1. MATERIAREN ALDAKETAK
Materian gertatzen diren aldaketak bi motatakoak izan daitezke:
ALDAKETA FISIKOAK ALDAKETA KIMIKOAK
Aldaketa fisikoak dira materiaren konposizioa
aldatzen ez dutenak.
Adibidez: ura izozten denean, ura izaten
jarraitzen du, nahiz eta egoera ezberdina den.
Aldaketa kimikoak konposizioa aldatzen
dutenak dira.
Adibidez: egunkari bat txiskeroarekin erretzen
badugu, ez dugu egunkaririk izango, errautsak
baizik.
Bi motatakoak izan daitezke: Beti dira itzulezinak, behin gertatu denean, ez
dago atzera bueltarik.
Itzulgarriak
Materiak aurreko
egoera
berreskuratzen badu
aldaketa eragiten ari
den ekintza bukatzen
denean.
Adibidez: Gomazko
pilota bat eskuetan
hartu eta indarra
egiten badugu,
deformatzen dugu,
baina indarra
egiteari uzten
diogunean, bere
hasierako itxura
berreskuratzen du.
Itzulezinak
Materiak aurreko itxura
berreskuratzen ez
duenean, nahiz eta
aldaketa eragiten ari den
ekintza bukatu.
Adibidez: Plastilinazko
bola bat eskuetan hartu
eta indarra egiten
badugu, deformatzen
dugu eta indarra egiteari
uzten diogunean,
deformatuta jarraitzen
du.
Hauek dira materiak izaten dituen aldaketa
fisikorik ohikoenak:
• Posizio aldaketa. Zeozer mugitzen
dugunean.
• Itxura aldaketa. Plastilinazko bola
deformatzen dugunean.
• Zatiketa. Ogia zatitzen dugunean.
• Dilatazioa edo kontrakzioa. Beroa
egiten duenean egurrezko ateak
handitzen dira eta batzuetan ixtea
kostatzen da.
Hauek dira materiak izaten dituen aldaketa
kimikorik ohikoenak:
• Oxidazioa.
• Errekuntza.
• Hartzidura.