1. Ο Βάαλ ήταν ο μεγαλύτερος θεός των Χαναναίων και των
Φοινίκων, αλλά και αρκετών σημιτικών λαών της Εγγύς
Ανατολής και της βόρειας Αφρικής, όπως των Βαβυλωνίων,
Μωαβιτών κ.α. Σύμφωνα με την μυθολογία των Χαναναίων
ο Βάαλ ήταν γιος του θεού Ελ. Ήταν προστάτης της
γεωργίας, της γονιμότητας και των κατοικίδιων ζώων. Ο
Βάαλ εικονιζόταν ένοπλος, με δόρυ στο χέρι και με ένα
φωτοστέφανο γύρω από το κεφάλι του, σύμβολο πιθανώς
του Ήλιου. Άλλοτε τον παρίσταναν με κέρατα βοδιού κι
άλλοτε σαν γυναίκα με μεγάλους μαστούς και κρατώντας στο
χέρι περιστέρι. Σύμβολο του Βάαλ ήταν ο ταύρος, και
μάλιστα, ο "χρυσός ταύρος".
2. Ο Βάαλ είναι το πρόσωπο όπου κορυφώνεται η αντίληψη
για έναν ευεργέτη θεό όσο και για έναν ήρωα-πολεμιστή.
Ήταν ο κυρίαρχος του κεραυνού της αστραπής και της
καταιγίδας και κρατούσε ένα βαρύ ρόπαλο φτιαγμένο από
πέτρα. Του αποδίδονταν χαρακτηριστικά ουράνιας θεότητας
(η βροντή ήταν η φωνή του, οι κεραυνοί τα βέλη του και
ήταν εκείνος που έστελνε τη βροχή στη Γη). Από ειρηνική
θεότητα εξελίχθηκε σιγά-σιγά σε πολεμική και διαδόθηκε
από τους Φοίνικες σε όλες τις ακτές της Μεσογείου. Αρχικά
ήταν θεότητα αρσενική και θηλυκή μαζί, αργότερα όμως
χωρίστηκε στον αρσενικό Βάαλ, και στη θηλυκή θεότητα
και σύζυγό του Βααλάθ. Σε άλλους λαούς σύζυγος του Βάαλ
ήταν η Αναΐς.
3. Ο Βάαλ ήταν γνωστός με διάφορες προσωνυμίες, συχνά
σχηματισμένες από την ονομασία των τόπων της λατρείας του. Από
την εβραϊκή παράδοση προέρχονται, παραλλαγμένες σε ονόματα
διαβόλων, οι Μπελφεγκόρ και Μπελζεμπούλ (Βεελζεβούλ). Η πρώτη
σημαίνει Βάαλ του Φεγκόρ, ενός βουνού που βρισκόταν κοντά στη
Νεκρά θάλασσα, ενώ η δεύτερη, Μπέλ-Ζεμπούλ, σημαίνει Βάαλ
των μυγών. Οι κάτοικοι της Συχέμ, την εποχή των Κριτών του
Ισραήλ, τον αποκαλούσαν Βααλβερίθ (Βαιθηλβερίθ) (Κριτές 9,46),
που σύμφωνα με κάποιους μελετητές σημαίνει Βάαλ της Βηρυτού
(Βααλμπεϊρήτ), ενώ κατ’ άλλους τη συμφωνία μεταξύ Θεού και
ανθρώπων.
Κάποιοι ταύτισαν τον Βάαλ με τον Μολώχ, ενώ οι αρχαίοι Έλληνες
τον ταύτισαν με τον Κρόνο και με τον Δία, ενώ στα ελληνικά κείμενα
αναφέρεται ως Βήλος.
4. Τόποι της λατρείας του ήταν κυρίως τα υψώματα, τα
σημεία που βρίσκονταν πιο κοντά στον ουρανό, ακόμη
και οι στέγες των σπιτιών. Τυπικά ιερά αφιερωμένα σε
αυτόν ήταν τα μπαμόθ (= υψώματα), τα πιο
ολοκληρωμένα από τα οποία περιλάμβαναν ένα ξέφωτο
πλάτους περίπου 30 μέτρων, όπου στέκονταν οι πιστοί,
μια λαξευμένη σπηλιά για τους ιερείς, μερικές πέτρινες
στήλες με διάφορα σκαλίσματα, στημένες γύρω από μια
μικρότερη στήλη που λεγόταν βαίτυλος, ένα είδος βωμού
που τον αποτελούσαν ένας πέτρινος όγκος, κλαδιά ή
πάσσαλοι μπηγμένοι στο έδαφος, ένας λάκκος
προοριζόμενος για τα κατάλοιπα των θυμάτων και
δεξαμενές νερού. Όλα αυτά τα περιέβαλε ένας φράκτης
ενώ στους βωμούς του γίνονταν ανθρωποθυσίες.
