Türkiye'de Sanat, Koleksiyon Objeleri ve Antikaların Ekspertizi ve Restorasyonu, neden sigortalanmalı? Valuation and Restoration of Art, Antiques and collectible items in Turkey

1. Sanat, Koleksiyon ve Antika Objelerin
Ekpertizi ve Restorasyonu
Değerli Eşya A.Ş
Muazzez Bodur

2. Değer Nasıl Hesaplanır?
 Değer, objenin materyal değeri, tarihsel birikim değeri
ve güncel piyasa talebi doğrultusunda ilgili eşya grubu
konusunda uzmanlık kazanmış, yurtiçi ve yurtdışında
uzman kabul gören bir, veya gerektiği
durumlarda, birkaç eksperin görüşleri alınarak
hesaplanır.

3. Değerleme
 Fotograf Üzerinden Yapılan Ön Ekspertiz Hizmeti
 Yerinde Ekspertiz Hizmeti
 Hasar Sonrası Ekspertiz Hizmeti

4. 41 Kategori’de Değerleme
 Resim,Porselen, Cam Objeler, Ahşap Objeler, Gümüş
Objeler, Altın Objeler, Mücevher,Halı ve
Kilimler, Tekstiller, Hat, Silahlar ve Savaş
Objeleri, Saat, Seramikler, Tesbih, Para, Pul, Nişan ve
Madalyalar, Heykeller, Bakır, Pirinç ve Bronz
Objeler, Kitap, Avusturalya ve Aborjin Sanatı, 20. Yy
Avrupa Sanatı, ÇinObjeleri, Klasik Arabalar, Güncel
Sanat, Çizimler, Eskizler, Hint Sanatı, İslam
Sanatı, Japon Sanatı, Fotograf, Film ve Pop
Hatıratları, Müzik Aletleri,Gravürler ve diğer
baskılar, Posta Kartları, Rus Sanatı, Bilimsel
Aletler, SporHatıratları, Oyuncaklar ve
Bebekler, Şaraplar ve Tribal Sanat, Diğer

5. Hizmet’e Konu Olması Kesinlikle Yasak Olan
Eşyalar
 Hizmet’e Konu Olması Kesinlikle Yasak Olan Eşyalar
 Taşınmazlar
 Kaçak ve ithalatı yasak Eşyalar
 Çalıntı mallar, seri numarası çıkarılmış Eşyalar
 Dinleme cihazları
 Kopya veya bandrolsüz Eşyalar
 Sahte veya taklit Eşyalar
 Radar detektörleri
 İlaçlar, lensler ve gıda takviyeleri
 TV dekoderleri ve şifreli yayın çözücüler
 Tehlikeli maddeler ve müstahzarlar
 Yasaklı yayınlar
 Suç unsuru oluşturacak ve herhangi bir suça konu olmuş veya olacak her türlü
eşya

6. Restorasyon
 Sanatsal bütünlüğe saygı duyarak, mükemmelliğe
adanmış restoratörlerimizle kurumsal müşterilere ve
özel koleksiyonerlere sanat objelerinin
restorasyonunda hizmet vermekteyiz.

7. Nelerin Restorasyonu Yapılır?
Tablo Restorasyonu
İkona Restorasyonu
Kağıt Restorasyonu
Çerçeveler
Mobilya
Porselen ve Cam Tamiri
Heykel ve Metal Objeler
Saat

8. Önce

9. Restorasyon Sürecinde

10. Sonra

11. Önce

12. Sonra

13. FOTOĞRAFLI RESTORASYON RAPORU
Eser kodu : E- 402
Eserin genel yapısı : 84.5x118 cm Tual üzeri yağlıboya
Sanatçı/Dönemi : Ġmzasız-19.yy

14. ESERĠN RESTORASYON ÖNCESĠ DURUM ANALĠZĠ
-Eser üzerinde yapılan ilk incelemede tüm yüzeyi kaplayan okside olmuĢ kalın bir vernik
tabakası,gökyüzünün yaklaĢık %50’lik kısmını kaplayan,restorasyona uygun olmayan
yağlıboya ile yapılmıĢ rötuĢ alanı ve muhtelif bölgelerde,ölçüleri 3 ile 10 cm arasında değiĢen
yırtıklar tespit edilmiĢtir.
Bununla birlikte taĢıyıcı bezin gerginliğini kaybetmesi sebebiyle oluĢmuĢ deformasyon,aynı
sebeple oluĢmuĢ derin boya çatlakları ve boya tabakasının yüzeye tutunurluğunu yitirdiği
gözlemlenmiĢtir.

15. ESERĠN ARKA YÜZEY ANALĠZ FOTOĞRAFI
-Eserin arka yüzeyi incelendiğinde,önceki restorasyona ait hatalı tutkal ve bezle uygulanmıĢ
yamalar tespit edilmiĢtir.Bununla birlikte gökyüzüne denk gelen kısımda,hatalı boyanın
incelticisi sebebi ile oluĢmuĢ oksidasyon görülebilir.

