1185 2006i

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК СТАНДАРТЫ
Қазақстан Республикасының мемлекеттік техникалық реттеу жүйесі
ХИМИЯЛЫҚ ӨНІМДЕРДІҢ ҚАУІПСІЗДІК ПАСПОРТЫ
Құрамы, əзірлеу жəне қолдану тəртібі
ҚР СТ 1185-2006
Ресми басылым
Қазақстан Республикасы Индустрия жəне сауда министрлігінің
Стандарттау, метрология жəне сертификаттау жөніндегі комитеті
(Мемстандарт)
Астана
http://www.memst.kz/ru/shop/
Страница 1 из 50
РГП "Казахстанский институт стандартизации и сертификации" Электронная копия
нормативного документа

ҚР СТ 1185-2006
II
Алғысөз
1 Техникалық реттеу жəне метрология комитетінің “Қазақстан
стандарттау жəне сертификаттау институты» республикалық мемлекеттік
кəсіпорны ƏЗІРЛЕП ЕНГІЗДІ
2 Қазақстан Республикасы Индустрия жəне сауда министрлігінің
Техникалық реттеу жəне метрология комитетінің 2006жылғы 1 қыркүйектегі
№ 370 бұйрығымен БЕКІТІЛІП ҚОЛДАНЫСҚА ЕНГІЗІЛДІ
3 БІРІНШІ ТЕКСЕРУ МЕРЗІМІ 2011 жыл
ТЕКСЕРУ КЕЗЕҢДІЛІГІ 5 жыл
4 Стандарт мына халықаралық құжаттардың ережелерін жүзеге асырады:
Ғалами деңгейде келісілген химиялық заттарды (GHS) таңбалау жəне
қауіптілігін жіктеу жүйесі. Ресми басылым орыс тілінде. БҰҰ, 2003 Женева.
ISO 11014-1 «Safety Data Sheet for Chemical Products» стандарты, 1994;
Еуропалық Қоғамдастықтар Комиссиясының Ақ кітап ережелері-
«Химикаттарға қатысты болашақ саясат стратегиясы» - комиссиясымен
ұсынылған баяндама. Брюссель, 16.02.2001, СОМ (2001) 88, соңғы нұсқа.
ЕС 91/155/ЕЭС Директивалары «Химиялық өнімдер жөніндегі арнайы
ақпарат жүйесі» (түзетулермен)
ЕС 67/548/ЕЕС Директивалары «Қауіпті заттарды жіктеуге жəне
заттаңбалауға қатысты регламенттейтін жəне əкімшілік ережелер,
заңнамаларды жақындату мəселесі бойынша» (түзетулермен).
№ 170 Халықаралық еңбекті ұйымдастыру конвенциялары (ХЕҰ) жəне
Өндірісте химиялық заттарды пайдалану кезіндегі қауіпсізідік туралы № 177
(ХЕҰ) ұсыныстар, 1990; ANSI Z400.1-2003 «Material Safety Data Sheets -
Preparation.
Көрсетілген халықаралық актілерге, құжаттарға жəне стандарттарға
сəйкес талаптар мен ережелер мəтін бойынша курсивпен белгіленген.

ҚР СТ 1185-2006
III
5 Осы стандартта: «Техникалық реттеу туралы», «Қоршаған ортаны
қорғау туралы», «Еңбек қауіпсзідігі жəне қорғау туралы», «Қазақстан
Республикасында тілдер туралы», «Дəрі құралдары туралы», «Мал дəрігерлік
туралы», «Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық саулығы туралы»,
«Тамақ өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігі туралы», «Қауіпті өндірістік
объектілерде өнеркəсіптік қауіпсіздік туралы», «Қазақстан Республикасында
азаматтардың денсаулығын сақтау туралы», «Өрт қауіпсзідігі туралы»,
«Табиғи мен техногендік сипатты төтенше жағдайлар туралы»,
«Тұтынушылардың құқығын қорғау туралы», «Озон қабатын қорғау туралы»
Қазақстан Республикасы заңдарының нормалары, сонымен қатар 2004-2015
жылдарға Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздік
тұжырымдамалары жүзеге асырылды.
6 ҚР СТ 1185-2003 Өнімдер, заттар мен материалдардың қауіпсіздік
паспорты. Құрамы, əзірлеу жəне қолдану тəртібі ОРНЫНА ЕНГІЗІЛДІ
Осы стандартты Қазақстан Республикасы Индустрия жəне сауда
министрлігінің Техникалық реттеу жəне метрология комитетінің
рұқсатынсыз ресми басылым ретінде толық немесе ішінара қайталауға,
көбейтуге жəне таратуға болмайды.

ҚР СТ 1185-2006
IV
Мазмұны
1 Қолданылу саласы 1
2 Нормативтік сілтемелер 2
3 Терминдер мен анықтамалар 2
4 Жалпы ережелер 4
5 Қауіпсіздік паспортының мазмұнына қойылатын талаптар 5
6 Қауіпсіздік паспортын əзірлеу мен қолдану тəртібі 6
7 Қауіпсіздік паспортын келісу, тіркеу, басып шығару жəне
қайта басып шығару 8
А қосымшасы (ұсынылатын). Қауіпсіздік паспортының титул
парағының пішіні 9
Б қосымшасы (міндетті). Қауіпсіздік паспортының бөлімдері
мазмұнына қойылатын талаптар 10
В қосымшасы (ақпараттық). Адамның өмірі мен денсаулығына
жəне қоршаған ортаға қауіптілік тудыратын химиялық
өнімдердің түрлері 21
Қосымша (анықтамалық). Библиография 23

ҚР СТ 1185-2006
1
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК СТАНДАРТЫ
Қазақстан Республикасының мемлекеттік техникалық реттеу жүйесі
Құрамы, əзірлеу жəне қолдану тəртібі
Енгізілген күні 2007-07-01
1 Қолданылу саласы
Осы стандарт қауіптілігі физикалық жəне химиялық қасиеттерімен
немесе адамның өміріне жəне денсаулығына, қоршаған ортаға жағымсыз əсер
етуімен ескертілген химиялық өнімдердің қауіпсіздік паспортының
құрамына, оны əзірлеу, рəсімдеу, тіркеу, тарату жəне қолдану тəртібіне
(бұдан əрі - химиялық өнім, химиялық зат) қойылатын жалпы ережелер мен
талаптарды белгілейді.
Қауіпсіздік паспорты адамның өмірі мен денсаулығына, қоршаған ортаға
химиялық өнімнің өмірлік циклінің кезеңдеріндегі оның қауіпсіздігі туралы
ақпаратты таратуға арналған.
Стандарт өндірушінің меншікті мұқтаждарына немесе Қазақстан
Республикасы рыногында өткізуге арналған өндірілген жəне əкелінген
химиялық өнімдерге таратылады.
Осы стандарттың ережелерін уəкілетті мемлекеттік органдар, жеке жəне
заңды тұлғалар химиялық өнімдерді үйлестірумен, өндірумен, қолданумен
жəне оның қауіпсіздігін қадағалаумен байланысты атқаратын қызметтері
шектерінде қолдануы тиіс.
Стандарт:
- Жатып қалған күйдегі пайдалы қазбаларға (соның ішінде
байытылмаған шикізат, табиғи сулар, жыныстар, топырақ үлгілері жəне т.б);
- дайын дəрілік препараттарға;
- радиобелсенді шикізатқа, заттарға, материалдарға жəне олардың
қалдықтарына;
- ауыл шаруашылық өндірісі өнімдеріне, сонымен қатар тамақ
өнеркəсібінің дайын өнімдеріне;
- дайын парфюмерлік-косметикалық өнімдерге;
- жабық номенклатура бойынша шығарылған химиялық заттарға
(материалдарға);
Ресми басылым

