Worksen project.romania.1.tr

11
WORKSEN PROJESİWORKSEN PROJESİ
ROMANYA ÇALIŞTAYI.IROMANYA ÇALIŞTAYI.I
““İŞGÜCÜ PİYASASINDAKİ FIRSATLAR.”İŞGÜCÜ PİYASASINDAKİ FIRSATLAR.”
28.MART.201228.MART.2012
BUCHAREST/ROMANIABUCHAREST/ROMANIA

22
WORKSEN PROJESİWORKSEN PROJESİ
ROMANYA ÇALIŞTAYI.IROMANYA ÇALIŞTAYI.I
““Birleşmiş Milletler Özürlü KişilerinBirleşmiş Milletler Özürlü Kişilerin
Hakları Sözleşmesi”Hakları Sözleşmesi”

33
BİRLEŞMİŞ MİLLETLERBİRLEŞMİŞ MİLLETLER
““Birleşmiş Milletler Özürlü Kişilerin HaklarıBirleşmiş Milletler Özürlü Kişilerin Hakları
Sözleşmesi”Sözleşmesi”
GENEL İLKELER;GENEL İLKELER;
Farklılıklara saygı,Farklılıklara saygı,
Fırsat eşitliği,Fırsat eşitliği,
Ayrımcılık yapılmaması,Ayrımcılık yapılmaması,
Topluma tam ve etkin katılım,Topluma tam ve etkin katılım,
İnsanlık onuru ve bireysel özerkliğe saygı,İnsanlık onuru ve bireysel özerkliğe saygı,

44
GENEL İLKELER;GENEL İLKELER;
Erişilebilirlik, ulaşılabilirlik,Erişilebilirlik, ulaşılabilirlik,
Kadın ve erkekler arasında eşitlik,Kadın ve erkekler arasında eşitlik,
Özürlü çocukların gelişim kapasitesine ve kendiÖzürlü çocukların gelişim kapasitesine ve kendi
kimliklerini koruma haklarına saygı.kimliklerini koruma haklarına saygı.

55
MADDE-27 ÇALIŞMA ve İSTİHDAM;MADDE-27 ÇALIŞMA ve İSTİHDAM;
Taraf Devletler özürlülerin diger bireylerle eşit koşullarTaraf Devletler özürlülerin diger bireylerle eşit koşullar
altında çalışma hakkına sahip oldugunu kabul eder ve bualtında çalışma hakkına sahip oldugunu kabul eder ve bu
hak, özürlülerin serbestçe seçtikleri veya açık,hak, özürlülerin serbestçe seçtikleri veya açık,
bütünleştirici ve erişilebilir bir iş piyasası ve çalışmabütünleştirici ve erişilebilir bir iş piyasası ve çalışma
ortamında bir işte hayatlarını kazanmaları fırsatını daortamında bir işte hayatlarını kazanmaları fırsatını da
içerir.içerir.

66
MADDE-27 ÇALIŞMA ve İSTİHDAM;MADDE-27 ÇALIŞMA ve İSTİHDAM;
Ayrımcılığın yasaklanması, fırsat eşitliği, eşit işe eşitAyrımcılığın yasaklanması, fırsat eşitliği, eşit işe eşit
ücret, tacizden korunma, sendikal haklar, mesleki eğitim,ücret, tacizden korunma, sendikal haklar, mesleki eğitim,
mesleki rehabilitasyon, istihdam olanaklarının ve kariyermesleki rehabilitasyon, istihdam olanaklarının ve kariyer
gelişiminin desteklenmesi, serbest çalışma fırsatı,gelişiminin desteklenmesi, serbest çalışma fırsatı,
kamuda istihdam, pozitif ayrımcılık tedbirleriyle özelkamuda istihdam, pozitif ayrımcılık tedbirleriyle özel
sektörde istihdam, işyerlerinde düzenleme.sektörde istihdam, işyerlerinde düzenleme.

77
ILOILO
ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ
Uluslararası Çalışma Örgütünün (ILO) 1955 tarihliUluslararası Çalışma Örgütünün (ILO) 1955 tarihli
Sakatların Mesleki Rehabilitasyonu Hakkında 99 sayılıSakatların Mesleki Rehabilitasyonu Hakkında 99 sayılı
Tavsiye Kararında, mesleki rehabilitasyon, meslekiTavsiye Kararında, mesleki rehabilitasyon, mesleki
rehberlik, meslek eğitimi ve geçici yerleştirme gibi, sakatrehberlik, meslek eğitimi ve geçici yerleştirme gibi, sakat
bir kişiye uygun bir iş temini ve bu işe devamınıbir kişiye uygun bir iş temini ve bu işe devamını
sağlamak için oluşturulan bir takım meslek kurumlarınınsağlamak için oluşturulan bir takım meslek kurumlarının
hazırlıklarıyla gerçekleştirilen sürekli ve koordine edilmişhazırlıklarıyla gerçekleştirilen sürekli ve koordine edilmiş
rehabilitasyon sürecinin bir parçasıdır.rehabilitasyon sürecinin bir parçasıdır.

88
ILOILO
ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ
Uluslararası Çalışma Örgütü tarafından 01.06.1983’teUluslararası Çalışma Örgütü tarafından 01.06.1983’te
“159 sayılı Sakatların Mesleki Rehabilitasyonu ve“159 sayılı Sakatların Mesleki Rehabilitasyonu ve
İstihdamı Hakkında Sözleşme”İstihdamı Hakkında Sözleşme” kabul edilmiştir.kabul edilmiştir.
Türkiye bu sözleşmeyi 08.07.1999 tarihindeTürkiye bu sözleşmeyi 08.07.1999 tarihinde 44074407 sayılısayılı
kanunla kabul edilmiş,10.07.1999 tarih ve 23751 sayılıkanunla kabul edilmiş,10.07.1999 tarih ve 23751 sayılı
resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğü girmiştir.resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğü girmiştir.

99
ILOILO
ILO SÖZLEŞMESİNİN UYGUN BULUNDUĞUNA DAİRILO SÖZLEŞMESİNİN UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR
KANUN;KANUN;
Madde.2Madde.2 Her üye, ulusal şart, tatbikat ve imkânlarınaHer üye, ulusal şart, tatbikat ve imkânlarına
göre özürlüler için bir meslekî rehabilitasyon ve istihdamgöre özürlüler için bir meslekî rehabilitasyon ve istihdam
ulusal politikası formüle eder, uygular ve periyodik olarakulusal politikası formüle eder, uygular ve periyodik olarak
gözden geçirir.gözden geçirir.
Madde.3Madde.3 Söz konusu politika, her kategorideki özürlülerSöz konusu politika, her kategorideki özürlüler
için uygun meslekî rehabilitasyon tedbirleri sağlamayı veiçin uygun meslekî rehabilitasyon tedbirleri sağlamayı ve
açık işgücü piyasasında özürlüler için istihdamaçık işgücü piyasasında özürlüler için istihdam
imkânlarını artırmayı amaçlar.imkânlarını artırmayı amaçlar.

1010
ILOILO
KANUN;KANUN;
Madde.4Madde.4 Söz konusu politika, genel olarak özürlüSöz konusu politika, genel olarak özürlü
işçilerle özürlü olmayan işçiler arasında fırsat eşitliğiişçilerle özürlü olmayan işçiler arasında fırsat eşitliği
ilkesi üzerine kurulur. Özürlü kadın ve erkek işçiler içinilkesi üzerine kurulur. Özürlü kadın ve erkek işçiler için
fırsat ve muamele eşitliği göz önünde tutulur.fırsat ve muamele eşitliği göz önünde tutulur.
Özürlü ve diğer işçiler arasında etkin bir fırsat veÖzürlü ve diğer işçiler arasında etkin bir fırsat ve
muamele eşitliğinin tesisine yönelik özel olumlu himayemuamele eşitliğinin tesisine yönelik özel olumlu himaye
tedbirleri özürlü olmayan işçiler aleyhine bir ayırımcılıktedbirleri özürlü olmayan işçiler aleyhine bir ayırımcılık
olarak kabul edilmeyecektir.olarak kabul edilmeyecektir.

1111
ILOILO
KANUN;KANUN;
Madde.5Madde.5 Meslekî rehabilitasyon faaliyetleriyle iştigalMeslekî rehabilitasyon faaliyetleriyle iştigal
eden kamu ve özel kuruluşlar arasında koordinasyon veeden kamu ve özel kuruluşlar arasında koordinasyon ve
işbirliğini teşvik için alınmış tedbirler de dahil olmakişbirliğini teşvik için alınmış tedbirler de dahil olmak
üzere, söz konusu politikaların uygulanmasında işçi veüzere, söz konusu politikaların uygulanmasında işçi ve
işvereni temsil niteliğine haiz örgütlere danışılır.işvereni temsil niteliğine haiz örgütlere danışılır.
Özürlülerin kendi örgütleri ile onların yararına faaliyetteÖzürlülerin kendi örgütleri ile onların yararına faaliyette
bulunmak amacı ile kurulmuş örgütlere de danışılır.bulunmak amacı ile kurulmuş örgütlere de danışılır.

1212
AVRUPA BİRLİĞİAVRUPA BİRLİĞİ
2003 Avrupa Özürlüler Yılı olarak belirlenmiş ve yıl süresi2003 Avrupa Özürlüler Yılı olarak belirlenmiş ve yıl süresi
farkındalık ve bilinçlendirme çalışmalarıfarkındalık ve bilinçlendirme çalışmaları
gerçekleştirilmiştir. Aynı yıl Avrupa Komisyonu “Özürlülergerçekleştirilmiştir. Aynı yıl Avrupa Komisyonu “Özürlüler
İçin Fırsat Eşitliği” COM (2003) başlıklı bir tebliğİçin Fırsat Eşitliği” COM (2003) başlıklı bir tebliğ
yayınlayarak. Özürlülerin toplumsal yaşamın tümyayınlayarak. Özürlülerin toplumsal yaşamın tüm
alanlarında karşılaştıkları engellerin tanımlanmasıalanlarında karşılaştıkları engellerin tanımlanması
gerekliliğini ve özürlülerin fırsat eşitliğinden yararlanmasıgerekliliğini ve özürlülerin fırsat eşitliğinden yararlanması
önündeki engellerin ortadan kaldırılmasını vurgulamıştır.önündeki engellerin ortadan kaldırılmasını vurgulamıştır.

