Recommended
Recommended
More Related Content
Featured
Featured (20)
Workshop1 Huis van Alijn het dagelijks leven in de 20e eeuw in beelden
- 1. HET DAGELIJKS LEVEN IN DE 20 E EEUW IN BEELDEN HUIS VAN ALIJN SARAH ELOY
- 3. INTRODUCTIE HUIS VAN ALIJN FOLKLOREMUSEUM 1932-1962 MUSEUM VOOR VOLKSKUNDE 1962-2000 HET HUIS VAN ALIJN 2000- … van Gent rond 1900 naar dagelijks leven in Vlaanderen in de 20e eeuw Studio Alijn Nieuwe publieke ruimte sinds 2011 Filmpje stadstv
- 4. REEKS ‘UIT HET FOTOALBUM’ Sinds 2009: groot digitaal ‘familiealbum’ over dagelijks leven in de 20e eeuw. Jaarlijkse expo rond 1 thema ‘Uit het fotoalbum’: - Mijn huisdier - Morgen komt de schoolfotograaf - ‘t Is vakantie! - Trots op mijn auto - Hun schoonste dag Momenteel ca. 8000 foto’s + dia’s. Krijgen objectnummer adhv. decennium waarin foto werd gemaakt.
- 5. FO-70-00204
- 6. FO-50-00999
- 8. TIPS EN TRICKS BIJ DE DATERING VAN FOTO’S UIT HET DAGELIJKS LEVEN IN DE 20E EEUW 1. Begin bij de beeldleveranciers. -> Zoek naar de context 3. Kijk goed naar het origineel. -> Wat is de drager? Wat staat er op de achterkant? 5. Wat is er precies te zien op de foto? -> Hoe wordt er geposeerd? Welke kleren dragen ze? Welke voorwerpen? 7. Echt geen idee? Zoek de specialist! -> Veel kenners van auto’s, uniformen, landbouwtuigen… 8.
- 9. 1. BEGIN BIJ DE BEELDLEVERANCIERS • Vraag naar info en durf doorvragen • Geboortekaartjes, communieprentjes, trouwboeken of doodsbrieven? • Waar staat de foto in het fotoalbum? • Altijd dubbel checken!
- 10. Voorbeeld: Periode kan gespecificeerd worden adhv. persoonsgegevens zoals geboortedata. ü Tip: opgelet bij het schatten van leeftijden bij foto’s eind 19e - begin 20e eeuw.
- 11. 2. KIJK GOED NAAR HET ORIGINEEL I. HET FORMAAT Carte-de-visite foto 6x9cm – ca. 1860-1920 Zeer populair tot begin 20e eeuw. Einde rond 1914. Verschillen in achterkant, opdruk, dikte papier, gewicht… bepalen datering.
- 12. Kabinetkaart foto 10x14cm – ca. 1870-1920 Opgekomen kort na carte-de-visite. Ook populair tot WO I. Verschillen in achterkant, opdruk, dikte papier, gewicht… bepalen datering. -> vanaf WOI: fotopostkaart
- 13. Rolfilm Kodak Box Brownie in VS va. 1900 Opkomst bij ons na WOI Beeldrevolutie als gevolg! Iedereen kon nu foto’s nemen. -> snapshot is geboren
- 14. Studioportret Vanaf begin 20e eeuw tot de jaren 50 werden de belangrijke momenten vastgelegd in een studioportret. Einde populariteit door toenemend succes amateurfotografie.
- 15. Vierkante foto Film 126 van Kodak: va. 1963 tot jaren 70.
- 16. Polaroid Vanaf 1963. Populair in jaren 80 en 90.
- 17. II. KIJK EENS NAAR DE ACHTERKANT Fotopostkaart Foto’s werden afgedrukt als postkaart. Enorm succes begin 20e eeuw en vooral tijdens WOI. Vanaf 1906-1910: indeling tekst – adres. Postzegel – afstempeling Datering postzegel? Datum van afstempeling?
