SlideShare a Scribd company logo
© 2011 W.M.Press, Inc. Kipikichala kya peulu kyalengwa naba Edwin B. Wallace.
Ba Meryl Esenwein balenga bino bipichala, kiji peulu pamo ne biji pa mapeji
10, 12, 14, 16, 27, 29, 39, 41, 42, 44, 46, 47, ne 48.
2 LESA WITULENGELE
Ponkapo Lesa waambile’mba: “Tulenge bantu mu kipa-
sha kyetu, betupashe; bekale na bunkambo [bukalama]
. . . bwa pano pa ntanda ponsetu . . . . ” –Ntendekelo1:26
MUNTU WAALUKILE KE MUMI 3
“Kepo Yehoba Lesa abumbile muntu na lukungu lwa
panshi, kabiji wapuyile ne muya wa bumi mu myona yanji,
byo-nkabyo ne muntu waalukile ke mumi [bumi]*.”
–Ntendekelo 2:7
“Ponkapo Yehoba Lesa waambile’mba: ‘Kechi kyawama
muntu kwikala bunke ne; nkamulengela nkwasho . . . . ’
Kepo Yehoba Lesa amulengejile muntu kulala tulo tuka-
tampe, kabiji byo alajile, wamwangachile ne lubavu umo ne
kunungakanyapo jibiji apa ponka pajínga lubavu. Kabiji
yenkawa lubavu ye aangachile Yehoba Lesa mu muntu ye
ye aalwile ke mwanamukazhi, ne kumuleta wamuletele kwi
aye muntu”. –Ntendekelo 2:18, 21-22
*Kwikala na bumi kyalumbulula’mba tukekala kuntu kumo myaka
ne myaka.
Jishinda Ja
Kuya Kwi
Lesa
“Mu ntendekelo Lesa walengele bya mwiulu ne
ntanda.” –Ntendekelo 1:1
“Mambo mwi aye mo mwalengelwe byonse, ne bya
mwiulu ne bya panopantanda . . . . ” –Kolose 1:16
“Anweba mwaubilwa bibusa kwi Yehoba, yenka
walengelé mwiulu ne ntanda. Mwiulu mo mwiulu
mwa Yehoba, pakuba panopantanda wipapaine ku
bantu.” –Masalamo 115:15, 16
Ntanda yajinga yalumbuluka byo eipaine ku muntu.
Tangai kano ka buku mukumona byamwekele.
LESA WALENGELE NTANDA YETU NE 1
BINTU BYUMI BYONSE
4 ADAMA NE EVWA BALENGULULA LESA
Kechi twafwainwa kuteleka ku jiwi ja Satana ne.
“Kabiji Yehoba Lesa wamutwajile muntu ne kumubika
mu bujimi bwa Edena amba engilenga monka ne kwibu-
lama. Kabiji Yehoba Lesa wakambizhe muntu amba: ‘Ku-
bichi byonse bya mu bujimi wakonsha kujakotu monka mo
usakila; kana ku kichi kya kuyuka byawamá ne byatamá
kechi ukajako ne; mambo mu juba jo ukajako ukafwa kine.’ ”
–Ntendekelo 2:15-17
AYE MULOLO, JIKWABO DIABOLA NANGWA’MBA SATANA,
WAZHINAUKILE LU
–
SA LWA LESA NE KUBEPA BUBELA.
“Pakuba mulolo wamwambijile mwanamukazhi amba:
‘Ine, kechi mukafwa ne’ Ponkapo mwanamukazhi byo
amwene’mba kyo kichi kyawama kujako, kabiji kyamweka
bingi bulongo ku meso, kabiji kyo kichi kyafwainwa kusaka
mu kumwalula muntu ke wa mana, waapileko. . . ne kuja
wajile. Kabiji wamupelepo mwata wanji ne aye wajile.”