ҚР СТ 1185-2006
2
- пайдалану процесінде өзінің химиялық құрамын жəне агрегаттық
жағдайын өзгертпейтін жəне адамның өміріне жəне денсаулығына,
қоршаған ортаға зиян əсер етуге бейім концентрацияларда қауіпті
химиялық заттар шығармайтын бұйымдарға таралмайды.
Қалдықтардың қауіптілік паспортын əзірлеу ГОСТ 30774 сəйкес жүзеге
асырылады, қажет болған жағдайда ол осы стандартта ескерілген
талаптармен толықтырылады.
2Нормативтік сілтемелер
Осы стандартта мынандай стандарттарға сілтемелер қолданылды:
ҚР СТ Р ГОСТ ИСО/МЭК 37 – 2004 Тұтыну тауарлары. Қолданылуы
жөнінде нұсқаулықтар. Жалпы талаптар
ҚР СТ* Ресурсты сақтау. Қалдықтармен жұмыс істеу. Өндіріс жəне
тұтыну қалдықтарымен жұмыс істеу қызметін құжаттау жəне реттеу. Негізгі
ережелер.
ГОСТ 8.417-2002 Мемлекеттік өлшем бірліктерін қамтамасыз ету
жүйесі. Шамалар бірліктері.
ГОСТ 12.1.004-91 Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Өрт
қауіпсіздігі. Жалпы талаптар.
ГОСТ 12.1.005-88 Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Жұмыс
аумағының ауасына қойылатын жалпы санитарлық-гигиеналық талаптар.
ГОСТ 12.1.007-76 Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Зиянды
заттар. Жіктеу жəне жалпы қауіпсіздік талаптары.
ГОСТ 12.1.044-89 Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Заттар
мен материалдардың өрт-жарылыс қауіптілігі. Көрсеткіштер номенклатурасы
мен оларды анықтау əдістері.
ГОСТ 19433-88 Қауіпті жүктер. Жіктеу жəне таңбалау.
ГОСТ 30774-2001 Ресурсты сақтау. Қалдықтармен жұмыс істеу.
Қалдықтардың қауіптілік паспорты. Негізгі талаптар.
3Терминдер мен анықтамалар
Осы стандартта тиісті анықтамаларымен мынадай терминдер
қолданылды:
3.1 Зиянды зат: Адам ағзасымен қатынаста болған кезде кауіпсіздік
талаптары бұзылған жағдайда жұмыс процесінде де, сондай-ақ қазіргі жəне
келешек ұрпақ өмірінің алыс мерзімінде қазіргі заманның əдістерімен
анықталатын өндірістік жарақаттар, кəсіптік аурулар немесе денсаулық
жағдайында ауытқуларды тудыратын зат.
____________
*Стандарт əзірленуде

ҚР СТ 1185-2006
3
3.2 Химиялық өнімдердің өмірлік циклі: Өнімді өндіру, пайдалану,
сақтау, тасымалдау, сату, кəдеге жарату жəне жою процестері.
3.3 Бұйым: Өндірістің барлық технологиялық сатыларынан өткен жəне
адамның қажеттілігін қанағаттандыру үшін немесе оны кейіннен өңдемей
дайындаушы-кəсіпорын шығарған түрде өндіру үшін пайдалануға жарамды
өнім.
3.4 Қауіптіліктің қысқаша сипаттамасы: Өнімнің қауіптілік санатын
жəне осы қауіптіліктің дəрежесін белгілеуге мүмкіндік туғызатын стандартты
сөйлемшелер жинағы.
3.5 Материал: Басқа материалдар мен бұйымдарды өндіруге
(дайындауға) арналған, сондай-ақ дайын өнімдерді пайдалану жəне
процестерді жүзеге асыру үшін қолданылатын химиялық заттың немесе
заттар қоспасының өнеркəсіптік қайта өңделген (өңдеген) өнімдері.
3.6 Қауіпсіздік паспорты: Химиялық өнімдердің қауіптілік
сипаттамалары жəне оның қауіпсіз қолданылуын қамтамасыз ету шаралары
туралы қажетті мəліметтері бар құжат.
3.7 Сақтандыратын таңбалау: Химиялық өнімдердің қауіпсіздігі
саласындағы нормативтік құқықтық актілер талаптарына сəйкес өнімге жəне
(немесе) орамға жазылатын химиялық өнімдердің қауіпті қасиеттері жəне
оны қолдану сатыларындағы қауіпсіздік шаралары туралы ақпарат.
3.8 Сигнал беретін сөз: Химиялық өнімдердің қауіптілік дəрежесіне
назар аудару үшін қолданылатын сөз.
3.9 Символ: Осы немесе басқа ақпаратты жинақы түрде беру
мақсатындағы графикалық элемент.
3.10 Заттар қоспасы: Екі немесе одан да көп химиялық заттардан
тұратын, бір-бірімен химиялық реакцияға түспейтін қоспа немесе ерітінді.
3.11 Уəкілетті мемлекеттік орган (органдар): Мемлекеттік саясатты
іске асыруды, химиялық өнімдердің қауіпсіздігін, олардың өмірлік циклінің
Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде белгіленген
құзыреттілігі шегінде химиялық өнімдердің қауіпсіздігі саласында Қазақстан
Республикасы заңнамасының талаптарына сəйкестігін бақылауды жүзеге
асыратын мемлекеттік орган (органдар).
3.12 Химиялық өнім: Химиялық реакцияларды (синтез, полимерлеу,
бұзылу) пайдалану арқылы табиғи ресурстардан бөлінуі жəне (немесе)
шикізат түзілуі нəтижесінде алынған, адамның өміріне жəне денсаулығына,
қоршаған ортаға зиянды əсер ететін немесе əсер ете алатын өнімдер.
3.13 Химиялық зат: Табиғатта бар немесе технологиялық операциялар
нəтижесінде алынған элемент немесе қосылыс.

ҚР СТ 1185-2006
4
4Жалпы ережелер
4.1Рынокқа химиялық өнімдерді ұсынатын жеке немесе заңды тұлға
(өндіруші, жеткізуші) тұтынушыны қауіпсіздік паспортымен қамтамасыз
етуге тиіс.
4.2 Химиялық өнімдерді бөлшектеп өткізу кезінде қауіпсіздік паспорты
талап етілмейді. Тұтынушының сұрауы бойынша оған химиялық өнімдер
жəне адамға, қоршаған ортаға оның қауіпті əсерінен қорғану шаралары
туралы қосымша ақпарат ұсынылуы мүмкін.
Е с к е р т у – Бөлшектеп өткізу кезінде химиялық өнімдер ҚР СТ ГОСТ
Р ИСО/МЭК 37 бойынша мынадай:
- өнімді тағайындау;
- қолдану шарттары;
- қауіпті қасиеттерінің бар болуы;
- қауіпсіз қолдану жөніндегі шаралар;
- алғашқы көмек көрсету шаралары туралы ақпарат болуы тиіс
нұсқаулықпен қоса жіберіледі.
4.3 Рынокқа химиялық өнімдерді дайындайтын жəне (немесе) жеткізетін
өндіруші немесе жеткізуші қауіпсіздік паспортына кіретін деректер мен
мəліметтерді əзірлейді жəне олардың толықтығы мен шындығына жауап
береді.
4.4 Қауіпсіздік паспорты мемлекеттік жəне орыс тілдерде ресімделеді.
Қауіпсіздік паспортының мəтіні шет тілдерге аударыла алады. Химиялық
өнімдерді республикадан тыс жерлерге жеткізу кезінде қауіпсіздік паспорты
рəсімделетін тіл тапсырушы мен дайындаушы арасындағы келісім бойынша
анықталады.
4.5 Қауіпсіздік паспорты мынадай жағдайларға:
- отандық жəне импорт өндірістің жаңа жəне жаңғыртылған қауіпті мен
əлуетті қауіпті химиялық өнімдерге;
- нормативтік құжаттарда қауіпсіздік талаптары кірген химиялық
өнімдерге;
- қауіпті жəне əлуетті қауіпті заттардың халықаралық тізілімдеріне
(тізбелерге) кіргізілген химиялық өнімдерге əзірленеді.
4.6 Қазақстан Республикасы аумағына қауіпсіздік паспорты жоқ импорт
өндірістің химиялық өнімдерін əкелуге рұқсат етілмейді.
4.7 4,5 қарастырылмаған жағдайларда қауіпсіздік паспортын əзірлеу
қажеттілігі туралы шешімді өндіруші жəне (немесе) жеткізуші қабылдайды
жəне ол үшін жауап береді.
4.8 Қауіпсіздік паспортында химиялық өнімнің адамның өміріне жəне
денсаулығына, қоршаған ортаға əлуетті əсері туралы жəне онымен жұмыс
істеу (өндіру, қолдану, сақтау, тасымалдау жəне кəдеге жарату) кезінде
қауіпсіздікті қамтамасыз ететін шаралар туралы ақпарат болуға тиіс.