- 18. Foto straatfotografen Nummer op de achterzijde. Kon Besteld worden. Bekendste vb: fotografen van Photohall aan de Belgische kust (1933- jaren 60).
- 19. Opdruk fotopapier Logo op achterkant veranderen afh. van periode. Voorbeelden: • Agfa + productnaam: vóór 1957 Agfa alleen: na 1945 • Gevaert Ridax: vóór 1945 Gevaert: fusie met Agfa in 1964 • Kodak • Velox: 1930-ca. 1950 • Kodak Velox Paper: ca. 1955-ca. 1970 • A Kodak Paper: ca. 1960-ca. 1980 • This paper manufactured by Kodak: ca. 1970-ca. 1990
- 20. III. DE FOTOGRAAF Op carte-de-visite’s, kabinetkaarten en studioportretten staat vaak de naam en het adres van de fotograaf. ü Tip: datering te achterhalen via publicatie en archiefonderzoek (bevolkingsregister, telefoonboeken…).
- 21. Voorbeeld: Deze foto kan adhv. de fotograaf Emille Gilles gedateerd worden. Van 1895 tot 1897 was hij actief op het adres op de foto, Rue Saint-Jacques in Namen.
- 22. IV. HET FOTOALBUM Bekijk het origineel fotoalbum. Album zelf + volgorde kan aanwijzingen geven
- 23. 3. WAT IS ER PRECIES TE ZIEN OP DE FOTO? I. STUDIOPORTRETTEN / SCHOOLPORTRETTEN Voorbeeld: School- en communieportretten met enkel buste: typisch jaren 40
- 24. Voorbeeld: Studioportretten aan zee Typisch jaren 20 – fotograaf Le Bon in Oostende
- 25. Voorbeeld: datering zeer waarschijnlijk foutief. Waarom? - Achtergrond typisch voor studioportretten begin 20e eeuw. -> idyllisch buitenbeeld verwijst nog naar portretten uit de schilderkunst die fotografen wilden imiteren. - Kledij en kapsels typisch voor begin jaren 1910. ü Tip: info beeldleverancier steeds dubbel checken.
- 26. II. KLEDIJ EN HAARSTIJL ü Tip: welke uiterlijke kenmerken vertellen je iets over de periode? - kapsel - (zonne)bril - typische pasvormen - schoenen - gebruik bepaalde kleuren en prints
- 27. 1904
- 28. 1918
- 29. 1928
- 30. 1934
- 31. 1948
- 32. 1958
- 33. 1966
- 34. 1976
- 35. 1986
- 36. 1994
- 37. III. INTERIEUR / DAGDAGELIJKSE OBJECTEN ü Tip: welke elementen in een interieur vertellen je iets over de periode? - behangpapier - gebruik bepaalde kleuren - aanwezigheid televisie - keukentoestellen -
- 38. 1906
- 39. 1913
- 40. ca. 1928
- 41. ca. 1935
- 42. 1947
- 43. ca. 1958
- 44. ca. 1958
- 45. 1966
- 46. 1986
- 47. 1994
- 48. 4. ECHT GEEN IDEE? ZOEK DE SPECIALIST!