1313
2010 yılına kadar olan dönemde en çok öne çıkan2010 yılına kadar olan dönemde en çok öne çıkan
çerçeve belge Avrupa Konseyi’ninçerçeve belge Avrupa Konseyi’nin “Özürlülük Eylem“Özürlülük Eylem
Planı’dır.”Planı’dır.” Avrupa Birliği’nin özürlülük konusunda haklaraAvrupa Birliği’nin özürlülük konusunda haklara
dayalı yaklaşımı büyük ölçüde Birleşmiş Milletlerindayalı yaklaşımı büyük ölçüde Birleşmiş Milletlerin
özürlülük politikalarından ve özürlü vatandaşlarının buözürlülük politikalarından ve özürlü vatandaşlarının bu
konudaki talepleri ekseninde şekillenmiştir. 2010 Aralıkkonudaki talepleri ekseninde şekillenmiştir. 2010 Aralık
ayında yasalaşan “ayında yasalaşan “AB Özürlülük Stratejisi”AB Özürlülük Stratejisi”,, 2010–2020,2010–2020,
Engelli Kişilerin Haklarına İlişkin Sözleşme`nin AB’ye üyeEngelli Kişilerin Haklarına İlişkin Sözleşme`nin AB’ye üye
ülkelerde uygulanabilirliğinin arttırılması içinülkelerde uygulanabilirliğinin arttırılması için
yapılandırılmış eylemler ve uygulama mekanizmalarıyapılandırılmış eylemler ve uygulama mekanizmaları
sunmaktadır.sunmaktadır.

1414
Avrupa Birliği İstihdam Stratejisi;Avrupa Birliği İstihdam Stratejisi;
Avrupa Birliği çeşitli standartlardan ve ortak politikalardaAvrupa Birliği çeşitli standartlardan ve ortak politikalarda
oluşan bir entegrasyondur. Avrupa Birliği’nde başlıcaoluşan bir entegrasyondur. Avrupa Birliği’nde başlıca
dört ana politika mevcuttur. Bunlar, ortak tarım politikası,dört ana politika mevcuttur. Bunlar, ortak tarım politikası,
ortak rekabet politikası, ortak ulaştırma ve ticaretortak rekabet politikası, ortak ulaştırma ve ticaret
politikası, ortak sosyal politikasıdır.politikası, ortak sosyal politikasıdır.

1515
Avrupa Birliği İstihdam Stratejisi Hedefleri;Avrupa Birliği İstihdam Stratejisi Hedefleri;
Avrupa İstihdam Stratejisi 2003–2006 yılları arasındaAvrupa İstihdam Stratejisi 2003–2006 yılları arasında
olmak üzere yeniden yapılanmış ve tam istihdam, işteolmak üzere yeniden yapılanmış ve tam istihdam, işte
kalite ve verimlilik ile sosyal birleşmeden oluşan üç unsurkalite ve verimlilik ile sosyal birleşmeden oluşan üç unsur
gündeme getirilmiştir. Bu unsurların çerçevesinde üyegündeme getirilmiştir. Bu unsurların çerçevesinde üye
devletlere eylem için sonuca yönelik 10 hedefdevletlere eylem için sonuca yönelik 10 hedef
belirlenmiştir.belirlenmiştir.
Bunlar;Bunlar;
1.1.İşsizler ve işgücü piyasası dışında bulunanlar için aktifİşsizler ve işgücü piyasası dışında bulunanlar için aktif
ve önleyici tedbirler,ve önleyici tedbirler,
2.2.İşsizlikle mücadele, iş yaratılması ve girişimcilik,İşsizlikle mücadele, iş yaratılması ve girişimcilik,

1616
Avrupa Birliği İstihdam Stratejisi Hedefleri;Avrupa Birliği İstihdam Stratejisi Hedefleri;
3.3.Çalışma piyasasında esneklik ve adaptasyon,Çalışma piyasasında esneklik ve adaptasyon,
4.4.İnsan kaynağının geliştirilmesi ve hayat boyu eğitim,İnsan kaynağının geliştirilmesi ve hayat boyu eğitim,
5.5. İş arzını artırmak ve aktif yaşlanmayı teşvik etmek,İş arzını artırmak ve aktif yaşlanmayı teşvik etmek,
6.6.Cinsiyet eşitliği,Cinsiyet eşitliği,
7.7.İşgücü piyasasındaki dezavantajlı kişilerin işgücüİşgücü piyasasındaki dezavantajlı kişilerin işgücü
piyasasına entegrasyonu ve ayrımcılıkla mücadele,piyasasına entegrasyonu ve ayrımcılıkla mücadele,
8.8.Ücretlerde teşvik sistemiyle iş ortamının cazibesiniÜcretlerde teşvik sistemiyle iş ortamının cazibesini
arttırmak,arttırmak,
9.9.Kayıt dışı işgücü,Kayıt dışı işgücü,
10.10.İstihdamda bölgesel farklılıklardır.İstihdamda bölgesel farklılıklardır.

1717
TURKEYTURKEY
““Eğitimde feda edilecek bir fert dahi yoktur!”Eğitimde feda edilecek bir fert dahi yoktur!”
M.Kemal ATATÜRKM.Kemal ATATÜRK

1919
TURKEYTURKEY
T.C.ANAYASASI:T.C.ANAYASASI:
Özürlü insanların eğitim hakkı Türkiye CumhuriyetiÖzürlü insanların eğitim hakkı Türkiye Cumhuriyeti
Anayasasınca güvence altına alınmıştır.Özürlü insanlarınAnayasasınca güvence altına alınmıştır.Özürlü insanların
korunması,eğitimi ve istihdamına yönelik birçok kanun vekorunması,eğitimi ve istihdamına yönelik birçok kanun ve
mevzuat düzenlemesi bulunmaktadır.mevzuat düzenlemesi bulunmaktadır.
Anayasanın ikinci kısmının üçüncü bölümündeki “SosyalAnayasanın ikinci kısmının üçüncü bölümündeki “Sosyal
ve Ekonomik Haklar ve Ödevler” içerisinde yer alanve Ekonomik Haklar ve Ödevler” içerisinde yer alan
“Çalışma hakkı ve ödevi” başlıklı 49 uncu maddesinin ilk“Çalışma hakkı ve ödevi” başlıklı 49 uncu maddesinin ilk
fıkrasına göre;fıkrasına göre; “Çalışma, herkesin hakkı ve ödevidir”“Çalışma, herkesin hakkı ve ödevidir”..

2121
TURKEYTURKEY
T.C.ANAYASASI:T.C.ANAYASASI:
Anayasanın “Çalışma şartları ve dinlenme hakkı” başlıklıAnayasanın “Çalışma şartları ve dinlenme hakkı” başlıklı
50’inci maddesinin ikinci fıkrasına göre; “Küçükler ve50’inci maddesinin ikinci fıkrasına göre; “Küçükler ve
kadınlar ile bedeni ve ruhi yetersizliği olanlar çalışmakadınlar ile bedeni ve ruhi yetersizliği olanlar çalışma
şartları bakımından özel olarak korunurlar.”şartları bakımından özel olarak korunurlar.”
Sosyal güvenlik bakımından özel olarak korunmasıSosyal güvenlik bakımından özel olarak korunması
gerekenler başlıklı 61 inci maddenin ikinci fıkrasına göregerekenler başlıklı 61 inci maddenin ikinci fıkrasına göre
de;de; “Devlet, özürlülerin korunmalarını ve toplum hayatına“Devlet, özürlülerin korunmalarını ve toplum hayatına
intibaklarını sağlayıcı tedbirleri alır.”intibaklarını sağlayıcı tedbirleri alır.” denilmektedir.denilmektedir.

2424
TURKEYTURKEY
5378 SAYILI ÖZÜRLÜLER KANUNU:5378 SAYILI ÖZÜRLÜLER KANUNU:
Türkiye Özürlüler KanunuTürkiye Özürlüler Kanunu Temmuz 2005'te yürürlüğeTemmuz 2005'te yürürlüğe
girmiştir. Kanunun temel amaçları: özürlülüğüngirmiştir. Kanunun temel amaçları: özürlülüğün
önlenmesi, sağlık, eğitim, rehabilitasyon, istihdam, bakımönlenmesi, sağlık, eğitim, rehabilitasyon, istihdam, bakım
ve sosyal güvenlik alanlarında karşılaşılan sorunlarınve sosyal güvenlik alanlarında karşılaşılan sorunların
çözülmesi, özürlü insanların sosyal hayata katılımınıçözülmesi, özürlü insanların sosyal hayata katılımını
önündeki engellerin kaldırılması yolunda önlemlerönündeki engellerin kaldırılması yolunda önlemler
alınması ve günlük yaşam faaliyetlerinde bağımsızlığınalınması ve günlük yaşam faaliyetlerinde bağımsızlığın
geliştirilmesidir.geliştirilmesidir.

2525
TURKEYTURKEY
Kanun iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümdeKanun iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde
özürlülükle ilgili amaç,kapsam,tanımlar ile özürlülereözürlülükle ilgili amaç,kapsam,tanımlar ile özürlülere
yönelik genel esaslar yer almaktadır. İkinci bölümdeyönelik genel esaslar yer almaktadır. İkinci bölümde
sınıflandırma,Bakım,Rehabilitasyon,İstihdam,Eğitim,İşsınıflandırma,Bakım,Rehabilitasyon,İstihdam,Eğitim,İş
ve Meslek Analizi ile özürlülerle ilgili mevcut kanunlarınve Meslek Analizi ile özürlülerle ilgili mevcut kanunların
sorunlarını çözecek yeni düzenlemeler belirtilmiştir.sorunlarını çözecek yeni düzenlemeler belirtilmiştir.

2626
TURKEYTURKEY
Kanun, özürlülüğün sınıflandırılması, bakım hizmetlerininKanun, özürlülüğün sınıflandırılması, bakım hizmetlerinin
türleri, rehabilitasyon türleri, özürlülüğün erken teşhisi, iştürleri, rehabilitasyon türleri, özürlülüğün erken teşhisi, iş
ve meslek analizi, istihdam ve korumalı istihdam, eğitimve meslek analizi, istihdam ve korumalı istihdam, eğitim
ve öğretim konularında çerçeveler çizen ve yönergelerve öğretim konularında çerçeveler çizen ve yönergeler
veren maddelerden oluşmaktadır.Bu kanunda ilk ilk kezveren maddelerden oluşmaktadır.Bu kanunda ilk ilk kez
korumalı işyeri tanımı kullanılmış ve korumalı işyerikorumalı işyeri tanımı kullanılmış ve korumalı işyeri
özellikle ileri derecede zihinsel engeli bulunan insanlarınözellikle ileri derecede zihinsel engeli bulunan insanların
istihdamı için benimsenmiştir. Bu kanun ile özürlüistihdamı için benimsenmiştir. Bu kanun ile özürlü
insanların mesleki sorumlulukları ilgili dernek veinsanların mesleki sorumlulukları ilgili dernek ve
kurumlara ve yerel idarelere yüklenmiştir.kurumlara ve yerel idarelere yüklenmiştir.

