SlideShare a Scribd company logo
Dierenarts
Veterinair microbioloog in opleiding
Mathilde Uiterwijk
03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I1
WORM-CHECK hond & kat
Deel I Dierenartsen
2003-2005: gezelschapsdierenartsenpraktijk
2005-2008: Helicon MBO paraveterinair
2008 - 2016: Klinische Infectiologie, Infectieziekten
& Immunologie (VMDC), Faculteit
Diergeneeskunde
≥ 2016: Zoönosen & Omgevingsmicrobiologie,
Centrum Infectieziektenbestrijding (Cib), RIVM
Vragen? vmdc@uu.nl
of mathilde.uiterwijk@rivm.nl
Doelstelling
• Preventief / blind ontwormen versus wormencheck
• Risico-honden/katten herkennen
• Onderbouwd adviseren
• Achtergrond informatie → levenscyclus
• Om rekening mee te houden
2 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
esccap.eu
wormbestrijding.nl
Praktische testen → Deel II
• Eigenschappen van de testen → test kiezen
• Uitvoer
• Om rekening mee te houden
3 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
Vraag 1
Wie biedt fecesonderzoek aan vóór (evt.) ontwormen (honden & katten > 6 maanden)?
Ja, en ik besteed het uit (aan een lab)
Ja, en ik doe het zelf in de DAP (al dan niet samen met de assistente)
Soms, als de eigenaar er om vraagt
Nee, ik adviseer 4x per jaar ontwormen
4 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
5 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
European Scientific Counsel Companion Animal Parasites
esccap.eu
Keuze diagram ontwormen volwassen hond/kat
(aangepast)
Advies ontwormen risicogroepen (samengevat)
• A: 1-2 x per jaar ontwormen
• B: 4 x per jaar ontwormen
• C: > 4 x per jaar ontwormen, afhankelijk van de mate van opname van rauw
vlees (BARF)/prooidieren
6 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
Het regelmatig laten onderzoeken van de ontlasting van de hond/kat
is een goed alternatief voor het ‘standaard’ ontwormingsadvies
Waarom wormencheck?
‘geen onnodig gif in mijn dier’
‘waarom moet ik mijn schapen/paarden eerst
checken en mijn hond niet?’
7 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
Waarom?
8 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
LIFECYCLE!
ESCCAP: Door niet overmatig en onnodig te ontwormen
treedt minder snel resistentie-ontwikkeling op.
Geen onnodige belasting voor het milieuGeen onnodig gebruik diergeneesmiddelen
Achtergrond informatie
9 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
Voorwaarden
• Volwassen honden & katten (> 6 maanden), niet drachtig/zogend
→ jonger, zogend: ontwormschema
• Huisdieren
→ groepsgehouden, speciale gebruiksdoelen etc.: op maat adviezen
• Nederlandse situatie
→ reizen/import: op maat adviezen
10 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
Achtergrond informatie
Om welke wormen gaat het bij onze honden & katten?
11 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
Toxocara canis
Spoelwormen
Toxascaris leonina
Ancylostoma caninum*
Haakwormen
Uncinaria stenocephala
Trichuris vulpis Zweepworm
Spirocerca lupi* Maagworm
Capillaria plica Blaasworm
(urineblaas)
Crenosoma vulpis
Longwormen
Oslerus syn. Filaroides spp.
Angiostrongylus vasorum**
Hartwormen
Dirofilaria immitis*
Dirofilaria repens Subcutane worm
Thelazia callipaeda Conjunctivaal worm
03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I12
Nematodenofrondwormen
* Niet (waarschijnlijk) in Nederland
** plaats gebonden
Dipylidium caninum
Lintwormen
Taenia ovis
T. hydatigena
T. pisiformis
T. multiceps
T. serialis
Echinococcus granulosus*
E. multilocularis**
Mesocestoides lineatus*
* Niet (waarschijnlijk) in Nederland
** plaats gebonden
03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I13
Cestodenoflintwormen
Toxocara cati
Spoelwormen
Toxascaris leonina
Ancylostoma tubaeforme Haakworm
Ollulanus tricuspis Maagworm
Aelurostrongylus abstrusus**
Longwormen
Capillaria aerophila
Dirofilaria immitis* Hartworm
Dirofilaria repens Subcutane worm
Thelazia callipaeda Conjunctivaalworm
03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I14
Nematodenofrondwormen
* Niet (waarschijnlijk) in Nederland
** plaats gebonden
Dipylidium caninum
Lintwormen
T. pisiformis
E. multilocularis**
Mesocestoides lineatus*
Cestodenoflintwormen
03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I15
* Niet (waarschijnlijk) in Nederland
** plaats gebonden
Ontworm advies
16 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
Vraag 2
Voor welke wormen is het ontwormadvies (> 6 maanden) primair bedoeld?
Voor alle wormen die kunnen voorkomen in Nederland
Voor lintwormen
Voor spoelwormen
Voor lintwormen en spoelwormen
17 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
Vraag 3
Hoeveel % van de honden (> 6 maanden) is besmet met spoelwormen?
1%
5%
50%
100%
18 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
Toxocara canis levenscyclus
03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I19
Overgaauw P.A.M. (2008) Aspects of Toxocara epidemiology: toxocarosis in dogs & cats, Crit Rev Microbiol
Toxocara canis levenscyclus
03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I20
Spoelwormen: directe levenscyclus
♂ ♀
Volwassen stadia, in de darmen (Toxocara canis: hond(achtigen); T. cati: kat(achtigen))
Ongeëmbryoneerde dikwandige eieren komen via
de feces in de omgeving → deze zijn nog NIET rijp.
Eén kan duizenden eieren per dag leggen….
