1. URTAROAK
GARAZI: ZEINTZUK DIRA ETA ZER GERTATZEN
DA?
Urtaroek 3 hilabeteko iraupena dute eta negu,
udaberri, uda eta udazken izena ematen zaie.
NAROA:Udaberria, Martxoak 22an hasten da eta
Ekainaren 21ean bukatzen da. Udaberrian eguzki
izpiek neguan baino zuzenago daude eta gehiago
berotzen dute.Gau eta egunaren luzera berdina da.
ARITZ: Negua, Abenduaren 21ean hasten da eta
Martxoaren 22an bukatzen da.Neguan eguzki-izpiek
oso etzanak, ez dute asko berotzen.Iluntasuna
argitasuna baino handiagoa da.
ARITZ: Udazkena, Irailak 22an hasten da eta
Abenduaren 21an bukatzen da. Udazkenean, Eguzki-
izpiek udan baino gutxiago berotzen dute.Gau eta
egunaren luzera berdina da.
2. JOKIN: Uda, Ekainak 21ean hasten da eta Irailaren
22an bukatzen da. Udan, eguzki-izpiek zuzen jotzen
dute eta bero gehiago egiten du.
BITXIKERIAK
GARAZI: Ekuatoretik gertu dauden lekuetan bi
urtaro baino ez daude:hezea eta lehorra.
NAROA: Lau urtaroen hasiera eta bukaera
definitzerako garaian ekinozio eta solstizioak
erabiltze dira.
JOKIN : Lau urtaroak Antonio Vivaldi italiar
musikagileak biolin eta orkestrarako egineko lau
kontzertu sailen izenburua da.
3. ILARGIAREN FASEAK
GARAZI: ZEINTZUK DIRA ETA ZER GERTATZEN
DA?
Lau dira ilargialdiek duten izenak:
Ilberria,Ilbetea,Ilbera eta Ilgora.
ILGORA:
Ilargiaren goraldia, Ilargia berritik Ilargi betera doan
14 eguneko aldia.
ILBEHERA:
ARITZ: Ilargiaren beheraldia, ilargi berritik Ilargi
betetik ilargi berrira doan 14 eguneko aldia. Ez da
ilargia txikitzen ari dela,baizik egunetik egunera
zeruan egiten orbita gero eta beheragokoa dela,
hori dela eta, ilbeheraren egunetan, ilargi zati txiki
bat ikusiko dugu argiztatuta.
BITXIKERIAK
4. NAROA: Ilargialdia Ilargia itxuraz aldatzen den
denbora-tartea da.aitxura hau Eguzkiak argitutako
Ilargi zatia da, Lurretik ikusita.
JOKIN: Bi ilbeteren arteko iraupena 29 egun 12 ordu
eta 44 minutu eta 2,9 sengundo da, hau da,29,53
egun inguru (zehatzago Kopernikok aurkitutako
formularen arabera). Ilargiaren periodo sinodika da.