2727
TURKEYTURKEY
Kanun, kota gerekliliklerini yerine getirmeyenKanun, kota gerekliliklerini yerine getirmeyen
işverenlerden alınan para cezalarının alınmasıişverenlerden alınan para cezalarının alınması
kolaylaştırmıştır. Kanunda kamu istihdamı konusuyla ilgilikolaylaştırmıştır. Kanunda kamu istihdamı konusuyla ilgili
bazı maddeler de bulunmaktadır.bazı maddeler de bulunmaktadır.
Adı geçen kanunda bakım, bakım türleri ve bakımAdı geçen kanunda bakım, bakım türleri ve bakım
ihtiyaçları tanımlanmıştır. Sosyal güvencesi olmayanihtiyaçları tanımlanmıştır. Sosyal güvencesi olmayan
fakat bakıma ihtiyaç duyanlar da mali destek sisteminefakat bakıma ihtiyaç duyanlar da mali destek sistemine
dahil edilmiştir.dahil edilmiştir.

2828
TURKEYTURKEY
5378 SAYILI ÖZÜRLÜLER KANUNU5378 SAYILI ÖZÜRLÜLER KANUNU::
Yine bu kanunla değerlendirme kurullarınca özel eğitimeYine bu kanunla değerlendirme kurullarınca özel eğitime
ihtiyaç duydukları belirlenen bütün çocuklar destekihtiyaç duydukları belirlenen bütün çocuklar destek
sistemi kapsamına alınmıştır. Yüksek öğretim düzeyindesistemi kapsamına alınmıştır. Yüksek öğretim düzeyinde
her üniversite kampusunda Özürlü Öğrenciler Danışmaher üniversite kampusunda Özürlü Öğrenciler Danışma
ve Koordinasyon Merkezleri kurulması öngörülmektedir.ve Koordinasyon Merkezleri kurulması öngörülmektedir.
Bu merkezler üniversiteye devam eden özürlü üniversiteBu merkezler üniversiteye devam eden özürlü üniversite
öğrencilerinin öğrenim süreçlerinde destekleyecektir.öğrencilerinin öğrenim süreçlerinde destekleyecektir.

2929
TURKEYTURKEY
Kanun aynı zamanda ulaşılabilirlik konusuna daKanun aynı zamanda ulaşılabilirlik konusuna da
değinmektedir. Bütün kamu binaları, yollar, kaldırımlar,değinmektedir. Bütün kamu binaları, yollar, kaldırımlar,
yaya geçitleri, rekreasyon alanları ve benzer sosyal veyaya geçitleri, rekreasyon alanları ve benzer sosyal ve
kültürel altyapı alanları özürlü insanların erişebileceğikültürel altyapı alanları özürlü insanların erişebileceği
duruma getirilmelidir. Kanun, Büyükşehir belediyelerineduruma getirilmelidir. Kanun, Büyükşehir belediyelerine
ve belediyelere bazı sorumluluklar yüklemektedir.ve belediyelere bazı sorumluluklar yüklemektedir.
Belediyeler toplu taşma araçlarını özürlü insanlarınBelediyeler toplu taşma araçlarını özürlü insanların
kullanabilmesi için gerekli önlemleri almakla vekullanabilmesi için gerekli önlemleri almakla ve
özürlülerle ilgili konularda bilinç oluşturma, rehberlik veözürlülerle ilgili konularda bilinç oluşturma, rehberlik ve
danışa tesisleri sağlayacakdanışa tesisleri sağlayacak "Özürlü Hizmet Birimleri""Özürlü Hizmet Birimleri"
kurmakla yükümlüdür.kurmakla yükümlüdür.

3030
TURKEYTURKEY
ÖZÜRLÜLERİN EĞİTİMİ:ÖZÜRLÜLERİN EĞİTİMİ:
Özel eğitimle ilgili olarakÖzel eğitimle ilgili olarak 573 Sayılı Kanun Hükmünde573 Sayılı Kanun Hükmünde
KararnameKararname 1997'de yürürlüğe girmiştir. Bu düzenleme1997'de yürürlüğe girmiştir. Bu düzenleme
özürlü bireylere sunulacak doğrudan ve dolaylı eğitimözürlü bireylere sunulacak doğrudan ve dolaylı eğitim
hizmetlerini tanımlamakta ve bu hizmetleri sunacak olanhizmetlerini tanımlamakta ve bu hizmetleri sunacak olan
program, okul ve kurumları belirlemektedir. KHK’daprogram, okul ve kurumları belirlemektedir. KHK’da
belirtildiği gibi özürlü bireylerin erken müdahale, okulbelirtildiği gibi özürlü bireylerin erken müdahale, okul
öncesi, ilköğretim, orta ve lise eğitim kurumları veöncesi, ilköğretim, orta ve lise eğitim kurumları ve
kaynaştırma eğitimi garanti altına alınmıştır.kaynaştırma eğitimi garanti altına alınmıştır.
..

3131
TURKEYTURKEY
Zihinsel Özürlülere Yönelik Mesleki Eğitim Kurumları,Zihinsel Özürlülere Yönelik Mesleki Eğitim Kurumları,
temel yaşam becerilerini geliştirmek, özürlüleri toplumatemel yaşam becerilerini geliştirmek, özürlüleri topluma
kazandırılması, iş hayatına ilişkin bilgi ve becerilerinkazandırılması, iş hayatına ilişkin bilgi ve becerilerin
toplanması amacını taşıyantoplanması amacını taşıyan iş okullarıdıriş okullarıdır.. İş eğitimİş eğitim
merkezleri temel yaşam becerilerini ve çeşitli işmerkezleri temel yaşam becerilerini ve çeşitli iş
becerilerini kazandırma amacı taşıyan örgün meslekibecerilerini kazandırma amacı taşıyan örgün mesleki
eğitim kurumlarıdır. Marangozluk, galoş ve poşet gibieğitim kurumlarıdır. Marangozluk, galoş ve poşet gibi
plastik üretimi, el sanatları, işyeri hizmetleri, tarımsal işlerplastik üretimi, el sanatları, işyeri hizmetleri, tarımsal işler
gibi çeşitli alanlarda iş eğitimi sunmaktadırlar.gibi çeşitli alanlarda iş eğitimi sunmaktadırlar.

3232
TURKEYTURKEY
İşitme Özürlüler Meslek Liseleriİşitme Özürlüler Meslek Liseleri’nin’nin temel yaklaşımı butemel yaklaşımı bu
insanların normal okullarda normal akranlarıylainsanların normal okullarda normal akranlarıyla
kaynaştırmalı eğitim görmelerini sağlamaktır.kaynaştırmalı eğitim görmelerini sağlamaktır.
Kaynaştırmalı eğitimden yararlanamayanlar için çokKaynaştırmalı eğitimden yararlanamayanlar için çok
programlı mesleki eğitim liseleri bulunmaktadır. Buprogramlı mesleki eğitim liseleri bulunmaktadır. Bu
liselerde bilgisayar işlemleri, mobilya dekorasyonu,liselerde bilgisayar işlemleri, mobilya dekorasyonu,
tesisat teknolojileri, inşaat, boyama, metal işleri, elektrik,tesisat teknolojileri, inşaat, boyama, metal işleri, elektrik,
muhasebe, tekstil-giyim dersleri sunulmaktadır.muhasebe, tekstil-giyim dersleri sunulmaktadır.

3333
TURKEYTURKEY
Ortopedik Özürlüler Mesleki Eğitim Liseleri,Ortopedik Özürlüler Mesleki Eğitim Liseleri, ortopedikortopedik
engeli olan çocuklar genelde normal eğitim verenengeli olan çocuklar genelde normal eğitim veren
okullara devam etmektedirler. Kaynaştırmalı eğitimdenokullara devam etmektedirler. Kaynaştırmalı eğitimden
yararlanabilen ortopedik özürlü öğrenciler için muhasebeyararlanabilen ortopedik özürlü öğrenciler için muhasebe
ve giyim bölümleri olan meslek liseleri bulunmaktadır.ve giyim bölümleri olan meslek liseleri bulunmaktadır.
Piyasada rağbet gören bilgisayar, elektronik,Piyasada rağbet gören bilgisayar, elektronik,
telekomünikasyon gibi yeni bölümlerin açılma ihtimali detelekomünikasyon gibi yeni bölümlerin açılma ihtimali de
bu okullarda bulunmaktadır.bu okullarda bulunmaktadır.

3434
TURKEYTURKEY
Görme Özürlülerin Mesleki Eğitimi,Görme Özürlülerin Mesleki Eğitimi, görme özürlügörme özürlü
öğrenciler genellikle normal liseye devam etmektedirleröğrenciler genellikle normal liseye devam etmektedirler
(%90). Görme kaybı olan ve mesleki ve teknik liselere(%90). Görme kaybı olan ve mesleki ve teknik liselere
devam eden öğrenciler de vardır. Bu öğrenciler endüstridevam eden öğrenciler de vardır. Bu öğrenciler endüstri
meslek liseleri, kız meslek liseleri (toplamı %6'sı), ticaretmeslek liseleri, kız meslek liseleri (toplamı %6'sı), ticaret
meslek liseleri (%3), sanat okulları (%1) gibi liseleremeslek liseleri (%3), sanat okulları (%1) gibi liselere
devam etmektedirler. Lisans ve yüksek lisansdevam etmektedirler. Lisans ve yüksek lisans
derecelerinde görme özürlü öğrencilerin diğer özürlüderecelerinde görme özürlü öğrencilerin diğer özürlü
gruplarına oranı daha fazladır.gruplarına oranı daha fazladır.

