Bağlı Veri Bulutu Üzerinde Yazılım Geliştirme

Bağlı Veri Bulutu Üzerinde
Yazılım Geliştirme

İçerik
● Gereksinim
● Bağlı veri çözümü
● Bağlı verinin sorgulanması
● Bağlı veri uygulamalarının mimarisi
● Durum çalışmaları

Bilgiyi birçok değişik kaynakta arıyoruz
Bugün: Bir pazardaymış gibi

… bazen çok fazla seçenek içinde ...

Yarın: Hazır sofra gibi
Bilgi bilgiyi yanında getirecek

Aradığımıza
bir seferde
ulaşamıyoruz

Beğenilen müzikler, takımlar
ve katılınan etkinlikler bir
sosyal ağda bulunuyor

Dağınık verilere
bir örnek

Ziyaret edilen mekanlar
ile ilgili bilgiler bir başka
sosyal ağda bulunuyor

İki ayrı veri kaynağına bölünmüş veriler

Bir mekanda yer
bildirimi yapmış
olanların sevdiği
müzikler

HTML

URI

HTTP

WWW mimarisinin
bileşenleri üzerine...

http://seagent.ege.edu.tr/resource/Oguz

Bir mekanda yer
bildirimi yapmış
olanların sevdiği
müzikler


Benimle aynı takımı
tutan aynı şehirdeki
arkadaşlarımın bu
şehirde yer bildirimi
yaptıkları mekanlar


http://seagent.ege.edu.tr/property/city

http://seagent.ege.edu.tr/resource/Izmir

http://seagent.ege.edu.tr/property/location

Benimle aynı takımı
tutan aynı şehirdeki
arkadaşlarımın bu
şehirde yer bildirimi
yaptıkları mekanlar

Tek tanımlayıcı
Tek
tanımlayıcı

Yeni veri kaynakları

Tek tanımlayıcı
Tek
tanımlayıcı

Ortak dil
Yeni veri kaynakları

İçerik
✔ Gereksinim
● Bağlı veri çözümü

Bağlı Veri Çözümü *

● Varlıkları tanımlamak için URI'ler kulanın
(yalnızca sayfalar için değil)
● HTTP URI'ler kullanın
● Evrensel olarak tekil isimler, dağıtık aidiyet
● Erişilebilmeyi sağlar
● Verdiğiniz URI'ye erişmek istendiğinde gerekli
bilgiyi RDF olarak verin
● Başka URI'lere RDF bağlantıları yapın
● Böylece ilişkili veriye ulaşılabilsin
*
http://www.w3.org/DesignIssues/LinkedData.html

http://dbpedia.org/resource/İzmir_Clock_Tower

http://dbpedia.org/ontology/location

http://dbpedia.org/resource/İzmir
http://www.itusozluk.com/image/izmir-saat-kulesi_225.jpg

http://dbpedia.org/resource/İzmir

http://dbpedia.org/ontology/leaderName

http://dbpedia.org/resource/Aziz_Kocaoğlu
http://www.itusozluk.com/image/izmir-saat-kulesi_225.jpg

Temel Kavramlar *

● Kaynaklar
● Bilgi kaynakları: Sayfalar, belgeler, resimler,
videolar, …
– Temsiller: HTML, RDF/XML, PDF, JPEG, …
● Bilgi-dışı kaynaklar: İnsanlar, ürünler, yerler,
proteinler, konferanslar, …
● HTTP URI
● Bilgi kaynakları: HTTP 200 OK
● Bilgi dışı kaynaklar: HTTP 303 See Other

*
http://linkeddatabook.com/editions/1.0/#htoc8

Bilgi Dışı Kaynakların Çözümlenmesi

http://dbpedia.org/resource/Izmir

http://dbpedia.org/data/Izmir

http://www4.wiwiss.fu-berlin.de/bizer/pub/linkeddatatutorial/deref-ont-uri-rdf.png

RDF Veri Modeli
● Varlıklar hakkındaki bilginin temsili
● RDF – Resource Description Framework
● Kaynak Tanımlama Çerçevesi
● Üçlüler
● Özne – Yüklem – Nesne
● Basit cümleler
– Oğuz | has the email address | oguz.dikenelli@ege.edu.tr
– Oğuz | is employed by | Ege University.

RDF Veri Modeli ...
RDF/XML

RDF/N3

RDF Veri Modeli ...

Başka bir kaynağa
işaret ediyor

<http://etmen.ege.edu.tr/etmen/foaf/halac/foaf.rdf#tayfun>
<http://xmlns.com/foaf/0.1/based_near>
<http://dbpedia.org/resource/İzmir>

RDF Veri Modeli ...
Diğer kaynak
çözümleniyor...

owl:sameAs geonames:311046

<http://dbpedia.org/ontology/country>
<http://dbpedia.org/resource/Turkey>

RDF Veri Modeli ...


Aynı varlığın
diğer tanımları
bağlanmış


RDF Veri Modeli ...


