SlideShare a Scribd company logo
1 of 18
Download to read offline
Workshop
Praktijkervaringen met LED: bloemen
27 maart 2024
René Corsten
r.corsten@delphy.nl
Introductie
René Corsten
r.corsten@delphy.nl
+31 6 53 37 45 39
Senior Consultant chrysanthemum (snij+pot),
Lisianthus, Bouvardia en Snijbloemen
& Cannabis
Flower growing
+/- 7 jaar terug 1e bedrijven in chrysant en
andere snijbloemen naar hybride belichting
(SONT+LED)
Idee toen was: het hele belichte snijbloemen vak
geleidelijk naar hybride laten schakelen & daarna
misschien naar Full-LED
Energiecrisis veroorzaakt een trendbreuk & is de
belangrijkste reden om versneld massaal naar
Full-LED te schakelen
Niet alle overtollige warmte van
een SONT lamp was nutteloze
warmte!
Verdamping LED ten opzichte
van SONT bij gelijk lichtniveau:
• Minder opname /transport van
voedingselementen, suikers &
planthormonen
• Daardoor makkelijker
kwaliteitsproblemen (bloem,
blad)
• Vegetatieve gewassen
Gevolgen
Andere oorzaken blad/bloem problemen
Door LED een compactere groei → meer
bladmassa onderin het gewas
Door LED vaak een hoger lichtniveau dan
voorheen → gevolg: zwaardere gewassen die
gevoeliger zijn voor bladproblemen → meer kilo’s
versgewicht vraagt om meer energie toevoer en
afvoer
Met LED makkelijker negatieve uitstraling, want
minder straling van de lamp op het gewas
Oplossingen
Tools aanschaffen om te ontvochtigen (bv. elektrisch
actief ontvochtigen, ontvochtigen met inbreng lucht
met een lagere AV)
Bij Full-LED makkelijker een minimum buis instellen
+
Strategie bemesting aanpassen (hogere EC-gift
aanhouden)
Bruto Netto
End Of Day (EOD) verrood in chrysant
= meer lengte
= minder zijscheuten
= grotere apicale dominantie
= generatiever gewas
= “meer voeding, suikers en hormonen
naar het groeipunt”
Uitstralingsmonitor
LED
SONT
Uitstralingsmonitor • Pyrgeometer
aanschaffen / Het
doek makkelijker
dicht houden
(minimaal 80%)
• 1 uur voor zon
onder tot 1 uur na
zon op scherm
altijd dicht
• Regen en daardoor
een koud dek is ook
een risico factor
200 μmol
Door het schakelen naar LED vaak hogere geïnstalleerde
lichtniveaus dan voorheen
→ Hogere lichtniveaus vragen om een andere strategie
belichten/klimaat
→ bv Roos/Gerbera: hogere etmaaltemperatuur realiseren
→ Lisianthus/Chrysant/Lelie: opbouwend belichten
- begin van de teelt rustiger belichten (intensiteit/duur) dan
aan het eind van de teelt
- het najaar in met afnemend natuurlijk licht is dit nog
belangrijker dan het voorjaar in met toenemend
natuurlijklicht
Nadenken over de nieuwe belichtings-
strategie is essentieel/belangrijk
50 μmol
Welke lichtkleuren?
In 1e instantie: dieprood (= meest efficiënt) &
blauw (voor functioneren plant)
Maar voor werken onder Full-LED in 2e instantie
ook 5% wit – voor goed kunnen werken onder
LED een voorwaarde – “maar groeit het ook niet
beter met een klein percentage wit???”
En in 2e instantie ook verrood er bij – Chrysant:
lengte + generativer – Lisianthus/Lelie: zonder
verrood ziet de plant niet dat het dag is! – “maar
groeit het ook niet beter met een klein
percentage verrood???”
oog
plant
Van een concept met een standaard
lamp (SONT) en teeltrecept naar
een concept waarbij elke teler zijn
bedrijf/ras/teelt-specifieke licht- en
teeltrecept heeft
Lichtevent René Corsten Delphy 2024-03-27.pdf

More Related Content

More from René Corsten

Optimizing prodution of medicinal cannabis greentech 2020 10-22
Optimizing prodution of medicinal cannabis greentech 2020 10-22Optimizing prodution of medicinal cannabis greentech 2020 10-22
Optimizing prodution of medicinal cannabis greentech 2020 10-22René Corsten
 
