ακαδημαικη παρουσιαση

1. Εφαρμογές των Νέων
Τεχνολογιών στις
Ανθρωπιστικές Επιστημες
ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ
ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ
ΠΑΤΡΑ 2022

2. Λογισμικό - ορισμός
Με τον όρο λογισμικό υπολογιστών ή λογισμικό (software)
ορίζεται:
η συλλογή από προγράμματα υπολογιστών, διαδικασίες και
οδηγίες χρήσης που εκτελούν ορισμένες εργασίες σε ένα
υπολογιστικό σύστημα
(«Wordreference.com: WordNet 2.0». Princeton University,
Princeton, NJ)

3. ➢Λογισμικό Συστήματος: Στην κατηγορία αυτή
περιλαμβάνονται τα προγράμματα τα οποία είναι
απαραίτητα για τη λειτουργία του υπολογιστή (ελέγχουν
και συντονίζουν τη λειτουργία του)
➢Λογισμικό Εφαρμογών: Στην κατηγορία αυτή
περιλαμβάνονται τα προγράμματα του υπολογιστή τα
οποία χρησιμοποιούνται για να κάνει ο χρήστης
συγκεκριμένες εργασίες, αλλά δεν είναι απαραίτητα για
τη λειτουργία του
Λογισμικό - κατηγορίες

4. Λογισμικό
Υπολογιστή
Λογισμικό
Εφαρμογών
Λογισμικό
Συστήματος
Λογισμικό
επεξεργασίας
κειμένου
Λογισμικό
Παρουσιάσεων
BIOS
Λειτουργικό
Σύστημα
Παιχνίδια Φυλλομετρητές
MacOS
Linux
MS Windows MS DOS UNIX

5. Λογισμικό Προγραμματισμού
Κατάλληλες γλώσσες ή τεχνολογίες ή περιβάλλοντα προγραμματισμού:
❑Διαδικαστικές γλώσσες (Procedural Programming)
Το πρόγραμμα είναι οργανωμένο σε διαδικασίες (Procedures), δηλαδή σε σειρές εντολών που περιγράφουν αλγόριθμους
Pascal, C, FORTRAN, BASIC, ALGOL
❑Αντικειμενοστραφείς γλώσσες (Object-Oriented Programming)
το πρόγραμμα είναι οργανωμένο σε αλληλεπιδρώντα αντικείμενα (Objects)
Java, C++, Visual Basic, Smalltalk, Python, PERL, ADA
❑Συναρτησιακές γλώσσες (Functional Programming)
οι υπολογισμοί εκφράζονται ως μαθηματικές συναρτήσεις, σε αντίθεση με τα άλλα είδη προγραμματισμού, στα οποία οι
υπολογισμοί εκφράζονται ως σειρές εντολών
Lisp, OCaml, Haskell, ML, Miranda

6. Γενιές γλωσσών προγραμματισμού
1η γενιά (περίπου το 1950):
Γλώσσες χαμηλού επιπέδου, όπως η Assembly
2η γενιά (τέλη δεκαετίας του 1950-αρχές δεκαετίας του 1960):
Θεμελιώδεις γλώσσες, όπως οι FORTRAN, ALGOL, COBOL
3η γενιά (δεκαετία του 1960-δεκαετία του 1980):
Δομημένες γλώσσες, όπως οι ADA, C, PROLOG.
4η γενιά (μετά τη δεκαετία του 1980):
Γλώσσες πολύ υψηλού επιπέδου, όπως οι SQL, Java, Javascript, C, C++, C#, PHP, Ruby, Perl κ.ά.