In de omgeving gaan de eieren
embryoneren → er ontstaat een
infectieve larve in het ei
Na opname ei met infectieve larve door gastheer
of paratenische gastheer komt larve uit ei
03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I21
3-6 weken
♀
De eieren blijven tot jarenlang infectief in de omgeving
Infectie routes Toxocara canis
1.Transplacentaal
navelstreng → lever pups → na geboorte: longen
→ trachea → opgehoest → dunne darm:
volwassen wormen
2.Transmammair
orale opname met melk
→ dunne darm: volwassen wormen
Stadium wat
‘erin’ gaat
Stadium
wat ‘eruit’
komt
03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I22
3. uit omgeving; ei met infectieve larve
maagdarmkanaal → lever → longen →
a. trachea → dunne darm: volwassen worm
b. weefsels: larven in inhibitie
Infectie routes Toxocara canis
03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I23
Route
1
Route
2
Stadium wat
‘erin’ gaat
Stadium
wat ‘eruit’
komt
4. opeten paratenische gastheer met larven in inhibitie
orale opname → dunne darm: volwassen wormen
5. opeten van ontlasting van pups (teef)
larven die niet aangeslagen zijn in pup
orale opname → dunne darm: volwassen wormen
24 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
Infectie routes Toxocara canis
Stadium wat
‘erin’ gaat
Stadium
wat ‘eruit’
komt
LevenscyclusToxocara cati
Precies hetzelfde, behalve
GEENTRANSPLACENTAIRE ROUTE (route 1)
25 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
Voor levenscyclus andere spoelwormen zoals Parascaris equorum
zie bijvoorbeeld parasietenwijzer.nl
 route bij 3 (hepato-tracheaal of somatisch) afhankelijk van
opgebouwde immuniteit in longen
~ leeftijdsresistentie (~ half jaar)
 (standaard) ontwormingen werken alleen tegen stadia in darmen
(~ (jong)volwassen wormen) en hebben nauwelijks residuele
werking
Volwassen geen/nauwelijks schade door de wormen
03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I26
Verdere relevante info spoelwormen hond/kat
Door
rondtrekkende
larven
Ei-uitscheiders = patente infectie = volwassen wormen in de darmen:
pups & kittens: ~ 100%
Jong volwassen honden/katten: tussen 5-100%
volwassen honden | katten: ~ 5% | ~ 7%
Larven in inhibitie
 volwassen honden | katten: ~ 100%
03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I27
Verdere relevante info spoelwormen hond/kat
Deze % blijven al
jaren hetzelfde, in
Nederland en elders,
ondanks ontworm-
adviezen
Verdere relevante info spoelwormen hond/kat
Prepatent periode (stadium ‘erin’ tot stadium ‘eruit’)
~ 4-5 weken
Dus, als een dier ontwormd is of bij een check zijn geen eieren
gevonden,
kan het dier ongeveer een maand later wél volwassen wormen
in de darmen hebben
28 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
 zoönose →
03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I29
Verdere relevante info spoelwormen hond/kat
Mensen kunnen besmet raken door opname van:
- infectieve eieren (grond, zandbak, tuinieren, rauwe groente)
- larven → gevallen beschreven van mensen die geïnfecteerd
waren geraakt door opeten rauwe levers of vlees van varkens,
kippen, runderen die besmet waren met veel larven
Eieren in de vacht zijn niet levensvatbaar meer! → risico door direct contact
met hond/kat verwaarloosbaar
Overgaauw & van Knapen (2013)Veterinary and public health aspects of Toxocara spp.Vet Par
Overgaauw P.A., et al (2009) Zoonotic parasites in fecal samples and fur from dogs and cats in the Netherlands.Vet Par
Mughini-Gras et al (2016) Seroepidemiology of human Toxocara and Ascaris infections in the Netherlands, Par Res
GEEN gevaar voor de
ongeboren foet!!!
Dat is Toxoplasma
gondiiLarva migrans
- visceraal
- oculair
- neuro
Vergering asthma
Seroprevalentie
mensen ↓
Welke honden/katten > 6 maanden hebben risico
op patente spoelworm infecties?
1. Hepato-tracheale route:
- immuunsuppressie
(ziekte, medicatie, oud, stress, …)
- hoge infectiedruk
- onvoldoende opgebouwde weerstand door zeer lichte
infecties
- ras- en individuele verschillen
2. Paratenische gastheer eters (zoals prooidieren, BARF)
30 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
Waar wordt
hond
uitgelaten/loopt
de kat?
esccap.eu
Overgaauw P.A.M. (2008) Aspects of Toxocara epidemiology: toxocarosis in dogs & cats,
Crit Rev Microbiol
3. Onderzoek bij honden; RF:
• in een kennel/asiel geweest de afgelopen 2 maanden
• honden die veel loslopen
• geofagie
• respiratoire / urineweg-infecties
• cortico’s
• verandering van taak of routine van een hond
BARF → niet gevonden als risico in deze studie
Ene BARF is de andere niet!
31 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
Welke honden/katten > 6 maanden hebben risico
op patente spoelworm infecties?
Nijsse R, Mughini-Gras L,Wagenaar JA, Ploeger HW (2016) Recurrent patent infections with Toxocara canis in household dogs
older than six months: a prospective study.Vet Par
- Herkomst vlees?
- (diep) Ingevroren
geweest?
Lang en diep genoeg
bevroren:
Parasieten larven †
(bacteriën & virussen niet!)
Waarom spoelworm bestrijding?
Infectiedruk verlagen:
- pups, kittens
- zoönose
32 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
Hoe ontdek je de ‘wormy’ hond & kat?
Risico’s → keuzediagram, leefomstandigheden,
medicijngebruik etc
Wormencheck….
Hoe vaak?
Op maat: patroon ontdekken van het dier
- Geen uitscheider? Kan wel gaan uitscheiden als situatie
verandert, dier ouder wordt etc (zie risico’s)
33 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
Meer info
• De verdere dia’s
• Deel II
• Vraag? Mail!