16. ESERĠN ARKA YÜZEY ANALĠZ FOTOĞRAFLARI
-Detay fotoğraflarında,uygulanmıĢ hatalı yamalarla birlikte,ön yüzde rötuĢ ve vernikleme için
kullanılmıĢ hatalı malzemelerin çatlaklardan sızarak oluĢturduğu çekme ve oksidasyon lekeler
ve derin çatlak izleri olarak görülebilir.

17. ESERĠN KĠMYASAL TEMĠZLĠK AġAMASI
-Yapılan kimyasal analiz sonrası,eser üzerindeki okside olmuĢ vernik tabakası için en uygun
solvent karıĢımı tespit edilmiĢ ve geri alınmıĢtır.
Vernik tabakasının altında ise yoğun bir yüzey kiri ile birlikte,orijinal boya katmanına zarar
vermeyecek solventlere tepki vermeyen ve kimyasal yöntemle geri alınamayan,önceki
restorasyona ait rötuĢ boyası ile karĢılaĢılmıĢtır.
Bu boya tabakasının orijinal boya ile bütünleĢmemiĢ olmakla birlikte son derece sağlam bir
Ģekilde tutunmuĢ olduğu ancak mekanik yöntem kullanılarak orijinal boya tabakasından
ayrılabildiği tespit edilmiĢtir.

18. ESERĠN ULTRAVĠOLET ANALĠZ FOTOĞRAFLARI
-Çekilen morötesi analiz fotoğraflarında,vernik tabakası ve rötuĢ alanları detaylı olarak tespit
edilmiĢtir.
-Yarı temizliği gösteren ilk fotoğrafın sağ tarafında okside olmuĢ vernik tabakası
görülebilirken,sol tarafında,temizlenmiĢ bölümün altından çıkan rötuĢ boyası ile kaplı alan koyu
mavi renklerde görülebilir.
-Ġkinci fotoğrafta ise vernikten tamamen arındırılmıĢ yüzeyde koyu mavi renkte görülen eski
rötuĢlarla birlikte siyah noktalar halinde görülebilen görece yeni rötuĢlar da tespit edilmiĢtir.

19. ESERĠN MEKANĠK TEMĠZLĠK AġAMASI
-Kimyasal temizlik aĢamasına gelindiğinde,eserin üzerindeki okside olmuĢ vernik filminin geri
alınmasının ardından yağlıboya ile yapılmıĢ rötuĢ yüzeyine ulaĢılmıĢtır.Bu aĢamada rötuĢ için
kullanılan yağlıboyanın geri alınmasının ardından,ilk gözlem ve analizlerde
öngörülemeyen,kullanılan malzeme ile ilgili büyük bir problem ile karĢılaĢılmıĢtır.
-Önceki restorasyonda,boya dökülmesi ile oluĢan boĢluk alanların doldurulması ve rötuĢa zemin
teĢkil etmesi amacı ile uygulanması gereken dolgu/astar malzemesi restorasyon etiğinin en
önemli kuralı olan “geri döndürülebilirlik” ilkesini karĢılamamaktadır.Muhtemelen sanayi için
üretilmiĢ olan bu dolgu malzemesi,orijinal boya tabakasına zarar vermeden geri alınması amacı
ile uygulanan hiçbir kimyasala cevap vermemiĢtir.
-Önceki restorasyonda kullanılan hatalı dolgu malzemesinin temizlik kimyasallarına cevap
vermemesinden ötürü geri alınması için mekanik yöntemlerin kullanılması uygun görülmüĢtür.

20. ESERĠN MEKANĠK TEMĠZLĠK AġAMASI
-Yapılan gözlemlerde,dolgu malzemesinin yüzey tutunurluğu son derece kuvvetli olduğu halde
orijinal boya yüzeyi ile bütünleĢmediği ve dolayısıyla mekanik yöntemle özenli bir Ģekilde
zorlanarak,milimetrik parçalar halinde geri alınabildiği tespit edilmiĢtir.
-Son derece zorlu ve rötuĢ alanının büyüklüğü göz önüne alındığında uzun bir süreci kapsayan
mekanik temizlik,bisturi aracılığı ile ve orijinal boyaya zarar vermeden geri alınması
doğrultusunda en doğru temas noktalarının bulunması amacı ile mikroskop altında
gerçekleĢtirilmiĢtir.

21. ESERĠN KĠMYASAL VE MEKANĠK TEMĠZLĠK SONRASI GENEL
GÖRÜNÜMÜ
-Son derece zorlu ve uzun,çok aĢamalı temizlik uygulamalarının ardından eser,kondisyonuna ve
estetik bütünlüğüne zarar veren,restorasyon için uygun olmayan(hatta sakıncalı) bütün
malzeme ve uygulamalardan arındırılmıĢtır.

22. ARKA YÜZEY TEMĠZLĠK AġAMASI
-Eser arka yüzeyinin,”kir cebi” olarak tabir edilen,kasnak ile bez arasında kalan kısımı
birikmiĢ toz ve kirden arındırılmıĢtır.