7. Κατηγορίες λογισμικού εφαρμογών
Η κατηγοριοποίηση των εφαρμογών λογισμικού είναι δύσκολη, εξαιτίας των πολλών
διαφορετικών τρόπων με τους οποίους μπορεί αυτές να διαχωριστούν.
Κατηγοριοποίηση σύμφωνα με τον:
Κώδικα Τυποποιημένων Προϊόντων και Υπηρεσιών των
Ηνωμένων Εθνών
(United Nations Standard Products and Services / UNSPSC)

8. Κατηγορίες λογισμικού εφαρμογών
➢ειδικές επιχειρηματικές λειτουργίες
➢οικονομικά και λογιστική
➢παιχνίδια υπολογιστών ή λογισμικό
ψυχαγωγίας
➢επεξεργασίας κειμένου
➢διαχείριση βάσεων δεδομένων
➢εκπαιδευτικό λογισμικό
➢ειδικό βιομηχανικό λογισμικό
➢επεξεργασίας βίντεο
➢εφαρμογές δικτύου
➢επεξεργασίας ήχου
➢επεξεργασίας εικόνας
➢ασφάλεια και προστασία
➢βοηθήματα
➢ανταλλαγή πληροφοριών
➢ηλεκτρολογικές εφαρμογές
➢διαχείριση συστημάτων

9. Άδειες Λογισμικού
Ιδιόκτητο Λογισμικό (Licensed Software)
Ελεύθερο Λογισμικό/Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα (Free Software/ Open Source
Software)(ΕΛ/ΛΑΚ)
Και τα δύο ανήκουν στη γενική κατηγορία του Εμπορικού Λογισμικού (Commercial Software), δηλαδή του λογισμικού
που παράγεται για πώληση ή εξυπηρετεί εμπορικούς σκοπούς

10. Ιδιόκτητο Λογισμικό
Το Ιδιόκτητο Λογισμικό (Licensed Software)
✓για τη χρήση του απαιτείται η αγορά κατάλληλης άδειας (License).
✓η άδεια χρήσης αποτελεί ένα είδος συμβολαίου μεταξύ παραγωγού και
χρήστη του λογισμικού
✓απαγορεύεται η αντιγραφή, μεταπώληση και τροποποίησή του από το χρήστη
✓ο πηγαίος κώδικας παραμένει αποκλειστικά στη διάθεση του δημιουργού του

11. Το Ελεύθερο Λογισμικό
Το Ελεύθερο Λογισμικό (Free Software) ή Λογισμικό
Ανοιχτού Κώδικα (Open Source Software)
✓δεν απαιτείται η αγορά αδειών για τη χρήση του
✓άδειες χρήσης όπου περιγράφονται τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του
χρήστη όμως επιτρέπονται η αντιγραφή και η τροποποίησή του προγράμματος
✓ο πηγαίος κώδικας διατίθεται ελεύθερα στον κάθε ενδιαφερόμενο

12. Χαρακτηριστικά του Ελεύθερου Λογισμικού
✓Όλοι μπορούν να το αναδιανείμουν ελεύθερα, δωρεάν ή με κάποιο αντίτιμο.
✓Το πρόγραμμα πρέπει να συμπεριλαμβάνει τον πηγαίο κώδικα και να επιτρέπει τη διανομή του σε
πηγαία ή μεταγλωττισμένη μορφή.
✓Τα καινούρια έργα και οι τροποποιήσεις μπορούν να διανεμηθούν με τους ίδιους όρους της άδειας που
συνοδεύει το αρχικό λογισμικό.
✓Στο κείμενο της άδειας δεν πρέπει να συμπεριλαμβάνεται καμία διάκριση σε βάρος ατόμων ή ομάδων.
✓Στο κείμενο της άδειας δεν πρέπει να συμπεριλαμβάνεται καμία διάκριση σε βάρος των πεδίων δράσης
του λογισμικού.
✓Τα δικαιώματα που συνοδεύουν το πρόγραμμα πρέπει να αφορούν όλους εκείνους στους οποίους
αναδιανέμεται, χωρίς αυτοί να χρειάζεται να αποκτήσουν επιπρόσθετη άδεια.
✓Η άδεια δεν μπορεί να εξαναγκάσει να συμπεριληφθεί το λογισμικό σε συγκεκριμένο προϊόν ή πακέτο.
✓Η άδεια δεν πρέπει να επηρεάζει άλλο λογισμικό και να θέτει περιορισμούς, ώστε να διανέμεται μαζί με
αυτό