34 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
esccap.eu
wormbestrijding.nl
03-11-2018
Spoelwormen in darmen; bij volwassen dieren nauwelijks
schade
Volwassen wormen in darm (hoe meer hoe pathogener):
- spoliatieve werking: groeivertraging, vermagering, afwisselend obstipatie en diarree, braken,
buikpijn, anemie, ascites, sterfte
- mechanische werking: darmobstructie, perforatie, galgangobstructie
- nerveuze verschijnselen: convulsies
- viscerale en oculaire larva migrans
- immuun-modulatie: vaccination failures
35 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
parasietenvirussen/bacteriën
95% van de honden (>half jaar) en 93% van de katten (>half jaar) heeft dus
geen patente infectie….
Ontwormen heeft bij deze dieren geen nut… en is zelfs overbodig
Bij 7% van de katten (>half jaar) en 5% van de honden (>half jaar) dus wel!
Die dieren zouden zelfs 12x per jaar ontwormd moeten worden….
36 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
Verdere relevante info spoelwormen hond/kat
Wormen hond & kat
(centrifuge sedimentation flotatie)
Helminthen Positief
(n=916) Prevalentie 95 % CI
Toxocara sp. 42 4.6 % 3.3–6.2 %
Haakwormen 19 2.1 % 1.3–3.2 %
Trichuris sp. 9 1.0 % 0.5–1.9 %
Capillariasp. 8 0.9 % 0.4–1.7 %
Taeniidae 3 0.3 % 0.1–1.0 %
Toxascarisleonina 1
0.1 %
0.0–0.6 %
Helminthen
Positief
(n=670) Prevalentie 95% CI
Toxocarasp. 48 7.2% 5.4-9.4%
Capillariasp. 3 0.5% 0.1-1.9%
Taeniidae 7 1.1% 0.5-2.2%
Toxascaris
leonina
0 0.0% 0.0-0.6%2
Haakwormen 1 0.2% 0.0-1.1%
Nijsse R, Ploeger HW,Wagenaar JA, Mughini-Gras L. Prevalence and risk factors for patent Toxocara infections in cats and cat owners’ attitude towards deworming. Parasitol Res. 2016
Nijsse R, Ploeger HW,Wagenaar JA, Mughini-Gras L. Toxocara canis in household dogs: prevalence, risk factors and owners' attitude towards deworming. Parasitol Res. 2014
03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I37
Studie
Aantal
patente
infecties
Aantal
honden
Monsters
n Toxocara
negatief
Toxocara positief Gemiddeld aantal
monsters per hond
0 637 (67.9%) 7706 7706 0 12
1 164 (17.5%) 2761 2597 164 17
2 66 (7.0%) 1188 1056 132 18
3 33 (3.5%) 566 467 99 17
4 18 (1.9%) 347 275 72 19
5 9 (1.0%) 174 129 45 19
6 8 (0.9%) 164 116 48 21
8 2 (0.2%) 38 22 16 19
9 1 (0.1%) 24 15 9 24
Totaal 938 (100%) 12968 12383 585
Nijsse R, Mughini-Gras L,Wagenaar JA, Ploeger HW. Recurrent patent infections with Toxocara canis in household dogs older than six months:
a prospective study.Vet Parasitol 2016
938 honden > half jaar, maandelijks getest. Indien positief: herhaling
monster nadat hond drie dagen niet los mocht (coprofagie, predatie)
≈ 15% van de honden is
verantwoordelijk voor
>70% van de patente
infecties
≈ 0.5
patente infectie
per hond
per jaar
Prevalentie
T. canis ˜ 5%
03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I38
Cysto-isospora spp.
Coccidiën
Cryptosporidium spp.
Sarcocystis spp.
Hammondia heydorni
Neospora caninum
Giardia duodenalis
Flagellaat
Protozoaofééncelligeparasieten
Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I39 03-11-2018
Cysto-isospora spp.
Coccidiën
Cryptosporidium spp.
Sarcocystis spp.
Besnoita spp.
Hammondia hammondi
Toxoplasma gondii
Giardia duodenalis
Flagellaten
Tritrichomonas foetus
Protozoaofééncelligeparasieten
Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I40 03-11-2018
41 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
European Scientific Counsel Companion Animal Parasites
esccap.eu
Keuze diagram ontwormen volwassen hond/kat
42 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
PIENTER studie
43 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
PIENTER-1 1995/1996
PIENTER-2 2006/2007
†
Winter
44 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
Nijsse R, Mughini-Gras L,Wagenaar JA, Ploeger HW.
Recurrent patent infections with Toxocara canis in household dogs older than six months: a prospective study.Vet Par 2016
Meer kans op
ei-uitscheiding
in de winter

More Related Content

Featured

2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot
Marius Sescu
 
Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPT
Expeed Software
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Pixeldarts
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
ThinkNow
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
marketingartwork
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
Skeleton Technologies
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
Neil Kimberley
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
contently
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Kurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
SpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Lily Ray
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
Rajiv Jayarajah, MAppComm, ACC
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
Christy Abraham Joy
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
Vit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
MindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
RachelPearson36
 

Featured (20)

2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot
 
Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPT
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 

Wormonderzoek m. uiterwijk najaarsdag 2018_deel 1_dierenartsen

  • 1. Dierenarts Veterinair microbioloog in opleiding Mathilde Uiterwijk 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I1 WORM-CHECK hond & kat Deel I Dierenartsen 2003-2005: gezelschapsdierenartsenpraktijk 2005-2008: Helicon MBO paraveterinair 2008 - 2016: Klinische Infectiologie, Infectieziekten & Immunologie (VMDC), Faculteit Diergeneeskunde ≥ 2016: Zoönosen & Omgevingsmicrobiologie, Centrum Infectieziektenbestrijding (Cib), RIVM Vragen? vmdc@uu.nl of mathilde.uiterwijk@rivm.nl
  • 2. Doelstelling • Preventief / blind ontwormen versus wormencheck • Risico-honden/katten herkennen • Onderbouwd adviseren • Achtergrond informatie → levenscyclus • Om rekening mee te houden 2 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I esccap.eu wormbestrijding.nl