3535
TURKEYTURKEY
Otistik Çocuklar Eğitim MerkezleriOtistik Çocuklar Eğitim Merkezleri ilköğretim düzeyindeilköğretim düzeyinde
olup, normal ilköğretim okullarında otistik çocuklar içinolup, normal ilköğretim okullarında otistik çocuklar için
özel sınıflar bulunmaktadır. Otistik çocuklar konusundaözel sınıflar bulunmaktadır. Otistik çocuklar konusunda
uzmanlaşmış özel merkezler de vardır. Daha yüksekuzmanlaşmış özel merkezler de vardır. Daha yüksek
eğitim düzeylerinde otistik çocuklar için yeni kurulmuş işeğitim düzeylerinde otistik çocuklar için yeni kurulmuş iş
eğitimi okulları/merkezleri vardır.eğitimi okulları/merkezleri vardır.

3636
TURKEYTURKEY
ÖZÜRLÜLERİN İSTİHDAMI:ÖZÜRLÜLERİN İSTİHDAMI:
Özürlülerin istihdamı esas olarak kota/ceza sistemiyleÖzürlülerin istihdamı esas olarak kota/ceza sistemiyle
sağlanır. Ayrıca özürlülerin istihdamıyla ilgili özelsağlanır. Ayrıca özürlülerin istihdamıyla ilgili özel
mevzuatlar vardır. 4857 Sayılı İş Kanunu, İş Kanununamevzuatlar vardır. 4857 Sayılı İş Kanunu, İş Kanununa
dayalı olarak çıkarılan yönetmelik, Devlet Memurlarıdayalı olarak çıkarılan yönetmelik, Devlet Memurları
Kanunu (657) ve Memurlar Kanununa dayalı olarakKanunu (657) ve Memurlar Kanununa dayalı olarak
çıkarılan yönetmelikte hükümler ve maddeler vardır.çıkarılan yönetmelikte hükümler ve maddeler vardır.

3737
TURKEYTURKEY
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Türkiye İşÇalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Türkiye İş
Kurumu Genel Müdürlüğü, Devlet Personel BaşkanlığıKurumu Genel Müdürlüğü, Devlet Personel Başkanlığı
özürlülerin istihdamından sorumlu başlıca kurumlardır.özürlülerin istihdamından sorumlu başlıca kurumlardır.
4857 sayılı İş Kanununa dayanılarak çıkartılan4857 sayılı İş Kanununa dayanılarak çıkartılan
Özürlülerin İstihdamıyla İlgili yönetmelikte işyerinde 50Özürlülerin İstihdamıyla İlgili yönetmelikte işyerinde 50
ya da daha fazla kişi çalıştıran işverenlerin toplamya da daha fazla kişi çalıştıran işverenlerin toplam
çalışan sayısınınçalışan sayısının kamu sektöründe %4’ükamu sektöründe %4’ü,, özel sektördeözel sektörde
%3’ü%3’ü oranında özürlü istihdam etme zorunluluğuoranında özürlü istihdam etme zorunluluğu
vardır.Bu kotayı yerine getirmeyen işverenlerin aylık birvardır.Bu kotayı yerine getirmeyen işverenlerin aylık bir
ceza ödemeleri gerekmektedir.ceza ödemeleri gerekmektedir.

3838
TURKEYTURKEY
İstihdam sisteminde yüzde üç oranındaki yasalİstihdam sisteminde yüzde üç oranındaki yasal
zorunluluktan fazla sayıda özürlüyü istihdam eden,zorunluluktan fazla sayıda özürlüyü istihdam eden,
kanunen zorunlu olmadığı halde özürlüleri istihdam edenkanunen zorunlu olmadığı halde özürlüleri istihdam eden
ve çalışma gücü kaybı %80’in üstünde olan özürlülerive çalışma gücü kaybı %80’in üstünde olan özürlüleri
istihdam eden işverenlere yönelik sübvansiyonlaristihdam eden işverenlere yönelik sübvansiyonlar
bulunmaktadır.bulunmaktadır. Bu tür işverenler istihdam ettikleri herBu tür işverenler istihdam ettikleri her
özürlü için sosyal sigorta primlerinde %50 oranındaözürlü için sosyal sigorta primlerinde %50 oranında
indirimle sübvanse edilirler. Aradaki fark Devletindirimle sübvanse edilirler. Aradaki fark Devlet
Hazinesi'nce ödenmektedir.Hazinesi'nce ödenmektedir.

3939
TURKEYTURKEY
Özürlü insanlara yönelik sübvansiyonlar da vardır. İşÖzürlü insanlara yönelik sübvansiyonlar da vardır. İş
gücü piyasasında aktif olan özürlüler vergigücü piyasasında aktif olan özürlüler vergi
indirimlerinden yararlanırlar. İndirim oranı özrünindirimlerinden yararlanırlar. İndirim oranı özrün
derecesine göre değişmektedir.derecesine göre değişmektedir.
Kota/ceza temelinde işleyen sisteme ek olarakKota/ceza temelinde işleyen sisteme ek olarak
özürlülerin eğitimi ve istihdamıyla ilgili yeni sistemler deözürlülerin eğitimi ve istihdamıyla ilgili yeni sistemler de
getirilmiştir.getirilmiştir.

4040
TURKEYTURKEY
Özel Mesleki Rehabilitasyon Merkezleri YönetmeliğiÖzel Mesleki Rehabilitasyon Merkezleri Yönetmeliği
(02.05.2006 tarih ve 26156 sayılı RG);(02.05.2006 tarih ve 26156 sayılı RG); Türkiye’deTürkiye’de
mesleki rehabilitasyon merkezlerinin açılması konusundamesleki rehabilitasyon merkezlerinin açılması konusunda
ilk düzenlemenin yapıldığı yönetmeliktir. Bu merkezlerinilk düzenlemenin yapıldığı yönetmeliktir. Bu merkezlerin
kurulmasındaki amaç, yeterliliklerini ve dolayısıyla işekurulmasındaki amaç, yeterliliklerini ve dolayısıyla işe
alınma imkanlarını arttırarak özürlülerin ekonomik vealınma imkanlarını arttırarak özürlülerin ekonomik ve
sosyal refahlarını geliştirecek hizmetler sağlamaktır.sosyal refahlarını geliştirecek hizmetler sağlamaktır.

4141
TURKEYTURKEY
Adı geçen YönetmeliğeAdı geçen Yönetmeliğe göre mesleki rehabilitasyonugöre mesleki rehabilitasyonu
oluşturan bileşenler; tıbbi rehabilitasyon, meslekioluşturan bileşenler; tıbbi rehabilitasyon, mesleki
rehberlik, işe hazırlama, bir işe alınma ve iş değiştirmerehberlik, işe hazırlama, bir işe alınma ve iş değiştirme
öncesi ya da mesleki gelişim eğitimi, işe yerleştirme veöncesi ya da mesleki gelişim eğitimi, işe yerleştirme ve
istihdamın kolaylaştırılması ve özürlülerin iş gücüistihdamın kolaylaştırılması ve özürlülerin iş gücü
piyasasında aranan, ilgi ve becerilerine uygun işlerdekipiyasasında aranan, ilgi ve becerilerine uygun işlerdeki
sayılarının arttırılması amacıyla sürekli ve koordinasyonsayılarının arttırılması amacıyla sürekli ve koordinasyon
içinde gerçekleştirilecek takiptir.içinde gerçekleştirilecek takiptir.

4242
TURKEYTURKEY
Geçmişte,yeterli ölçüde dikkat gösterilmemiş olan sosyalGeçmişte,yeterli ölçüde dikkat gösterilmemiş olan sosyal
rehabilitasyon uygulamaları da yönetmelikteki yerlerinirehabilitasyon uygulamaları da yönetmelikteki yerlerini
almıştır. Buna göre sosyal rehabilitasyon özürlülerin eve,almıştır. Buna göre sosyal rehabilitasyon özürlülerin eve,
merkeze ve sosyal çevrelerine adaptasyonunumerkeze ve sosyal çevrelerine adaptasyonunu
desteklemek ve resmi/özel kurumlarla etkin iletişimdesteklemek ve resmi/özel kurumlarla etkin iletişim
içerisinde bulunmalarını sağlamak amacıylaiçerisinde bulunmalarını sağlamak amacıyla
gerçekleştirilecektir.gerçekleştirilecektir.

4343
TURKEYTURKEY
Korumalı İşyerleri Yönetmeliği (30.05.2006 tarih veKorumalı İşyerleri Yönetmeliği (30.05.2006 tarih ve
26183 sayılı RG);26183 sayılı RG); ile normal iş gücü piyasasına girmesiile normal iş gücü piyasasına girmesi
zor olan özürlülere yönelik mesleki rehabilitasyon vezor olan özürlülere yönelik mesleki rehabilitasyon ve
istihdam hizmetlerinin yapılandırılmasının yasal temeliistihdam hizmetlerinin yapılandırılmasının yasal temeli
oluşturulmuştur. Korumalı bir işyeri kurmanın şartlarıoluşturulmuştur. Korumalı bir işyeri kurmanın şartları
şöyledir.şöyledir.

4444
TURKEYTURKEY
İşyeri bir büyükşehir belediyesinin sınırları içerisindeİşyeri bir büyükşehir belediyesinin sınırları içerisinde
faaliyet gösteriyorsa çalışan sayısının en az 30, birfaaliyet gösteriyorsa çalışan sayısının en az 30, bir
belediyenin sınırları içerisinde faaliyet gösteriyorsa en azbelediyenin sınırları içerisinde faaliyet gösteriyorsa en az
15 olması; çalışanların %75'inin özürlü olması; zihinsel,15 olması; çalışanların %75'inin özürlü olması; zihinsel,
ruhsal-duygusal ve davranışsal özürlülerde %40 çalışmaruhsal-duygusal ve davranışsal özürlülerde %40 çalışma
gücü kaybı, diğer özür gruplarında ise %60 çalışma gücügücü kaybı, diğer özür gruplarında ise %60 çalışma gücü
kaybı olması; çalışanların 15 yaşından büyük olmalarıkaybı olması; çalışanların 15 yaşından büyük olmaları
gerekmektedir.gerekmektedir.

4545
TURKEYTURKEY
Adı geçenAdı geçen yönetmeliklerle resmi kurumlarca teminyönetmeliklerle resmi kurumlarca temin
edilen mesleki rehabilitasyon hizmetlerini belediyelerinedilen mesleki rehabilitasyon hizmetlerini belediyelerin
sağlaması zorunlu hale gelmiştir. Bu çerçevede meslekisağlaması zorunlu hale gelmiştir. Bu çerçevede mesleki
rehabilitasyondan yararlanmak isteyen özürlülerrehabilitasyondan yararlanmak isteyen özürlüler
belediyelere başvurabilecek ve ilgili belediyenin yapacağıbelediyelere başvurabilecek ve ilgili belediyenin yapacağı
ödemeler sayesinde bu hizmetlerdenödemeler sayesinde bu hizmetlerden
yararlanabileceklerdir.yararlanabileceklerdir.