13. Πλεονεκτήματα
➢Ποιότητα και αξιοπιστία
Πολλοί προγραμματιστές μπορούν να βελτιώσουν προβληματικά σημεία
➢Μικρές απαιτήσεις σε υλικό
Προσαρμόζεται εύκολα, ανάλογα με τις ανάγκες του χρήστη και τις δυνατότητες του υπολογιστή του
➢Χαμηλότερο κόστος κτήσης
Εξοικονόμηση πόρων, που θα δίνονταν για αναβάθμιση του λογισμικού ή του υλικού
➢Ασφάλεια
Λιγότερα προβλήματα ασφάλειας αφού ο κώδικας είναι ελεύθερος
➢Διαφάνεια
Δυνατότητα σε οποιοδήποτε χρήστη να δει τον τρόπο με τον οποίο γίνονται η επεξεργασία και η αποθήκευση των δεδομένων

14. Μειονεκτήματα
➢Λειτουργικότητα
Αν δεν έχει οικονομική υποστήριξη από μία ή περισσότερες εταιρείες ή αν δεν υπάρχουν οι προγραμματιστές που θα το αναπτύξουν,
τότε μπορεί να πάψει να υπάρχει
➢Αναβάθμιση
Πρέπει να υπάρξουν αρκετές εκδόσεις του λογισμικού για να αποκτήσει σταθερότητα
➢Μη ελεγχόμενη η ανάπτυξή του
Εάν ένα χαρακτηριστικό δεν συμπεριλαμβάνεται στο λογισμικό και δεν το προσθέσει κάποιος χρήστης - προγραμματιστής, τότε δεν θα
περιλαμβάνεται μέχρι κάποιος να το χρειαστεί και να το αναπτύξει
➢Προβλήματα συμβατότητας
Μερικές φορές η υποστήριξη του υλικού των υπολογιστών μπορεί να είναι ανεπαρκής

15. Ελεύθερο Λογισμικό - Ιστορία
✓Το 1983, ο Richard Stallman ξεκινά να γράψει ένα ελεύθερο λειτουργικό σύστημα, το
ονομαζόμενο έργο GNU (GNU is Not Unix).
✓Στα τέλη του 1985, ίδρυσε το γνωστό ίδρυμα FSF (Free Software Foundation).
✓Το 1989, μερικοί κατασκευαστές -GNU δημιούργησαν την εταιρεία Cygnus Solutions
διαθέτοντας προϊόντα Ελεύθερου Λογισμικού.
✓Ο πυρήνας GNU, που αργότερα ονομάστηκε "GNU Hurd" , ολοκληρώθηκε το 1991. Ο
μεταγλωττιστής GNU Compiler Collection, αλλά και ο GNU Debugger, σημείωσαν μεγάλη
επιτυχία στην παγκόσμια αγορά λογισμικού.
✓Το 1991, ο Linus Torvalds, έκδοσε την πρώτη έκδοση του πυρήνα Linux, με ανοικτό και
τροποποιήσιμο κώδικα.
✓Το 1992, με την έκδοση 0.12 του πυρήνα, ακολούθησε την άδεια GNU (General Public License).
15

16. Timeline

17. Εκστρατεία κατά του ΕΛ/ΛΑΚ
– Πρωταρχικά νομικές διώξεις σε μέλη του κινήματος
– Τεχνικές περιορισμών:
❑ DRM Ψηφιακή Διαχείριση Περιορισμών (Digital Restrictions Management, DRM)
https://www.defectivebydesign.org/guide
❑ Advanced Access Content System (AACS)
❑ Μονοπωλιακά Standards (doc αντί odf κλπ)
❑ Μονοπωλιακές πρακτικές (βλ. Microsoft)

