Açık Kaynak Kodlu Coğrafi Bilgi Sistemleri İle Jeoloji Uygulamaları

1. Açık Kaynak Kodlu
Coğrafi Bilgi Sistemleri ile
JEOLOJİ UYGULAMALARI
AÇIKKAYNAKKODLUCOĞRAFİBİLGİSİSTEMLERİİLEJEOLOJİUYGULAMALARI
CVM Coğrafi Veri Modelleme San. ve Tic. Ltd. Şti.
Adres : Anadolu Üniversitesi, Yunusemre Yerleşkesi
ETGB Anadolu Teknoloji Parkı No:213
26470 Tepebaşı/ESKİŞEHİR
Telefon : +90 222 249 07 50
Faks : +90 222 320 32 00
E-Posta : bilgi@cvm.com.tr
cayday@cvm.com.tr
Web : www.cvm.com.tr
TMMOB JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI
Adres : Hatay Sk. No:21 Çankaya/ANKARA
Telefon : +90 850 4950006
Faks : +90 312 4342388
E-Posta : jmo@jmo.org.tr
Web : www.jmo.org.tr
Yayın No : 128
Can AYDAY
Levent SABAH
Nefise YAMAN
Kübra KESER

2. Coğrafi Veri Modelleme Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti V
İÇİNDEKİLER
Sayfa
ÖNSÖZ.............................................................................................................................................III
İÇİNDEKİLER................................................................................................................................. V
ŞEKİLLER DİZİNİ........................................................................................................................VII
KISALTMALAR.............................................................................................................................IX
1. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Nedir?........................................................................... 1
1.1 CBS Ne Tür Sorulara Cevap Verir?............................................................................... 5
1.2 CBS’nin Faydaları Nelerdir?........................................................................................... 6
2. CBS’nin Tarihçesi [2,3]......................................................................................................... 7
3. CBS’yi Oluşturan Bileşenler........................................................................ 11
3.1 Yazılım................................................................................................................................11
3.2 Donanım............................................................................................................................12
3.3 İnsan...................................................................................................................................12
3.4 Yöntemler..........................................................................................................................12
3.5 Veri.......................................................................................................................................12
4. Harita Bilgisi..........................................................................................................................14
4.1 Harita Ölçeği....................................................................................................................16
4.2 Dünyanın Şekli................................................................................................................17
4.3 Elipsoid ve Geoid............................................................................................................18
4.4 Koordinat Sistemleri......................................................................................................20
4.5 Kartezyen Koordinat Sistemi......................................................................................20
4.6 Coğrafi Koordinat Sistemi...........................................................................................21
4.7 Harita Projeksiyonu.......................................................................................................22
4.8 Koordinat Dönüşümü...................................................................................................26
4.9 UTM Projeksiyon Koordinat Sistemi........................................................................26
4.10 Pafta Bölümlemesi......................................................................................................29
4.11 Coğrafi Bilgiler..............................................................................................................33
4.12 Coğrafi Veriler................................................................................................................33
4.13 Haritaların Sayısal Ortama Dönüştürülmesi.......................................................34

3. VI Coğrafi Veri Modelleme Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti
İçindekiler
5. CBS’de Veri ve Veritabanı................................................................................................35
5.1 Veri ve Verilerin Elemanlara Dönüşümü.................................................................35
5.2 Veritabanı..........................................................................................................................37
6. CBS Nasıl Çalışır?.................................................................................................................39
7. Coğrafi Verilerin Bilgisayar Ortamında Gösterimi ve Veri Modelleri.........41
7.1 Vektör Veri Modeli..........................................................................................................42
7.2 Raster Veri Modeli..........................................................................................................43
7.3 Raster ve Vektör Veri Modeli Karşılaştırılması.......................................................46
7.4 TIN Veri Modeli................................................................................................................47
8. CBS’de Topoloji ve Vektör Veri Yapıları.....................................................................49
8.1 Spagetti Veri Modeli......................................................................................................50
8.2 Topolojik Veri Modeli....................................................................................................51
9. CBS’de Temel İşlemler.......................................................................................................53
9.1 Veri Toplama.....................................................................................................................53
9.2 Veri Yönetimi....................................................................................................................54
9.3 Veri İşleme (Sorgulama ve Analizler).......................................................................55
9.3.1 CBS’de Sorgulama Türleri..................................................................................55
9.3.2 CBS’de Analiz Nedir?...........................................................................................56
9.4 Veri Sunumu (Görselleştirme)....................................................................................63
10. Açık Kaynak Kodlu Yazılım Nedir?............................................................................65
11. Açık Kaynak Kodlu CBS Quantum QGIS.................................................................67
12. Quantum GIS ile Jeoloji Uygulamaları...................................................................69
12.1 Taranmış Haritanın Koordinatlı Duruma Getirilme Uygulaması.................69
12.2 Eleman Sınıfları Oluşturma ve Çizme İşlemleri Uygulaması.........................85
12.3 Koordinatlama+Sayısal Arazi Modeli (SAM) Uygulaması............................112
12.4 Sayısal Arazi Modeli Analizleri...............................................................................130
12.5 Tampon (Buffer) Oluşturma Uygulaması (Vektör Analizler).......................137
12.6 CBS’de Zemin Sıvılaşma Analizleri.......................................................................143
13. Faydalanılan Kaynaklar...............................................................................................155