ҚР СТ 1185-2006
5
4.9 Қауіпсіздік паспортында толтырылмаған бөлімдердің болуына рұқсат
етілмейді. Егер ақпаратқа қол жеткізілмесе немесе ол жоқ болса, бұл
туралы нақты ескертілуге тиіс.
4.10 Қауіпсіздік паспортын оны əзірлеу кезінде пайдаланушылардың
ерекше қажеттіліктерін есепке алуға тиіс құзыретті маман дайындауға
тиіс.
Паспортты жасау үшін қажетті ақпарат 6.3 талаптарына сəйкес
келетін көздерден немесе қолданыстағы нормативтік құжаттама
талаптарына сəйкес жүргізілген зерттеулер (сынаулар) нəтижесінде
алынуға тиіс.
4.11 Қауіпсіздік паспортында берілген ақпарат анық, қысқа, дəл, қайшы
емес, толық, түсінікті жəне пайдаланушыны (қызмет көрсететін
қызметкерлерді құрамын), оның ішінде арнайы білімі жоқ пайдаланушыны
адастырмайтын болуға тиіс. Қауіпсіздік паспорты өнеркəсіптік қауіпсіздік,
еңбекті қорғау, апаттық-құтқару қызметі мен қалыптастыру саласындағы
қызмет көрсететін қызметкерлер құрамы, басшылық, мамандар, үкімет
ұйымдарының өкілдері, сонымен қатар қоғамдастық өкілдері үшін ақпарат
көздері ретінде жалпы немесе ішінара пайдаланылады.
4.12 Қауіпсіздік паспорты мəтінін баяндау ақпарат берілген мемлекеттік,
орыс немесе басқа тілдің емле ережесі нормаларына сəйкес келуге тиіс.
Акронимдер мен қысқартуларды, сонымен қатар“қауіпті төндіруі мүмкін”,
“денсаулыққа зиян əсер етпейді”, “егер тиісті тəсілмен пайдаланылса,
қауіпсіз”, “жарамайтын”, “қолданудың көптеген тəсілдері кезінде” немесе
“зиянсыз” деген сөйлемшелерді, сөз тіркестерін, осыған ұқсас сөз орамдарын
пайдалануға рұқсат етілмейді.
Егер химиялық өнімдердің кейбір қасиеттері туралы ақпарат
қауіпсіздік саласына жатпаса немесе оны техникалық себептер бойынша
алуға мүмкін емес болса, онда ол паспорттың тиісті бөлімдерінде көрініс
табуға тиісті. Егер қауіптің жоқтығы туралы айтылса, қауіпсіздік
паспортында қауіпті жіктеуге қажетті деректер жоқ жағдайлар мен
сынаулақтардан бұрыс нəтижелер алынған жағдайлар нақты көрсетілуге
тиіс.
4.13 Қауіпсіздік паспортында сəйкестендірілген нөмірі мен оның
əзірленген күні көрсетілуге тиіс. Қауіпсіздік паспорты қайта қаралған
жағдайда сəйкестендірілген нөмірі, нұсқасының нөмірі мен қайта қаралған
күні көрсетілуге тиіс.
5 Қауіпсіздік паспортының мазмұнына қойылатын талаптар
5.1 Қауіпсіздік паспортында А қосымшасында берілген титул парағы
мен төмендегідей тəртіппен орналасқан Б қосымшасына сəйкес міндетті
бөлімдер болуға тиіс:

ҚР СТ 1185-2006
6
- химиялық өнімдердің/заттардың (препарат) жəне өндірушінің атауы;
- қауіп-қатерді (лерді) анықтау;
- химиялық заттар туралы ақпарат/құрамы;
- алғашқы көмек шаралары;
- өртке қарсы шаралар;
- төтенше жағдайлар кезіндегі шаралар;
- қолдану мен сақтау;
- сəуле алудан қорғау (жеке қорғау);
- физикалық жəне химиялық қасиеттер;
- тұрақтылығы мен реактивтілігі;
- уыттылық туралы ақпарат;
- экологиялық ақпарат;
- қалдықтарды басқару;
- тасымалдау туралы ақпарат;
- реттеу туралы ақпарат;
- техникалық реттеу саласында нормативтік құқықтық актілермен
белгіленген химиялық өнімдердің жеке түрлеріне арналған ақпарат.
5.2 Қауіпсіздік паспортында ұсынылған ақпарат көлемі
регламенттелмейді жəне оның қауіпсіз қолданылуын қамтамасыз ету үшін
химиялық өнімдердің қауіптілік дəрежесімен жəне қажетті ақпарат
көлемімен мөлшерленген болу тиіс.
5.3 Қауіпсіздік паспортының барлық беттері нөмірленген жəне
олардың жалпы көлемі көрсетілген (мысалы, «3-тен 1 бет»), немесе беттің
нөмірі мен қауіпсіздік паспортының жалғасуы туралы ақпарат (мысалы,
«Жалғасуы келесі бетте» немесе «Қауіпсіздік паспортының соңы»)
көрсетілген болу тиіс.
5.4 Қауіпсіздік паспортында жүргізілген шамалар сандары мен бірліктері
ГОСТ 8.417 сəйкес болу тиіс.
6 Қауіпсіздік паспортын əзірлеу мен қолдану тəртібі
6.1 Қауіпсіздік паспорты оны тұтынушыға ұсынуды қамтамасыз ететін
мерзімде, өнімді өндіріске қою кезінде əзірленеді. Ұсыныстарда [1]
негізделген химиялық өнімдердің түрлері В қосымшасында келтірілген.
6.2 Қауіпсіздік паспортты техникалық реттеу саласындағы нормативтік
құқықтық актілер талаптары, қауіпсіздік пен еңбекті қорғау, қоршаған
ортаны қорғау жөніндегі мемлекеттік нормативтік талаптар, химиялық
өнімдердің қауіптілігі туралы өндірушіге белгілі басқа деректер мен
мəліметтер негізінде əзірленеді.
6.3 Қауіпсіздік паспортын құрастыру кезінде пайдаланылатын ақпарат
оның тиісті бөлімдеріне қатысты сұрақтарда құзыретті көздерден алыну тиіс.
Осындай көздер ретінде:

ҚР СТ 1185-2006
7
- химиялық өнімдердің өндірісіне стандарттау жөніндегі қолданыстағы
нормативтік құжаттар;
- стандарттық анықтамалық деректердің ресми кестелері (САД);
- техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актілер, соның
ішінде стандарттық, гигиеналық, мал дəрігерлік, құрылыс, ресми
анықтамалық басылымдар, экологиялық, өрт, сонымен қатар өнеркəсіптік
қауіпсіздігі бойынша нормалар мен ережелер;
- мемлекеттік қадағалаудың (бақылаудың) уəкілетті органдарынан ресми
алынған немесе олармен келісілген басқа ақпарат;
- химиялық өнімдердің қауіпсіздігі саласында уəкілетті мемлекеттік
органдармен əзірленген жəне бекітілген басқа құжаттар мен заңды актілер;
- қауіпті заттар мен материалдарды қолдану саласында халықаралық
ұйымдардың құжаттары мен жарияланымдары пайдаланылуы мүмкін, соның
ішінде:
а) Еуропалық экономикалық қоғамдастық комиссиясы (ЕЭҚ);
б) Стандарттау жөніндегі халықаралық ұйым (ИСО);
в) Дүниежүзілік денсаулықты сақтау ұйымы (ДДҰ);
г) Қоршаған ортаны қорғау бойынша БҰҰ бағдарламалары;
д) Халықаралық Еңбек Ұйымы (ХЕҰ);
е) Химиялық қауіпсіздіктің халықаралық бағдарламалары;
ж) Əлуетті Уытты Химиялық заттардың Халықаралық тізілімі;
и) Рак ауруларын зерттеу жөніндегі Халықаралық агенттігі;
к) Қауіпті жүктерді тасымалдау бойынша БҰҰ сарапшылар комитеті;
л) Халықаралық теңіз ұйымы;
м) Халықаралық Автокөліктік қауымдастығы.
Е с к е р т у – Нормативтік талаптар жоқ кезінде қауіпсіздік паспортына
анықтамалық деректерді немесе тəжірибелік сынаулар (зерттеулер) негізінде
алынған деректерді кіргізеді.
6.4 4.5 Ескертілмеген химиялық өнімдер үшін қауіпсіздік паспорттарын
құрастыру, егер олар өнімдердің қауіптілігін ғылыми растайтын болса,
ұлттық жəне шетелдік ғылыми-техникалық жарияланымдар мен
анықтамалық басылымдардың ақпарат көздері ретінде пайдаланылып рұқсат
етіледі.
6.5 Химиялық өнімдердің қауіпсіздігі туралы деректер мен мəліметтер
көздеріне сілтеме қауіпсіздік паспортында міндетті.
6.6 Қауіпсіздік паспорты химиялық өнімдердің барлық өмірлік циклінің
сатыларында қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында, оны өндіріске қоюдан
кəдеге жаратуға жəне (немесе) химиялық өнімдерді жоюға дейін
қолданылады.