23. YAMALARIN GERĠ ALINMASI

24. ESERĠN ARKA YÜZEYĠNĠN TEMĠZLĠK SONRASI GENEL
GÖRÜNÜMÜ

25. YAMALARIN UYGULANMASI
-

26. KENAR ġERĠDĠ VE YAMA UYGULAMASI ARDINDAN ARKA YÜZEYĠN GENEL
GÖRÜNÜMÜ
-Eserin kasnağa yeniden gerilebilmesi amacı ile kenar Ģeritlerinin uygulanması.

27. DOLGU(STUCCO)UYGULAMASI
-Dökülme gözlemlenen alanlarda bez ile boya tabakası arasındaki kot farkını dengelemek amacıyla
dolgu(stucco)iĢlemi gerçekleĢtirimiĢtir

28. YÜZEY ĠMĠTASYONU
Dolgu alanları üzerinde kumaĢın dokusu,boya kalınlığı ve ressamın fırça hareketlerine
uygun yüzey imitasyonu yapılmıĢtır

29. ZEMĠN RENKLENDĠRME ĠġLEMĠ
-Gerek retorasyon boyalarıyla yapılacak rötuĢa zemin hazırlaması,gerek ise dolgu malzemesinin
geçirgenliğinin önlenmesi amacıyla suluboya ile zemin renlendirilmesi yapılmıĢtır.

30. RÖTUġ ĠġLEM DETAYI

31. RÖTUġ ĠġLEM DETAYI

32. ESERĠN RESTORASYON SONRASI GENEL GÖRÜNÜMÜ
-Konsolidasyon ve restorasyon iĢlemlerinin tamamlanmasının ardından esere aerograf kullanılarak
koruyucu final verniği atılmıĢ ve süreç sonlandırılmıĢtır.

33. ESERĠN RESTORASYON ÖNCESĠ VE SONRASI

34. Porselen Restorasyonu

35. Nakliye Süreci

36. Bizce Neden Sigortalanmalı ?
 27 Kasım 2011de Madrid’deki bir depoda aralarında
ünlü sanatçı Pablo Picasso’nun çiziminin de
bulunduğu 6.5 milyon dolar değerindeki 35 ödüllü
sanat eseri çalınmıştı. Her biri milyonlarca dolar
değerindeki tablo, eskiz ve heykeller, İspanyol polisi
tarafından Madrid’in varoşlarında bırakılan bir
kamyonetin içinde bulundu. Fakat polis sadece 34
esere ulaşabildi. Polisin ulaşamadığı eser 1 milyon
dolara sigortalanan soyut sanatta büyük başarılara
imza atan Cillida’nın heykel çalışmasını bulamayan
polise bir hurdacı yardım eli uzattı.

37. Bizce Neden Sigortalanmalı
 Brüksel'deki bir sergiye gönderilen 1800 yıllık
Afrodit heykeli, kolu kırık döndü. / 2012

38. Bizce Neden Sigortalanmalı
 Kanuni'nin fermanı kayboldu
2009 yılında ölen işadamı Salih Tatlıcı'nın, varislerini
birbirine düşüren 3 milyar dolarlık mirası arasında yer
alan 72 parçalık tarihi eser koleksiyonundaki, değer
biçilemeyen Kanuni Fermanı kayıp.

39. Bizce Neden Sigortalanmalı
 ‘‘Müzelerimizde uygun olmayan depo
koşulları, deprem veya kaza sonucu, onarılmayacak
derecede kırılan veya çeşitli nedenlerle özelliğini
kaybeden eserler müze müdürlüklerinde kurulan
komisyonlar tarafından envanter kayıtlarından
düşülmektedir. Bu tür eserlerin bir liste halinde
belirtilmesi mümkün olmamakla birlikte 1993-2003
yılları arasında 351 bin 883 eser envanter kaydından
düşürülmüştür.’’
Kültür ve Turizm Bakanı Erkan Mumcu / 2003

40. Ekpertiz Hizmetleri
 Değerli Eşya AŞ, Türkiye’de özel ve tüzel kişilerin sahip
olduğu her türlü eski değerli eşyanın değerinin ortaya
çıkarılabilmesi amaçlı kurulmuş, verimli ve yaygın
çalışabilmesini teminen yerinde ve sanal ortamda
hizmet veren bir değerleme şirketidir.
 www.deger.li
 www.koleksiyonerim.com
 www.bukacparaeder.com
 0212 336 04 10

41. Muazzez Bodur Kimdir
 Değerli Eşya Danışmanlık
ve Ticaret A.Ş Kurucusu
 www.koleksiyonerim.com
kurucusu
 www.bukacparaeder.com
kurucusu
 Antika, Koleksiyon ve
sanat objelerinin ekspertizi
ve restorasyon sürecinde
danışmanlık hizmeti
vermektedir.
 muazzez@deger.li