Yardım Dersi Eğitim İçerikleri - Örnek Olay 5

1. 5. Örnek Olay Çalışması
Araçların Muayenesi ve Teknik Özellikleri:
Araba yanıyor!
Ahmet bey, aracının muayene zamanının geldiğini fark etmişti.
Hazırlanacak tüm belgeleri toparladı, randevu için telefonla
iletişim kurdu ve trafik muayene istasyonuna gitmek üzere
hazırlandı.
Ruhsat bilgileri araç ile uyuşmaktaydı, bu konuda sorun
çıkabildiğini esnaf arkadaşlarından duymuştu. Aracının tüm
ekipmanları, emniyet kemerleri tamamdı ve ışıklandırmaları
eksiksizdi. Lastikleri de daha yeni değiştirmişti ve lastikler
konusunda problem yaşayacağını düşünmüyordu. Fren ve
direksiyon sistemleri de sorunsuzdu.
«Daha ne olsun» derken, aklına otomobiller için zorunlu
ekipmanlar geldi: Yedek lastik, ilkyardım çantası… Derken,
yangın söndürme tüpüne baktı, son kullanma tarihi geçmişti.
Yenisini almaktansa, komşusu Sinan beyden araç muayenesi
için ödünç alabilirdi.
Muayene istasyonuna eksisiz olarak gitmiş, muayene belgesini
de sorunsuz elde etmişti. Akşam uğrayıp Sinan beye teşekkür
edip yangın tüpünü geri verdi. Tartışma Soruları:
Birkaç gün sonra bir görüşmeden işe dönerken sol tarafta • Olay nerede, ne zaman, hangi şartlarda
trafiğin yavaşladığını fark etti. Biraz yaklaşınca, dumanlar ve
alevler göründü, araçlar uzaklaşarak geçmekteydi. oluşmuştur?
«Ne oldu acaba» düşüncesiyle endişeli biçimde sağa yanaştı. • Sorunun nedenlerini açıklayınız? Fark edilen
Yol kenarında bir araç alevler tarafından sarılmaktaydı. Birçok
araç durmaya başlamıştı, hemen yangın tüpü geldi aklına. tehlike etkenleri nelerdir?
Koştu, bagajı açmaya çalışırken duraladı, daha dün son
kullanma tarihinin dolduğunu fark edip komşudan ödünç • Bu tehlikelerden korunmak, olayı
alınmış tüp ile muayeneye gitmemiş miydi? engellemek için olay kişilerine düşen
Yanan aracının başında kendini çaresizce oradan oraya atan sorumluluklar nelerdir?
sürücüyle göz göze gelmemeye çalışarak, usul usul arabaya
bindi ve vicdanıyla başbaşauzaklaştı olay yerinden. • Bu olayda hangi trafik güvenliği kuralının
kaza ve kayıplardan koruyucu olacağını
belirtiniz…
Bu örnek olay Elif Sungur tarafından gerçek bir hikayeye dayandırılarak yazılmıştır.

2. Örnek olay konusu Örnek olayın içeriği Müfredata göre ilgili Sağlayacağı kazanım
kazanım numarası
5- Araçların teknik özellikleri Araçların güvenlik donanımları 13 - Güvenli yolculuk için gerekli
ve araç muayenesi Araç muayenesi önlemleri alır.

3. Sürücülerin kontrolü altındaki
araca ilişkin unsurlar
• Aracının güvenlik açısından özellikleri
• Aracın bakımı
• Aracın muayenesi

4. Trafik güvenliğinde araçların kontrolü
• Trafik güvenliğinin sağlanmasında araçların teknik
özelliklerinin kontrol edilerek trafik ortamının araçlar
bakımından standardizasyonunu sağlayan uygulamalar
bulunmaktadır.
• Araç Muayene Belgesi, trafiğe çıkan tüm araçlar için
standardizasyona bağlı olarak, aracın trafiğe çıkmak için
“yeterli” olduğunu gösterir ve trafik güvenliğinin
sağlanması için ön koşul oluşturur.

5. Aracının güvenlik açısından özellikleri,
bakımı ve muayenesi sahibinin sorumluluğundadır
• Her araç sahibi, aracının güvenliğini sağlamaktan sorumludur
• Kontrol edebildiği tek araç kendi aracıdır
• Diğer kullanıcıların araçlarıyla ilgili eleştiriler yerine, kendi
aracının periyodik muayene ve bakımını temin etmek şarttır
• Hedef, trafiğe güvenli bir araç ile katılmaktır

6. Araç bakımı
• Araç, mükemmel şartlarda
teslim edildiği günden
itibaren kullanıldıkça
yorulmaya ve eskimeye
başlar
• Önerilen dönemlerde aracın
bakımını sağlamak,
mükemmel şartların
korunması sayesinde trafik
güvenliğine katkı sağlar,
ayrıca daha ucuzdur
• En iyi tamir, yetkililer
tarafından yapılan bakımdır

7. Araç muayenesi
•Araç muayenesi, trafiğe çıkan tüm motorlu
ve motorsuz araçların teknik yeterliliklerinin
muayene ile tespit edilmesidir.
•Muayene süresi dolduğu halde muayene
edilmemiş araç kullanmak cezaya tabidir.