ҚР СТ 1185-2006
8
7 Қауіпсіздік паспортын келісу, тіркеу, басып шығару жəне қайта
басып шығару
7.1 Химиялық өнімдердің қауіпсіздік паспорты техникалық реттеу
саласындағы нормативтік құқықтық актілермен белгіленген тəртіпте
келісіледі жəне тіркеледі.
7.2 Қауіпсіздік паспорттарды басып шығару жəне қайта басып шығару
өнімді өндірушімен жəне (немесе) жеткізушімен жүзеге асырылады.

ҚР СТ 1185-2006
9
А қосымшасы
(ұсынылатын)
Қауіпсіздік паспортының титул парағының пішіні
Сəйкестендіру № ________ «____» ___________200___ ж.
200___ ж. «____» ___________№ ________ тіркелген
200___ ж. «____» ___________ дейін жарамды
__________________________________________________________________
(тіркейтін органның атауы)
_________________________ ___________________________
(орган басшысының қолы) (қолды шешу)
М.Ө.
Жеткізуші/өндіруші атауы мен деректемелері
__________________________________________________________________
(заңды тұлғаның атауы немесе жеке тұлғаның АЖТ (жеке басының куəл. №
немесе патенті), СТН)
__________________________________________________________________
(мекенжайы)
телефоны ___________ факсы ______________ e-mail ___________________
Есеп айырысу шоты № _________________ ____________________________
(банк деректемелері)
__________________________________________________________________
Топтама нөмірі мен топтама өлшемі _______________________________
__________________________________________________________________
Химиялық өнімдердің атауы
__________________________________________________________________
(химиялық өнімдердің толық атауы)
ЭҚТ ӨЖ коды________________ ЭҚТ ТН коды _____________________
__________________________________________________________________
(өнім өндірісіне нормативтік құжаттың атауы мен белгісі)
Жеткізуші/өндірушінің басшысы __________ ________________
(қолы) (шешу)
М.Ө.

ҚР СТ 1185-2006
10
Б қосымшасы
(міндетті)
Қауіпсіздік паспортының бөлімдері мазмұнына қойылатын талаптар
1 Бөлім “Химиялық өнімдердің атауында [заттың (препараттың)
жəне өндірушінің]” химиялық өнімдерді сəйкестендіруге мүмкіндік
туғызатын мына ақпарат болу тиіс:
- техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актіде, ал жоқ
кезде химиялық өнімдердің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарына
нақты сəйкес атауы (аты). Сонымен қатар, бар болса, сауда атауын
(заттаңбадағы атауын), жалпы пайдаланатын синонимдерді, нөмірлерді,
кодтарды немесе басқа бірегей сəйкестендіргіштерді көрсету керек. Барлық
жағдайларда химиялық өнімдер туралы сəйкестендірілген деректер
қабылданған таңбалау жөніндегі халықаралық талаптарға сəйкес
келтірілген деректерге нақты сəйкес болу тиіс. Егер аздаған
айырмашылығы бар бірнеше химиялық өнімдердің түрлері үшін
қорытындыланған бір қауіпсіздік паспорты пайдаланылса, аттардың
барлық нұсқалары қауіпсіздік паспортында аталуы жəне оған енгізілген
заттардың номенклатурасы нақты белгіленуі тиіс;
- толық аты, пошта жəне электронды мекен-жайы, ұйымның телефоны
мен факсы, сонымен қатар төтенше жағдайлар кезінде жедел кеңестерге
арналған телефон нөмірі мен көмек қызметтердің координаттары. Егер осы
қызметтер жұмысында жұмыс уақыты сияқты шектеулер (мысалы,
дүйсенбіден жұмаға дейін, 8:00-ден 18:00 дейін, немесе тəулік бойы) немесе
қызметтердің белгілі түрлеріне шектеулер (мысалы, жедел медициналық
көмек, өртке қарсы, экологиялық, тасымалдаулар мен басқа жедел
қызметтер) бар болса, ол туралы нақты өтінім берілуі тиіс;
- химиялық өнімдер қолданудың ұсынылған немесе болжамды
салалардың сипаттамасы, оның негізгі арналуының қысқа баяндамасын
қоса, мысалы, оттан қорғайтын құрам, антиоксидант, жəне т.б.
Мүмкіндігінше, тыйым салу салаларын қоса, қолдануы бойынша шектеулері
көрсетілуі тиіс.
2 Бөлім “Тəуекелдікті(терді) анықтау”:
- əсіресе адамның өмірі мен денсаулығы, жануарлар мен өсімдіктер,
қоршаған орта үшін өте қауіпті химиялық өнімдердің қауіпті қасиеттері
туралы мəліметтерді. Химиялық өнімдердің қауіптілік класын ГОСТ 12.1.007
бойынша жəне осы қауіптіліктерге сəйкес ескерту ақпаратын (ескерту
таңбалау, сигналдық сөз, қысқа қауіптілік сипаттамасы (ры) жəне сақтық
шаралар) ҚР СТ Р ГОСТ ИСО/МЭК 37 сəйкес келтіру керек. Қауіптілік
символдары (белгіленген тəртіпте Қазақстан Республикасында

ҚР СТ 1185-2006
11
қолданыстағы жəне (немесе) мойындалған халықаралық талаптарға жəне
стандартарға сəйкес белгіленген) символдың ақ-қара суреті түрінде
графикалық немесе рəміздің мəтіндік сипаттамасы түрінде (мысалы,
«жалын», «бас сүйегі мен айқасқан сүйектер») көрсетілу мүмкін;
- ГОСТ 12.1.005 бойынша жұмыс аумағы ауасында, сонымен қатар
атмосферада, жерде, суда зиянды заттардың шекті рауалы
концентрацияларының мəні мен жұмыстар санатын;
- адамға əсер ету кезінде, соның ішінде химиялық өнімдерді дұрыс емес
пайдалану нəтижесінде тəуекелдікті бағалауды (осы кезде байқалған
симптомдар сипатталуы тиіс);
- ағзаға түсу кезінде мүмкін болатын тəуекелдік жолдарын сипаттауды
(демалу органдары, тері, көздің шырышты қабығы, ауыз арқылы жəне т.б.)
қамтиды;
- жіктелмейтін, бірақ материалдың қауіптілік сипаттамасына толық
əсер ететін басқа қауіптіліктер туралы мəліметтерді келтіру керек
(мысалы, кептіру кезде немесе өңделу кезінде атмосфералық ауаны
ластайтын заттардың пайда болуы; жарылғыш-қауіпті шаңның пайда
болуына, тұншығу немесе үсу мүмкіндігіне байланысты; немесе
топырақтық организмдерге уытты əсер ету тұрпатты, қоршаған ортаға
жағымсыз əсер ету).
3 Бөлім “Химиялық заттар туралы ақпарат/құрамы” қолдануға
байланысты, тəуекелдікті анықтау кезінде тұтынушыға көмектесу үшін
қоспалар жəне қосымдар туралы (тұрақтандыратын қоспалар) мəліметтерді
қоса, химиялық заттардың құрамы туралы (компоненттер бойынша)
деректерді қамту тиіс. Құрамына кіретін химиялық заттар мен
компоненттерді сəйкестендіру үшін олардың химиялық атауы келтіріледі.
Е с к е р т у – Жағдайға байланысты заттардың химиялық атауын
халықаралық каталогтар бойынша химиялық атауы деп түсінуге болады.
Заттардың қоспалары (күрделі қосындылар) үшін қолданыстағы
нормативтік немесе заңды актілермен белгіленген шектеулер бар
компоненттер ғана бойынша деректерді келтіруге болады. Осы компоненттер
үшін міндетті түрде жұмыс аумағы ауасындағы шекті рауалы
концентрацияның мəні жəне қоспалардағы компоненттердің салмақтық жəне
көлемдік пайыздар (азаю тəртібінде) түрінде ұсынылған қоспалардағы
компоненттер концентрациясы келтірілуі тиіс.
Бұл жағдайда, егер қоспа қауіптілігі толық зерттелмеген жəне құрамы
туралы мəліметтер ауқымдар түрінде келтірілген болса, адамның өмірі мен
денсаулығы, қоршаған орта үшін қауіптілік қоспадағы əр компоненттің
барынша құрамы бойынша сипатталуы тиіс.
Е с к е р т у – «ауқым» ұғымы концентрациялар ауқымына немесе
қоспадағы əр компоненттің пайыздық құрамына жатады.