  • 3. Praktische testen → Deel II • Eigenschappen van de testen → test kiezen • Uitvoer • Om rekening mee te houden 3 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
  • 4. Vraag 1 Wie biedt fecesonderzoek aan vóór (evt.) ontwormen (honden & katten > 6 maanden)? Ja, en ik besteed het uit (aan een lab) Ja, en ik doe het zelf in de DAP (al dan niet samen met de assistente) Soms, als de eigenaar er om vraagt Nee, ik adviseer 4x per jaar ontwormen 4 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
  • 5. 5 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I European Scientific Counsel Companion Animal Parasites esccap.eu Keuze diagram ontwormen volwassen hond/kat (aangepast)
  • 6. Advies ontwormen risicogroepen (samengevat) • A: 1-2 x per jaar ontwormen • B: 4 x per jaar ontwormen • C: > 4 x per jaar ontwormen, afhankelijk van de mate van opname van rauw vlees (BARF)/prooidieren 6 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I Het regelmatig laten onderzoeken van de ontlasting van de hond/kat is een goed alternatief voor het ‘standaard’ ontwormingsadvies
  • 7. Waarom wormencheck? ‘geen onnodig gif in mijn dier’ ‘waarom moet ik mijn schapen/paarden eerst checken en mijn hond niet?’ 7 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
  • 8. Waarom? 8 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I LIFECYCLE! ESCCAP: Door niet overmatig en onnodig te ontwormen treedt minder snel resistentie-ontwikkeling op. Geen onnodige belasting voor het milieuGeen onnodig gebruik diergeneesmiddelen
  • 9. Achtergrond informatie 9 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
  • 10. Voorwaarden • Volwassen honden & katten (> 6 maanden), niet drachtig/zogend → jonger, zogend: ontwormschema • Huisdieren → groepsgehouden, speciale gebruiksdoelen etc.: op maat adviezen • Nederlandse situatie → reizen/import: op maat adviezen 10 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
  • 11. Achtergrond informatie Om welke wormen gaat het bij onze honden & katten? 11 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
  • 12. Toxocara canis Spoelwormen Toxascaris leonina Ancylostoma caninum* Haakwormen Uncinaria stenocephala Trichuris vulpis Zweepworm Spirocerca lupi* Maagworm Capillaria plica Blaasworm (urineblaas) Crenosoma vulpis Longwormen Oslerus syn. Filaroides spp. Angiostrongylus vasorum** Hartwormen Dirofilaria immitis* Dirofilaria repens Subcutane worm Thelazia callipaeda Conjunctivaal worm 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I12 Nematodenofrondwormen * Niet (waarschijnlijk) in Nederland ** plaats gebonden
  • 13. Dipylidium caninum Lintwormen Taenia ovis T. hydatigena T. pisiformis T. multiceps T. serialis Echinococcus granulosus* E. multilocularis** Mesocestoides lineatus* * Niet (waarschijnlijk) in Nederland ** plaats gebonden 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I13 Cestodenoflintwormen
  • 14. Toxocara cati Spoelwormen Toxascaris leonina Ancylostoma tubaeforme Haakworm Ollulanus tricuspis Maagworm Aelurostrongylus abstrusus** Longwormen Capillaria aerophila Dirofilaria immitis* Hartworm Dirofilaria repens Subcutane worm Thelazia callipaeda Conjunctivaalworm 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I14 Nematodenofrondwormen * Niet (waarschijnlijk) in Nederland ** plaats gebonden
  • 15. Dipylidium caninum Lintwormen T. pisiformis E. multilocularis** Mesocestoides lineatus* Cestodenoflintwormen 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I15 * Niet (waarschijnlijk) in Nederland ** plaats gebonden
  • 16. Ontworm advies 16 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
  • 17. Vraag 2 Voor welke wormen is het ontwormadvies (> 6 maanden) primair bedoeld? Voor alle wormen die kunnen voorkomen in Nederland Voor lintwormen Voor spoelwormen Voor lintwormen en spoelwormen 17 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
  • 18. Vraag 3 Hoeveel % van de honden (> 6 maanden) is besmet met spoelwormen? 1% 5% 50% 100% 18 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
  • 19. Toxocara canis levenscyclus 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I19 Overgaauw P.A.M. (2008) Aspects of Toxocara epidemiology: toxocarosis in dogs & cats, Crit Rev Microbiol
  • 20. Toxocara canis levenscyclus 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I20
  • 21. Spoelwormen: directe levenscyclus ♂ ♀ Volwassen stadia, in de darmen (Toxocara canis: hond(achtigen); T. cati: kat(achtigen)) Ongeëmbryoneerde dikwandige eieren komen via de feces in de omgeving → deze zijn nog NIET rijp. Eén kan duizenden eieren per dag leggen…. In de omgeving gaan de eieren embryoneren → er ontstaat een infectieve larve in het ei Na opname ei met infectieve larve door gastheer of paratenische gastheer komt larve uit ei 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I21 3-6 weken ♀ De eieren blijven tot jarenlang infectief in de omgeving
  • 22. Infectie routes Toxocara canis 1.Transplacentaal navelstreng → lever pups → na geboorte: longen → trachea → opgehoest → dunne darm: volwassen wormen 2.Transmammair orale opname met melk → dunne darm: volwassen wormen Stadium wat ‘erin’ gaat Stadium wat ‘eruit’ komt 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I22
  • 23. 3. uit omgeving; ei met infectieve larve maagdarmkanaal → lever → longen → a. trachea → dunne darm: volwassen worm b. weefsels: larven in inhibitie Infectie routes Toxocara canis 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I23 Route 1 Route 2 Stadium wat ‘erin’ gaat Stadium wat ‘eruit’ komt
  • 24. 4. opeten paratenische gastheer met larven in inhibitie orale opname → dunne darm: volwassen wormen 5. opeten van ontlasting van pups (teef) larven die niet aangeslagen zijn in pup orale opname → dunne darm: volwassen wormen 24 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I Infectie routes Toxocara canis Stadium wat ‘erin’ gaat Stadium wat ‘eruit’ komt
