1. กาจัดลูกน้ายุงลายง่ายๆด้วยน้ายาล้างจาน
หลักการและเหตุผล : น้ายาล้างจาน แชมพูสระผม ผงซักฟอก สบู่
เหลว คือ ลดแรงตึงผิว ซึ่งสารเหล่านี้มีคุณสมบัติ จับเปียก กระจายตัวปก
คลุมและปิดกั้นระบบหายใจของตัวแมลง ทาให้เยื่อบุรูหายใจ (spiracle) ของ
แมลงสูญเสียสภาพการควบคุมความสมดุลของน้าภายในตัวแมลง
(dehydration) และทาให้แมลงตายในที่สุด
การเตรียมและใช้สารลดแรงตึงผิวกาจัดยุงลายด้วยกระบอกฉีด
น้าพรมผ้า
1. การฉีดพ่นกาจัดยุงลาย
1.1 การฉีดพ่นกาจัดยุงลายที่เกาะพักบริเวณแหล่งน้า หรือบริเวณ
ที่ชื้น เช่น ในห้องน้า หรือ ตามผนังภายในภาชนะ/ วัสดุ ที่เก็บขังน้าต่าง ๆ
การเตรียม : เจือจางน้ายาล้างจานกับน้าเปล่าในอัตราส่วนผสม น้ายาล้างจาน
1 ช้อนชา ผสมกับน้า 1 ลิตร
การใช้ :ฉีดพ่นต่อเนื่องไปที่กลุ่มยุง ( direct spray) ที่เกาะพักตามมุมผนังใน
ห้องน้า หรือในภาชนะ/วัสดุที่เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ของยุงลาย จะเห็นว่า ยุงตก
จมน้าตายทันที
1.2 การฉีดพ่นกาจัดยุงลายที่เกาะพักเป็นกลุ่มตามซอกมุมบ้านหรือบริเวณกอง
ผ้า ผ้าห้อยแขวน หรือ บริเวณที่เก็บหมอนมุ้งใกล้ที่นอนหรือห้องนั่งเล่น
การเตรียม : เจือจางน้ายาล้างจานกับน้าเปล่าในอัตราส่วนผสม น้ายาล้างจาน
1 ส่วน ผสมกับน้า 4 ส่วน
การใช้ :ฉีดพ่นต่อเนื่องไปที่กลุ่มยุง ( direct spray) ที่พบเห็นเกาะเป็นกลุ่มตาม
บริเวณต่าง ๆ ดังกล่าว
2.การโฉบจับยุงลาย (swoop plate)
การเตรียม: บีบน้ายาล้างจานเล็กน้อยพอให้ทั่วพื้นจานพลาสติกขนาด
พอเหมาะสาหรับมือจับโฉบ
การใช้ :ใช้โฉบจับยุงที่บินมารบกวนใกล้ ๆ ตัว ซึ่งเป็นเทคนิคเดียวกับการใช้
ไม้แบดช๊อตยุง แต่วิธีนี้ยุงลายจะถูกจับตายอยู่ที่พื้นจาน

2. 3.การกาจัดตัวโม่งและลูกน้ายุงลาย (Laundry powder scatter method)
3.1 การกาจัดตัวโม่งและลูกน้ายุงลายในภาชนะ / วัสดุ ขังน้า
ขนาดเล็ก เช่น จานรองกระถางต้นไม้ ยางรถยนต์ จานรองขาตู้กับข้าวและ
วัสดุเหลือใช้ที่ขังน้าฝนรอบ ๆ บ้าน เป็นต้น
การเตรียม : ใช้ผงซักฟอกทั่วไปโรยลงในแหล่งเพาะพันธุ์ต่างๆ โดยตรง ใน
อัตราส่วน ผงซักฟอก 1 ช้อนโต๊ะ ต่อปริมาณความจุของน้าในแหล่งเพาะพันธุ์
ปริมาณ 2 ลิตร
การใช้ : โรยผงซักฟอกลงในภาชนะ/วัสดุแหล่งเพาะพันธุ์ขนาดเล็กต่าง ๆ
โดยตรง จะเห็นว่าผงซักฟอกจะแพร่กระจายปกคลุมทั่วผิวน้า เมื่อลูกน้าและตัว
โม่งของยุงลาย ซึ่งจาเป็นต้องขึ้นมาหายใจ จะดูดซึมเอาสารเข้าสู่ระบบหายใจ
ทาให้ระคายเคืองต่อระบบ และค่อย ๆ ตายในที่สุด
3.2 การลักน้าเพื่อดูดกาจัดลูกน้าและตัวโม่งออกจากภาชนะ ( whirlpool
and siphon method)
การเตรียม :ใช้สายยางยาวประมาณ 2 เท่า ของความสูงภาชนะและเติมน้าให้
เต็มตลอดสายยาง
การใช้ : ใช้มือหมุนกวนน้าในภาชนะประมาณ 2-3 รอบจะเห็นว่าตะกอน
สกปรกที่กระจัดกระจายอยู่ในภาชนะจะถูกแรงหมุนเหวี่ยงของน้า กวาดไล่มา
รวมอยู่ที่กึ่งกลางของพื้นภาชนะ จากนั้นจึงใช้สายยางที่เตรียมไว้ดูดเอาลูกน้า
ตัวโม่ง และตะกอนกาจัดทิ้งไปพร้อมๆ กัน “ตุ่มสะอาดปลอดลูกน้ายุงลายใน 5
นาที”
ที่มา : ฝ่ายศึกษาควบคุมแมลงโดยใช้สารเคมี
สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุขกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
ต้องตัดตอนยุงลายตั้งแต่ตอนที่เป็นลูกน้้า
ซึ่งเปรียบเสมือนเป้านิ่งสามารถก้าจัดได้ง่ายกว่า
ตอนที่เป็นตัวยุงลายที่เปรียบเสมือนเป้าบิน
ด้วยความปรารถนาดีจาก รพ.สต.บ้านล้านตอง ต.ห้วยทราย
อ.สันกาแพง จ.เชียงใหม่ โทรศัพท์ 053881329