Toekomstige elektra behoefte glastuinbouw in de Tieler en Bommelerwaard
Toekomstige elektra behoefte glastuinbouw in de Tieler en BommelerwaardToekomstige elektra behoefte glastuinbouw in de Tieler en Bommelerwaard
Toekomstige elektra behoefte glastuinbouw in de Tieler en BommelerwaardRené Corsten
 
Energietransitie bommelerwaard
Energietransitie bommelerwaardEnergietransitie bommelerwaard
Energietransitie bommelerwaardRené Corsten
 
Delphy kennis dag all electric workshop co2 15 november 2018 rene corsten
Delphy kennis dag all electric workshop co2 15 november 2018 rene corstenDelphy kennis dag all electric workshop co2 15 november 2018 rene corsten
Delphy kennis dag all electric workshop co2 15 november 2018 rene corstenRené Corsten
 
Emissie beperken in de grondgebonden teelt 4 oktober 2018
Emissie beperken in de grondgebonden teelt 4 oktober 2018Emissie beperken in de grondgebonden teelt 4 oktober 2018
Emissie beperken in de grondgebonden teelt 4 oktober 2018René Corsten
 
Bemesting het najaar in
Bemesting het najaar inBemesting het najaar in
Bemesting het najaar inRené Corsten
 
Geintegreerde gewasbescherming in snij chrysant
Geintegreerde gewasbescherming in snij chrysantGeintegreerde gewasbescherming in snij chrysant
Geintegreerde gewasbescherming in snij chrysantRené Corsten
 
Weerbaar telen: hoe toe te passen in de praktijk
Weerbaar telen: hoe toe te passen in de praktijkWeerbaar telen: hoe toe te passen in de praktijk
Weerbaar telen: hoe toe te passen in de praktijkRené Corsten
 
Waterdag 6 april 2017 emissie grondgebonden teelt
Waterdag 6 april 2017 emissie grondgebonden teeltWaterdag 6 april 2017 emissie grondgebonden teelt
Waterdag 6 april 2017 emissie grondgebonden teeltRené Corsten
 
Verslag onderzoek ziektekiemen in het drainwater bij chrysant
Verslag onderzoek ziektekiemen in het drainwater bij chrysantVerslag onderzoek ziektekiemen in het drainwater bij chrysant
Verslag onderzoek ziektekiemen in het drainwater bij chrysantRené Corsten
 
Onderhoudskaart energie
Onderhoudskaart energieOnderhoudskaart energie
Onderhoudskaart energieRené Corsten
 
Verklaring valentijn
Verklaring valentijnVerklaring valentijn
Verklaring valentijnRené Corsten
 
Plantgezondheidsdag 12 maart 2015
Plantgezondheidsdag 12 maart 2015Plantgezondheidsdag 12 maart 2015
Plantgezondheidsdag 12 maart 2015René Corsten
 
Consultancy nieuwe trips in de bloemisterij
Consultancy nieuwe trips in de bloemisterijConsultancy nieuwe trips in de bloemisterij
Consultancy nieuwe trips in de bloemisterijRené Corsten
 
Strategie belichten september 2016
Strategie belichten september 2016Strategie belichten september 2016
Strategie belichten september 2016René Corsten
 
Consultancy aaltjes in de grondgebonden sierteelt onder glas
Consultancy aaltjes in de grondgebonden sierteelt onder glasConsultancy aaltjes in de grondgebonden sierteelt onder glas
Consultancy aaltjes in de grondgebonden sierteelt onder glasRené Corsten
 
Presentatie aaltjes Alstroemeria bijeenkomst 9 maart 2016
Presentatie aaltjes Alstroemeria bijeenkomst 9 maart 2016Presentatie aaltjes Alstroemeria bijeenkomst 9 maart 2016
Presentatie aaltjes Alstroemeria bijeenkomst 9 maart 2016René Corsten
 
Weerbaar telen – waarom en hoe toe te passen in de glastuinbouw?
Weerbaar telen –  waarom en hoe toe te passen in de glastuinbouw?Weerbaar telen –  waarom en hoe toe te passen in de glastuinbouw?
Weerbaar telen – waarom en hoe toe te passen in de glastuinbouw?René Corsten
 