18. ΕΛ/ΛΑΚ Απλής Χρήσης
Λειτουργία Εμπορικό Λογισμικό ΕΛ/ΛΑΚ Ιστοχώρος
Microsoft Windows, Mac OS
Microsoft Office
Web browser
Εφαρμογή
ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου
Microsoft Internet Explorer Mozilla Firefox
Microsoft Outlook Express
Λειτουργικό
Σύστημα
Ubuntu Linux
Fedora Linux
LinuxDistributions
http://ubuntu-gr.org/
http://el.fedoracommunity.org/
http://www.linux.org/dist/
Πακέτο εφαρμογών
γραφείου
LibreOffice
OpenOffice http://el.libreoffice.org/ http://el.openoffice.org/
http://www.mozilla.com/el/firefox/
Thunderbird
Evolution
http://www.mozillamessaging.com/en-US/thunderbird/
http://projects.gnome.org/evolution/
ClamWin
gedit
NotePad++
kedit
Empathy
Kopete
Pidgin
Evince
Kpdf
Microsoft Notepad
Προστασία από ιούς McAfee VirusScan
Απλός
επεξεργαστής
Microsoft MSN Messenger
Adobe pdf Reader
Apple iTunes
Adobe Photoshop Gimp
Adobe Audition Audacity
http://www.clamwin.com/
http://projects.gnome.org/gedit/
http://notepad-plus.sourceforge.net/
http://kate-editor.org/
http://live.gnome.org/Empathy
http://kopete.kde.org/
http://www.pidgin.im/
http://www.gnome.org/projects/evince/
http://kpdf.kde.org/
κειμένου
Αποστολέας
στιγμιαίων
μηνυμάτων
Αναγνώστης
αρχείων pdf
Αναπαραγωγέας
αρχείων μουσικής
Περιβάλλον
επεξεργασίας
εικόνων
Εφαρμογή
επεξεργασίας ήχου
Rhythmbox
Amarok
Mozilla Songbird
http://projects.gnome.org/rhythmbox/
http://amarok.kde.org/
http://getsongbird.com/
http://www.gimp.org/
http://audacity.sourceforge.net

19. Λειτουργία
Εφαρμογή
αναπαραγωγής
πολυμέσων
Εμπορικό Λογισμικό ΕΛ/ΛΑΚ
VLC
Qmmp
Audacious
Eog
Shotwell
Ιστοχώρος
http://www.videolan.org/vlc/
http://qmmp.ylsoftware.com/index_en.php
http://audacious-media-player.org/
http://projects.gnome.org/eog/
http://yorba.org/shotwell/
winamp
ACDSee
Microsoft Access
GNOME Commander http://www.nongnu.org/gcmd/
WinTV
Διαχείριση εικόνων
Εργαλείο
διαχείρισης βάσης
δεδομένων
Εφαρμογή
διαχείρισης αρχείων Total Commander
Παρακολούθηση
τηλεόρασης μέσω
LibreOffice.org Base
Kexi
http://el.libreoffice.org/features/base/
http://www.koffice.org/kexi/
υπολογιστή
Τηλεφωνία μέσω
internet
Συμπίεση/αποσυμπί
εση αρχείων
Εφαρμογή
ανταλλαγής
αρχείων torrent
Πρόγραμμα
οργάνωσης
συναντήσεων
Peer to peer
tvtime
MythTV
http://tvtime.sourceforge.net/
http://www.mythtv.org/
Skype Ekiga
winzip 7-zip
uTorrent
Windows Calendar Kontact
ανταλλαγή αρχείων eMule
Σύνδεση με iPod iTunes
Gnutella, amule
GTKPod
http://www.ekiga.net/
http://www.7-zip.org/
Azureus
Transmission
http://azureus.sourceforge.net/
http://www.transmissionbt.com/
http://kontact.org/
http://gtk-gnutella.sourceforge.net, www.amule.org
http://www.gtkpod.org/about.html
ΕΛ/ΛΑΚ Απλής Χρήσης