  • 25. LevenscyclusToxocara cati Precies hetzelfde, behalve GEENTRANSPLACENTAIRE ROUTE (route 1) 25 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I Voor levenscyclus andere spoelwormen zoals Parascaris equorum zie bijvoorbeeld parasietenwijzer.nl
  • 26.  route bij 3 (hepato-tracheaal of somatisch) afhankelijk van opgebouwde immuniteit in longen ~ leeftijdsresistentie (~ half jaar)  (standaard) ontwormingen werken alleen tegen stadia in darmen (~ (jong)volwassen wormen) en hebben nauwelijks residuele werking Volwassen geen/nauwelijks schade door de wormen 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I26 Verdere relevante info spoelwormen hond/kat Door rondtrekkende larven
  • 27. Ei-uitscheiders = patente infectie = volwassen wormen in de darmen: pups & kittens: ~ 100% Jong volwassen honden/katten: tussen 5-100% volwassen honden | katten: ~ 5% | ~ 7% Larven in inhibitie  volwassen honden | katten: ~ 100% 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I27 Verdere relevante info spoelwormen hond/kat Deze % blijven al jaren hetzelfde, in Nederland en elders, ondanks ontworm- adviezen
  • 28. Verdere relevante info spoelwormen hond/kat Prepatent periode (stadium ‘erin’ tot stadium ‘eruit’) ~ 4-5 weken Dus, als een dier ontwormd is of bij een check zijn geen eieren gevonden, kan het dier ongeveer een maand later wél volwassen wormen in de darmen hebben 28 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
  • 29.  zoönose → 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I29 Verdere relevante info spoelwormen hond/kat Mensen kunnen besmet raken door opname van: - infectieve eieren (grond, zandbak, tuinieren, rauwe groente) - larven → gevallen beschreven van mensen die geïnfecteerd waren geraakt door opeten rauwe levers of vlees van varkens, kippen, runderen die besmet waren met veel larven Eieren in de vacht zijn niet levensvatbaar meer! → risico door direct contact met hond/kat verwaarloosbaar Overgaauw & van Knapen (2013)Veterinary and public health aspects of Toxocara spp.Vet Par Overgaauw P.A., et al (2009) Zoonotic parasites in fecal samples and fur from dogs and cats in the Netherlands.Vet Par Mughini-Gras et al (2016) Seroepidemiology of human Toxocara and Ascaris infections in the Netherlands, Par Res GEEN gevaar voor de ongeboren foet!!! Dat is Toxoplasma gondiiLarva migrans - visceraal - oculair - neuro Vergering asthma Seroprevalentie mensen ↓
  • 30. Welke honden/katten > 6 maanden hebben risico op patente spoelworm infecties? 1. Hepato-tracheale route: - immuunsuppressie (ziekte, medicatie, oud, stress, …) - hoge infectiedruk - onvoldoende opgebouwde weerstand door zeer lichte infecties - ras- en individuele verschillen 2. Paratenische gastheer eters (zoals prooidieren, BARF) 30 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I Waar wordt hond uitgelaten/loopt de kat? esccap.eu Overgaauw P.A.M. (2008) Aspects of Toxocara epidemiology: toxocarosis in dogs & cats, Crit Rev Microbiol
  • 31. 3. Onderzoek bij honden; RF: • in een kennel/asiel geweest de afgelopen 2 maanden • honden die veel loslopen • geofagie • respiratoire / urineweg-infecties • cortico’s • verandering van taak of routine van een hond BARF → niet gevonden als risico in deze studie Ene BARF is de andere niet! 31 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I Welke honden/katten > 6 maanden hebben risico op patente spoelworm infecties? Nijsse R, Mughini-Gras L,Wagenaar JA, Ploeger HW (2016) Recurrent patent infections with Toxocara canis in household dogs older than six months: a prospective study.Vet Par - Herkomst vlees? - (diep) Ingevroren geweest? Lang en diep genoeg bevroren: Parasieten larven † (bacteriën & virussen niet!)
  • 32. Waarom spoelworm bestrijding? Infectiedruk verlagen: - pups, kittens - zoönose 32 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
  • 33. Hoe ontdek je de ‘wormy’ hond & kat? Risico’s → keuzediagram, leefomstandigheden, medicijngebruik etc Wormencheck…. Hoe vaak? Op maat: patroon ontdekken van het dier - Geen uitscheider? Kan wel gaan uitscheiden als situatie verandert, dier ouder wordt etc (zie risico’s) 33 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
  • 34. Meer info • De verdere dia’s • Deel II • Vraag? Mail! 34 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I esccap.eu wormbestrijding.nl 03-11-2018
  • 35. Spoelwormen in darmen; bij volwassen dieren nauwelijks schade Volwassen wormen in darm (hoe meer hoe pathogener): - spoliatieve werking: groeivertraging, vermagering, afwisselend obstipatie en diarree, braken, buikpijn, anemie, ascites, sterfte - mechanische werking: darmobstructie, perforatie, galgangobstructie - nerveuze verschijnselen: convulsies - viscerale en oculaire larva migrans - immuun-modulatie: vaccination failures 35 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I parasietenvirussen/bacteriën
  • 36. 95% van de honden (>half jaar) en 93% van de katten (>half jaar) heeft dus geen patente infectie…. Ontwormen heeft bij deze dieren geen nut… en is zelfs overbodig Bij 7% van de katten (>half jaar) en 5% van de honden (>half jaar) dus wel! Die dieren zouden zelfs 12x per jaar ontwormd moeten worden…. 36 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I Verdere relevante info spoelwormen hond/kat
  • 37. Wormen hond & kat (centrifuge sedimentation flotatie) Helminthen Positief (n=916) Prevalentie 95 % CI Toxocara sp. 42 4.6 % 3.3–6.2 % Haakwormen 19 2.1 % 1.3–3.2 % Trichuris sp. 9 1.0 % 0.5–1.9 % Capillariasp. 8 0.9 % 0.4–1.7 % Taeniidae 3 0.3 % 0.1–1.0 % Toxascarisleonina 1 0.1 % 0.0–0.6 % Helminthen Positief (n=670) Prevalentie 95% CI Toxocarasp. 48 7.2% 5.4-9.4% Capillariasp. 3 0.5% 0.1-1.9% Taeniidae 7 1.1% 0.5-2.2% Toxascaris leonina 0 0.0% 0.0-0.6%2 Haakwormen 1 0.2% 0.0-1.1% Nijsse R, Ploeger HW,Wagenaar JA, Mughini-Gras L. Prevalence and risk factors for patent Toxocara infections in cats and cat owners’ attitude towards deworming. Parasitol Res. 2016 Nijsse R, Ploeger HW,Wagenaar JA, Mughini-Gras L. Toxocara canis in household dogs: prevalence, risk factors and owners' attitude towards deworming. Parasitol Res. 2014 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I37