4646
TURKEYTURKEY
Mesleki eğitim,Rehabilitasyon ve İstihdamMesleki eğitim,Rehabilitasyon ve İstihdam
sistemindeki sorunlar:sistemindeki sorunlar:
İstihdam öncesi aşamada tecrübe edilen sorunlar; iş veİstihdam öncesi aşamada tecrübe edilen sorunlar; iş ve
meslek analizlerinin her meslek dalı için olmaması,meslek analizlerinin her meslek dalı için olmaması,
mesleki rehabilitasyon yetersizliği, çalışma koşullarınınmesleki rehabilitasyon yetersizliği, çalışma koşullarının
özürlüler için uygun olmaması, politika ve inisiyatiflerinözürlüler için uygun olmaması, politika ve inisiyatiflerin
yetersizliği, mesleki beceri ve deneyimlerin yetersizliği.yetersizliği, mesleki beceri ve deneyimlerin yetersizliği.
Zaman,zaman yaşanan ekonomik sorunlar ile yüksekZaman,zaman yaşanan ekonomik sorunlar ile yüksek
işsizlik oranlarıdır.işsizlik oranlarıdır.

4747
TURKEYTURKEY
Çoğu ülkede olduğu gibi, Türkiye’deki mesleki eğitimÇoğu ülkede olduğu gibi, Türkiye’deki mesleki eğitim
sistemi her şeyden önce özürlü olmayanlar için planlanırsistemi her şeyden önce özürlü olmayanlar için planlanır
ve uygulanır. Bu nedenle, mesleki eğitim sistemi, ilkve uygulanır. Bu nedenle, mesleki eğitim sistemi, ilk
aşamadan özürlüleri dışlamaktadır. Özürlü olmayanaşamadan özürlüleri dışlamaktadır. Özürlü olmayan
bireylerin ihtiyaçlarına göre düzenlenen sisteme özürlülerbireylerin ihtiyaçlarına göre düzenlenen sisteme özürlüler
daha sonradan entegre edilmeye çalışılmaktadır.daha sonradan entegre edilmeye çalışılmaktadır.

4848
TURKEYTURKEY
Ancak, daha sonra geliştirilen yöntemler özürlülerinAncak, daha sonra geliştirilen yöntemler özürlülerin
özelliklerini ve ihtiyaçlarını yeterince kapsamadığı için,özelliklerini ve ihtiyaçlarını yeterince kapsamadığı için,
bu insanlar mesleki eğitimden amaçlanan düzeydebu insanlar mesleki eğitimden amaçlanan düzeyde
yararlanamamaktadır.yararlanamamaktadır.
Türkiye’deki eğitim programları genel olup insanlarınTürkiye’deki eğitim programları genel olup insanların
özelliklerine göre tasarlanmamıştır.özelliklerine göre tasarlanmamıştır.

4949
TURKEYTURKEY
Özürlülerin mesleki eğitimi ve rehabilitasyonu alanında,Özürlülerin mesleki eğitimi ve rehabilitasyonu alanında,
karar mekanizmaları, uygulayıcılar / okullar vekarar mekanizmaları, uygulayıcılar / okullar ve işiş piyasasıpiyasası
arasındaki koordinasyon yeterli düzeyde değildir.arasındaki koordinasyon yeterli düzeyde değildir.
Ailelerden bazıları özürlü çocuklarının mesleki eğitim veAilelerden bazıları özürlü çocuklarının mesleki eğitim ve
rehabilitasyonda başarılı olacağına inanmamaktadır.rehabilitasyonda başarılı olacağına inanmamaktadır.

5050
TURKEYTURKEY
Mesleki eğitim ve rehabilitasyon merkezlerindeki uygunMesleki eğitim ve rehabilitasyon merkezlerindeki uygun
olamayan ve erişilebilirliği olmayan fiziksel koşullarolamayan ve erişilebilirliği olmayan fiziksel koşullar
özürlülerin bu programlara katılmasını daha da güç haleözürlülerin bu programlara katılmasını daha da güç hale
getirmekte. Tüm halka açık alanlar, özellikle de eğitim vegetirmekte. Tüm halka açık alanlar, özellikle de eğitim ve
rehabilitasyon merkezleri için kullanılan yerler ve ulaşımrehabilitasyon merkezleri için kullanılan yerler ve ulaşım
araçları “normal” kişiler için tasarlanmış ve hareketaraçları “normal” kişiler için tasarlanmış ve hareket
kabiliyeti düşük insanlar göz önünde tutulmamıştır.kabiliyeti düşük insanlar göz önünde tutulmamıştır.

5151
TURKEYTURKEY
Özürlülerin fiziksel ve zihinsel seviyesi, çalışmaÖzürlülerin fiziksel ve zihinsel seviyesi, çalışma
kapasitesi, sağlık sorunları, ilgi ve becerilerikapasitesi, sağlık sorunları, ilgi ve becerileri
değerlendirilmemekte, mesleki eğitimden vedeğerlendirilmemekte, mesleki eğitimden ve
rehabilitasyondan önce tıbbi, fiziksel ve meslekirehabilitasyondan önce tıbbi, fiziksel ve mesleki
değerlendirmeler yapılmamaktadır. Mesleki rehberlik,değerlendirmeler yapılmamaktadır. Mesleki rehberlik,
eğitimsel-mesleki gelişim ve yönlendirme, iş ve meslekieğitimsel-mesleki gelişim ve yönlendirme, iş ve mesleki
danışmanlık uygulamaları yeterli değildir.danışmanlık uygulamaları yeterli değildir.

5252
TURKEYTURKEY
Türkiye’de mesleki rehabilitasyon, çeşitli kurumlarTürkiye’de mesleki rehabilitasyon, çeşitli kurumlar
tarafından yapılmaktadır. Ancak, bu kurumlar arasındatarafından yapılmaktadır. Ancak, bu kurumlar arasında
işbirliği ve koordinasyon yeterli değildir. Sunulan meslekiişbirliği ve koordinasyon yeterli değildir. Sunulan mesleki
eğitim ve rehabilitasyon hizmetleri, işgücü piyasasındaeğitim ve rehabilitasyon hizmetleri, işgücü piyasasında
herhangi bir araştırma yapılmadan belirlenmektedir. Buherhangi bir araştırma yapılmadan belirlenmektedir. Bu
nedenle, özürlüler mesleki eğitim ve rehabilitasyon alsanedenle, özürlüler mesleki eğitim ve rehabilitasyon alsa
bile iş bulmada güçlükler yaşamaktadır.bile iş bulmada güçlükler yaşamaktadır.

5353
TURKEYTURKEY
Mesleki eğitim ve rehabilitasyon sadece bir mesleğinMesleki eğitim ve rehabilitasyon sadece bir mesleğin
öğretilmesiyle sınırlı tutulmaktadır. Özürlülerin aileleri veöğretilmesiyle sınırlı tutulmaktadır. Özürlülerin aileleri ve
sosyal ortamlarına fiziksel ve sosyal adaptasyonunusosyal ortamlarına fiziksel ve sosyal adaptasyonunu
destekleyecek etkili bir sosyal rehabilitasyondestekleyecek etkili bir sosyal rehabilitasyon
yapılmamaktadır. Mesleki eğitim ve rehabilitasyon, farklıyapılmamaktadır. Mesleki eğitim ve rehabilitasyon, farklı
alanlardan profesyonellerin işbirliğini gerektirmekte;alanlardan profesyonellerin işbirliğini gerektirmekte;
ancak özürlülerin mesleki eğitim ve rehabilitasyonundaancak özürlülerin mesleki eğitim ve rehabilitasyonunda
eğitilen profesyonellerin sayısı yetersiz kalmaktadır.eğitilen profesyonellerin sayısı yetersiz kalmaktadır.

5454
TURKEYTURKEY
İşe yerleştirme, işe alma ve işi devam ettirmeyle ilgiliİşe yerleştirme, işe alma ve işi devam ettirmeyle ilgili
mesleki eğitim ve rehabilitasyon sırasında başkamesleki eğitim ve rehabilitasyon sırasında başka
sorunlar vardır. Öncelikle, özürlülerin bir iş bulamamasısorunlar vardır. Öncelikle, özürlülerin bir iş bulamaması
sadece iş piyasasındaki olumsuz koşullardansadece iş piyasasındaki olumsuz koşullardan
kaynaklanmamaktadır. Çalışabilen özürlülerin önündekikaynaklanmamaktadır. Çalışabilen özürlülerin önündeki
en büyük engel fiziksel veya zihinsel özürleri değil,en büyük engel fiziksel veya zihinsel özürleri değil,
yeterince nitelikli olamamalarıdır. Eğitim ve meslekiyeterince nitelikli olamamalarıdır. Eğitim ve mesleki
rehabilitasyon hizmetlerinin yetersizliği ve mesleki bilgirehabilitasyon hizmetlerinin yetersizliği ve mesleki bilgi
ve beceri eksikliği işgücü piyasasına tam katılımlarınıve beceri eksikliği işgücü piyasasına tam katılımlarını
engellemektedir.engellemektedir.

5555
TURKEYTURKEY
İstihdam aşamasında mesleki eğitim ve rehabilitasyonİstihdam aşamasında mesleki eğitim ve rehabilitasyon
hizmetlerine katılan özürlülerin takibi yapılmamaktadır.hizmetlerine katılan özürlülerin takibi yapılmamaktadır.
Mesleki rehabilitasyon programlarından sonra işe alınanMesleki rehabilitasyon programlarından sonra işe alınan
özürlüler iş ortamlarında takip edilmemekte, işe veözürlüler iş ortamlarında takip edilmemekte, işe ve
işyerine uyumları için destek hizmeti verilmemektedir.işyerine uyumları için destek hizmeti verilmemektedir.
Özürlülerin işe uyumu için gerekli olabilecek işveren veÖzürlülerin işe uyumu için gerekli olabilecek işveren ve
diğer çalışanlar için iş koçluğu, danışmanlık ve rehberlikdiğer çalışanlar için iş koçluğu, danışmanlık ve rehberlik
hizmetleri gibi sistemler uygulanmamaktadır.hizmetleri gibi sistemler uygulanmamaktadır.

