi 1 khaùng nguyeân
hoàng caàu thai nhi.
• - 1940 Lansteinner vaø Weiner khaùm phaù ra raèng
chính yeáu toá Rh laø nguyeân nhaân gaây neân TTD.
• - 1943 Potter noùi ñeán 1 loaïi TTD do nguyeân
nhaân mieãn nhieãm
- 3. 3
• - TTD ñöôïc chia thaønh 2 loaïi: do nguyeân nhaân
mieãn nhieãm vaø khoâng mieãn nhieãm
• - Veà maët sieâu aâm vaø ñaïi theå: khoâng phaân bieät
ñöôïc 2 loaïi naøy
• - baèng test Coom giaùn tieáp
• - Nhôø duøng roäng raõi Ig Rh döï phoøng, taàn suaát
TTD do khoâng mieãn nhieãm/ mieãn nhieãm gia
taêng.
ÑAÏI CÖÔNG
- 4. 4
NGUYEÂN NHAÂN MIEÃN
NHIEÃM
• A.Sinh beänh lyù
• Meï Rh(-) Con Rh(+)
• Meï caûm öùng vôùi KN hoaëc thai nhi
• Meï saûn xuaát ra IgG vaø vaøo TH con ôû
TK sau
• IgG laøm hc thai nhi bò huyû
- 6. 6
NGUYEÂN NHAÂN MIEÃN NHIEÃM
Baát ñoàng nhoùm maùu meï & con
Meï caûm öùng vôùi hoàng caàu thai nhi
Gan lôùn + Toån thöông teá baøogan
Taéc ngheõn TM cöûa & TMroán
Taêng aùp TMcöûa
Phuø nhau + Baùng buïng
Haï Protein maùu
Thai tích dòch
IgG meï vaøo tuaàn hoaøn con
Hoàng caàu thai nhi bò huûy
Taïo huyeát ngoaøi tuûy
Suy tim do cung löôïng tim
Aùp löïc TT
TT mm
- 7. 7
NGUYEÂN NHAÂN MIEÃN
NHIEÃM
• B.Haäu quaû
• Neáu khoâng ñieàu trò:
• - 25 –30% beù coù laùch to, vaøng da naëng vaø coù theå
töû vong trong 24 giôø ñaàu sau sanh neáu khoâng
ñöôïc truyeàn maùu
• - 20-25% phuø toaøn thaân
• - 25% thai nhi töû vong trong baøo thai
- 8. 8
NGUYEÂN NHAÂN MIEÃN
NHIEÃM
• Ñieàu trò:
• Truyeàn maùu
– Bôm maùu vaøo oå buïng thai nhi
– Truyeàn maùu tröïc tieáp vaøo maïch maùu cuoáng
roán thai nhi
• Neáu ñieàu trò toát vaø sôùm, döï haäu tuøy thuoäc vaøo
möùc ñoä tích dòch ôû caùc moâ hay xoang cô theå.
– Tæ leä soáng ôû thai nhi khoâng coù tích dòch 100%
– Tæ leä soáng ôû thai nhi coù tích dòch 85%
- 9. 9
NGUYEÂN NHAÂN MIEÃN
NHIEÃM
• C.Höôùng xöû trí
* Caàn ñaùnh giaù thai nhi. Truyeàn maùu ñoái vôùi beù
thieáu maùu naëng
* Thôøi ñieåm truyeàn maùu: sôùm hôn thôøi ñieåm töû vong
thai kyø tröôùc
* Ño Immunoglobulin/maùu meï, neáu Ig > 4UI/ml thì
coù chæ ñònh choïc doø oái vaø ñònh löôïng
Bilirubin/nöôùc oái (böôùc soùng 450 m)
- 10. 10
CAÙC DAÁU HIEÄU THAI TÍCH
DÒCH
• 4 daáu hieäu thai nhi
• 2 daáu hieäu phaàn phuï
• 1. Baùng buïng
• Coù theå phaùt hieän ñöôïc sôùm
• : baùng buïng giaû
• Baùng buïng thaät:
– Thaáy dòch quanh TMR
– Dòch giöõa caùc quai ruoät
- 11. 11
CAÙC DAÁU HIEÄU THAI TÍCH
DÒCH
• 2. Traøn dòch maøng tim
• Sau tuaàn leã thöù 20, bình thöôøng quanh maøng
tim bao giôø cuõng coù 1 ít dòch
• Tieâu chuaån chaån ñoaùn TDMT khi 2mm
• 3. Traøn dòch maøng phoåi
• - Loàng ngöïc thai nhi khoâng bao giôø coù nöôùc,
neáu coù laø traøn dòch
- 12. 12
• 4. Phuø da vaø moâ döôùi da
• Daáu hieäu ANASARCA
• Beà daøy da > 5mm
• Laø daáu hieäu muoän cuûa TTD