  • 38. Studie Aantal patente infecties Aantal honden Monsters n Toxocara negatief Toxocara positief Gemiddeld aantal monsters per hond 0 637 (67.9%) 7706 7706 0 12 1 164 (17.5%) 2761 2597 164 17 2 66 (7.0%) 1188 1056 132 18 3 33 (3.5%) 566 467 99 17 4 18 (1.9%) 347 275 72 19 5 9 (1.0%) 174 129 45 19 6 8 (0.9%) 164 116 48 21 8 2 (0.2%) 38 22 16 19 9 1 (0.1%) 24 15 9 24 Totaal 938 (100%) 12968 12383 585 Nijsse R, Mughini-Gras L,Wagenaar JA, Ploeger HW. Recurrent patent infections with Toxocara canis in household dogs older than six months: a prospective study.Vet Parasitol 2016 938 honden > half jaar, maandelijks getest. Indien positief: herhaling monster nadat hond drie dagen niet los mocht (coprofagie, predatie) ≈ 15% van de honden is verantwoordelijk voor >70% van de patente infecties ≈ 0.5 patente infectie per hond per jaar Prevalentie T. canis ˜ 5% 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I38
  • 39. Cysto-isospora spp. Coccidiën Cryptosporidium spp. Sarcocystis spp. Hammondia heydorni Neospora caninum Giardia duodenalis Flagellaat Protozoaofééncelligeparasieten Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I39 03-11-2018
  • 40. Cysto-isospora spp. Coccidiën Cryptosporidium spp. Sarcocystis spp. Besnoita spp. Hammondia hammondi Toxoplasma gondii Giardia duodenalis Flagellaten Tritrichomonas foetus Protozoaofééncelligeparasieten Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I40 03-11-2018
  • 41. 41 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I European Scientific Counsel Companion Animal Parasites esccap.eu Keuze diagram ontwormen volwassen hond/kat
  • 42. 42 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I
  • 43. PIENTER studie 43 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I PIENTER-1 1995/1996 PIENTER-2 2006/2007 †
  • 44. Winter 44 03-11-2018 Fecesonderzoek hond & kat Najaarsdag 2018 M. Uiterwijk Deel I Nijsse R, Mughini-Gras L,Wagenaar JA, Ploeger HW. Recurrent patent infections with Toxocara canis in household dogs older than six months: a prospective study.Vet Par 2016 Meer kans op ei-uitscheiding in de winter

Editor's Notes

  1. 1 of 3-daags monster? Voor wormencheck is 1-daags goed (3-daags is bedoeld om sensitiviteit van Giardia onderzoek te verhogen) Hoe lang na schoon onderzoek weer onderzoeken/wormen aangetoond, ontwormen, wanneer weer testen ? -> PPP, dus na 4-5 weken. Afhankelijk ook van RF (risicofactoren) van de hond, en voorgaande uitslagen (is het wel of geen ‘wormy’ hond?) Betrouwbaarheid testen/thuistest betrouwbaar -> ja, indien een goed sensitieve en goed specifieke test wordt gekozen (CSF bv., of MiniFlotac), en indien de onderzoeker deskundig en ervaren is Lintwormen onbetrouwbaar -> eerst moet de feces macroscopisch onderzocht worden op segmenten, voordat microscopisch wordt onderzocht (microscopisch onderzoek zelf is niet zo betrouwbaar voor lintwormen, omdat er niet vaak eieren door de ontlasting heen zitten. De lintwormen scheiden segmenten uit, die blijven intact in de feces en vallen pas later in de omgeving uit elkaara) Rauw vlees? Of een dier door eten rauw vlees meer risico loopt op worminfectie, hangt af van de mate van infectie van dat rauwe vlees met spoelwormlarven. Dus, van belang is de oorsprong van het vlees (heeft het in contact kunnen komen met infectieve spoelwormeieren?) en of het (lang en diep genoeg) ingevroren is geweest (larven sterven indien lang en diep genoeg ingevroren wordt. Bacteriën & virussen sterven NIET af na invriezen!!)
  2. Wat zegt ESCCAP (dé site voor onderbouwde adviezen voor parasieten h/k) van ontwormen/checken? Richtlijnen: Wanneer een eigenaar ervoor kiest om niet regelmatig te ontwormen, kan een maandelijks of driemaandelijks ontlastingsonderzoek als alternatief dienen. Ontlastingsonderzoek wordt uitgevoerd met 3 tot 5 gram ontlasting en een centrifugatie-flotatiemethode in combinatie met andere technieken (zoals een vers uitstrijkje, gekleurd uitstrijkje, sediment)
  3. Vrij naar Bill Clinton, 1992
  4. Plaatsgebonden: komt niet overal voor, er zijn ‘hotspots’ Crenosoma vulpis: vooral bij vossen. Adulten in grote luchtwegen. Eieren -> L1, via feces naar buiten. In landslakken ontwikkeling tot L3, opname besmette slak Oslerus of Filaroides (synoniem): zeldzaam, soms in kennels, directe levenscyclus adulten in submucosa trachea & bifurcatie (F. osleri) of kleine broncheolen & alveolen (F. milksi, F. hirthi). Eieren -> L1, die tot auto-infectie kunnen leiden of via feces naar buiten (direct infectieus) Capillaria aerophila (=Eucoleus aerophilus); vooral bij vossen. Zelden bij hond C. plica: vos, hond, zelden kat. In urineblaas of nierbekken. Via regenwormen
  5. Mesocestoides lineatus: hond, kat, vos, wilde carnivoren. Tgh: 1e mosmijten en 2e vogels/amfibieën/reptielen. Komt voor in Europa, Azië, Afrika
  6. Ollulanus tricuspis: maag katten en vossen, zelden hond. Weinig pathogeen. Symptoom braken. Diagnostiek larven in braaksel Adulten in maag, eieren -> direct L3, kunnen via L4 tot auto-infectie van adulten leiden (zonder exogene route!). Alle stadia zijn infectieus. Indien adulten of larven in darm terecht komen, worden ze verteerd. Infectie via uitgebraakte stadia. Die stadia kunnen ong. 12 dgn overleven in braaksel Ancylostoma tubaeforme: m.n. zwerfkatten. Matig pathogeen, chronische infecties kunnen klachten geven. Hematofage adulten in duda. Infectie percutaan en oraal, en via paratenische gh Capillaria aerophila: vos, (zwerf)kat, das, marter, egel, zelden hond. Directe cyclus, met parat. gh (regenwormen). Adulten leven in neusholte, trachea en grote bronchiën.