More from René Corsten (20)

Optimizing prodution of medicinal cannabis greentech 2020 10-22
Optimizing prodution of medicinal cannabis greentech 2020 10-22Optimizing prodution of medicinal cannabis greentech 2020 10-22
Optimizing prodution of medicinal cannabis greentech 2020 10-22
 
Toekomstige elektra behoefte glastuinbouw in de Tieler en Bommelerwaard
Toekomstige elektra behoefte glastuinbouw in de Tieler en BommelerwaardToekomstige elektra behoefte glastuinbouw in de Tieler en Bommelerwaard
Toekomstige elektra behoefte glastuinbouw in de Tieler en Bommelerwaard
 
Assimilatenbalans
AssimilatenbalansAssimilatenbalans
Assimilatenbalans
 
Energietransitie bommelerwaard
Energietransitie bommelerwaardEnergietransitie bommelerwaard
Energietransitie bommelerwaard
 
Delphy kennis dag all electric workshop co2 15 november 2018 rene corsten
Delphy kennis dag all electric workshop co2 15 november 2018 rene corstenDelphy kennis dag all electric workshop co2 15 november 2018 rene corsten
Delphy kennis dag all electric workshop co2 15 november 2018 rene corsten
 
Emissie beperken in de grondgebonden teelt 4 oktober 2018
Emissie beperken in de grondgebonden teelt 4 oktober 2018Emissie beperken in de grondgebonden teelt 4 oktober 2018
Emissie beperken in de grondgebonden teelt 4 oktober 2018
 
Bemesting het najaar in
Bemesting het najaar inBemesting het najaar in
Bemesting het najaar in
 
Geintegreerde gewasbescherming in snij chrysant
Geintegreerde gewasbescherming in snij chrysantGeintegreerde gewasbescherming in snij chrysant
Geintegreerde gewasbescherming in snij chrysant
 
Weerbaar telen: hoe toe te passen in de praktijk
Weerbaar telen: hoe toe te passen in de praktijkWeerbaar telen: hoe toe te passen in de praktijk
Weerbaar telen: hoe toe te passen in de praktijk
 
Waterdag 6 april 2017 emissie grondgebonden teelt
Waterdag 6 april 2017 emissie grondgebonden teeltWaterdag 6 april 2017 emissie grondgebonden teelt
Waterdag 6 april 2017 emissie grondgebonden teelt
 
Verslag onderzoek ziektekiemen in het drainwater bij chrysant
Verslag onderzoek ziektekiemen in het drainwater bij chrysantVerslag onderzoek ziektekiemen in het drainwater bij chrysant
Verslag onderzoek ziektekiemen in het drainwater bij chrysant
 
Onderhoudskaart energie
Onderhoudskaart energieOnderhoudskaart energie
Onderhoudskaart energie
 
Verklaring valentijn
Verklaring valentijnVerklaring valentijn
Verklaring valentijn
 
Checklist stomen
Checklist stomenChecklist stomen
Checklist stomen
 
Plantgezondheidsdag 12 maart 2015
Plantgezondheidsdag 12 maart 2015Plantgezondheidsdag 12 maart 2015
Plantgezondheidsdag 12 maart 2015
 
Consultancy nieuwe trips in de bloemisterij
Consultancy nieuwe trips in de bloemisterijConsultancy nieuwe trips in de bloemisterij
Consultancy nieuwe trips in de bloemisterij
 
Strategie belichten september 2016
Strategie belichten september 2016Strategie belichten september 2016
Strategie belichten september 2016
 
Consultancy aaltjes in de grondgebonden sierteelt onder glas
Consultancy aaltjes in de grondgebonden sierteelt onder glasConsultancy aaltjes in de grondgebonden sierteelt onder glas
Consultancy aaltjes in de grondgebonden sierteelt onder glas
 
Presentatie aaltjes Alstroemeria bijeenkomst 9 maart 2016
Presentatie aaltjes Alstroemeria bijeenkomst 9 maart 2016Presentatie aaltjes Alstroemeria bijeenkomst 9 maart 2016
Presentatie aaltjes Alstroemeria bijeenkomst 9 maart 2016
 
Weerbaar telen – waarom en hoe toe te passen in de glastuinbouw?
Weerbaar telen –  waarom en hoe toe te passen in de glastuinbouw?Weerbaar telen –  waarom en hoe toe te passen in de glastuinbouw?
Weerbaar telen – waarom en hoe toe te passen in de glastuinbouw?
 