- 50. Datering HEU001500580: - identificatie via eigenaar? - origineel? formaat? aanduiding fotograaf? fotopostkaart? achterkant? - lettertype: eerder begin 20e eeuw - soutane? vragen specialist. - kledij: begin 20e eeuw – tot begin jaren 20 -> afh. van origineel: datering ca. 1910-1920
- 53. Datering HEU005505113: - identificatie via eigenaar? - formaat: snapshot va. jaren 30 - uniform rijkswachter: gezocht naar specialist: www.bloggen.be/gendarmecollection Uniform gedragen tot 1950. -> datering ca. 1945-1950
- 54. Datering HEU005505138: - identificatie via eigenaar? - formaat: moeilijk te zien - snapshot - kledij / haarstijl dames: schoenen, mode en kapsels typisch eind jaren 20 – begin jaren 30 - ronde brilletjes: eind jaren 20 – jaren 30 – begin jaren 40 - ligstoel: vanaf jaren 20 -> datering ca. 1925-1935
- 55. Datering HEU005505127: - identificatie via eigenaar? - formaat: moeilijk te zien - snapshot - kledij / haarstijl? Eerder jaren 40-50 vragen aan specialist: “Deze wagen is zonder twijfel een Opel Olympia. Werd gemaakt in Duitsland van 1935 tot 1940 en terug hernomen van 1947 tot 1953.” -> datering ca. 1947-1955
- 56. Datering HEU004504903: - origineel: carte-de-visite - drager 6,2 x 10,3 cm: vanaf 1860 tot 1884 - achterkant? gewicht? - decor studio: stoel om evenwicht te bewaren bij lange sluitertijd + sobere achtergrond: beginperiode CDV tot eind 1870. - fotograaf: Devolder J. – was actief in de Hondstraat 7 rond 1868. - uniform? vragen specialist. -> afh. van origineel: datering ca. 1868-1875
- 57. 1947 1977 1938 1918 1990 1957 1925 1986 1900 1963
- 58. INTERESSANTE LITERATUUR Het Huis van Alijn; Het leven zoals het was. De jaren 50, 60, 70 en 80 in België, Lannoo, 2009, 400p. Shrimpton Jayne; Family Photographs & how to date them, Countryside Books, 2008, 191p. Directory of Photograpers in Belgium 1939-1905, Museum voor Fotografie (Antwerpen), 1997, Volume I en II Kockaerts Roger en Swinnen Johan; De kunst van het fotoarchief. 170 jaar fotografie en erfgoed, University Press Antwerp, 2009, 479p. Lavédrine Bertrand; (re)Connaître et conserver les photographies anciennes, CTHS, 2008, 343p. Methodiek dossier@CBG (Nederlands Centraal Bureau voor Genealogie): http://cbg-methodiek.blogspot.be/ Souvenirfotografie aan zee, Kunsttijdschrift Vlaanderen, jaargang 58, n° 326, 2009, 200p. Levine Barbara en Snyder Stephanie; Snapshots Chronicles. Inventing the American Photo Album, New York, 2005 Van der Zeijden; Visuele cultuur. Fotografie als historische bron en als medium voor etnologisch onderzoek, Cahiers voor Regionale Geschiedenis en Volkscultuur, Nederlands Centrum voor Volkscultuur, 2004, 84p. Van den Dorpel, M., Kousemaker J.F. en Zondervan J.W.; Het Nederlands Fotoportret 1860-1915. Een handleiding bij het dateren en bewaren van portretfoto’s., ’s Gravenhage, Centraal Bureau voor Genealogie, 1989, 60p.
Editor's Notes
- Het Huis van Alijn houdt zich vooral bezig met de naoorlogse periode. Het museum bestaat al sinds de jaren ’30. In het museum worden de decennia per kamer getoond. Sarah is gespecialiseerd in beelden m.b.t. het dagelijks leven.
- Er worden 10 vakantiefoto’s van alle decennia van de 20 ste eeuw getoond. De deelnemers aan de workshop moeten het decennium raden.
- Per thematentoonstelling wordt een magazine gemaakt. Een foto krijgt een objectnummer op basis van datering. Per foto wordt er een korte beschrijving gegeven van wat er op de foto te zien is.
- Vraag door naar zaken waar de eigenaar zelf vaak niet aan denkt: hoe oud zijn de familieleden, geboortedatums, het eerste kind (vaak snel na het huwelijk, huwelijksfoto’s zijn soms zo te dateren), … Je kan ook vragen naar andere kaartjes of foto’s over hetzelfde onderwerp. Hieruit kan misschien meer informatie over de datering van de foto naar boven komen. De context in het fotoalbum is ook belangrijk. Deze albums zijn meestal chronologisch samengesteld. Ook het album kan door zijn vorm of aard een indicatie geven over de datering. Dubbelcheck altijd. Niet alles dat de eigenaars van de foto’s zeggen, klopt altijd. De eigenaars weten immers niet altijd meer heel precies wanneer foto’s werden genomen.