5656
TURKEYTURKEY
İstihdam sonrası aşamada tecrübe edilen sorunlar,İstihdam sonrası aşamada tecrübe edilen sorunlar,
özürlülerin verimliliğinin düşük seviyede olması, işözürlülerin verimliliğinin düşük seviyede olması, iş
yerlerinde gerekli düzenlemelerin yetersiz yapılması,yerlerinde gerekli düzenlemelerin yetersiz yapılması,
uygun olmayan işlerde istihdam, erken işten çıkarmauygun olmayan işlerde istihdam, erken işten çıkarma
oranlarının yüksek olması, uygunsuz işe yerleştirme,oranlarının yüksek olması, uygunsuz işe yerleştirme,
ulaşımda zorluk, hastaneye gitme oranının yüksekulaşımda zorluk, hastaneye gitme oranının yüksek
olması, işyerinde ayrımcılık ve kötü muameledir.olması, işyerinde ayrımcılık ve kötü muameledir.

5757
TURKEYTURKEY
Bu konuda yapılan bir araştırmada İşverenlere göre;Bu konuda yapılan bir araştırmada İşverenlere göre;
işverenlerin zorunlu olduklarından daha az özürlüişverenlerin zorunlu olduklarından daha az özürlü
çalıştırmalarının nedenleri özürlülerin verimsizliği veçalıştırmalarının nedenleri özürlülerin verimsizliği ve
düşük beceri seviyeleridirdüşük beceri seviyeleridir. İşverenlerin %53’ü özürlülerin. İşverenlerin %53’ü özürlülerin
etkin çalışmadığını, %11,3’ü özürlülerin kapasitesininetkin çalışmadığını, %11,3’ü özürlülerin kapasitesinin
yetersiz olduğunu, %8,5’i ise işyerlerinde yapılan işinyetersiz olduğunu, %8,5’i ise işyerlerinde yapılan işin
özürlüler için uygun olmadığını belirtmişlerdir.özürlüler için uygun olmadığını belirtmişlerdir.

5858
TURKEYTURKEY
Mesleki eğitim,Rehabilitasyon ve İstihdam sistemi:Mesleki eğitim,Rehabilitasyon ve İstihdam sistemi:
İşverenler, özürlülerin istihdam seviyelerini artırmak içinİşverenler, özürlülerin istihdam seviyelerini artırmak için
bazı önerilerde yapmıştır.bazı önerilerde yapmıştır.
Özürlülere genel eğitim, mesleki eğitim ve meslekiÖzürlülere genel eğitim, mesleki eğitim ve mesleki
rehabilitasyon hizmetlerinin verilmesi.rehabilitasyon hizmetlerinin verilmesi.
İş ve meslek analizlerinin yapılması,İş ve meslek analizlerinin yapılması,
Özürlülerin ilgi, beceri ve kapasitelerine göre istihdamÖzürlülerin ilgi, beceri ve kapasitelerine göre istihdam
edilmesi,edilmesi,
İşgücü piyasasında tercihli mesleklerin uygulanması,İşgücü piyasasında tercihli mesleklerin uygulanması,
İstihdam edilen özürlünün takip edilmesi.İstihdam edilen özürlünün takip edilmesi.

5959
TURKEYTURKEY
Ülkemiz İşgücü Piyasası;Ülkemiz İşgücü Piyasası;
Ulusal Özürlüler Veri Tabanına kayıtlı özürlülerin %Ulusal Özürlüler Veri Tabanına kayıtlı özürlülerin %
29,2’si zihinsel özürlüler, % 25,6’sı süreğen hastalığı29,2’si zihinsel özürlüler, % 25,6’sı süreğen hastalığı
olan özürlüler, % 8,8’i ortopedik özürlüler, % 8,4’ü görmeolan özürlüler, % 8,8’i ortopedik özürlüler, % 8,4’ü görme
özürlüler, % 5,9’u işitme özürlüler, % 3,9’u ruhsal veözürlüler, % 5,9’u işitme özürlüler, % 3,9’u ruhsal ve
duygusal özürlüler, % 0,2’si dil ve konuşma özürlüler veduygusal özürlüler, % 0,2’si dil ve konuşma özürlüler ve
% 18’i birden fazla özre sahip olanlardır. Kayıtlı% 18’i birden fazla özre sahip olanlardır. Kayıtlı
özürlülerin, % 58,6’sı erkek, % 41,4’ü kadındır. (TÜİKözürlülerin, % 58,6’sı erkek, % 41,4’ü kadındır. (TÜİK
Özürlülerin sorun ve beklentileri araştırması.2010)Özürlülerin sorun ve beklentileri araştırması.2010)

6060
TURKEYTURKEY
Ülkemizde işgücü piyasasına yönelik özellikle beklentilerÜlkemizde işgücü piyasasına yönelik özellikle beklentiler
konusundaki veri eksikliği özürlülerin istihdamınınkonusundaki veri eksikliği özürlülerin istihdamının
artırılmasına yönelik çalışmaların yapılmasınıartırılmasına yönelik çalışmaların yapılmasını
zorlaştırmaktadır. Bu konuda sağlıklı bir araştırmanınzorlaştırmaktadır. Bu konuda sağlıklı bir araştırmanın
yapılması işgücü açığının tespiti konusunda doğruyapılması işgücü açığının tespiti konusunda doğru
verilere ulaşılması için gereklidir.verilere ulaşılması için gereklidir.

6161
TURKEYTURKEY
Özürlüler bakımından erişebilirlik ve istihdam sorunununÖzürlüler bakımından erişebilirlik ve istihdam sorununun
artık ertelenemez temel sorunlardan biri olduğununartık ertelenemez temel sorunlardan biri olduğunun
kabulüyle, bu konudaki mevcut düzenlemelerin vekabulüyle, bu konudaki mevcut düzenlemelerin ve
söylenenlerin mutlaka uygulamaya geçirilmesisöylenenlerin mutlaka uygulamaya geçirilmesi

6262
TURKEYTURKEY
Şurası unutulmamalıdır ki, bir toplumun yaşam kalitesiniŞurası unutulmamalıdır ki, bir toplumun yaşam kalitesini
en zayıf üyelerinin yaşam kalitesiyle ölçmek gerekir.en zayıf üyelerinin yaşam kalitesiyle ölçmek gerekir.
Toplumun etik standardı ve refah ölçütü özürlüToplumun etik standardı ve refah ölçütü özürlü
yurttaşlarının yaşam kalitesidir. Özürlü haklarının sorunyurttaşlarının yaşam kalitesidir. Özürlü haklarının sorun
edinilmesi temel etik değerlerden biri olduğu kadar,edinilmesi temel etik değerlerden biri olduğu kadar,
toplumun her bireyi için bir görevdir ve sorumluluktur.toplumun her bireyi için bir görevdir ve sorumluluktur.

6363
TURKEYTURKEY
Bir diğer önemli husus, Özürlü işgücünün istihdamınıBir diğer önemli husus, Özürlü işgücünün istihdamını
nicel ve nitel bakımlardan iyileştirmeyi amaçlayan birnicel ve nitel bakımlardan iyileştirmeyi amaçlayan bir
kamu yönetimi, işletme yönetiminde aldıkları günlükkamu yönetimi, işletme yönetiminde aldıkları günlük
kararlarla işgücü talebine etkide bulunan aktörlerinkararlarla işgücü talebine etkide bulunan aktörlerin
günümüzde ve gelecek on yılda ihtiyaç duyulacakgünümüzde ve gelecek on yılda ihtiyaç duyulacak
meslekler hakkındaki görüşlerini kavramakmeslekler hakkındaki görüşlerini kavramak
durumundadır. Mesleklerin gelecek vizyonu içinde özürlüdurumundadır. Mesleklerin gelecek vizyonu içinde özürlü
işgücüne tanınan yerin çözümlemesi de bu açıdanişgücüne tanınan yerin çözümlemesi de bu açıdan
tamamlayıcı olacaktır.tamamlayıcı olacaktır.

6464
TURKEYTURKEY
Yürütülen Çalışmalar ve Yapılması Gerekenler;Yürütülen Çalışmalar ve Yapılması Gerekenler;
Özürlülerin istihdamını daha sistemli bir şekildeÖzürlülerin istihdamını daha sistemli bir şekilde
yönetmek için 2005 ve 2010 yılları arasında Özürlülerinyönetmek için 2005 ve 2010 yılları arasında Özürlülerin
İstihdamıyla ilgili bir Eylem Planı hazırlanmıştır. Hazırlıkİstihdamıyla ilgili bir Eylem Planı hazırlanmıştır. Hazırlık
sürecinde, tüm ilgili tarafların görüşleri (bakanlıklar,sürecinde, tüm ilgili tarafların görüşleri (bakanlıklar,
kamu kurumları, özürlü dernekleri, sosyal ortaklar)kamu kurumları, özürlü dernekleri, sosyal ortaklar)
dikkate alınmış ve böylelikle özürlülerin istihdamıyla ilgilidikkate alınmış ve böylelikle özürlülerin istihdamıyla ilgili
yeni tedbirlerin alınmasında geniş bir mutabakatyeni tedbirlerin alınmasında geniş bir mutabakat
gerçekleştirilmiştir.gerçekleştirilmiştir.

6565
TURKEYTURKEY
Adı geçen eylem planı işe alma, işe adaptasyon, işAdı geçen eylem planı işe alma, işe adaptasyon, iş
devamlılığı ve işle ilgili konuların iyileştirilmesidevamlılığı ve işle ilgili konuların iyileştirilmesi
hükümlerini içermiştir.hükümlerini içermiştir.
Bu hükümler 10 başlık altında toplanmaktadır:Bu hükümler 10 başlık altında toplanmaktadır:
1-1- Özürlülerin istihdamıyla ilgili politikalar planlanırkenÖzürlülerin istihdamıyla ilgili politikalar planlanırken
insan hakları göz önüne alınmalıdır. Özürlülerininsan hakları göz önüne alınmalıdır. Özürlülerin
istihdamının hiçbir aşamada ayrımcılık yapılamaz.istihdamının hiçbir aşamada ayrımcılık yapılamaz.
2-2- Özürlülere yönelik İstihdam Politikaları Ulusal İstihdamÖzürlülere yönelik İstihdam Politikaları Ulusal İstihdam
Politikasıyla paralel olmalı ve tüm ilgili taraflarınPolitikasıyla paralel olmalı ve tüm ilgili tarafların
işbirliğiyle hazırlanmalıdır.işbirliğiyle hazırlanmalıdır.