Gerektiğinde
çözümlemeye
devam edilerek
yeni kaynaklara
ulaşılıyor...
<http://dbpedia.org/resource/Ankara>

Bağlı Veri Yayınlama Yolları
● Statik RDF dosyaları
● Üçlü veritabanları
● İlişkisel veritabanlarının bağlı veri görünümünde
yayınlanması
● CVS, Excel, Bibtex gibi biçemler için RDF
dönüştürücüler kullanılması
● Mevcut uygulamalar ya da Web API'leri için
sarmalayıcılar gerçekleştirme

Bağlı Veri Yayınlama Yolları ...
● Seçim
● Ne kadar veri yayınlayacaksınız?
● Şu anda var olan verinizi nasıl saklıyorsunuz?
● Veriniz ne kadar sıklıkla değişiyor?
● …

RDB2RDF

İlişkisel veritabanından RDF'e eşleme

D2R Server

SPARQL to SQL
http://www4.wiwiss.fu-berlin.de/bizer/d2r-server/publishing/images/architecture.png

http://seagent.ege.edu.tr/vocabulary/Product
http://seagent.ege.edu.tr/vocabulary/name

Products Saha-İlişki
Tablo-kavram
eşlemesi ID Name eşlemesi
1 HD Television
2 Playstation
Tanımlayıcı 3 iPhone
oluşturulması 4 LCD Monitor

http://seagent.ege.edu.tr/resource/2

map:ProductClassMap a d2rq:ClassMap;
d2rq:uriPattern "http://seagent.ege.edu.tr/resource/@@Products.ID@@";
d2rq:class http://seagent.ege.edu.tr/vocabulary/Product;
.
map:ProductName a d2rq:PropertyBridge;
d2rq:belongsToClassMap map:ProductClassMap;
d2rq:property http://seagent.ege.edu.tr/vocabulary/name;
d2rq:column "Products.Name";
.

Bağlı Veri Bulutu

http://richard.cyganiak.de/2007/10/lod/

İçerik
✔ Gereksinim
✔ Bağlı veri çözümü

Bağlı Veri Sorgu Dili
● Bilinmeyen bağlantıların keşfi
● Üçlü desenleri
● Oğuz Dikenelli'nin çocuklarının isimleri nedir?
seagent:Oguz family:child ?child
?child foaf:name ?name
● Sorgu biçimleri
● SELECT
● ASK
● CONSTRUCT
● DESCRIBE

Stadyum kapasitesi 40 binden büyük olan bir
takımda oynayan ve 10 milyondan fazla nüfusu
olan bir ülkede doğmuş olan kaleciler
● Olivier Kahn is a Soccer Player Bir üçlü için 3 farklı
soru sorulabilir
● ?who is a Soccer Player
● Olivier Kahn is a ?what
● Olivier Kahn ?what Soccer Player

Bunların bir araya
getirilmesiyle daha
karmaşık sorgular
oluşturulabilir

SPARQL Uç Noktaları
SELECT * WHERE {

SERVICE <http://dbpedia.org/sparql>
{ ?dbCity dbp-owl:country dbpedia:Turkey }

SERVICE <http://linkedgeodata.org/sparql>
{ ?lgdCity owl:sameAs ?dbCity }
}

sorgu

sonuç HTTP

Birleşik sorgulama
● Dağıtık veri kümelerinin bir arada sorgulanması
● Veri Kümesi Üst-verisi
● VOID – Vocabulary of Interlinked Datasets
● VOID Kayıtçıları

İçerik
✔ Gereksinim
✔ Bağlı verinin sorgulanması

Bağlı Veri Tüketimi
● Uygulama ihtiyaçları
● Bağlı veriye erişme
– Okuma
– Sorgulama
– Arama (Sindice vb.)
● Kimlik çözümleme
● Sözlük eşleme
● Kaynak izleme
● Veri kalitesi değerlendirme

Bağlı Veri Tüketimi ...
● Uygulama mimarisinin seçimindeki etkenler
● Kullanılacak veri kaynaklarının sayısı
● Gereksinim duyulan veri tazeliği derecesi
● Kullanıcı etkileşimleri ve sorgular için gereksinim
duyulan yanıt zamanı
● Çalışma zamanında yeni veri kaynaklarının keşfinin
kapsamı

Tümleştirme Deseni

http://linkeddatabook.com/editions/1.0/images/Consumingarchitecture1_small.png

Araç Kümesi
● RDF/OWL API
● Sorgu motoru
● SPARQL Sunucusu
● RDF Saklayıcı (Üçlü/Dörtlü Saklayıcı)
● RDB2RDF Sunucusu
● RDF Dönüştürücü
● Çıkarsama Motoru
● Toplayıcı
● Kimlik Çözümleyici
● Sözlük Eşleyici
● …

İçerik
✔ Gereksinim
✔ Bağlı verinin sorgulanması
✔ Bağlı veri uygulamalarının mimarisi

Avustralya E-Devlet

Know Where
You Live
Dunny Directories

UV Rating

Farmers Market

İngiltere E-Devlet ●

●
8,400 kaynak
210 uygulama

Pitchup.com

Numberhood

UK Pharmacy
UK Roadworks

● 445,287 kaynak
ABD E-Devlet ●

●
172 kurum
1,248 resmi uygulama
● 236 vatandaş uygulaması
Fly On Time

National
Obesity
Comparison
Tool

Employement
Market
Explorer

BBC

● Programlar
● Müzikler
● 2010 Dünya Kupası

Bağlı Veri Bulutu Üzerinde Yazılım Geliştirme

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Bağlı Veri Bulutu Üzerinde Yazılım Geliştirme

Similar to Bağlı Veri Bulutu Üzerinde Yazılım Geliştirme (20)

Bağlı Veri Bulutu Üzerinde Yazılım Geliştirme