20. Εμπορικό Λογισμικό ΕΛ/ΛΑΚ Ιστοχώ ρος
Adobe Acrobat Professional PDFCreator
Tight VNC
Autodesk 3ds Max
Λειτουργία
Εξαγωγέας pdf
αρχείων
Απομακρυσμένη
διαχείριση
επιφάνειας εργασίας Microsoft Remote Desktop
Πλατφόρμα
δημιουργίας 3D
Blender
Adobe Dreamweaver Nvu
MySQL Server
PostgreSQL
Microsoft SQL Server
http://sourceforge.net/project/showfiles.php?group_id=57796
http://www.tightvnc.com
http://www.blender.org/
http://net2.com/nvu/
http://www.mysql.com/
http://www.postgresql.org/
Microsoft IIS Apache Web Server
Mathematica Sage
Dia
ESRI ArcGIS
γραφικών
Σχεδίαση
Ιστοσελίδων
Εξυπηρετητής
βάσης δεδομένων
Εξυπηρετητής
Διαδικτύου
Περιβάλλον
επιστημονικών
κ΄μαθηματικών
υπολογισμών
Σχεδιαστικό πακέτο Microsoft Visio
Ανάλυση
γεωγραφικών
Βlackboard
AutoCAD Archimedes
Authorize.net OpenSSL
http://httpd.apache.org/
http://www.sagemath.org/
http://projects.gnome.org/dia/
δεδομένων (G.I.S.)
Διαχείριση
εκπαιδευτικού
περιεχομένου
Περιβάλλον
σχεδίασης CAD
Ασφαλείς
συναλλαγές
GRASS GIS
QGIS
Moodle
e-Class
eFront
http://grass.osgeo.org/
http://www.qgis.org/
http://moodle.org
http://www.openeclass.org/
http://www.efrontlearning.net/
http://www.codeplex.com/archimedes
http://www.openssl.org/
ΕΛ/ΛΑΚ Εξειδικευμένης Χρήσης

21. https://mathe.ellak.gr/?page_id=135

22. Firefox
➢O Mozilla Firefox είναι ο περισσότερο διαδεδομένος ελεύθερος γραφικός
φυλλομετρητής του παγκόσμιου ιστού (Web Browser) ανοιχτού κώδικα (20%-24%
της συνολικής χρήσης)
➢Παρέχει αυξημένη ταχύτητα και ασφάλεια για Windows, Linux αλλά και Mac OS

23. Libre Office
✓ Το Libre Office αποτελεί το πιο ολοκλήρωμένο πακέτο εφαρμογών γραφείου
ανοιχτού κώδικα
✓ Περιλαμβάνει επεξεργαστή κειμένου (Writer), υπολογιστικό φύλλο (Calc),
δημιουργό παρουσιάσεων (Ιmpress) και πρόγραμμα σχεδίασης (Draw)
✓ Λειτουργεί σε όλες τις πλατφόρμες (Windows, Linux, Unix, Mac OS).

24. Thunderbird
✓ O Mozilla Thunderbird είναι μια ιδιαιτερα διαδεδομένη ελεύθερη εφαρμογή
διαχείρισης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και πηγών RSS, ανοιχτού κώδικα
✓ Παρέχει ταχύτητα και ασφάλεια για Windows, Linux αλλά και Mac OS

25. GNU/Linux
✓ Xρησιμοποιείται από εκατομμύρια χρήστες ως εναλλακτικό των
Microsoft Windows λειτουργικό σύστημα
✓ Έχει εκατοντάδες διανομές (τροποποιημένες εκδόσεις ανάλογα
με τις ανάγκες του χρήστη)

26. Apache Web Server
✓ O Apache είναι ένας από τους δημοφιλέστερους
εξυπηρετητές (server) του παγκοσμίου ιστού γιατί λειτουργεί
σε διάφορες πλατφόρμες (Windows, Linux, Unix, Mac OS)
✓ Διατηρείται από μια κοινότητα ΕΛ/ΛΑΚ, την Apache
Foundation

