dr. Liesbeth van Leeuwen Anticonceptie en hiv

1. Anticonceptie
en hiv

2. Anticonceptie en hiv
 De meerderheid van vrouwen met hiv is
vruchtbaar
 Door het gebruik van HAART is de
levensverwachting voor vrouwen met hiv
toegenomen
 Vrouwen met hiv hebben net als niet hiv
geïnfecteerde vrouwen de keuze of zij wel
of niet kinderen willen krijgen en wat zij
moeten doen om dit te voorkomen

3. Anticonceptie en hiv
 Vrouwen met hiv wordt aangeraden
te vrijen met condooms om hiv
transmissie te voorkomen
 Toch kan er wens zijn tot het gebruik
van aanvullende anticonceptie

4. Double Dutch
 Redenen voor aanvullende anticonceptie:
1. Condoom gebruik is onbetrouwbaarder in het
voorkomen van zwangerschappen dan een
anticonceptie pil
2. Een vrouw wil zich onafhankelijk van haar seksuele
partner beschermen tegen het optreden van een
zwangerschap
3. Er is geen noodzaak om condooms te gebruiken,
omdat de partner ook hiv geïnfecteerd is
4. Onder HAART wordt bij hiv discordante koppels
slechts af en toe hiv overdracht beschreven door
onbeschermde coïtus aan de hiv negatieve partner in
het vorig jaar verschenen HPTN 052 onderzoek.
Dergelijk onderzoek zou in de toekomst kunnen
leiden tot minder condoomgebruik
Cohen et al NEJM 2011

5. Welke vorm van anticonceptie
 Elke vorm van anticonceptie is geschikt
 Het gebruik van orale anticonceptie geeft
geen snellere ziekte progressie
 Welke vorm van anticonceptie gekozen
wordt hangt af van de voorkeur van
patiënte en haar karakteristieken
 Recente onderzoeken vermelden hogere
transmissiekans van hiv in aanwezigheid
van prikpillen (progestageen-only)

6. Meer hiv transmissie door
progestageen
 WHO statement: Enkele onderzoeken suggereren
dat een progestageen houdende prikpil mogelijk
het risico om hiv te verkrijgen of een seksuele
partner met hiv te infecteren verhoogt
 Vrouwen met hiv die een prikpil gebruiken moet
geadviseerd worden om altijd condooms te
gebruiken
 Of deze verhoogde hiv transmissiekans geldt voor
alle progestageen houdende methoden van
anticonceptie, dus ook een hormoon spiraal of
staafje is niet onderzocht
 Het risico op hiv transmissie is niet verhoogd bij
orale anticonceptie met gecombineerde
oestrogenen en progestagenen

7. Orale anticonceptie

8. Orale anticonceptie (pil)
 Algemeen
 Bevat meestal oestrogenen en progestagenen
 Betrouwbaar bij goede inname
 De pil mag desgewenst doorgeslikt worden, geen
noodzaak voor het inlassen van een stopweek
 Specifiek
 Bij hiv infectie en HAART gebruik tenminste een 30
preparaat en liever nog een 50 preparaat voorschrijven
in verband met enzyminductie door zowel protease
remmers als reverse transcriptase remmers, waardoor
de concentratie van de hormonen in het bloed lager is
 Bij hiv infectie zonder medicatie volstaat een (sub)30
preparaat

9. Spiraal

10. Spiraal
 Algemeen
 Koperhoudend of progestageen houdend
 Allebei effectief in het voorkomen van een zwangerschap
 Het koperspiraal is goedkoper en de menstruatiecyclus blijft behouden
 Mag 5 jaar in de baarmoeder blijven en moeten dan vervangen worden
 Het progestageenhoudend spiraal is een goede optie als er naast
anticonceptiewens menstruatieklachten zijn in de vorm van veel
bloedverlies of er de wens bestaat minder of niet te menstrueren
 Gemiddeld neemt het bloedverlies in aanwezigheid van het
progestageenhoudend spiraal met 80% af, een minderheid van de
vrouwen menstrueert helemaal niet meer. Wel kan in de eerste 3 tot 6
maanden hinderlijk bloedverlies optreden (spotting)
 Elke vrouw testen op chlamydia en gonorroe voor het inbrengen van een
spiraal omdat een aanwezige chlamydia of gonorroe een pelvic
inflammatory disease (PID) kan veroorzaken
 Specifiek
 Er gelden geen specifieke maatregelen voor mensen met hiv ten aanzien
van spiralen
 Onduidelijk of progestageen houdend spiraal geassocieerd is met meer
hiv transmissie

11. Implantaat bovenarm (implanon)

12. Implantaat bovenarm
 Algemeen
 Progestageen houdend en wordt geplaatst in de bicepsplooi
 Werkt drie jaar, daarna dient het vervangen te worden
 Nadeel: Bij verwijderen ontstaat een litteken
 Door continue toediening van progestageen treden
menstruaties vaak niet meer op (amenorroe)
 Ook bij deze vorm van anticonceptie kan er in de eerste 3 tot 6
maanden onvoorspelbaar bloedverlies optreden (spotting)
 Specifiek
 Omdat het werkingsmechanisme hetzelfde is als bij de prikpil is
gebruik hiervan wellicht ook geassocieerd met een hogere kans
op hiv transmissie en kan om die reden het gelijktijdig gebruik
van condooms aan te bevelen zijn

13. Prikpil

14. Prikpil
 Algemeen
 Progestageen houdend
 Elke 12 weken dient een nieuwe injectie te
worden gegeven
 Tijdens het gebruik hiervan treedt een
amenorroe op, met soms spotting
 Specifiek
 Geassocieerd met een hogere kans op hiv
transmissie. Gelijktijdig gebruik van condooms
is aan te bevelen

15. Vaginale ring

16. Vaginale ring (nuvaring)
 Algemeen
 Bevat oestrogenen en progestagenen
 Het werkt in principe als een anticonceptiepil, gedurende
3 weken blijft de ring in de vagina, dan 1 week eruit en
de menstruatie treedt op
 Lokale therapie, weinig hormonen in de circulatie
 Mogelijk meer afscheiding (fluor)
 Net zoals bij de combinatie pil kan de stopweek
desgewenst overgeslagen worden
 Specifiek
 Er gelden geen specifieke maatregelen voor mensen
met hiv ten aanzien van een vaginale ring

17. Morning after pil

18. Nood-anticonceptie
 Norlevo (morning after pil) 1.5mg
 Binnen 24 uur <5% kans op
zwangerschap, maximaal 72 uur na
onbeschermd seksueel contact
 Bij drogist te verkrijgen
 Koper IUD
 Tot5 dagen na onbeschermd seksueel
contact