VIII sinifdə tədris olunan “ƏRİMƏ VƏ BƏRKİMƏ” mövzusu üzrə dərs nümunəsi.

1. Qafqaz Universiteti
Fakültə: Pedaqoji
Bölüm: Fizika Müəllimliyi (eng)
Kurs: IV
Dərsin adı: Fizikanın Tədris Metodikası
Mövzu: İstəkbağlı iş
Müəllim: Razim Bayramov
Tələbə: Səid Paşayev

2. VIII sinifdə tədris olunan “ƏRİMƏ VƏ BƏRKİMƏ”
mövzusu üzrə dərs nümunəsi.
Mövzu: “ƏRİMƏ VƏ BƏRKİMƏ “
STANDART: 1.1.1. İstilik və elektromaqnit hadisələrini və onların baş vermə
səbəblərini şərh edir ;2.1.1. İstilik və elektrik hadisələrinə aid ölçü cihazlarından
istifadə edir.
MƏQSƏD:Ərimə prosesində kristal maddənin temperaturunun dəyişmədiyini və
maddənin növünə görə fərqli olduğunu şərh edir .
Kristal maddənin ərimə prosesini təcrübi olaraq tədqiq edir və alınan nəticələri
izahlı təqdim edir.
İNTEQRASİYA : Həyat bilgisi 1.1.1 . , Kimya 1.1.1. Riyaziyyat 4.1.1. Coğrafiya
2.1.3.
İŞ FORMASI : kollektivlə iş, qruplara iş
İŞ ÜSULU: Beyin həmləsi, müzakirə,Venn diaqramı , təcrübə , nümayiş
RESURS: dərslik,məsələkitabı, iş vərəqləri, müxtəlif maddələr, kolba , spirtlampası,
ştativ, LabDisk-rəqəmsal laboratoriya cihazı proyektor, notbuk, vatman ,
flamastr
1.Motivasiya.Problem sual
Məişətimizdə hansı kristal maddələrdən istifadə edirik ?
Bu kristal maddələr bir –birindən hansı fiziki xüsusiyyətlərinə görə fərqlənə bilər
?
Maraqlıdır, kristal maddələrin ərimə prosesində maddənin temperaturu niyə
dəyişmir?

3. 2.Tədqiqatların aparılması:
Sinifdə əvvəlcədən ayrılmış qruplara əsasən və ya dərs ərzində
qruplara ayıraraq onlara mövzuya uyğun adlar verirəm və hər qrupa
ayrıca tədqiqat işi verirəm.
Qruplarımın adlari belədir: (Kəhraba,Buz və Qalay ):
Kəhraba qrupu:
Dərslikdən istifadə edərək bərk cisimlərin növlərini , kristallik
qruluşlarındakı fərqliliklərin xüsusiyyətlərini müəyyənləşdirin və təqdim
edin.
Buz qrupu:
Maddələrin normal atmosfer təzyiqində ərimə temperaturlarının
dərslikdəki cədvəlinə əsasən mülahizələr yürüdün və fikirlərinizi
əsaslandırın.

4. Qalay qrupu:
Labdisk– rəqəmsal laboratoriya avadanlığından istifadə edərək
buz kristallarının ərimə prosesini təlimata uyğun olaraq tədqiq
edin və nəticələri təhlil edin.
3,4.Qruplar tədqiqatları məlumat mübadiləsi və
müzakirəsi ilə təqdim edirlər:
Beleki hər bir qrup ardıcıl olaraq ona verilən işin əvvəlcə
məlumat verir.Məlumatmübadiləsiaparırıqayrıayrılıqdahərbir
qrupun məlumatını dinləyirik.
Bu zaman Kəhraba qrupubizə nəzəriyyə ilə verilənsual haqqında
oxuduğu melumatları təqdim edir.

5. Buz qrupucədvəldə gğstərərək hansınındahaçox hansınındaha
az olduğunu bizə bildirir.
Qalay qrupu tədqiqat sualını təcrubə apararaq bizi
məlumatlandirır.
Məlumatları topladıqdan həmin məlumatlar üzərində
müzakirələr apararaq nəticəyə hazırlaşırıq.
5.Nəticələrin ümumiləşdirilməsi:
 Amorf və kristal maddələrzərrəciklərinin düzülüşünə,ərimə
və bərkimə prosesinin xarakterinə görə kəskin fərqlənir.
 Kristal maddənin əridiyi temperatura onun ərimə
temperaturu deyilir.
 Hər bir kristal maddənin özünəməxsus ərimə temperaturu
vardır.
 Müşahidələr və təcrübələr təsdiq edir ki, kristal maddələr
əridiyi temperaturda da bərkiyir.
 Ərimə prosesində kristal maddəyə verilən isilik miqdarı
kristal qəfəslərin dağılmasına sərf edildiyindən ərimə
ərzində maddənin temperauru dəyişmir(BC hissəsi).
 Ərimə prosesində maddənin daxili enerjisi də artır.
1. Suyun səthində duran buz su ilə təmasda olduqda əriməyə başlaması üçün eyni
zamanda hansı şərtlər ödənməlidir?
a) Buzun temperaturu 0°C bərabər olmalıdır.
b) Suyun temperaturu 0°C bərabər olmalıdır.
c) Suyun temperaturu sıfırdan böyük olmalıdır.
d) Buzun temperaturu sıfırdan kiçik olmalıdır.

6. 2. Suda duran buz su ilə təmasda olduqda suyun donmasına səbəb olması üçün
eyni zamanda hansı şərtlər ödənməlidir?
a) Buzun temperaturu 0°C bərabər olmalıdır.
b) Suyun temperaturu 0°C bərabər olmalıdır.
c) Suyun temperaturu sıfırdan böyük olmalıdır.
d) Buzuntemperaturu sıfırdan böyük olmalıdır.
6.Öyrəndiklərimizi tətbiq edək:
Qruplar məsələ kitabından seçilmiş məsələləri həll
edirlər.
Murquzov M.İ. 7-9 –cu siniflər üçün məsələ kitabı
Məsələ 543 , 544, 545
7.Qiymətləndirmə:
Xususi meyarlara əsasən hər bir qrupun musbət və mənfi
cəhətlərini deyərək onlari qiymətləndiriəm.Bu vaxtı hətta qrup
içi qiymətləndirmədə aparıram.Qrupun hər bir fərdini ayrılıqda
qiymətləndiriəm.
8.Ev Tapşırığı:
QRUPlar öz adlarinin olduğu maddələrin( KƏHRƏBA , BUZ ,
QALAY) məişətimizdə istifadə məqamlari və faydalari barədə
esse hazirlamalarini tapşırıram.