ҚР СТ 1185-2006
12
Қауіпсіз компоненттер туралы ақпарат өндіруші (жеткізуші) қалауы
бойынша ұсынылу мүмкін.
Егер химиялық өнімдер құрамында кез келген компоненттердің болуы
туралы мəліметтер құпиялық болып табылса, онда Қазақстан
Республикасының арнайы нормативтік жəне нормативтік құқықтық
актілерінің талаптарын басшылыққа алу керек. Осы компоненттер туралы
деректер тұтынушылардың қауіпсіздігіне кепілдік беретін шарада ұсынылуы
тиіс;
Е с к е р т у – Қауіпсіздік паспортында құпиялық болып табылатын
құрамы туралы ақпараттың келтірілмегенін көрсету қажет.
4 Бөлім “Бірінші көмек шаралары”:
- зақымданғандарға дəрігерлік көмек дереу көрсетілген жағдайларды
міндетті түрде көрсетіп алғашқы көмек шараларын. Сонымен нақты кəсібі
бар дəрігер-маманның (токсиколог, дерматолог жəне т.б) көмегі қажетті
немесе қалаулы болып табылатынын көрсету керек;
- тікелей оқиға болған жерде сəтсіз оқиға кезінде не істеу керек туралы
мəліметтерді. Күрделі жабдықты қолданылмай жəне қолжетімді
медикаменттерді кең қолданылмай, арнайы дайындықтан өтпеген
тұлғалармен көрсетілетін алғашқы көмек шаралары (зақымданғанды ашық
ауаға шығаруға бола ма, зақымданғанның киімі мен аяқ киімін шешуге жəне
(немесе) өңдеуге бола ма, зақымданғанға бірінші көмек көрсету кезінде жеке
қорғау құралдарын пайдалануға бола ма);
- кез келген салдарлардың мүмкіндігі туралы нұсқауларды;
- ағзаға (демалу органдары, көз, тері, ауыз жəне б. арқылы) түсу тəсіліне
байланысты топталған кез келген химиялық заттардың ағзаға түсу кезінде
бірінші көмек шаралары туралы нұсқауларды;
- дереу көмек көрсету үшін арнайы құралдардың орнында болу
қажеттілігі туралы нұсқауды, осы құралдардың тізбесін;
- алыс салдарды табу мақсатында медициналық зерттеуді жүргізу
қажеттілігі туралы нұсқау, ерекше антидоттар туралы ақпарат (егер
олар белгілі болса), кейбір дəрілер мен шараларды қолдануға қарсы
көрсетілімдерді қамту керек.
5 Бөлім “Өртке қарсы шаралар” химиялық өнімдерді дайындау,
қолдану, тасымалдау мен сақтау кезінде өрт қауіпсіздігі талаптарына сəйкес:
- ГОСТ 12.1.004 бойынша өрт қауіпсіздігінің жалпы талаптарын;
- химиялық өнімдерден пайда болған немесе оның орналасу маңында
пайда болған жарылыстар, жанулар мен өрттерді жою жөніндегі
шараларды;
- өртті сөндіруге қажетті құралдар тізбесін;

ҚР СТ 1185-2006
13
- сөндіру құралдарының қауіпсіздік түсінігі бойынша тыйым салынған
тізбесін;
- химиялық өнімдердің өзінен немесе оның жану өнімдерінен немесе
термиялық деструкциясынан пайда болатын ерекше қауіптілік мүмкіндігі
туралы мəліметтерді (мысалы, “жанған кезде көміртек моноксидінің уытты
сыңары пайда болуы мүмкін» немесе «жанған кезде күкірт тотығы мен
азот пайда болады»);
- өрт сөндіру уақытында сақтауға қажетті сақтандыру шараларын
(мысалы,
- өртті сөндіру кезінде жеке қорғау құралдарының тізбесін қамту тиіс.
6 Бөлім “Төтенше жағдайлар кезіндегі шаралар” апаттық (төтенше)
жағдайлар мен оларды жою құралдарының болуын болдырмайтын
шараларды:
- ұжымдық жəне жеке қауіпсіздікті қамтамасыз ету шараларын (жұмыс
аумағында зиянды заттардың құрамын бақылау, тұтану жəне шаң көздерін
жою, демалу органдарын қорғау, көзге жəне теріге əсер етуді болдырмау
жəне б.);
- қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ететін сақтық шараларды
(топырақ жəне беттегі суларды, топырақтарды қорғау, жақын орналасқан
аудандар тұрғындарына хабарлау қажеттілігі жəне т. б.);
- бейтараптандыру, белсенділігін жою жəне тазарту, сонымен қатар
абсорбирленген материалдарды пайдалану (топырақ, қоқымдар, арнайы жəне
əмбебап байланыстыратын заттар жəне т. б.), зиян заттардың
концентрациясын төмендету үшін суды жəне басқа құралдарды пайдалану
əдістерін қамту керек. Қажет кезінде осы мақсаттар үшін қандай əдістер мен
құралдарды жəне қандай жағдайларда қолдануға болмайтынын көрсету
керек.
7 Бөлім “Қолдану жəне сақтау” химиялық өнімдерді өндіру, қолдану
жəне сақтау кезінде тəуекелдіктер қауіптілігін жоққа шығаратын
технологияны жəне жабдықты, еңбек тəсілдері мен əдістерді таңдауды:
- химиялық өнімдерді өндіру жəне қолдану кезінде пайдаланылатын
техникалық бақылау құралдары мен қорғау құралдарын пайдалану жəне
тиісті түрде ұстауды;
- жергілікті жəне жалпы желдетуді ұйымдастыру, аэрозоль мен шаң
пайда болуын жəне таралуын, сонымен қатар олардың жануын болдырмау
жөніндегі шараларды;
- электр жабдыққа қойылатын арнайы талаптарды, статикалық электрді
жоюды

ҚР СТ 1185-2006
14
- химиялық өнімдерді қауіпсіз тасымалдауды қамтамасыз ететін, соның
ішінде тасымалдау кезінде пайдалануға кез келген нақты жабдықты немесе
процедураларды ұсынатын немесе тыйым салатын ережелерді;
- химиялық өнімдерді қауіпсіз сақтау шарттары мен мерзімдерді, соның
ішінде:
а) өткізбейтін қабырғалар (қоршаулар) мен желдеткіші бар болуын қоса,
сақтандырғыш немесе ыдыстар конструкцияның ерекшеліктерін;
б) өнімдерінің басқа түрлерімен (үйлеспейтін материалдар тізбесі)
сақтау кезінде химиялық өнімдердің үйлесушілігін;
в) сақтау мен металға олардың əсер етуі кезінде химиялық заттардың
бөлінуі туралы ақпаратты;
г) температураның, ылғалдылықтың, қысым мен тербелістің рауалы
ауқымдары, жарықтандыру (жарықта немесе қараңғыда), ортасы жөніндегі
(мысалы, интерті газ ортасында) талаптардың рауалы ауқымдарын;
е) тұрақтандырғышты немесе антиоксиданттарды пайдалану кезінде
заттың немесе қоспалардың химиялық құрамы сақталуын (тұрақтылығын);
д) сақтаудың белгілі шарттары кезінде химиялық өнімдердің
қаптамасының рауалы салмағын;
ж) сақтауға арналған қаптамаға қойылатын талаптар, сақтау
шарттарына қойылатын қосымша арнайы талаптарды қамту тиіс .
8 Бөлім “Сəулеленуден қорғау/жеке қорғау” адамның өміріне жəне
денсаулығына, қоршаған ортаға қауіпті химиялық өнімдердің əсер ету
тəуекелдіктерін шеттен шығаратын еңбекті қорғау тəсілдерін мен
əдістерін пайдалануды:
- персоналға сəулелену тəуекелдігінің дəрежесін жəне басқа зиян
əсерлерді жою немесе барынша кеміту үшін химиялық өнімдердің айналуын
пайдалану кезінде сақтауға қажетті қауіпсіздік шараларының толық тізбесін;
- персоналға биологиялық қауіпсіз белгілеу жүйелерін қоса (еңбек
қорғау жөніндегі мемлекеттік нормативтік талаптары бар стандарттар, басқа
нормативтік құжаттар бойынша) жұмыс аумағының параметрлерін(кəсіптік
лимиттер). 7.5 сəйкес зиян əсерлерге кəсіптік лимиттер бойынша деректер
көздері көрсетілуі тиіс. Биологиялық шекті мəндерді санап шығу кезінде 3
бөлімге сəйкес химиялық сəйкестендіруді пайдалану қажет. Мүмкін болған
жерде биологиялық шекті мəндер, қауіпсіздік паспорты ұсынылатын
елдерде немесе өңірлерде қабылданғандарға сəйкес болу тиіс;
- жеке қорғау құралдарын пайдалану қажет болғанға дейін қабылданған
қауіпсіздік инженерлік шаралары жүйелері туралы деректер мен мəліметтер
(бұл ақпарат 7 бөлімде ұсынылған деректерді толықтыру тиіс);
- персоналдың қажетті қауіпсізідігін қамтамасыз ететін (егер олар
қажетті болса) жеке қорғау құралдарының тұрпаты, с.і.:

