sss

1. Уур амьсгал ба цаг агаар
Klimatos and weather

2. Уур амьсгал
Цаг агаарын олон жилийн горим
Чийг дулааны харьцаа- хамгийн
гол үзүүлэлт

3. Уур амьсгалын горим
Дулааны Чийгийн
Агаар
мандлын
ерөнхий
урсгал

4. Макро
Мезо
Микро
Морфо
• Дэлхийн
• Бүснутгийн
• Улс орны
• Хотын
• Цасны, чийглэг,
хуурай гандуу
Уур амьсгал

5. Уур амьсгал судлал
Дэлхийн уур амьсгалын ерөнхий хэв
шинж
Бүрдүүлэгч хүчин зүйлс
Газарзүйн хуваарилалтын зүй
тогтол
Өөрчлөлт ба хэлбэлзэл

6. Уур
амьсгалыг
бүрдүүлэгч
үндсэн
хүчин зүйлс
Газарзүйн
байрлал
Далайн
түвшин
дээрх
өндөр
Рельефийн
байдал
Гадаргын
шинж чанар
Ус ба ХГ-ын
хуваарилалт
Далайн
урсгал

7. Уур амьсгалын ангилал
• Сарын ба жилийн дундаж
температураарВ. Кеппен
• Чийгийн балансад тулгуурланW.Thornwaite
• Тунадас ба салхины бүсэд
үндэслэнH. Floehn
• Агаар мандлын ерөнхий орчил
урсгалын онцлогоорБ. Алисов
• Газарзүйн ландшафтын шинжээрС. Берг

8. Алисовын уур амьсгалын ангилал
Туйлын 2
Сэрүүн 2
Тропикийн 2
Экваторын 1

9. Алисовын уур амьсгалын ангилал
Субарктикийн,
субантарктидийн
Субтропикийн
2
Субэкваторын,
тропикийн
муссоны

10. Бүс тус бүрийн үндсэн хэв шинж
Эх
газрын
Далай
тэнгиси
йн
Баруун
эргийн
Зүүн
эргийн

12. Мөнх хүйтэн
Тундр
Тайга
Сэрүүн бүсийн ойн
Хээрийн
Газар Дундын тэнгисийн
Сэрүүн өргөргийн муссоны
Субтропикийн ойн
Субтропикийн цөлийн
Саванны
Тропикийн чийглэг ойн
С. Бергийн ангилал

13. В. Кеппены ангилал
Тропикийн
• Хамгийн дулаан сарын агаарын Т +18
• Байнга чийглэг, хамгийн хуурай сардаа 6
мм ХТ
• Хуурай улирал богино
• Өвөл нь хуурай R10- (R25)
Хуурай уур амьсгал
• Уурших боломж нь тунадаснаасаа давуу
• Хээрийн – жилийн дун. t  180 C
• Цөлийн – жилийн дун. t  180 C

14. В. Кеппены ангилал
Дулаавтар
чийглэг
• Хамгийн
хүйтэн сарын
агаарын Т
+18
Сэрүүн
• Хамгийн
дулаан
сарын t=0
Зун нь хуурай
Хуурай өвөл, чийглэг зунтай
Байнга чийглэг, хамгийн
хуурай сарын ХТ  3см
Хамгийн дулаан сард 220 
Хамгийн дулаан сар нь 22  ,
4 сар 100 С 
Хамгийн дулаан сар нь 220С
 , 1-3 сар 100С 
Хамгийн хүйтэн сар нь 380 С-
аас доош

15. В. Кеппены ангилал
Туйлын
• Хамгийн дулаан сарын t=100 C-аас доош
• Хамгийн дулаан сар нь 0-100 С
• Хамгийн дулаан сар нь t=00 C-аас доош
Өндөр уулын

16. Таних тэмдэг Газарзүйн байрлал, онцлог
Af Тропикийн чийглэг ойн
Am Тропикийн муссоны
Aw Тропикийн саванны
Bsh Тропикийн цөлийн
BWk Дундаж өргөрөгийн цөлийн
Bsk Дундаж өргөргийн хээрийн
Csa, Csb Газар Дундын тэнгисийн
Cwa, Cwb Субтропикийн муссоны
Cfa Чийглэг субтропикийн
Cfb, Cfc Тэнгисийн
Dfa, Dwa Эх газрын чийглэг, дулаан зунтай
Dfb, Dwb Эх газрын чийглэг, сэрүүн зунтай
Dfc,Dwc,Dfd,Dwd Тайгын буюу хойд туйл орчмын
ET Тундрын
EF Туйлын буюу цас мөсний бүрхэвчийн
H Өндөр уулын

17. • ТропикийнA
• ХуурайB
• ДулаавтарC
• СэрүүнD
• ТуйлынE
• Өндөр уулынF

18. Газар Дундын Тэнгисийн уур амьсгал

19. Халуун хуурай зун, дулаан чийглэг
өвөлтэй уур амьсгал
Калифорнийн төв хэсэг
Чилийн төв хэсэг
Өмнөд Африк
Австралийн өмнөд ба баруун өмнөд
хэсэг
Ер нь мод багатай, жимс ихээр ургадаг
Mediterranean climate

20. Цаг агаар
Тухайн үеийн болон тухайн газар
орны тодорхой хугацааны хоорондох
агаар мандлын төлөв байдал
Синоптик зураг

21. Цаг агаарыг тодорхойлох элементүүд
Цаг
агаар
Тем
Даралт
Чийг
ХТ
Салхи
Үүл
шилт

22. Цаг агаарын
өөрчлөлт
Түр зуурын
Агаарын
масс
Циклон,
фронт
Тогтмол
Тэнхлэгээ
эргэх, нарыг
тойрох

23. ИЗО
терм
тахи
неф
бархион
гон
гиет

24. Цаг агаар

26. Температур
их, ХТ бага
ХТ их,
температур
бага
ХТ их,
температур
их
Температур
бага, ХТ
бага