6666
TURKEYTURKEY
3-3- Özürlülerin istihdam politikaları, yerel yönetimleriÖzürlülerin istihdam politikaları, yerel yönetimleri
kapsayan kamu yönetiminin yeniden yapılanmasıkapsayan kamu yönetiminin yeniden yapılanması
doğrultusunda uyarlanmalı ve bölgesel farklılıklarıdoğrultusunda uyarlanmalı ve bölgesel farklılıkları
dikkate almalıdır.dikkate almalıdır.
4-4- Ulusal ve uluslararası finans ve insan kaynakları etkiliUlusal ve uluslararası finans ve insan kaynakları etkili
bir şekilde kullanılmalıdır.bir şekilde kullanılmalıdır.
5-5- Özürlüler arasında istihdam oranını artırmak için kamuÖzürlüler arasında istihdam oranını artırmak için kamu
bilinci artırılmalıdır.bilinci artırılmalıdır.
6-6- Ulusal ihtiyaca göre model uygulamalarUlusal ihtiyaca göre model uygulamalar
geliştirilmelidir.geliştirilmelidir.

6767
TURKEYTURKEY
7-7- Çalışanlar için desteği artıracak şekilde Kota SistemiÇalışanlar için desteği artıracak şekilde Kota Sistemi
ve Ceza Sistemi revize edilmelidir.ve Ceza Sistemi revize edilmelidir.
8-8- Endüstriyel üretim faaliyetlerindeki gelişmeler takipEndüstriyel üretim faaliyetlerindeki gelişmeler takip
edilmeli ve bu doğrultuda yeni düzenlemeler yapılmalıdır.edilmeli ve bu doğrultuda yeni düzenlemeler yapılmalıdır.
9-9- Alternatif istihdam sistemleri geliştirilmeli ve kendi işiniAlternatif istihdam sistemleri geliştirilmeli ve kendi işini
kurma özendirilmelidir.kurma özendirilmelidir.
10-10- Özürlülerin yeterlilikleri, işgücü piyasasınaÖzürlülerin yeterlilikleri, işgücü piyasasına
katılımlarını yükseltecek şekilde artırılmalıdır.katılımlarını yükseltecek şekilde artırılmalıdır.
Ayrıca,2005 yılı Özürlüler YılıAyrıca,2005 yılı Özürlüler Yılı olarak ilan edilmiştir.olarak ilan edilmiştir.

6868
TURKEYTURKEY
““ÖZÜRLÜLERE YÖNELİK.”ÖZÜRLÜLERE YÖNELİK.”
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı,Özürlü ve YaşlıAile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı,Özürlü ve Yaşlı
Hizmetler Genel Müdürlüğünce hazırlananHizmetler Genel Müdürlüğünce hazırlanan “2011-2013“2011-2013
Bakım Hizmetleri Stratejisi ve Eylem Planı”Bakım Hizmetleri Stratejisi ve Eylem Planı” göre de degöre de de
(19.01.2011 tarih ve 27820 sayılı RG)(19.01.2011 tarih ve 27820 sayılı RG), Türkiye'de sosyal, Türkiye'de sosyal
hizmetler sisteminin, bakıma muhtaç bireylere planlı vehizmetler sisteminin, bakıma muhtaç bireylere planlı ve
programlı bir bakım hizmet modeli sunulamadığı,programlı bir bakım hizmet modeli sunulamadığı,
engellinin bakım ve korunma ihtiyacını karşılayanengellinin bakım ve korunma ihtiyacını karşılayan
ailesinin desteklenmesinde yetersiz kalındığına dikkatailesinin desteklenmesinde yetersiz kalındığına dikkat
çekilmiştir.çekilmiştir.

6969
TURKEYTURKEY
Planda, bakım hizmetleri konusunda Türkiye'de evdePlanda, bakım hizmetleri konusunda Türkiye'de evde
bakım hizmetlerinin yetersizliği, kurumsal bakımbakım hizmetlerinin yetersizliği, kurumsal bakım
hizmetleri sunumunda eksiklikler, eğitim eksikliği, bakımhizmetleri sunumunda eksiklikler, eğitim eksikliği, bakım
ve rehabilite edici destek teknolojilerinin yetersizliği veve rehabilite edici destek teknolojilerinin yetersizliği ve
tüm nüfusu kapsayan bir bakım güvence sisteminintüm nüfusu kapsayan bir bakım güvence sisteminin
bulunmaması gibi sorunlar yaşandığı belirtilmiştir.bulunmaması gibi sorunlar yaşandığı belirtilmiştir.

7070
TURKEYTURKEY
Türkiye'de sosyal hizmetler sisteminin genel olarakTürkiye'de sosyal hizmetler sisteminin genel olarak
kurum bakımı olarak adlandırılan bir örgütlenmekurum bakımı olarak adlandırılan bir örgütlenme
içerisinde bulunmasından dolayı evde bakım veiçerisinde bulunmasından dolayı evde bakım ve
gündüzlü hizmetler yeterince gelişmediği, bu nedenlegündüzlü hizmetler yeterince gelişmediği, bu nedenle
çağdaş bakım modellerinin uygulamayaçağdaş bakım modellerinin uygulamaya
aktarılamadığına işaret edilen planda, evde bakımaktarılamadığına işaret edilen planda, evde bakım
uygulamalarının uluslararası normlar da dikkate alınarakuygulamalarının uluslararası normlar da dikkate alınarak
yapılandırılması gerektiği ifade edilmiştir.yapılandırılması gerektiği ifade edilmiştir.

7171
TURKEYTURKEY
Ruh sağlığı bozulan bireyler için tıbbi tedavi sonrasındaRuh sağlığı bozulan bireyler için tıbbi tedavi sonrasında
rehabilitasyon ve bakımlarının sağlanması hususundarehabilitasyon ve bakımlarının sağlanması hususunda
hizmet sunacak yatılı veya gündüzlü resmi ya da özelhizmet sunacak yatılı veya gündüzlü resmi ya da özel
yüksek güvenlikli merkezlerle sağlık kurumlarının dayüksek güvenlikli merkezlerle sağlık kurumlarının da
bulunmadığına işaret edilen planda, bakım hizmetlerininbulunmadığına işaret edilen planda, bakım hizmetlerinin
daha etkili, ihtiyaca cevap verir ve kaliteli bir şekildedaha etkili, ihtiyaca cevap verir ve kaliteli bir şekilde
sunulabilmesi için bakım hizmeti sunan özel bakımsunulabilmesi için bakım hizmeti sunan özel bakım
merkezlerinin niteliğinin artırılması gerektiğimerkezlerinin niteliğinin artırılması gerektiği
vurgulanmıştır.vurgulanmıştır.

7272
TURKEYTURKEY
Planda, Türkiye'de bazı sınırlı sayıda kurumların verdiğiPlanda, Türkiye'de bazı sınırlı sayıda kurumların verdiği
sertifika programları dışında bakım hizmetlerini sunansertifika programları dışında bakım hizmetlerini sunan
bakım personeline yönelik mesleki eğitim ve psikolojikbakım personeline yönelik mesleki eğitim ve psikolojik
destek hususlarının da bugüne kadar düzenlenmediğidestek hususlarının da bugüne kadar düzenlenmediği
hatırlatılarak, bu durumun bakım hizmetlerinin niteliğini,hatırlatılarak, bu durumun bakım hizmetlerinin niteliğini,
etkinliğini, verimliliğini ve sürekliliğini engellediğietkinliğini, verimliliğini ve sürekliliğini engellediği
kaydedilmiştir.kaydedilmiştir.

7373
TURKEYTURKEY
Her engel grubuna ve yaşa göre kullanıcının yetenek veHer engel grubuna ve yaşa göre kullanıcının yetenek ve
kapasitesini en üst düzeye çıkaracak, güvenli, emniyetli,kapasitesini en üst düzeye çıkaracak, güvenli, emniyetli,
rahat ve etkin kullanılacak şekilde destek teknolojilerininrahat ve etkin kullanılacak şekilde destek teknolojilerinin
geliştirilmesi ve üretilmesinin önemine işaret edilengeliştirilmesi ve üretilmesinin önemine işaret edilen
planda, bu alanda yurt dışında yaşanan gelişmelerinplanda, bu alanda yurt dışında yaşanan gelişmelerin
takip edilmesi ve Türkiye şartlarına uyarlanaraktakip edilmesi ve Türkiye şartlarına uyarlanarak
yaygınlaştırılmasına ihtiyaç duyulduğu belirtilmiştir.yaygınlaştırılmasına ihtiyaç duyulduğu belirtilmiştir.

7474
TURKEYTURKEY
2011-2013 Bakım eylem planının en büyük faydası ise2011-2013 Bakım eylem planının en büyük faydası ise
özürlülerin hep beklediği, talep ettiği, dünyadaözürlülerin hep beklediği, talep ettiği, dünyada
uygulamaları olan bakım sigortasını kapsayan sistemeuygulamaları olan bakım sigortasını kapsayan sisteme
geçilecek olmasıdır.geçilecek olmasıdır.
Herkesin bir gün özürlü olabileceği gerçeğindenHerkesin bir gün özürlü olabileceği gerçeğinden
hareketle, toplumun özürlülere bakış açısını değiştirecekhareketle, toplumun özürlülere bakış açısını değiştirecek
kamuoyu çalışmalarına ağırlık verilmelidir.kamuoyu çalışmalarına ağırlık verilmelidir.

7575
TURKEYTURKEY
ÖNERİLER;ÖNERİLER;
Özürlülere yönelik istihdam politikası, ülkenin temelÖzürlülere yönelik istihdam politikası, ülkenin temel
sorunlarından biri olan işsizlik sorununa paralel, ulusalsorunlarından biri olan işsizlik sorununa paralel, ulusal
istihdam politikasına uygun, insan hakları gözetilerek veistihdam politikasına uygun, insan hakları gözetilerek ve
her türlü ayrımcılıktan uzak bir şekilde oluşturulmalıdır.her türlü ayrımcılıktan uzak bir şekilde oluşturulmalıdır.
Çalışma hayatında yer alan başarılı özürlülerin toplumaÇalışma hayatında yer alan başarılı özürlülerin topluma
tanıtılması yoluyla işverenler özürlü istihdamı konusundatanıtılması yoluyla işverenler özürlü istihdamı konusunda
istekli hale getirilmelidir. Özürlülerin aldıkları eğitimeistekli hale getirilmelidir. Özürlülerin aldıkları eğitime
uygun işlere yerleştirilmelerini sağlamak için özeluygun işlere yerleştirilmelerini sağlamak için özel
istihdam bürolarından daha etkin bir şekildeistihdam bürolarından daha etkin bir şekilde
yararlanılmalıdır.yararlanılmalıdır.