5. Ο Ηρόδοτος περιγράφει τον ναό του στη
Βαβυλώνα και αναφέρει ότι στον
τελευταίο πύργο του υπήρχε μια μεγάλη
κλίνη καλοστρωμένη και κοντά της ένα
χρυσό τραπέζι. Στο κρεβάτι αυτό
αναπαυόταν ο ίδιος ο θεός, με μια
ιθαγενή γυναίκα την οποία διάλεγε μέσω
των ιερειών (ιερόδουλων).
6. Μετά την νίκη επί του Γιαμ, ο Βάαλ έγινε ο βασιλιάς των θεών, αλλά δεν
είχε ένα ανάκτορο για να μείνει. Γι' αυτό μαζί με την αδελφή του Ανάθ
παρακάλεσαν την θεά Ασεράχ να μεσολαβήσει στον Ελ, έτσι ώστε να τους
επιτρέψει να χτίσουν ένα παλάτι στο όρος Σαφόν (Χαναάν, βόρεια Συρία).
Ο Ελ έδωσε την έγκρισή του για την ανέγερση του παλατιού του γιου του,
και έτσι, οι αγγελιοφόροι των θεών κάλεσαν από την Αίγυπτο τον
φημισμένο τεχνίτη Κοθάρ - ου - Χασίς, να έλθει στην Χαναάν να αναλάβει
αυτό το έργο. Όταν ο τελευταίος άρχισε τις συζητήσεις με τον Βάαλ
σχετικά με τα υλικά που θα χρησιμοποιούσε για την κατασκευή, όπως
επίσης και για την δομή που θα είχε το κτίσμα, προέκυψε μια σχεδόν
κωμικής φύσης διαφωνία μεταξύ τους! Ο Βάαλ δεν ήθελε να υπάρχει στο
ανάκτορό του, κανένα παράθυρο, έτσι ώστε να μην τον βλέπουν απ' έξω οι
εχθροί του και ακόμη χειρότερα, να μην επιχειρούσε κάποιος απ' αυτούς να
εισβάλλει μέσα από αυτό στο ανάκτορό του!
7. Ο Κόθαρ - ου - Χασίς χρειάστηκε να επιστρατεύσει όλη την
πειθώ του για να μεταστρέψει αυτήν την επιθυμία του Βάαλ,
λέγοντας ότι ένα ανάκτορο δίχως έστω και ένα παράθυρο θα
φαινόταν ως δείγμα αδυναμίας μπροστά σε θεούς και
ανθρώπους, πράγμα που δεν ταίριαζε με το θάρρος για το οποίο
φημιζόταν ο γιος του Ελ!
Ο Βάαλ υποχρεώθηκε να συμφωνήσει, ωστόσο η ανησυχία για
την ύπαρξη του παραθύρου στο ανάκτορό του, ακόμη τον
κατέτρωγε! Τότε, ο Κόθαρ-ου-Χασίς πρότεινε στον βασιλιά των
θεών μια χρυσή λύση, πολύ χαμηλά στο κτίριο θα κατασκεύαζε
ένα παράθυρο που θα χρησίμευε επίσης και ως η θύρα του
ανακτόρου, απ' όπου ο Βάαλ θα έστελνε συνεχώς προς την γη
τις βροντές και τις αστραπές, μιας και οι τελευταίες εμπίπταν
στις αρμοδιότητες του θεού, και έτσι, δεν θα υπήρχε θεός ή
άνθρωπος που θα μπορούσε να μπει στο παλάτι χωρίς την
έγκριση του Βάαλ, αφού οποιαδήποτε λαθραία εισβολή θα ήταν
εκ των προτέρων καταδικασμένη, λόγω των κεραυνών που θα
έπεφταν πάνω στον παραβάτη!
8. Ο Βάαλ όταν άκουσε την σκέψη αυτή του σοφού
Αιγύπτιου τεχνίτη καταχάρηκε και δέχθηκε, την
πρότασή του, όταν ηταν πλέον σίγουρος για την
ασφάλεια του ανακτόρου του.
Η αδελφή του Βάαλ, η φοβερή Ανάθ (θέα του
έρωτα και του πολέμου), έκανε κάποτε μεγάλη
γιορτή στο παλάτι, όπου κάλεσε τους εχθρούς
του Βάαλ. Αφού μαζεύτηκαν όλοι, έκλεισε τη
πόρτα και τους σκότωσε. Λέγεται ότι το αίμα
έφτασε στα γόνατα της κι αυτή κρέμασε τα
κεφάλια των θυμάτων γύρω από τον λαιμό της.