CAÙC DAÁU HIEÄU THAI TÍCH
DÒCH
- 13. 13
• 5. Ña oái
• - Laø daáu hieäu sôùm gaëp trong TTD do nguyeân nhaân
Rh
• - Xaûy ra sau khi thai thieáu maùu
• - Coù khi TTD keøm thieåu oái (tieân löôïng xaáu do roái
loaïn chöùc naêng thaän)
• ña oái:
• - AFI > 20cm
• - Khoang oái lôùn nhaát > 8cm
CAÙC DAÁU HIEÄU THAI TÍCH
DÒCH
- 14. 14
• 6. Phuø baùnh nhau
• Tieâu chuaån: beà daøy baùnh nhau > 4cm
• Daáu hieäu khaùc
– Daáu hieäu kính môø (do tuï nöôùc)
– Khoâng thaáy baûn ñeäm
– Khoâng thaáy ñöôïc hình aûnh löôïn soùng ôû maët
con (thai > 30tuaàn)
CAÙC DAÁU HIEÄU THAI TÍCH
DÒCH
- 15. 15
Löu yù
• Phuø nhau keøm ña oái: Ña oái eùp laøm beà daøy
baùnh nhau moûng < 4cm
• Ñoä daøy baùnh nhau thay ñoåi theo tuoåi thai
– 30 tuaàn baùnh nhau daøy > 4cm laø baát
thöôøng
– 18 – 20 tuaàn thì keùo tieâu chuaån xuoáng
- 37. 37
NGUYEÂN NHAÂN KHOÂNG MIEÃN
NHIEÃM
• Taàn suaát: 1/1500 – 1/3500
• Chieám 3% töû vong thai nhi
• 70 – 90% thai nhi tích dòch töû vong chu sinh
- 38. 38
NGUYEÂN NHAÂN KHOÂNG MIEÃN
NHIEÃM
• SINH LYÙ BEÄNH:
• 1. Thieáu maùu traàm troïng
• 2. Roái loaïn chöùc naêng huyeát ñoäng hoïc
• 3. Giaûm Protein maùu
• 4. Loaïn saûn heä baïch huyeát
- 39. 39
NGUYEÂN NHAÂN KHOÂNG MIEÃN
NHIEÃMThieáu maùu traàm troïng
Taïo maùu ngoaøi tuûy
Gan lôùn + Toån thöông teá baøo gan
Taéc ngheõnTMcöûa & TMroán
Taêng aùp TMcöûa
Phuø nhau + Baùng buïng
Haï Protein maùu
Phuø thai
- 40. 40
NGUYEÂN NHAÂN KHOÂNG MIEÃN
NHIEÃM
• SINH LYÙ BEÄNH
• Thieáu maùu traàm troïng (Hb < 3.8g/dl)
• - Truyeàn maùu thai-meï maõn:
• - Gaây ra do xuaát huyeát nhau
• - SAÂ: vuøng gioáng nang trong nhau
• - Teá baøo maùu thai coù theå ñöôïc phaùt hieän trong tuaàn
hoaøn meï = test Kleihauer -Betke
• - AFP taêng cao
- 41. 41
NGUYEÂN NHAÂN KHOÂNG MIEÃN
NHIEÃM
• SINH LYÙ BEÄNH
• Thieáu maùu traàm troïng
• - - Thalassemia ñoàng hôïp töû:
• - Thöôøng gaëp vuøng ÑNAÙ
• - Baát thöôøng NST laën
- 42. 42
NGUYEÂN NHAÂN KHOÂNG MIEÃN
NHIEÃM
• SINH LYÙ BEÄNH
• Thieáu maùu traàm troïng
• - Thieáu men G6PD
• - Baát thöôøng NST lieân keát giôùi tính X
• - Chuû yeáu ngöôøi da ñen
• - Nöõ: Khoâng trieäu chöùng
• - Nam: taùn huyeát khi duøng Aspirine & Sulfa
- 43. 43
NGUYEÂN NHAÂN KHOÂNG MIEÃN
NHIEÃM
• SINH LYÙ BEÄNH
• Thieáu maùu traàm troïng
• - Thieáu men Pyruvate kinase
– Thieáu maùu vaø phuø thai
• - Nhieãm truøng baøo thai (TCN II)
– Thieáu maùu vaø phuø thai
• - Leukemia baåm sinh
• - Hoäi chöùng truyeàn maùu cho nhau (Song thai)
- 44. 44
NGUYEÂN NHAÂN KHOÂNG MIEÃN
NHIEÃM
• SINH LYÙ BEÄNH
• Roái loaïn chöùc naêng huyeát ñoäng hoïc
• - Suy tim cung löôïng cao
• - Phình TM Galen
• - Dò daïng ñoäng tónh maïch
• - Teratome vôùi cung caáp maïch lôùn
• - Chorioagioma
- 45. 45
NGUYEÂN NHAÂN KHOÂNG MIEÃN
NHIEÃM
• SINH LYÙ BEÄNH