7676
TURKEYTURKEY
İşverenlere yönelik özürlü işgücünün geliştirilmesininİşverenlere yönelik özürlü işgücünün geliştirilmesinin
sosyal politika açısından nedenli önemli olduğuna dairsosyal politika açısından nedenli önemli olduğuna dair
toplumsal farkındalık ve duyarlılık yaratma çalışmalarınatoplumsal farkındalık ve duyarlılık yaratma çalışmalarına
başlanmalıdır.başlanmalıdır.
Yapılacak çalışmalarda, özürlülerin yetersizliklerini değil,Yapılacak çalışmalarda, özürlülerin yetersizliklerini değil,
mevcut kapasitelerini öne çıkaracak yöntemlermevcut kapasitelerini öne çıkaracak yöntemler
izlenmelidir.izlenmelidir.

7777
TURKEYTURKEY
Özürlülere yönelik meslek edindirme programlarının ilgiliÖzürlülere yönelik meslek edindirme programlarının ilgili
kurum ve kuruluşlar ve yerel yönetimlerce etkin vekurum ve kuruluşlar ve yerel yönetimlerce etkin ve
yaygın ve sürekli olarak verilmesi sağlanmalıdır. Buyaygın ve sürekli olarak verilmesi sağlanmalıdır. Bu
eğitim programlarında yaş ve eğitim düzeyi seviyesieğitim programlarında yaş ve eğitim düzeyi seviyesi
sınırı konmamalıdır. Mesleki eğitim kursları, illerin işgücüsınırı konmamalıdır. Mesleki eğitim kursları, illerin işgücü
piyasası ihtiyaçlarına göre düzenlenmelidir. Bu konudapiyasası ihtiyaçlarına göre düzenlenmelidir. Bu konuda
ileriye dönük olarak, teknolojik gelişmelerde göz önüneileriye dönük olarak, teknolojik gelişmelerde göz önüne
alınarak, kurs programları hazırlanmalıdır (bilgisayaralınarak, kurs programları hazırlanmalıdır (bilgisayar
destekli gibi ).destekli gibi ).

7878
TURKEYTURKEY
Günümüzde özürlü istihdamında bilişim sektörü de en önGünümüzde özürlü istihdamında bilişim sektörü de en ön
planda yer almaktadır. Bilişim sektörü yoluyla ekonomikplanda yer almaktadır. Bilişim sektörü yoluyla ekonomik
ve sosyal yaşama katılım, sektördeki esneklik ve mobiliteve sosyal yaşama katılım, sektördeki esneklik ve mobilite
imkânı nedeniyle daha kolay olmaktadır. İnternet, telefonimkânı nedeniyle daha kolay olmaktadır. İnternet, telefon
ve bilgisayarın olduğu her ortamda çalışma imkânıve bilgisayarın olduğu her ortamda çalışma imkânı
sağlamaktadır. Belli bir işyerine bağımlısağlamaktadır. Belli bir işyerine bağımlı
kalınmamaktadır. Bilgiye hızlı erişim imkanı,özürlükalınmamaktadır. Bilgiye hızlı erişim imkanı,özürlü
ihtiyacına yönelik yardımcı teknoloji bu sektörde özürlülerihtiyacına yönelik yardımcı teknoloji bu sektörde özürlüler
için iş fırsatlarını bugün ve yarınlar için artırmaktadır.için iş fırsatlarını bugün ve yarınlar için artırmaktadır.

7979
TURKEYTURKEY
Özürlülerin işgücü piyasasına katılımları için İl MeslekiÖzürlülerin işgücü piyasasına katılımları için İl Mesleki
Eğitim İstihdam ve Kurulları il koşullarına uygun kararlarEğitim İstihdam ve Kurulları il koşullarına uygun kararlar
almalı ve bu kararları takip etmelidir.almalı ve bu kararları takip etmelidir.
Zorunlu istihdam uygulamasına tabi olan işverenlereZorunlu istihdam uygulamasına tabi olan işverenlere
öngörülen cezaların karşılığında bir ödüllendirme sistemiöngörülen cezaların karşılığında bir ödüllendirme sistemi
de getirilmelidir. Zorunlu istihdamı yerine getirmeyende getirilmelidir. Zorunlu istihdamı yerine getirmeyen
işverene nasıl ceza uygulanıyorsa, zorunlu istihdamişverene nasıl ceza uygulanıyorsa, zorunlu istihdam
yükümlülüğünü yerine getiren işverene de ödülyükümlülüğünü yerine getiren işverene de ödül
verilmelidir.verilmelidir.

8080
TURKEYTURKEY
İşyerlerindeki çalışma ortamının özürlülere uygun haleİşyerlerindeki çalışma ortamının özürlülere uygun hale
getirilmesi sağlanmalıdır. Üretim yapısı ve işgetirilmesi sağlanmalıdır. Üretim yapısı ve iş
organizasyonu süreçlerindeki gelişmeler dikkate alınarakorganizasyonu süreçlerindeki gelişmeler dikkate alınarak
esnek çalışma biçimleri özürlü çalışanların sosyalesnek çalışma biçimleri özürlü çalışanların sosyal
güvenlik ve iş güvencesi şartları dikkate alınarakgüvenlik ve iş güvencesi şartları dikkate alınarak
uygulanmalıdır.uygulanmalıdır.
Özürlülerin verim seviyelerini yükseltmek amacıylaÖzürlülerin verim seviyelerini yükseltmek amacıyla
yapılacak çalışmalar ve gelişim programları, işeyapılacak çalışmalar ve gelişim programları, işe
yerleştirme sonrasında da devam etmelidir.yerleştirme sonrasında da devam etmelidir.

8181
TURKEYTURKEY
Ağır derecede özürlü olanların yanında ruhsal-zihinselAğır derecede özürlü olanların yanında ruhsal-zihinsel
özürlülere istihdam imkânı sağlama konusunda dünyadaözürlülere istihdam imkânı sağlama konusunda dünyada
en çok kabul edilen ve sayıları gittikçe artan korumalıen çok kabul edilen ve sayıları gittikçe artan korumalı
işyerleri 30.05.2006 tarih ve 26183 sayılı resmi gazetedeişyerleri 30.05.2006 tarih ve 26183 sayılı resmi gazetede
yayımlanan “Korumalı İşyerleri Hakkında Yönetmelikle”yayımlanan “Korumalı İşyerleri Hakkında Yönetmelikle”
uygulamaya geçirilmiştir. Ancak, adı geçen yönetmeliğinuygulamaya geçirilmiştir. Ancak, adı geçen yönetmeliğin
günün şartlarına uygun hale getirilmesi açısından,günün şartlarına uygun hale getirilmesi açısından,
korumalı işyeri kurulurken ve hayatını devamkorumalı işyeri kurulurken ve hayatını devam
ettirebilmesi için bazı destek ve teşviklerin verilmesiettirebilmesi için bazı destek ve teşviklerin verilmesi
sağlanmalıdır.sağlanmalıdır.

8282
TURKEYTURKEY
Özürlülerin istihdamı konusunda özel sektöre önemliÖzürlülerin istihdamı konusunda özel sektöre önemli
görevler düşmekte olup, özürlü istihdamı konusunda özelgörevler düşmekte olup, özürlü istihdamı konusunda özel
sektör çalışma ve çabalarını artırmalı, iş alanlarısektör çalışma ve çabalarını artırmalı, iş alanları
geliştirilmelidir. Özürlülerin farklı özellikleriningeliştirilmelidir. Özürlülerin farklı özelliklerinin
geliştirilerek özel sektörde farklı istihdam imkânlarının ABgeliştirilerek özel sektörde farklı istihdam imkânlarının AB
üyesi ülkelerin iyi uygulamalarından faydalanarak,üyesi ülkelerin iyi uygulamalarından faydalanarak,
ülkemiz koşullarına uygun biçimde oluşturulmasıülkemiz koşullarına uygun biçimde oluşturulması

8383
TURKEYTURKEY
Özürlülerin istihdamı bir sosyal sorumluluk projesi olarakÖzürlülerin istihdamı bir sosyal sorumluluk projesi olarak
görülmemeli, onlarında iş hayatında katma değergörülmemeli, onlarında iş hayatında katma değer
yaratarak, üretici konumuna gelebileceği, ulusalyaratarak, üretici konumuna gelebileceği, ulusal
ekonomiye katkı sağlayacağı göz önüne alınmalıdır.ekonomiye katkı sağlayacağı göz önüne alınmalıdır.
Devlet ve yerel yönetimler tarafından teknik ve maliDevlet ve yerel yönetimler tarafından teknik ve mali
yönden desteklenen korumalı ve yarı korumalıyönden desteklenen korumalı ve yarı korumalı
işyerlerinde özürlülerin aldıkları eğitime uygun işlerleişyerlerinde özürlülerin aldıkları eğitime uygun işlerle
bütünleşmeleri sağlanmalı, buralarda üretilen ürünlerinbütünleşmeleri sağlanmalı, buralarda üretilen ürünlerin
pazarlaması planlanmalıdır.pazarlaması planlanmalıdır.

8484
TURKEYTURKEY
Özetle;Özetle;
Özürlü bireylere şans tanımak, başarmaları için fırsatÖzürlü bireylere şans tanımak, başarmaları için fırsat
vermek, hayatlarını değiştirmek, Ülkemiz ekonomisininvermek, hayatlarını değiştirmek, Ülkemiz ekonomisinin
bir parçası olarak, onları tüketici konumundan, üretici,bir parçası olarak, onları tüketici konumundan, üretici,
katma değer yaratan konuma getirmek hepimizin görevikatma değer yaratan konuma getirmek hepimizin görevi
olup,olup, WORKSEN projesi de bu konuda atılmışprojesi de bu konuda atılmış
adımlardan birisidir.adımlardan birisidir.

8787
TURKEYTURKEY
SABRINIZ ve İLGİNİZ İÇİNSABRINIZ ve İLGİNİZ İÇİN
TEŞEKKÜRLER.TEŞEKKÜRLER.
ERDOĞAN ÖZENERDOĞAN ÖZEN

Worksen project.romania.1.tr

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (10)

Worksen project.romania.1.tr