Presentatie van 21 november 2017 bij Koppert over de praktische mogelijkheden van het toepassen van weerbaar telen

1. Weerbaar telen – hoe toe te passen
in de praktijk
21 november 2017
Rene Corsten
06-53374539
r.corsten@Delphy.nl
www.Delphy.nl
Twitter.com/DelphyChrysant

2. Hoe was de situatie tot voor kort?
Middelaanpak
Een teler heeft een probleem, bijvoorbeeld met een
ziekte of plaag
Analyse welke ziekte of plaag
Daarna een middel kiezen om de ziekte of plaag aan
te pakken
Plus nadenken hoe een probleem de volgende keer
kan worden voorkomen
Deze manier van werken zit in ons DNA

4. Kink in de kabel!
Middelenpakket is aan het versmallen, o.a. door
strengere toelatingseisen & door aanpak verbetering
kwaliteit oppervlakte water
Steeds vaker inzet van biologische bestrijders en
middelen – werking vraagt om extra aandacht
Steeds verdere specialisatie c.q. monocultuur,
waardoor gevoeligheid voor ziekten en plagen kan
toenemen
Gevolg: middelaanpak werkt niet meer – problemen
moeten in een (nog) breder perspectief worden gezien
 SYSTEEMAANPAK  WEERBAAR TELEN

5. Hoe ziet weerbaar
telen er dan uit
Doen we het in de praktijk
dan zo verkeerd

6. Systeemaanpak: Weerbaar
Telen/Teeltsysteem
- Management
- Klimaat
- Structuur van de grond
- Bemesting
- Plus toevoeging van middelen (GNO’s,
stimulanten, activators, antagonisten, ….)
- ……
In deze zoektocht staan we nog maar aan het
begin

7. Het resultaat hangt af van het
onderste gat in de regenton
Bedenk wel:
minimum
bv: Te nat telen
weerbaarheid
Middelen die de weerbaarheid
verhogen compenseren geen
grote missers!

8. Management
Scouten
Ingangscontrole
Bedrijfshygiëne
Als Chrysantenvak moeten we deze zaken
serieuzer aanpakken
8

9. Klimaat
• Een goed klimaat voorkomt problemen, bevordert de
opname van voedingselementen. Voorbeelden:
Japanse Roest (natslaan voorkomen)
Botrytis (natslaan voorkomen / Calcium transport!)
………..
Het Nieuwe Telen (HNT) levert een positieve bijdrage
in het zoeken naar verbeteringen / oplossingen

10. Bodem
Structuur
Bemesting
Bodemleven
10

11. • Organische stof percentage varieert op gemiddelde
Nederlandse gronden van ca. 0.5-30%
Regelmatig vers organisch materiaal inbrengen is essentieel
voor bodemweerbaarheid!
Bron: Marinissen, 1995
Structuur:

12. CEC
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Ca2+
Na+
H+
Na+
Ca2+
-
Mg2+
K+
K+
K+
Na+
Ca2+
K+
K+
K+
K+

13. Klei-humus-complex (CEC)
• Wat is een optimale CEC-bezetting in de
kas?
– Nu hanteren we voor:
• Ca 88-93%
• Mg 6-10%
• K 3-5%
• Na < 1%
Een hogere Ca-bezetting aan het CEC geeft een
gewas dat beter op de wortel staat. Beter op de wortel
= weerbaarder!  Bekalken en/of gips opbrengen
Let op plantvoeding niet kleiner
dan 2:1, anders kans op Mg-gebrek

14. Gevaar recirculeren: Natrium ophoping
in de grond
• Door recirculeren extra Natrium ophoping in de
grond en aan het CEC
• Daardoor direct groeiverlies door hogere EC, lange
termijn groeiverlies door mindere structuur
Natrium verwijderen uit het uitgangswater is een
zinvolle actie
14

15. Ook van invloed
• Watergift: giet naar behoefte van de plant  te nat is
slechtere wortels  mindere wortelpunten is
slechtere Calcium (Ca) opname – vooral in deze tijd
van het jaar een aandachtspunt!
• Waterverdeling/afgifte  bij te grote spreiding is te
nat / te droog onvermijdbaar
• Ontwatering van de grond

16. Bemesting – nog veel onbekend
Klopt, “maar je kan stellen”:
Anorganische meststoffen (kunstmest) bevorderen de
(bodem)weerbaarheid niet.
Voorbeelden:
Hogere gevoeligheid voor schimmelziekten
(Fusarium, Verticillium) bij overmatig gebruik van
Ammonium(NH4)-houdende meststoffen?
 Hogere gevoeligheid voor nematoden (aaltjes) bij
overmatig gebruik van meststoffen met Chloor(Cl),
Borium (B) en/of Nitraat(NO3)-meststoffen?

17. Opvallend: onderzoek chrysant vs. bio grond
Grond van chrysantentelers bevat niet minder
entomopathogene schimmels als de grond van bio-
telers, eerder meer (o.a. Beauvaria, Paecilomyces,
Metharhizium, Trichoderma)
Grond van chrysantentelers bevat wel minder mezo-
fauna (o.a. Hypoaspis, Atheta)
Ligt de oorzaak dat bio-telers minder last hebben van
trips in de hogere mezo-fauna?!?
Is dit te stimuleren met een voorraadbemesting van
organische korrels?!?
17

18. Stimuleren(bodem)leven
• De condities in de bodem moeten optimaal zijn.
• Toenemend aantal producten/leveranciers op de
markt.
Bij een goede groei, meer resultaat en effect.
Bij een substraatteelt makkelijker effect/resultaat
dan bij een grondgebonden teelt.
Vraag: is de bodem onder controle te krijgen?

19. Wat te doen om de bodem onder controle krijgen?
• Dien regelmatig geringe hoeveelheden hoogwaardige compost
toe – even jaren stomen, oneven jaren 2 cm compost?
• CEC bezetting! – Bekalken en/of Gips!
• Gebruik een organische korrel als voorraad bemesting –
Horizon project van Horticoop bewijst dat je hier ver mee kan
komen!
• Stem de watergift af op de behoefte – Vocht sensoren
• Dien entomopathogene schimmels toe en probeer deze zich in
het wortelmilieu te laten vestigen – Vestigen in de bodem is op
dit moment nog moeilijk (5 miljoen liter grond onder 1 hectare
kas) – start met toedienen bij de plantleverancier!
19

20. Praktijkproef Natugro Chrysant
Figuur 1. Overzicht van aantallen J2 Meloidogyne incognita per gram wortels op
vier momenten in de teelt. V1bC=begin teelt controle, V1bN=begin teelt NatuGro,
V1eC=einde teelt controle, V1eN= einde teelt NatuGro.

21. Praktijkproef Trianum Chrysant
Figuur 2. Overzicht van gemmiddeld takgewicht in de teelt na behandeling met
Trianum en etridiazole.

22. Bedankt voor uw
aandacht!