Lichtevent René Corsten Delphy 2024-03-27.pdf

  • 1. Workshop Praktijkervaringen met LED: bloemen 27 maart 2024 René Corsten r.corsten@delphy.nl
  • 2. Introductie René Corsten r.corsten@delphy.nl +31 6 53 37 45 39 Senior Consultant chrysanthemum (snij+pot), Lisianthus, Bouvardia en Snijbloemen & Cannabis
  • 3.
  • 4.
  • 6. +/- 7 jaar terug 1e bedrijven in chrysant en andere snijbloemen naar hybride belichting (SONT+LED) Idee toen was: het hele belichte snijbloemen vak geleidelijk naar hybride laten schakelen & daarna misschien naar Full-LED Energiecrisis veroorzaakt een trendbreuk & is de belangrijkste reden om versneld massaal naar Full-LED te schakelen
  • 7.
  • 8. Niet alle overtollige warmte van een SONT lamp was nutteloze warmte!
  • 9. Verdamping LED ten opzichte van SONT bij gelijk lichtniveau: • Minder opname /transport van voedingselementen, suikers & planthormonen • Daardoor makkelijker kwaliteitsproblemen (bloem, blad) • Vegetatieve gewassen Gevolgen
  • 10. Andere oorzaken blad/bloem problemen Door LED een compactere groei → meer bladmassa onderin het gewas Door LED vaak een hoger lichtniveau dan voorheen → gevolg: zwaardere gewassen die gevoeliger zijn voor bladproblemen → meer kilo’s versgewicht vraagt om meer energie toevoer en afvoer Met LED makkelijker negatieve uitstraling, want minder straling van de lamp op het gewas
  • 11. Oplossingen Tools aanschaffen om te ontvochtigen (bv. elektrisch actief ontvochtigen, ontvochtigen met inbreng lucht met een lagere AV) Bij Full-LED makkelijker een minimum buis instellen + Strategie bemesting aanpassen (hogere EC-gift aanhouden) Bruto Netto
  • 12. End Of Day (EOD) verrood in chrysant = meer lengte = minder zijscheuten = grotere apicale dominantie = generatiever gewas = “meer voeding, suikers en hormonen naar het groeipunt”
  • 14. Uitstralingsmonitor • Pyrgeometer aanschaffen / Het doek makkelijker dicht houden (minimaal 80%) • 1 uur voor zon onder tot 1 uur na zon op scherm altijd dicht • Regen en daardoor een koud dek is ook een risico factor
  • 15. 200 μmol Door het schakelen naar LED vaak hogere geïnstalleerde lichtniveaus dan voorheen → Hogere lichtniveaus vragen om een andere strategie belichten/klimaat → bv Roos/Gerbera: hogere etmaaltemperatuur realiseren → Lisianthus/Chrysant/Lelie: opbouwend belichten - begin van de teelt rustiger belichten (intensiteit/duur) dan aan het eind van de teelt - het najaar in met afnemend natuurlijk licht is dit nog belangrijker dan het voorjaar in met toenemend natuurlijklicht Nadenken over de nieuwe belichtings- strategie is essentieel/belangrijk 50 μmol
  • 16. Welke lichtkleuren? In 1e instantie: dieprood (= meest efficiënt) & blauw (voor functioneren plant) Maar voor werken onder Full-LED in 2e instantie ook 5% wit – voor goed kunnen werken onder LED een voorwaarde – “maar groeit het ook niet beter met een klein percentage wit???” En in 2e instantie ook verrood er bij – Chrysant: lengte + generativer – Lisianthus/Lelie: zonder verrood ziet de plant niet dat het dag is! – “maar groeit het ook niet beter met een klein percentage verrood???” oog plant
  • 17. Van een concept met een standaard lamp (SONT) en teeltrecept naar een concept waarbij elke teler zijn bedrijf/ras/teelt-specifieke licht- en teeltrecept heeft