27. G.I.M.P.
✓ Το GNU Image Manipulation Program είναι ένα πρόγραμμα
επεξεργασίας εικόνων με ασύγκριτες δυνατότητες σε σχέση με πολλά
αντίστοιχα προγράμματα Ιδιωτικού Λογισμικού

28. Blender
✓ Το Blender είναι μια πλήρης σουίτα εφαρμογών 3D CAD με δυνατότητες παραγωγής
στατικών εικόνων ή 3D animation (video)
✓ Είναι επαγγελματικό εργαλείο και η εταιρεία που το κατασκεύασε το χρησιμοποιούσε αρχικά
η ίδια για τις ανάγκες τις πριν το δώσει στο ευρύ κοινό
✓ Έχει προχωρημένα 3D χαρακτηριστικά
✓ Υπάρχουν εκδόσεις για SGI,Sun,FreeBSD x86,Linux x86,Linux Alpha,Linux PPC,BeOS
x86,WINDOWS και καταλαμβάνει μικρό χώρο (2ΜΒ).

29. MySQL
✓ H MySQL αποτελεί την ταχύτερα αναπτυσσόμενη βάση
δεδομένων ανοικτού κώδικα στον κόσμο.

30. VLC
✓ Ανοίγει το 99% των διαφορετικών ειδών αρχείων πολυμέσων
✓ Εκδόσεις του υπάρχουν για Windows, Linux, Mac OS, BSD, Solaris,
Windows CE κ.α.

32. Απόκτηση λογισμικού
✓Αγορά από κατάστημα
✓Κατέβασμα από το διαδίκτυο
✓Διάθεση μέσω Πανεπιστημιακού Ιδρύματος
✓Freeware
✓Έκδοση beta

33. Εγκατάσταση και απεγκατάσταση λογισμικού
✓Απαιτήσεις συστήματος
✓Σημείο επαναφοράς
✓Πλήρης εγκατάσταση
✓Προσαρμοσμένη εγκατάσταση
✓Ανάκτηση λογισμικού σε περίπτωση κατάρρευσης του υπολογιστή
✓Απεγκατάσταση λογισμικού

34. Λογισμικό επεξεργασίας κειμένου
Ο Επεξεργαστής Κειμένου μας παρέχει πολλές δυνατότητες:
✓μπορούμε να προσθέτουμε ή να αφαιρούμε ένα κομμάτι του κειμένου,
✓να αλλάζουμε τη διάταξη των παραγράφων,
✓να κάνουμε αυτόματο ορθογραφικό έλεγχο,
✓να εισάγουμε εικόνες ή φωτογραφίες μας
✓να εκτυπώνουμε τα κείμενα μας

35. Το λογισμικό επεξεργασίας λογιστικού φύλλου μας παρέχει πολλές δυνατότητες:
✓Εκτελεί πράξεις και αριθμητικές αναλύσεις
✓Κείμενο
✓Τιμές και ημερομηνίες
✓Τύποι
✓Συναρτήσεις
✓Φιλτράρισμα δεδομένων
✓Γραφική απεικόνιση δεδομένων
Λογισμικό επεξεργασίας λογιστικού φύλλου

36. Λογισμικό διαχείρισης Βάσης Δεδομένων
Το λογισμικό επεξεργασίας βάσεων δεδομενων μας παρέχει:
✓Αποθήκευση και οργάνωση δεδομένων
✓Πεδία
✓Εγγραφές
✓Πίνακες
✓Ερωτήματα
✓Στατιστικά στοιχεία

37. Λογισμικό Παρουσιάσεων
Επιτρέπει:
✓Να προετοιμάσουμε και να παρουσιάσουμε προβολές παρουσίασης
✓Με κείμενα, εικόνες, βίντεο και ήχο
✓Πολυμεσικές ή υπερμεσικές παρουσιάσεις