ҚР СТ 1185-2006
15
қауіпті газдар, булар немесе шаңнан жəне.т.б, демалу органдарын
сақтауға арналған оқшаулағыш жəне сүзгіш газ тұтқыштар, шаңтұтқыштар,
сүзгіштер;
химиялық өнімдермен жұмыс істеу кезінде қолдарды қорғауға арналған
қолғаптар, ал қауіптілік көтерілген кезде – қол терісін қорғаудың кез келген
қосымша құралдары;
материалды көрсетіп, қорғаудың басқа құралдарының тізбесі (арнайы
қорғайтын киім жəне аяқ киім, алжапқыштар).
- қажет болса жеке гигиенаның арнайы шараларын көрсетеді (мысалы,
“жұмыс аумақтарында ішіп-жеуге жəне темекі шегуге тыйым салынады”,
“өнімдермен қатынасудан кейін қол жуу керек”, “тамақтанатын жерге
кірер алдында кірленген киімді жəне қорғайтын жабдықты шешу керек”).
9 Бөлім “Физикалық жəне химиялық қасиеттер” химиялық
өнімдердің қауіпті қасиеттерін нақты анықтайтын немесе сипаттайтын
көрсеткіштерді, мысалы:
- сыртқы түрін (түсін көрсетіп физикалық жағдайын (қатты, сұйық, газ
тəрізді);
- иісін;
- су ерітіндісінің рН немесе су сорындысын (концентрациясын көрсетіп);
- бастапқы қайнау температурасын жəне қайнау ауқымын;
- балқыту температурасын (мұздау);
- лап ету температурасын,
- тұтану жəне жарылғыштық температурасын;
- тұтану кезіндегі жағдайын (қатты зат, газ);
- өз жану ықтималы мен шарттары;
- тотықтырғыш қасиеттері;
- булар қысымы;
- тығыздылық, салыстырмалы тығыздылық;
- суда немесе шарттарды көрсетіп органикалық еріткіштердегі ерітінді;
- Н-октанол/су бөлу коэффициенті;
- бөлшектену температурасы қамтиды.
Бу тығыздылығы, араласуы, булану жылдамдығы, электр өткізгіштігі,
тұтқырлығы сияқты қауіпсіздігін қамтамасыз етуге осындай маңызды
параметрлерін көрсету қажет.
Өлшеудің тиісті бірліктерін жəне (немесе) реперлік нүктелер
параметрлерін (ол қажетті жерде) анықтау қажет. Егер мүмкін болса, сандық
мəнін талқылау үшін белгілеу əдісі көрсетіледі қажет (мысалы, лап
температурасы, ашық отбақыраш/жабық отбақыраш).
Көп компонентті өнімдер үшін деректер егер олар өнімдерге толық
жатпайтын болса, компоненттің қай біріне жататынын нақты көрсету қажет.

ҚР СТ 1185-2006
16
Егер белгілі сипаттамалар қолданылмаса немесе қолжетімді болмаса,
əдейі белгілеу керек.
Осы бөлімге енгізілген деректер пайдалану үшін ұсынылатын өнімдерге
қолдану тиіс.
10 Бөлім “Тұрақтылығы мен реактивтілігі”:
- қалыпты жағдайларда жəне күтілген температураларда сақтау мен
қолдану қысымы кезінде химиялық өнімдерінің тұрақтылық сипаттамаларын;
- химиялық өнімдерінің тотығуы мен полимерленуі ықтимал кезіндегі
шарттарды;
- қауіпті өзгертулерден аулақ болу үшін жоюға қажетті қиын жағдайлар
(температура, жарықтандыру тəртібі, соққы, статистикалық разряд жəне т.б.),
олардың қысқа сипаттамасын;
- заттар тізбесі (су, ауа, тотықтырғыштар, негіздеме, қышқылдар, кез
келген басқалар) немесе жіктелген химиялық өнімдер, олармен қатынасқан
кезде қауіпті реакциялар пайда болуы мүмкін, (жарылыс, қызып кетуі,
мұздау, уытты немесе тұншықтыратын газдарды бөлу), осы реакцияларды
қысқа баяндауды;
- ыдырау нəтижесінде пайда болатын қауіпті өнімдер тізбесін;
- химиялық өнімдерді пайдалану жəне сақтау нəтижесінде пайда болуға
ықтимал қауіпті ыдыраған өнімдер тізбесін;
- тұрақтандырғыштың қажеттілігі жəне бар болуы, қауіпті
экзотермиялық (жылы бөлуімен) реакция мүмкіндігі, заттың физикалық
жағдайы өзгеруі ықтималдығын,
- жоғарыда аталған жағдайларда химиялық өнімдердің жарамдылық
мерзімін қамтиды.
11 Бөлім “Токсикологиялық ақпарат”:
- токсикологиялық қасиеттерді (өте улы заттар, улы заттар, зиянды
заттар, күйдіргіш заттар жəне т.б.);
- химиялық өнімдермен адам қатынасқан жағдайларда токсикологиялық
əсерлердің қысқа, бірақ толық сипаттамасы;
- негізгі токсикологиялық көрсеткіштер мен олардың мəндері;
- химиялық өнімдермен тікелей қатынасқан кезде адамның жəне
жануарлардың өмірі мен денсаулығы үшін қауіпті əсерлер туралы
мəліметтерді (соның ішінде демалу, жұту, теріге, көзге тиген кезде);
- қысқа мерзімді жəне ұзақ əсер ету нəтижесіндегі белгілі алыс, с.і
созылмалы салдарлар туралы мəліметтерді (мысалы, сенсибилизация,
канцерогенділігі, мутагенділігі, өсімпаздық уыттылығы, наркотикалық əсер
ету жəне т.б.). Токсикологиялық мəліметтер адамға арналған деректерге
немесе жануарларға сынау жүргізу деректеріне негізделгені көрсетілу тиіс;

ҚР СТ 1185-2006
17
- адамның өміріне жəне денсаулығына химиялық өнімдердің жеке
компоненттері ерекше əсер етуі туралы нұсқауларды қамтиды.
Денсаулыққа əсер ету нəтижелері анық сипатталуы жəне олардың
айырықша ерекшелері белгіленуі тиіс, мысалы, аллергиялық қатынастық
дерматит жəне қатынастық дерматит тітіркену кезінде сипаттауда
айырмашылығы болу тиіс.
Компонент немесе материал үшін осы сынаулардың мəнді мөлшері
болған кезде мысалы, ағзаға əсер ету тəсіліне сəйкес олардың қысқа
сипаттамасын берген дұрыс. Сонымен қатар тиісті жағымсыз
деректердің болуы туралы ақпаратты ұсыну керек, мысалы,
«егеуқұйрықтарда канцерогенділігін зерттеуде ракпен ауырған кезде мəнді
асқыну табылған жоқ». Денсаулыққа əсер ету нəтижелері туралы
мəліметтер жоқ фактілері жөнінде хабарлау керек.
Ең аз əсерлер кезінде бірінші жəне мəнді əсерлер кезінде кейінгі
симптомдарды сипаттау керек; мысалы, “ бас аурулары жəне бас айлануы
мүмкін, кейін талу немесе естен тану жағдайлары болуы ықтимал; көп
мөлшерлер коматоздық жағдайға жəне өлімге келтіруі мүмкін”.
Адамның денсаулығына жағымсыз əсерлерге келтіретін мөлшер,
концентрация жəне əсер ету жағдайлары туралы мəліметтерді ұсыну
қажет. Қажетті жерде мөлшерлерді зиян келтіретін ықтималды əсерлер
кезеңін есеп алып əсерлердің симптомдарымен жəне нəтижелерімен
байланыстыру керек.
Қаралатын химиялық өнімдер үшін деректерді табу мүмкін болмаған
жағдайда, анықтамалық деректер немесе ұқсас тұрпатты химиялық
өнімдерге арналған деректер қолданылуы мүмкін. Қауіпсіздік паспортында
қорытылған деректер қайда қолданылатыны, сондай-ақ деректердің
мүлдем табылмаған жерлері анық келісілген болу тиіс.
Егер адамның өміріне жəне денсаулығына химиялық өнімдердің
əсерлерін анықтау үшін зерттелмеген болса, компоненттерге арналған
мəліметтерді келтіру керек. Денсаулыққа əсер ету нəтижелері туралы
жиналған деректер жəне əр компонент үшін кері əсер мен мөлшердің өзара
байланысы негізінде денсаулыққа қоспа əсерінің құрамдастырылған
нəтижесін бағалау керек. Компоненттер үшін деректерді пайдалану кезінде
бүкіл денсаулыққа өнімдердің əсер ету нəтижелерін бағалау үшін мына
факторларға көңіл аудару керек:
а) ауада өлшенген бөлшектер концентрацияларын қоса алғанда,
компоненттер концентрациясына;
б) компоненттің рауалы қауіптілігіне;
в) ағзадағы компоненттер арасындағы кез келген ықтимал өзара
əрекеттерге.
Компоненттер жұтудың, зат алмасуының жəне бөлінудің түрлі
жылдамдықтарына келтіріп, ағзада бір бірімен өзара əрекеттенуі мүмкін.