- De periode is: 1914 tot 1940. Dit is weinig specifiek. Er is nog een veld ‘datering’ dat hier niet ingevuld is en wel een (ca.) specifieke datum kan weergeven. Aangezien iedereen met naam wordt beschreven, zou aan de hand van de geboortedatum het mogelijk moeten zijn om een betere schatting te maken van de periode. Dit zal sowieso een schatting zijn, maar dat is toch beter dan deze ruime periode.
- Het formaat van de originele foto is belangrijk. De carte-de-visites en kabinetkaarten zijn op het einde van de 19 de en in het begin van de 20 ste eeuw zeer populair. Ze verliezen aan populariteit vanaf 1914 (opkomst fotopostkaart). De carte-de-visite is het eerste formaat dat iets goedkoper is. Verschillen in formaat, de achterkant, de opdruk, de dikte van het papier, het gewicht, het karton waarop deze kaartjes worden gekleefd, … verschillen per decennium. Deze criteria kunnen in publicaties en online worden teruggevonden, bijvoorbeeld: Kockaerts Roger en Swinnen Johan; De kunst van het fotoarchief. 170 jaar fotografie en erfgoed , University Press Antwerp , 2009, 479p. [aanwezig in bibliotheek Erfgoedcel CO7] Van den Dorpel, M., Kousemaker J.F. en Zondervan J.W.; Het Nederlands Fotoportret 1860-1915. Een handleiding bij het dateren en bewaren van portretfoto’s. , ’s Gravenhage , Centraal Bureau voor Genealogie, 1989, 60p. [wordt aangekocht door Erfgoedcel CO7 ]
- De populariteit van studioportretten verdwijnt door het toenemende succes van de amateurfotografie , behalve bij speciale gelegenheden.
- Kleurfotografie bij amateurfotografen start eind jaren ’50 - begin jaren ’60. Dia’s komen op vanaf de jaren ’50. Ze bestaan reeds langer, maar worden pas dan echt populair.
- Vóór 1906-1910 werd de tekst meestal op de foto zelf geschreven.
- In deze publicatie (zie afbeelding op de slide) worden alle Belgische fotografen aan de hand van hun tewerkingstellingsplaats voorgesteld. Directory of Photograpers in Belgium 1839-1905 , Museum voor Fotografie (Antwerpen), 1997, Volume I en II. [wordt aangekocht door Erfgoedcel CO7] Patentenaanvragen kunnen ook informatie bevatten over wanneer bepaalde fotografen in de streek actief waren.
- De achtergrond, de attributen en de pose zijn heel belangrijk. In het begin van de fotografie (1860 - 1870) is de achtergrond van de studioportretten heel eenvoudig. Tegen de jaren 1890-begin 20 ste eeuw komen er meer romantische taferelen op de achtergrond (de fotografen imiteren de schilderkunst). Als de gefotografeerde personen ergens op leunen, wijst dit op een lange sluitertijd (lang stilstaan). In de jaren ’20 krijg je geënsceneerde taferelen: fotografen bouwen in de studio een tafereel na. De foto’s waar enkel de buste op te zien is, zijn dan weer heel specifiek voor de jaren ’40.
- De modegeschiedenis is zeer uitgebreid en verandert vaak. Dit maakt het niet evident om op basis van kledij en haarstijl te dateren. Je kan hiervoor bijvoorbeeld foto’s uit bepaalde tijdsperioden opzoeken via internet (via Google). Mannenmode verandert minder snel, dus het is moeilijker om op basis daarvan te dateren.
- Zwarte bruidsjurken (tot de jaren ’30), die nadien nog kunnen gedragen worden; typisch kapsel van de vrouw.
- De kledij is al wat losser en ook het kapsel is losser.
- Schoenen met een fijn bandje zijn typisch. Let op het bloemenkransje rond het hoofd. De lengte van de jurk mag al iets korter. Minder getailleerd.