  7. Mesocestoides lineatus: hond, kat, vos, wilde carnivoren. Tgh: 1e mosmijten en 2e vogels/amfibiën/reptielen. Komt voor in Europa, Azië, Afrika
  8. Voor spoelwormen
  9. 5% en 100% zijn beide goed… Wat wordt bedoeld met ‘besmet’? Katten: 7%
  10. RN: 1,3 hond per huishouden ≈ 1,7 kat per huishouden ≈ 7.500.000 huishoudens ≈ 0.14 – 1.2 x 106 zwerfkatten ≈ 0.5 - 4.0 vossen /km2 61% vd vossen Tox eieren (53 vossen) Maar, minder vossen -> minder bijdrage aan infectiedruk. Grootste bijdragers zijn katten, daarna honden, daarna vossen
  11. RN: 1,3 hond per huishouden ≈ 1,7 kat per huishouden ≈ 7.500.000 huishoudens ≈ 0.14 – 1.2 x 106 zwerfkatten ≈ 0.5 - 4.0 vossen /km2 61% vd vossen Tox eieren (53 vossen) Maar, minder vossen -> minder bijdrage aan infectiedruk. Grootste bijdragers zijn katten, daarna honden, daarna vossen
  12. Hondachtigen (Caniden) = hond, wolf, vos, wasbeerhond RN: 1,3 hond per huishouden ≈ 1,7 kat per huishouden ≈ 7.500.000 huishoudens ≈ 0.14 – 1.2 x 106 zwerfkatten ≈ 0.5 - 4.0 vossen /km2 61% vd vossen Tox eieren (53 vossen) Maar, minder vossen -> minder bijdrage aan infectiedruk. Grootste bijdragers zijn katten, daarna honden, daarna vossen
  13. Transmammair: geen hepato-tracheale route! De larven kunnen direct in de darmen volwassen worden
  14. Route 4 & 5: ook geen hepatotracheale route nodig voor de larven om volwassen te worden in de darmen Na opname paratenische gh met larven, gaat een deel wrschlk de somatische route doormaken (mensen kunnen oculaire larvae migrans krijgen van het eten van rauwe levers)
  15. Leeftijdsresistentie meer uitgesproken bij de teef dan bij de reu. Belgische en Nederlandse zwerfkatten 21-65% Tox. cati huiskatten: 5%, al jaren…. Wel een vermindering van antilichamen bij Nederlandse bevolking (was 1:5, nu ongeveer 1:6) http://www.rivm.nl/dsresource?objectid=rivmp:10858&type=org&disposition=inline&ns_nc=1 Shelter katten tot aan 20% bv. catteries: 2% (en 8% vd catteries) na opname paratenische gh met larven, gaat een deel wrschlk de somatische route doormaken (mensen kunnen oculaire larvae migrans krijgen van het eten van rauwe levers) In NL the anthelmintic that is most frequently used is a short acting that is effective for a few days. Emodepside + praziquantel (Profender) werkt ook tegen de rondtrekkende L (Schneider et al, studie over tegengaan van lactogene transmissie naar kittens); niet zomaar gebruiken i.v.m. dracht/zogen!!
  16. CDC: in USA jaarlijks 70 mensen blind door toxocara migratie, waarvan de meeste kinderen Mughini-Gras et al (2016) Seroepidemiology of human Toxocara and Ascaris infections in the Netherlands, Par Res. Over the 10 years between the two serosurveys, Toxocara seroprevalence decreased significantly from 10.7 % (n = 1159) to 8.0 % (n = 3683), whereas Ascaris seroprevalence increased significantly from 30.4 % (n = 1159) to 41.6 % (n = 3675), possibly reflecting concomitant improvements in pet hygiene management and increased exposure to pig manure-contaminated soil. Increased anti-Toxocara IgGs were associated with increasing age, male gender, contact with soil, ownership of cats, cattle or pigs, hay fever, low education, high income and non-Western ethnic origin. Increased anti-Ascaris IgGs were associated with increasing age, owning pigs, low education, childhood geophagia and non-Dutch ethnic origin. Een vermindering van antilichamen bij Nederlandse bevolking (was 1:5, nu ongeveer 1:6)
  17. Wordt hond uitgelaten op plek waar heel veel andere honden worden uitgelaten (en de ontlasting niet opgeruimd), zoals park in de stad versus platteland/bos met veel ruimte en weinig hondenontlasting (vossen) Bij wie desondanks leeftijd… hepato-tracheale route gevolgd wordt…. immuunsuppressie, zware infecties, rasverschillen, zeer lichte infecties die geen weerstand hebben opgewekt. Rassen: Greyhounds meer kans (Maizels & Meghji (1984) Repeated patent infection of adult dogs with Toxocara canis, J Helminth
  18. Verandering taak, m.n. jachthond worden Vergelijk BARF gemaakt van intensief gehouden varken (geen contact met spoelwormeieren van hond) versus een dier wat vrij liep en wel rijpe eieren van T. canis binnen heeft gekregen
  19. Spoliatief = beroving (van voedsel e.d.)
  20. So how about the prevalences in the Netherlands. The same owners that answered the questionaires on deworming also provided us with fecal samples  leading to the following outcomes. Taken into account that eggs of cestodes are not more than a lucky find because of the used methods……neg is not neccesarily neg Using the centrifugation sedimentation flotation method with a sucrose solution the outcomes are noted in the table These were all household dogs and cats not suffering from specific gastro-intestinal or other complaints……they were kept for different purposes (breeders were included, show animals, pure pets, assistant dogs, etc.)