ҚР СТ 1185-2006
18
Оның нəтижесінде, токсикологиялық əсерлер өзгерістерге ұшырауы
мүмкін жəне қоспа уыттылығы жалпы оның компоненттерінің
токсикологиялық қасиеттерінен өзгеше болуы мүмкін.
Қоспадағы əр компоненттің концентрациясы адамның өміріне жəне
денсаулығына əсер ету үшін жеткілікті мəнді болып табылатыны қарау
қажет. Токсикологиялық əсерлер туралы ақпарат əр компонент үшін
ұсынылуы тиіс, мына жағдайлардан басқа:
а) егер ақпарат қосарланатын болса, оны бір реттен көп келтірудің
қажеті жоқ. Мысалы, екі компонент құсық жəне диарея пайда болдыратын
болса, онда осы ақпаратты екі рет келтірудің қажеті жоқ. Жалпы, қоспа
құсық пен диарея пайда болдыратын ретінде сипатталады
б) егер токсикологиялық əсерлер мəнді концентрациялар кезінде болуы
күмəнді болса. Мысалы, орташа тітіркендіргіш тітіркену пайда
болдырмайтын ерітіндіде араласқан болса, онда толық қоспа
тітіркендірмейтіні ықтимал.
в) компоненттер арасындағы өзара əрекеттерді болжамдау қиын,
жəне өзара əрекет туралы ақпаратты табуға мүмкін болмаса,
болжамдарды енгізу керек емес; оның орнына денсаулыққа əр компоненттің
əсер ету нəтижелері жеке аталуы тиіс
12 Бөлім “Экологиялық ақпарат”:
- қоршаған ортаға ықтимал əулеттік əсерлерді бағалауды;
- қоршаған ортаға химиялық өнімдер əсерлерінің ең мəнді
сипаттамаларды, соның ішінде:
- трансформацияны (химиялық, биологиялық);
-биокумуляцияға, персистенттілікке жəне биоазғындаушылыққа
(ыдырауына) қабілеттілікті;
- экоуыттылығы жөніндегі деректерді, түрлі салалардағы гигиеналық
нормативтерді қамтиды.
Е с к е р т у – Қоршаған ортаға əсер етуді бағалау критерийлері, сонымен
қатар жоғарыда аталған қасиеттері жөніндегі деректер қоршаған орта,
сондай-ақ оның құрамына кіретін компоненттер үшін қауіпті ретінде
жіктелеген барлық химиялық өнімдер үшін келтірілуі тиіс.
Мүмкіндігінше, қоршаған ортаға, жануарлар, флоралар, фауналар өлімі,
топырақ коррозиясы, аумақтың бос қалуы, жердің озондық қабатының
бұзылуы, фотохимиялық озонның пайда болуы, эндокриндік бұзылуы, жəне
(немесе) климаттың ықтимал ғаламдық жылынуы сияқты кез келген басқа
жағымсыз əсерлер туралы ақпарат келтірілу тиіс.
13 Бөлім “Қалдықтарды басқару” бөлімінде ҚР СТ * ескертілген
деректер, соның ішінде:

ҚР СТ 1185-2006
19
- тұтыну, сақтау тасымалдау, төтенше жағдайларда жəне т.б. пайда
болатын қалдықтарды қолдану кезіндегі қауіпсіздік шараларды;
- кəдеге жарату тəсілдері туралы мəліметтерді, (жою, рецирклдеу немесе
қалпына келтіру). Қалдықтарды өрттеу немесе көму кезіндегі сақтық
шаралар (мысалы, канализацияға жойылатын қалдықтардың түсуіне
кедергілер);
- химиялық өнімдердің қалдықтарын залалсыздандыру, жою немесе
көму əдістері мен жерлері, кірленген ыдыс (қаптама) туралы мəліметтер болу
тиіс.
14 Бөлім “Тасымалдау туралы ақпарат” ГОСТ 19433 талаптарын
есепке алып жəне көліктің осы түріне (автомобиль, теміржол, теңіз, ауа) күші
бар жүктерді тасымалдау ережелеріне сəйкес тұтынушы білуге тиісті жəне
тасымалдау (тиеу) кезінде ескеруге қажетті сақтық шараларын көрсету керек.
БҰҰ [2] ұсыныстарынан БҰҰ нөмірін келтіру қажет. Өнім үшін [2]
бойынша БҰҰ тиісті Тиеу Атауын көрсету керек, егер ол өнімдердің басқа
сəйкестендіргіші болып табылмаса. Ұсыныстарға сəйкес тасымалдау
уақытында қауіпті сол өнімдер үшін жүктің негізгі жəне қосымша
қауіптілік класын көрсету қажет[2].
Қаптама Тобының нөмірін (оны қолданған жағдайда) көрсету қажет.
Нормативтік құжаттарға сəйкес өнім белгілі теңіз кірлендіргіш болып
табылатынын көрсету керек, жəне егер солай болса, онда ол «теңіз
кірлендіргіші» немесе «күшті теңіз кірлендіргіші» екенін көрсету керек.
Сондай-ақ өнім халықаралық талаптарға сəйкес экологиялық қауіпті болып
табылатынын көрсету керек.
Тұтынушы білуге немесе ол тасымалдауға байланысты сақтауға
тиісті кез келген арнайы сақтық шаралар туралы ақпаратты көрсету
керек.
Қауіпті жүктерді тасымалдау кезінде ықтимал апаттық жағдайларды
жəне олардың салдарын жою үшін қажетті құралдар мен мобильдік
бөлімшелер туралы ақпаратты көрсету керек.
15 Бөлім “Реттеу туралы ақпарат”:
- қауіпті заттар мен препараттарды жіктеу, буып-түю жəне таңбалау
жөніндегі ұлттық жəне халықаралық нормативтік құжаттардың [3]
талаптарына сəйкес заттаңба туралы;
_______________
*Стандарт əзірленуде

ҚР СТ 1185-2006
20
- адамды немесе қоршаған ортаны қорғау бөлігінде талаптарды
регламенттейтін, нақты құжаттар бар химиялық өнімдерге арналған
ақпаратты (мысалы, сату жəне қолдану жөніндегі шектеулерді, жұмыс
орнындағы қатынас жөніндегі шектеулерді) қамтиды, осы құжаттар
ережелеріне сілтемелерді келтіреді. Тұтынушының назары осы ережелерді
көрсететін ұлттық заңдар мен стандарттарға аударылуы тиіс.
16 Бөлім “Техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық
актілермен белгіленген химиялық өнімдердің жеке түрлері бойынша
ақпарат” адамның өмірі мен денсаулығы жəне қоршаған ортаның
қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін мəнді қосымша мəліметтер мен деректерді,
соның ішінде:
- қауіпсіздік паспортын құрастыру кезінде пайдаланылатын деректер
көздерінің библиографиялық сипаттамасын (міндеті);
- оқыту бойынша кеңестерді;
- қолдану жөніндегі ұсыныстарды (соның ішінде шектеулерді);
- химиялық өнімдерді қауіпсіз қолдануды қамтамасыз етудің техникалық
сұрақтары бойынша ықтимал қатынастарды қамтиды.

