Yunit 1 aralin 1 ang mga pinagsibulan ng mga kabihasnan sa asya
1.
2.
3.
4. Mahalagang malaman ang katangiang
pisikal ng Asya dahil base rito ay
matutukoy ang kakayahan ng mga Asyano
na umangkop sa kanilang kapaligiran.
Sa pamamagitan ng paglinang sa likas na
yaman, pagsisikap, pagtutulungan, at
pagkamalikhain ay nakapagbuo ang mga
Asyano ng kulturang nakaagapay sa
kanilang kapaligiran.
5. Ang Asya ang pinakamalaki sa pitong
kontinente ng mundo.
44 579 000 kilometro kwadrado – ang
kabuuang sukat ng Asya ayon sa
World Atlas
6. Ang hangganan nito sa Europa ay ang
kabundukan ng Ural at Caucasus at ang
Turkish Straits
Suez Canal at ang Red Sea sa pagitan ng
Asya at Aprika
Karagatang Artiko at Dagat Being naman
ang baghihiwalay sa hilagang Amerika
Ang Kapuluan ng Indonesia ang
nagsilbing hangganan ng Asya at
Australia
7.
8. Ang pangkalahatang lagay ng panahon sa isang
malawak na lugar
MGA SALIK NA NAKAAPEKTO SA KLIMA
Latitude o layo mula sa ekwador
Ang lugar na malapit sa ekwador ay
nakatanggap ng higit na sikat at init ng araw.
Samantalang ang mga lugar na malayo sa
ekwador ay nakaranas ng malimig na klima
Elebasyon (altitude)
Mas malamig ang klima ng isang lugar kung
ito ay nasa mataas na elebasyon
9. Topograpiya
Ito ang pagkakaayos ng mga natural at
artipisyal na kaanyuan ng isang lugar
Halimbawa:
Kabundukan- nagsisilbing panangga sa
pagkilos ng hangin na mas mahalumigmig.
Wind pattern
Tumutukoy sa direksiyon ng paggalaw ng hangin.
Halimbawa:
Hanging Habagat na may dalawang panahunang
pagkilos:
Ang hanging may dalang ulan patungo sa Asya na
nagbunsod ng pag-ulan at
Hangin palabas ng Asya na nagdudulot ng tuyong
panahon.
10. Matukoy ang klima ng isang lugar sa
pamamagitan ng paggamit ng Koppen Climate
Classification System
Wladimir Koppen
Naglathahala ng mapa ng mga Climatic Zone
Climatic Zone
Pamantayan ng klasepikasyon.
11.
12. Klimang Tropikal
a. Tropikal Wet Climate
Nakararanas mainit na
panahon at pag-ulan sa buong
taon.
b. Tropikal wet and Dry climate
Nagkakaroon ng pagpapalitan
ng wind pattern
13. Tuyong Klima
a. Semiarid
Nakaranas ng buwanang pagbabago sa klima
buong taon at mas maraming pag-ulan kompara
sa mga lugar na disyerto.
Damo at Palumpong
Afghanistan, Iran, at Pakistan
b. Arid
Matatagpuan sa pagitan ng 20° hanggang 30°
hilaga at timog ekwador
Kunti lamang ang tag-ulan
Hindi gaanong nagbabago ang mainit na klima
Oman, Yemen, UAE, at Saudi Arabia
14. Klimang Banayad
a. Marine west coast climate
Nararanasan sa rehiyon sa pagitan ng 40°
hanggang 60° latitude hilaga at timog
ekwador
Madalas ang pag-ulan at limitado lamang
ang sikat ng araw sa baybayin lalo na sa
Europa
b. Mediterranean climate
Rehiyon na nasa 30° hanggang 35° latitude
hilaga at timog ekwador
Mainit ang klima sa buwan ng tag-araw at
malamig naman sa buwan ng tag-ulan
Israel, Lebanon, Syria, at Turkey
15. a. Humid subtropical climate
Nararanasan sa silangang bahagi ng
kontinente sa pagitan ng 30°
hanggang 35° latitude
Mainit at maalinsangan ang panahon
sa panahon ng tag-araw samantalang
tag-lamig ay naidudulot ng niyebe
Tsina , Timog Korea, at katimugang
Hapon
16. Klimang Kontinental
a. Continental warm summer
Klima sa pagitan ng 40° hanggang 50° hilgang
ekwador
Tag-araw 21°C at tag-lamig 7°C
Tibet, Nepal, at Bhutan.
b. Continental cool summer
Nararansan sa klima na 40° hanggang 60°
hilagang latitude
Tag-araw 15°C taglamig 0°C
Siberia
18. Klimang Polar
a. Tundra Climate
0°C, maliban sa isa hanggang apat na
buwang tag-araw na aabot lamang sa 10°C
May ilang tag-ulan sa ibang bahagi na aabot
sa 25 sintemetro
Hilagang Siberia
b. Ice cap climate
Nararanasan ang klima sa mga rehiyon na
nababalutan ng niyebe ang buong kalapaan
tulad ng Greenland at Antartiko
18°C
19.
20. Ang mga anyong lupa sa Asya ay nabuo sa
dalawang proseso.
1. Ang prosesong endogenic
Pagkilos ng mga puwersa sa interyor ng mundo.
2. Ang prosesong exogenic
Tumutukoy sa pamamaraan ng pagkilos ng mga
puwersa sa ibabaw ng mundo.
21. Bundok , bulkan, at kabundukan
Bundok
Kalupaan na mataas ang elebasyon kumpara sa mga
nakapalibot
Kabundukan
Magkakarugtong ng bundok sa isang hanay
Bulkan
sang uri ng anyong lupa na mataas at nag bubuga ng
mainit na magma,lava o mga batong malalaki at
maiinit kapag pumuputok.
22.
23.
24.
25. Talampas
Malawak na lupain na may mataas na
elebasyon at patag na ibabaw
May dalawang uri ng talampas
Disseted plateau
Resulta ng banggaan ng mga tectinic
plate.
Volcanic plateau
Bunga ng malawak na pagdaloy at
pagtabon ng lava sa isang lupain na
kalaunan ay naging patag.
26.
27. Burol
Anyong-lupa na bahagyang mataas kaysa
kapaligiran ngunit hindi kasing taas at tarik
ng bundok.