• Roái loaïn chöùc naêng huyeát ñoäng hoïc
• - Suy tim cung löôïng thaáp
• - Baát thöôøng caáu truùc tim: giaûm saûn tim traùi, u cô tim
• - Vieâm cô tim vaø u sôïi ñaøn hoài noäi maïc thöù phaùt
• - Thaát nhòp chaäm, ñaëc bieät keøm block nhòp hoaøn toaøn
- 46. 46
NGUYEÂN NHAÂN KHOÂNG MIEÃN
NHIEÃM
• SINH LYÙ BEÄNH
• Giaûm Protein huyeát thai traàm troïng
• - Vieâm gan baåm sinh
• - Beänh thaän baåm sinh
- 47. 47
NGUYEÂN NHAÂN KHOÂNG MIEÃN
NHIEÃM
• SINH LYÙ BEÄNH
• Loaïn saûn heä baïch huyeát
• - Nang baïch huyeát vuøng coå thai nhi
• - Nang baïch huyeát vuøng naùch hoaëc trung thaát
• - Daõn baïch huyeát phoåi
• - Vôõ oáng ngöïc
- 48. 48
DÖÏ HAÄU THAI TTD KHOÂNG
DO NGUYEÂN NHAÂN MIEÃN
NHIEÃM
• Neáu keøm baát thöôøng 1 caáu truùc thì tæ leä töû vong cao
• Neáu chæ TTD ñôn thuaàn (khoâng keøm baát thöôøng caáu
truùc SAÂ, khoâng baát ñoàng nhoùm maùu meï con) thì caùc
daáu hieäu rieâng leû töï maát ñi (neân theo doõi)
• Ñaëc bieät, TTD do roái loaïn nhòp tim thai thì döï haäu raát
toát
- 49. 49
CHAÅN ÑOAÙN TTD KHOÂNG DO
NGUYEÂN NHAÂN MIEÃN NHIEÃM
ª Veà laâm saøng, khoù theå chaån ñoaùn
ª Chaån ñoaùn chuû yeáu döïa vaøo SAÂ
ª Nhöõng daáu hieäu: laø 6 daáu hieäu treân
TIEÂU CHUAÅN CHAÅN ÑOAÙN TTD
Hai tieâu chuaån:
ª Coù 2 xoang trong cô theå thai nhi tích dòch
ª Traøn dòch 1 xoang + Anasarca
- 50. 50
XAÙC ÑÒNH BAÁT THÖÔØNG
THAI NHI
• SAÂ heä thoáng xaùc ñònh nhöõng baát thöôøng veà maët
giaûi phaãu hoaëc chöùc naêng
• Ñaàu: DNT, phình TM Galen
• Tim: nhòp nhanh, giaûm saûn thaát traùi.
• Ngöïc: U trung thaát, giaûm saûn phoåi
• Thaän: thaän ña nang
• Vieâm phuùc maïc phaân su: thuûng ruoät, u xô nang
• Baùnh nhau: Chorioangioma
- 51. 51
MOÂ PHOÛNG SAÂ TTD
• - Traøn dòch 1 khoang cô theå:
• Maøng buïng hay maøng phoåi
• - Lôùp môõ döôùi da daøy (thai to)
• - Vôõ taïng gaây traøn dòch oå buïng (phaân su, baïch huyeát,
nöôùc tieåu
- 52. 52
CHAÅN ÑOAÙN TTD KHOÂNG DO
NGUYEÂN NHAÂN MIEÃN NHIEÃM
ª Choïc doø oái:
ª caáy vi khuaån, virus
ª Choïc maùu cuoáng roán:
ª Karyotype nhanh
ª Hct thai
ª khaùng theå IgM virus
ª Albumin huyeát töông
- 53. 53
XÖÛ TRÍ TTD KHOÂNG DO
NGUYEÂN NHAÂN MIEÃN NHIEÃM
ª Ña oái
ª Choïc oái ñeå giaûi aùp
ª Thieáu maùu
ª Truyeàn maùu qua cuoáng roán
ª Luôïng maùu truyeàn Hct thai
ª Naâng Hct leân 40-45%
- 54. 54
• Baát thöôøng caáu truùc tim
ª TTD keøm baát thöôøng caáu truùc tim Döï haäu xaáu
ª Roái loaïn nhòp tim thai
ª Tachycardie
ª Neáu khoâng keøm baát thöôøng caáu truùc, ta ñieàu trò
baèng Digoxin
NGUYEÂN NHAÂN KHOÂNG MIEÃN
NHIEÃM
- 55. 55
• Baát thöôøng NST (18,21)
ª Thöôøng xaûy ra ôû caùc nöôùc Phöông Taây
ª Laøm Karyotype teá baøo oái hoaëc maùu cuoáng roán
thai nhi
ª Khaûo saùt hình thaùi hoïc thai nhi
NGUYEÂN NHAÂN KHOÂNG MIEÃN
NHIEÃM