  21. Monthly fecal examination and no blind deworming Deworming: when tested positive, lactating bitches, travelling to D. immitis endemic area 938 dogs (older than six months) belonging to 570 owners were enrolled in the study. The median follow-up time per dog was 14 months So what happened in this population of dogs, older than 6 months that are not blindly dewormed….? Can we find any unlucky dogs that can carry the name of shame to be a “wormy dog”…..we know that wormy sheep excist and wormy horses excist and wormy cows excists…….so why not “wormy dogs”? There does not need to be anything worng with those dogs,…..except for the fact that they shed Toxocara eggs more often than other dogs. Looking at the table we find some interesting things. First the green bar………. And the 9 times patent infection on the other hand
  22. Toltrazuril (9-20 mg/kg lichaamsgewicht) of diclazuril (2,5-5.0 mg/kg lichaamsgewicht) in een eenmalige toediening vermindert aanzienlijk de uitscheiding van oocysten bij uitscheidende dieren. Toepassing in de prepatente periode voorkomt grotendeels de uitscheiding van parasieten en vermindert diarree in de geinfecteerde nesten. Dagelijkse behandeling met sulfonamiden gedurende 5-7 dagen is effectief tegen de diarree, maar voorkomt geen uitscheiding van oocysten. Sulfonamiden zijn in Belgie en Nederland niet geregistreerd voor de behandeling van coccidiose bij hond en kat. Er is geen geregistreerde behandeling beschikbaar voor cryptosporidiose bij katten en honden. Omdat de infectie doorgaans spontaan verdwijnt, wordt alleen een symptomatische behandeling, zoals vochttherapie en spasmolytica, geadviseerd. Katten met klinische symptomen kunnen worden behandeld met clindamycine. De behandeling van katten na infectie voorkomt de uitscheiding van oocysten echter niet. Het klinische en hygiënische belang van een besmetting met Sarcocystis blijft beperkt tot de tussengastheren (runderen, schapen etc). Uitbraken bij tgh als gevolg van fecale verontreiniging van het voer of water zijn gemeld, wat kan leiden tot klinische symptomen. Cysten in karkassen kunnen leiden tot het afkeuren van vlees. Hammondia heydorni: egh honden (maagdarmkanaal), tgh vee, knaagdieren nauwelijks pathogeen in honden (diarree in pups). Geen problemen in vee (niets gevonden daarover) De meeste gevallen van klinische neosporose worden gemeld bij pups van minder dan zes maanden oud (neonatale neosporose) na transplacentale besmetting. De behandeling met clindamycine (20 mg/kg tweemaal daags gedurende 30-60 dagen) heeft aangetoond het klinische herstel te verbeteren van natuurlijk geïnfecteerde honden met neurologische symptomen. Er is echter zelden een mogelijkheid om de werkzaamheid te controleren bij dieren die natuurlijk geïnfecteerd zijn met N. caninum. Clindamycine beïnvloedt de vermenigvuldiging van N. caninum tachyzoieten, maar heeft waarschijnlijk weinig tot geen effect op de bradyzoieten. Er zijn echter aanwijzingen dat bradyzoieten zich direct kunnen vermenigvuldigen om meer bradyzoieten te produceren zonder eerst te transformeren tot tachyzoieten. Hepatozoön canis: hond –teek (m.n. Rhipicephalus), Zuid-Europa meestal milde infecties, soms ernstiger (bloed [neutrofielen], lever, nieren), helemaal bij co-infecties
  23. Wat zegt ESCCAP (dé site voor onderbouwde adviezen voor parasieten h/k) van ontwormen/checken? Richtlijnen: Wanneer een eigenaar ervoor kiest om niet regelmatig te ontwormen, kan een maandelijks of driemaandelijks ontlastingsonderzoek als alternatief dienen. Ontlastingsonderzoek wordt uitgevoerd met 3 tot 5 gram ontlasting en een centrifugatie-flotatiemethode in combinatie met andere technieken (zoals een vers uitstrijkje, gekleurd uitstrijkje, sediment)
  24. Seroprevalentie tegen Toxocara afgenomen, tegen Ascaris juist toegenomen Mughini-Gras et al (2016) Seroepidemiology of human Toxocara and Ascaris infections in the Netherlands, Par Res. Peiling Immunisatie Effect Nederland Ter Evaluatie van het Rijksvaccinatieprogramma Two countrywide cross-sectional serosurveys were therefore conducted in the Netherlands in 1995/1996 and 2006/2007 to investigate the prevalence, trends and risk factors for human Toxocara and Ascaris infections in the general population. Over the 10 years between the two serosurveys, Toxocara seroprevalence decreased significantly from 10.7 % (n = 1159) to 8.0 % (n = 3683), whereas Ascaris seroprevalence increased significantly from 30.4 % (n = 1159) to 41.6 % (n = 3675), possibly reflecting concomitant improvements in pet hygiene management and increased exposure to pig manure-contaminated soil. Increased anti-Toxocara IgGs were associated with increasing age, male gender, contact with soil, ownership of cats, cattle or pigs, hay fever, low education, high income and non-Western ethnic origin. Increased anti-Ascaris IgGs were associated with increasing age, owning pigs, low education, childhood geophagia and non-Dutch ethnic origin.