Էլեկտրական երևույթներ

1. Էլեկտրական
երևույթնրեր
Կարինե Ոսկանյան
9-1 դասարան

2. Կուլոնի օրենքը
 Էլեկտրական լիցքի հասկացությունն առաջին անգամ կիրառվել է 1785
թ. Կուլոնի օրենքում:
 Երկու կետային լիցքավորված մասնիկների փոխադարձ ձգողության կամ
վանողության ուժը ուղիղ համեմատական է նրանց լիցքերի մեծության
արտադրյալին և հակադարձ համեմատական է հեռավորության
քառակուսուն

3. Մարմինների էլեկտրականացումը:
Էլեկտրական լիցք
 Մարդիկ կան, ովքեր քեն կարող իրենց կյանքը պատկերացնել առանց
էլեկտրականության: Ինչպես գիտենք, տիեզերքի բոլոր մարմինները
միմյանց ձգում են տիեզերական ձգողության կամ գրավիտացիոն ուժերով,
որոնք ուղիղ համաեմատական են փոխազտող մարմինների զանգվածներին
և հակադարձ համեմատական՝ մարմինների միջև հեռավորության
քարակուսուն: Էլեկտրականացմանը մասնակցում է առնվազն երկու
մարմին, և էլեկրականցմանհատևանքով երկուսն էլ էլեկտրականանում են:

4. Էլեկտրացույց;
Էլեկտրական լիցքի բաժանելիություն
 Մարմինները կարելի է էլեկտրականացնել ոչ միայն շփմամբ: Օրինակ՝ եթե
մարմինը հպենք նախապես էլեկտրականացված որևէ մարմնի, ապա այն
կելեկտրականանա: Մորթիով շփենք էփոնիտե փողը ու մոտեցնենք մետաղե
նրբաթիթեղից պատրաստված և մետաքսե թելից կախված պարկուճին:

5.  Նման փորձերը ցույց են տալիս, որ մարմինն էլեկտրականացած է, այսինքն՝
նրան հաղորդվել է էլեկտրական լիցք: Լիցքավորված մարմինների
փոխազդեցության վրա է հիմնված էլեկրացույցի աշխատանքը:

6. Որքան մեծ է էլեկտրական լիցքը, այնքան մեծ է թիթեղների
փոխադարձ վանողական ուժը, և այնքան մեծ անկյով են
դրանք շեղվում

7. Տեսակներ
 Տարբերվում է էլեկտրական հոսանքի 3 տեսակէ
1. Հաստատուն հոսանք
2. Փոփոխական հոսանք
3. Իմպուլսային էլեկտրական հոսանք

8. Աղբյուր
 Հոսանքի առաջին աղբյուրը ստեղծվել է 1800 թվականին՝ Ալեսսանդրո
Վոլտայի կողմից, ով վերցրել է արծաթե ու ցինկե մի քանի տասնակ զույգ
կլոր թիթեղներ և նրանց միջև աղաջրի մեջ թրջված ստվարաթղթի կլոր
միջադիրներ դնելով, այդ ամենը դասավորել սյան տեքով: Հետո վերին և
ներքեվի թիթեղներին հաղորդալար ամրացնելով, Վոլտան ստացել է
հաստատուն հոսանքի արաջին աղբյուրը: Այս հոսանքի աղբյուրը կոչվում է՝
վոլտյան սյուն:

9. Չափման միավոր
 Ներկայիս միջազգալին համակարգի միավորների հոսանքի ուժը չափվում է
ամպերներով, լարերը վոլտերով: Ըստ Օհմի օրենքի շղթայի հոսանքի ուժը
ուղիղ համեմատական լարման U և հակադարձ համեմատական է
դիմադրության R:
 , որտեղ
P-ն հզորությունն է, իսկ R-ը դիմադրությունը:

10. Վերջ