- Bruid in het wit. Bij de man verandert het hemd (de kraag). Typische golf in het kapsel van de vrouw.
- Alleen de buste is te zien. De vrouw heeft een typisch kapsel voor die jaren.
- Permanent, de sleep (is duurder, de economische situatie verbetert).
- Studioportretten verdwijnen, de fotograaf is er nu heel de huwelijksdag bij. Klassiek portret in het park. Korter kleedje. Handschoenen. Typisch kapsel voor de jaren ’60.
- De man heeft een fluwelen pak aan. Het kleed mag iets speelser zijn.
- Het kapsel van de man is typisch voor de jaren ’80. De man moet niet meer in het klassieke kostuum. De pakken worden oversized.
- De pakken worden nog meer oversized.
- Deze foto dateert uit de jaren ’70: oranje prints, kaartje van Sarah Kay op de voorgrond, … .
- Poseren bij de auto. Tip: advies vragen aan een auto-expert of autoboeken raadplegen. Typische kledij.
- Uit het speelgoed kan je allerlei zaken afleiden. Tip: raadpleeg speelgoedboeken. Bijvoorbeeld, Monchhichi’s die opkomen vanaf de jaren ’70. Let op: speelgoed wordt vaak doorgegeven aan de volgende generaties. Dit wil zeggen dat dit een tip is voor vanaf wanneer deze foto kan genomen zijn.
- Art deco inrichting, waterkan, spiegel, vogelprint, haartooi. Let op: interieur veroudert en verandert niet met iedere trend (idem ‘vanaf wanneer’ ~ speelgoed).
- Lettertype is typisch jaren ’30. Je kan in Google bijvoorbeeld opgeven: lettertype jaren ’30. Let op: winkelborden en dergelijke veranderen niet met iedere trend.
- Typische kinderkoets (hierover bestaan er ook naslagwerken).
- Badkamers zijn typisch vanaf de jaren ’50. In 1948 kwam er de Wet Le Taille: een premie voor een ingerichte badkamer. Hierdoor kwam er bij oudere huizen vaak een uitbouw met badkamer en keuken.
- Het fornuis komt op vanaf de jaren ’50. Er wordt niet meer op de kachel gekookt. De ijskast met afgeronde hoeken is ook iets nieuws in de nieuwe uitgebouwde keukens. Plastiek komt nu in gebruik (het afdruiprekje).
- De kleuren zijn typisch voor de jaren ‘60. Rotanmeubels/ de kachel/ de televisie. Veel mensen kochten een televisie n.a.v. het huwelijk van koning Boudewijn, de landing op de maan, bij de verkiezing van een nieuwe paus, … .
- Affiches van groepen aan de muur, typische mode.
- Opkomst van de computer.
- Bij twijfel is het best om kenners te raadplegen. Soms heeft het geen zin om je te verdiepen in specifieke zaken, want de specialisten zullen het altijd beter weten. Het is aan te raden om onderling kennis uit te wisselen. Je kan ook op zoek gaan op het internet naar fora waar je dergelijke vragen kan stellen.
- Soms is het moeilijk om een foto te dateren.
- Tip: vermijd samengestelde woorden in de beschrijvingen (bijvoorbeeld: geen ‘huwelijksfoto’ maar ‘foto van een huwelijk’). Dit zorgt ervoor dat de zoekfunctie beter werkt.
- Houten spaken wijzen op de jaren ’20, vanaf dan verdwijnen die. Misschien moet hier een forum van autospecialisten geraadpleegd worden. Deze wagen kan nog lang na het eerste gebruik in het bezit gebleven zijn van de brandweer.
- Vermoedelijk na WOII door het model van de kleren van de twee personen.
- Kledij na WOII.
- 1900: cape op de achtergrond 1918: charlestonmode 1925: dame in het wit is typisch, strandcabine op wielen 1938: modebeeld: iets meer taille 1950: het model van de kleren, permanentjes 1963: kever, kort kleedje 1977: oranje auto, kleuren 1986: caravan, polo, bril, kapsel