8. Araç muayenesi ne işe yarar?
• Aracın muayenesinin düzenli olarak yapılması ve
eksiksiz olması, sadece kişinin ve ailesinin değil, aynı
zamanda diğer kişi ve canlıların da hayatı ve güvenliği
için önem taşır.
• Sağlıklı olarak muayene edilen araç, aynı zamanda
bütçe için de artı kazanç sağlar.
• Araçların düzenli olarak muayene edilmesiyle, araç
kusurlarından kaynaklanan trafik kazaları azalır, trafikte
can güvenliği artar, aracın ömrü uzar ve ikinci el değeri
yükselir.
Araç muayenesi, tüm taşıtların güvenlik seviyesinin
topluca yükseltilmesini sağlar

9. Araç muayenesinde kontrol edilenler
Tüm motorlu ve motorsuz araçlarda aşağıda yer alan aksam,
sistem veya parçaların kontrolü gerçekleştirilir:
1.Taşıt tanıtımı
2.Fren sistemi
3.Direksiyon, direksiyon sistemi
4.Görüş özellikleri
5.Lambalar, yansıtıcılar, elektrik teçhizatı, aydınlatma sistemi
6.Dingiller (tekerlekler), lastikler, süspansiyon
7.Şase ve şase bağlantıları
8.Zorunlu ekipmanlar
9.Gürültü kirliliği, gürültü kirliliği seviyesinin kontrolü
10.Yolcu taşıyan araçlar için ilave kontroller

10. Zorunlu ekipmanlar
İlk yardım çantası: Traktörler, motosikletler ve motorlu bisikletler hariç
tüm motorlu araçlarda 1 adet.
Büyük sargı bezi (10 cm x 3-5 m), 2 Adet
Hidrofil gaz steril (10x10 cm 50’lik kutu), 1 Kutu
Üçgen sargı, 3 Adet
Antiseptik solüsyon (50 ml), 1 Adet
Flaster (2 cm x 5 m), 1 Adet
Çengelli İğne, 10 Adet
Küçük makas (paslanmaz çelik), 1 Adet
Esmark bandajı, 1 Adet
Turnike (En az 50 cm örgülü tekstil malzemeden), 1 Adet
Yara bandı, 10 Adet
Alüminyum yanık örtüsü, 1 Adet
Tıbbi eldiven, 2 Çift
El feneri, 1 Adet
Üçgen Reflektör: Motosikletler ve motorlu bisikletler hariç tüm motorlu
araçlarda 2 adet.
Yangın Söndürme Cihazı: Binek araçlarda 1 adet, 1kilogramlık
Stepne: Motosikletler ve lastik tekerlekli traktörler hariç bütün araçlar ile
tarım orman römorkları da dahil olmak üzere tüm römorklarda her
zaman kullanılabilir durumda bulundurulmalıdır.

11. Araç muayenesinin trafik güvenliğine katkısı
• Türkiye’de Uluslararası standartlarda muayene hizmetinin başladığı tarih:
11 Ocak 2008 dir.
• 11 Ocak 2008-31 Ekim 2010: 10 milyon 645 bin aracın muayenesi
yapılmıştır.
Bu araçların:
•Yüzde 40’ı (4 milyon 285 bin adet), trafik ve taşıt güvenliği açısından
tehlike arz edecek nitelikte kusur veya eksiklik nedeniyle “ağır kusurlu” ya
da “emniyetsiz” raporu almıştır
•İkinci muayenesine gelen yaklaşık 4 milyon araçtan yüzde 96,3’ü,
eksiklik ve kusurlarını gidererek muayeneden başarı ile geçmişlerdir
•4 milyonun üzerindeki araç, var olan kusurlarını gidermiş, daha önce
güvensiz bir şekilde yollarda dolaşırken güvenli hale getirilmiştir

12. Araç muayenesinin trafik güvenliğine katkısı
Araç parkı ve muayeneye gelme oranı:
•Hafif ticari ve ağır vasıtaların her yıl periyodik araç
muayenesi yaptırma zorunluluğu bulunmaktadır
•Zorunlu periyodik muayenesine gelmesi gereken araçlar
içinde hafif ticari araçların yüzde 26’sı ve ağır vasıtaların
yüzde 32’si periyodik araç muayenesine gelmemektedirler
•Periyodik araç muayenesinden kalma oranları göz önünde
bulundurulduğunda, trafikte kontrol dışı hareket eden ve
trafik/taşıt güvenliği için tehlike arz eden çok sayıda araç
olduğu görülmektedir

13. Trafik muayenesinde belirlenen kusur tipleri

14. Araç muayene sıklığı
a) Özel otomobiller ve bunların her tür römorkları, ilk 3
yaş sonunda ve devamında her 2 yılda bir
b) Resmi ve ticari plakalı otomobiller ile bunların her tür
römorkları, ilk 2 yaş sonunda ve devamında yılda bir
c) Lastik tekerlekli traktörler ile bunların her tür
römorkları, ilk 3 yaş sonunda ve devamında 3 yılda bir
d) Diğer bütün motorlu araçlar ve bunların her tür
römorkları, ilk 1 yaş sonunda ve devamında yılda bir
periyodik muayeneye tabi tutulur