ҚР СТ 1185-2006
21
В қосымшасы
(анықтамалық)
Адамның өмірі мен денсаулығына жəне қоршаған ортаға қауіптілік
тудыратын химиялық өнімдердің түрлері
В.1 Қауіптілігі физикалық жəне химиялық қасиеттерімен
негізделген химиялық өнімдердің түлері:
а) жарылғыш-қауіпті өнімдер – қоршаған заттарды бұзатын осындай
температурасы жəне қысымы мен жылдамдығы бар газдардың бөліп өзінен
өзі химиялық реакцияға қабілеті бар өнім;
б) 50 0
С температурада 300 кПа көп бу қысымы бар немесе 20 0
С
температурада жəне 101,3 кПа қысымы кезінде толық газ тəрізді, газ
тəрізді химиялық өнімдер (газ астында қысылған, сұйықталған жəне
ерітілген);
в) тұтанатын (жанғыш) газдар – 20 0
С температурада жəне 101,3 кПа
қысымында жалын тараудың концентрациялық шектері бар, газ тəрізді
химиялық өнім;
г) аэрозольді қаптамадағы тұтанатын химиялық өнім – құрамына 1 %
кем емес тұтанатын газдар мен жанғыш заттар кіретін, аэрозольді
қаптамадағы химиялық өнім;
д) жанғыш химиялық өнім - ≤ 93 °С лап ету температурасы бар
сұйықтық немесе тұтану көзінен немесе үйкелу кезінде оңай жанатын
немесе жануды ұстап тұратын қатты өнім.
е) өзі ыдырайтын химиялық өнім – ауаға кірмесе де қарқынды
экзотермиялық реакцияға салынуға қабілетті термиялық тұрақсыз
химиялық өнім. Өзі ыдырайтын химиялық өнімге жарылғыш-қауіпті өнім,
органикалық пероксидтер жəне тотықтыратын химиялық өнім жатпайды;
ж) пирофорлық химиялық өнім – аздаған мөлшерде ауамен қатынасқан
соң 5 минут ішінде өзі тұтанатын өнім;
и) өзі қызатын өнімдер – ауамен қатынасқан кезде энергияны сырттан
кіргізбей өзі қызуға қабілеті бар, пирофорлық химиялық өнім;
к) ауамен өзара алмасу кезінде тұтынатын газдарды бөлетін химиялық
өнім – сумен қатынасқан кезде ауамен жарылғыш қоспаларды пайда
болдыруға қабілеті бар тұтанатын газдарды бөлетін химиялық өнім;
л) тотықтандыратын химиялық өнім – экзометриялық-тотығу-
қалпына келтіретін реакциясы нəтижесінде пайда болатын немесе басқа
заттардың тұтануына көмектесетін, оттегін шығаратын жануды
ұстайтын жəне қарқындандыратын химиялық өнім;
м) органикалық пероксидтер – құрамына органикалық заттар кіретін
химиялық өнім, құрамында –О-О– қосваленттік құрылымы бар жəне
сутектің бір немесе екі атомы органикалық радикалдармен ауыстырылған

ҚР СТ 1185-2006
22
кезде сутек пертотығының туындысы болып саналуы мүмкін. Осы топқа
олардың құрамында :
- егер сутек пертотығының құрамы 1,0 % аспайтын болса, органикалық
пертотықтардан 1,0 % бос оттегінен көп емес; немесе
- сутек пертотығының құрамы 1,0 % көп болса, бірақ 7,0 % көп емес,
органикалық пертотықтардан алынған бос оттегіден 0,5 % көп емес
органикалық пертотықтардың қоспалары жатпайды.
н) металдар коррозиясын пайда болдыратын химиялық өнімдер –
химиялық əсер нəтижесінде мəнді зиян келтіретін немесе металдарды
бұзатын химиялық өнім;
В.2 Адамның өміріне жəне денсаулығына, қоршаған ортаға қауіпті
химиялық өнімдердің түрлері:
а) улы химиялық өнім – демалу, жұту немесе теріге тиген кезде өлім,
мəнді зақымдану, улану немесе адамның денсаулығына зиян келтіретін
б) күйдіргіш химиялық өнім – теріні зақымдандыратын/тітіркендіретін
жəне (немесе) көзді мəнді зақымдандыратын/ көздің шырышты
қабықтарын тітіркендіретін химиялық өнім;
в) сенсибилизациялайтын əсері бар химиялық өнім – теріге тиген кезде
аллергиялық реакция болдыратын немесе тыныс жолдарына түсу кезінде
пайда болатын химиялық өнім;
г) мутагендік əсері бар химиялық өнім;
д) қайталау қызметіне əсер ететін химиялық өнім – тератогендік,
гонадотроптық жəне (немесе) эмбриотроптық əсері бар химиялық өнім;
е) адам үшін канцерогенді химиялық өнім – адамда қатерлі жəне
зарарсыз ісіктерді пайда болдыратын химиялық өнім;
ж) бір мəрте немесе көп мəрте əсер ету кезінде нысана-органдарын
жəне жүйелерді зақымдандыратын ерекше таңдалған уыттылығы бар
и) қоршаған ортаға қауіптілік тудыратын химиялық өнім;

ҚР СТ 1185-2006
23
Қосымша
(анықтамалық)
Библиография
[1] БҰҰ, Женева, 2003 Ғалами деңгейде келісілген химиялық
заттардың (GHS) қауіптілігін жəне
таңбалауын жіктеу жүйесі
[2] БҰҰ ST/SG/AC Құжат.
10/1/Rev.11
Қауіпті жүктерді тасымалдау жөніндегі
ұсыныстар
[3] 1991 жылғы 5
маусымдағы № 640-XII
Қазақстан
Республикасының заңы
Тұтынушылардың құқықтарын қорғау
туралы

ҚР СТ 1185-2006
24
ƏОЖ 658.382.3:006.354 МСЖ 013.20
Түйінді сөздер: қауіпсіздік паспорты, химиялық өнімдер, əзірлеу тəртібі,
физикалық жəне химиялық қасиеттері, уыттылық, адамның өмірі мен
денсаулығы, қоршаған ортаны қорғау, зиянды зат, химиялық зат

ГОСУДАРСТВЕННЫЙ СТАНДАРТ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
Государственная система технического регулирования Республики Казахстан
ПАСПОРТ БЕЗОПАСНОСТИ ХИМИЧЕСКОЙ ПРОДУКЦИИ
Состав, порядок разработки и применения
СТ РК 1185-2006
Издание официальное
Комитет по техническому регулированию и метрологии Министерства
индустрии и торговли Республики Казахстан
Астана

СТ РК 1185-2006
II
Предисловие.
1 РАЗРАБОТАН И ВНЕСЕН Республиканским государственным предприятием
«Казахстанский институт стандартизации и сертификации» Комитета по техническому
регулированию и метрологии
2 УТВЕРЖДЕН И ВВЕДЕН В ДЕЙСТВИЕ Приказом Комитета по техническому
регулированию и метрологии Министерства индустрии и торговли Республики Казахстан
от 1 сентября 2006г. № 370
3 СРОК ПЕРВОЙ ПРОВЕРКИ 2011 год
ПЕРИОДИЧНОСТЬ ПРОВЕРКИ 5 лет
4 Стандарт реализует положения следующих международных документов:
Системы классификации опасности и маркировки химических веществ (GHS),
согласованной на глобальном уровне. Официальное издание на русском языке. ООН,
Женева, 2003.
Стандарта ISO 11014-1 «Safety Data Sheet for Chemical Products», 1994; Положений
Белой книги Комиссии Европейских Сообществ- «Стратегия будущей политики в
отношении химикатов».-доклад представленный комиссией. Брюссель, 16.02.2001, СОМ
(2001) 88, окончательный вариант.
Директивы ЕС 91/155/ЕЭС «Система специальной информации по химической
продукции» (с поправками).
Директивы ЕС 67/548/ЕЕС «По вопросу сближения законодательств,
регламентирующих и административных положений, относящихся к классификации и
этикетированию опасных веществ» (с поправками).
Конвенции Международной организации труда (МОТ) № 170 и Рекомендаций МОТ
№ 177 о безопасности при использовании химических веществ на производстве, 1990;
ANSI Z400.1-2003 «Material Safety Data Sheets - Preparation.
Требования и положения соответствующие указанным международным актам,
документам и стандартам, по тексту выделены курсивом
5 В настоящем стандарте реализованы нормы законов Республики Казахстан: «О
техническом регулировании», «Об охране окружающей среды», «О безопасности и охране
труда», «О языках в Республике Казахстан», «О лекарственных средствах», «О
ветеринарии», «О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения», «О качестве
и безопасности пищевых продуктов», «О промышленной безопасности на опасных
производсвенных объектах», «Об охране здоровья граждан в Республике Казахстан», «О
пожарной безопасности», «О чрезвычайных ситуациях природного и техногенного
характера», «О защите прав потребителей», «Об охране озонового слоя», а также
Концепции экологической безопасности Республики Казахстан на 2004-2015 годы
6 ВВЕДЕН ВЗАМЕН СТ РК 1185-2003 Паспорт безопасности продукции,
веществ и материалов. Состав, порядок разработки и применения.
Настоящий стандарт не может быть полностью или частично воспроизведен,
тиражирован и распространен в качестве официального издания без разрешения Комитета
по техническому регулированию и метрологии Министерства индустрии и торговли
Республики Казахстан.

1185 2006i

Recommended

Recommended

More Related Content

More from Александр Дубровин

More from Александр Дубровин (14)

1185 2006i