15. Trafik ve araç
KAZA KAZA KAZA
ÖNCESİ ANI SONRASI
AKTİF
AKTİF PASİF
PASİF ACİL
ACİL
GÜVENLİK
GÜVENLİK GÜVENLİK
GÜVENLİK MÜDAHALE
MÜDAHALE
ÖNLEMLERİ
ÖNLEMLERİ ÖNLEMLERİ
ÖNLEMLERİ VE YARDIM
VE YARDIM

16. Taşıtlardaki aktif ve pasif güvenlik önlemleri
Taşıtlardaki güvenlik elemanları;
•Herhangi bir kaza ihtimali öncesinde kazanın
oluşumunu önleme görevi yapan aktif güvenlik
•Kazadan sonra yaralanma ve ölümleri en az düzeye
indirme görevi yapan pasif güvenlik
elemanları olmak üzere iki grupta
değerlendirilmektedir.

17. Araçlarda aktif ve pasif güvenlik unsurları
Aktif güvenlik elemanları Pasif güvenlik elemanları
Sürücünün kazadan
kaçınmasını sağlayan
sistemler: Dış güvenlik İç güvenlik
•Taşıtın kumanda ve
frenleme sistemleri Taşıtın çarptığı yayalar, Bir kaza durumunda
•Bilgilendirme sistemleri taşıtın içerisindeki kişilere etki
bisiklet ve motosiklet
•Ergonomik olarak eden ivme ve kuvvetleri en aza
sürücülerinin
yerleştirilmiş kumandalar yaralanmalarını en aza indiren, hayati hacim sağlayan,
indirmek için taşıta kazadan sonra taşıtın dışına
kazandırılması gereken çıkarmayı kolaylaştıran sistemler
Araçların dış biçimi, deformasyon davranışı, emniyet kemeri, hava
tüm tasarım özellikleri
yastıkları, kafes barlar, çocuk koltukları, yan arka korumalar…

18. Güvenli taşıt
Güvenli taşıt için önemli
noktalar
• Görüş ve görünme
• Hareket ve duruş
• Taşıma
• Emniyet

19. Güvenli taşıt
Görüş ve görünme
Görüş alanı açıklığı
Aynaların
temizliği
Aynaların
açısı
Farların
Yıkama suyu ve
tam olarak
yıkama sistemi
çalışması
Sinyallerin
tam olarak
çalışması Camların sürekli
temizliği

20. Güvenli taşıt
Hareket ve duruş
Araçta yük
sınırına
uyulması
Frenleme sisteminin tam ve
fonksiyonel olması
Lastik ölçülerinin kabul
edilebilir sınırlarda olması
Rot balans ayarlarının Fren ayarlarının
düzgün olması sağlam olması

21. Güvenli taşıt
Taşıma
Araçta yük sınırına ve
taşıma usullerine uyulması
Araç tadilatlarının AITM
yönetmeliğine uygun olması
Karoser
bağlantılarının
Araç tadilatlarının araç muayene sağlam olması
istasyonlarında denetlenmesi

22. Güvenli taşıt
Emniyet
LPG ve yakıt sistem
emniyet kontrollerinin
düzenli yapılması
Tadilatın sadece
proje onayı ile
yapılması
Ağır vasıtalarda arka
işaret levhaları
Kaza durumları için üçgen
reflektör ve ilk yardım
ekipm aları

23. Güvenli taşıt
Kişisel sorumluluk alanları
Araçla trafiğe çıkmadan önce:
•Tüm lastiklerin havasını kontrol edilmelidir.
•Camların, aynaların temiz olması
sağlanmalıdır.
•Cam yıkama sistemi, cam suyu seviyesi
kontrol edilmelidir.
•Sinyaller ve far sistemlerinin çalıştığından
emin olunmalıdır.
•Ayna ayarlarının doğru olduğundan emin
olunmalıdır.
•Araç kapasitesinin üzerinde yolcu veya yük
kabul edilmemelidir.

24. Güvenli taşıt
Kişisel sorumluluk alanları
Seyir halinde:
•Aracın yol tutuşunda ya da
frenlemesinde anormallik
hissediliyorsa , hız azaltılarak en yakın
hizmet noktasına gidilmeli ya da bir
çekici çağırılmalıdır.
•Araç yolda düz bir hatta gitmiyorsa
lastikler kontrol edilmelidir. Lastiklerde
problem yoksa, bir servis noktasına
gidilmelidir.

25. Güvenli taşıt
Kişisel sorumluluk alanları
Düzenli olarak:
•Lastikler, fren sistemleri ve diğer yürüyen
aksam kontrol ettirilmelidir.
•Yangın söndürme cihazının ve ilk yardım
setinin içeriği ve kullanım tarihleri kontrol
edilmelidir.
•Aracın periyodik araç muayenesi ve egzoz
gazı emisyon ölçümünü zamanında
yaptırılmalıdır.