–Ntendekelo 3:4, 6
5
6 ADAMA NE EVWA KECHI BAKONSHESHE
KWIKALA MU BUJIMI NE
“ . . . Yehoba Lesa wamufumishe mu bujimi bwa Edena
amba akajimenga mushiji yenka ye bamufumisheko . . . . ka-
biji wabikile bakelubi. . . . ne mpoko itéma mujilo . . . mu kula-
ma jishinda jiyá ku kichi kya bumi.” –Ntendekelo 3:23, 24
JAJINGA JUBA JA BULANDA KU MUTUNDU WA 7
MUNTU BYO BALENGELE MAMBO BAADAMA NE EVWA
“ . . . Bundengamambo bwatwelele panopantanda ku muntu
umo, ne lufu nalo lwatwelele na bundengamambo, . . . kabi-
ji byonkabyo ne lufu lwakumbene ku bantu bonse . . . . ”
–Loma 5:12
Kintu kyakuvuluka
Muntu yense wasemwa na bundengamambo kabiji juba
jimo ukafwa mambo lufu lwaishile na bundengamambo.
(Tangai Loma 5:12 jikwabo.)
8 KUFUKULA KWA LESA MU KWITUPULUSHA
KU BUNDENGAMAMBO KO KWA-KUTUMA
MWANANJI UMO YENKA
“Kabiji aye ukasema
mwana wa mulume; ne
obewa ukamutumba
jizhina janji amba YESU;
mambo aye yenka uke-
bapulusha bantu banji
ku mambo abo.”
–Mateo 1:21Pakutwela mu mutundu wa bumu-ntu,
Mwana Lesa waishile nobe mu mubiji
wa mwana mucheche.
“Mambo mwi aye [Kilishitu Yesu], mo mwaikala kuyula
konse kwa buLesa monka mu mubiji.” –Kolose 2:9
YESU YE LESA — MU BUMUNTU 9
“Mu ntendekelo mwajinga ao Mambo, ne ao Mambo ajinga
na Lesa, ne ao Mambo ajinga Lesa. Kabiji ao Mambo aalu-
kile ke muntu , ne kwikala waikajilenga muno mwetu . . . . ”
—Yoano 1:1, 14
“Kabiji bino byonse byamwekele’mba , kifike . . . ‘Talai!
muzhike wa kishinka wabulá kusambakanapo na mwana-
mulume ukemita jimi, ukasema mwana wa mulume, Kabiji
bakamutumba jizhina janji amba Emanuele (pa kulumbulu-
la, ko kuba’mba, Lesa tuji nanji).’ ” —Mateo 1:22, 23
“Mambo kwitusemenwa mwana, twapewa mwana wa
mulume; kabiji bundamakyalo bukekala pe aye, ne jizhina
janji bejitela’mba: Upána mana Wa kukumya, Lesa wa
bulume bonse, Shabantu wa myaka, Mfumu wa mutende.”
—Isaya 9:6
10 YESU KILISHITU — MULAMBO
WETU WALUMBULUKA
“ . . . Wabujilé kuyuka bundengamambo . . . . ” –2 Kolinda 5:21
“Ye wabujile kulenga mambo . . . . ”
–1 Petelo 2:22
Kafwako mulambo ye akonsheshe ku-
pana muntu wajinga WALUMBULUKA mu
kufumya bundengamambo ne.
“Mambo kechi kyakonsheka’mba,
mashi a bañombe balume ne a bam-
buzhi afumye mambo ne.”
–Bahebelu 10:4
Yesu ye Mukoko wa Lesa. “ Talai, ye Mwana mukoko wa Lesa,
ye ufumya bundengamambo bwa ba panopantanda! ”
–Yoano 1:29b
YESU WAPAINE MWEO WANJI MU KWITUPULUSHA 11
Yesu wapopelwe pa musalabu wa kichi mambo bantu bashinta bamushikilwe.
Bino lufu lwanji lwajinga kufukula kwa Lesa. Yesu, na mambo a kusaka kwanji
mwine watayile mweo wanji mukupulusha obewa ne amiwa ku mambo etu.
Yesu waambile’mba, “Ka paji uñangataye [Mweo wami] ne, pakuba
namwela ami mwine. Nji ne lu–
sa lwa kumwela, kabiji nji ne lu–
sa lwa
kumutambula jibiji . . . . ” —Yoano 10:18
TWAKULWA NA MASHI A MWANA MUKOKO WA LESA
“ . . . Mwakujilwe [mwapotelwe]. . . kechi na bintu bibóla pamo ne sili-
va ne ngolode ne, poso na mashi anemá, nobe a mwana mukoko
wabulá bulema nangwa kiko kicheche ne, o mashi a Kilishitu.”
—1 Petelo 1:18,19
KAFWAKO BITAPISHO BIKWABO BYAKONSHA KUFUMYA MAMBO NE
“ . . . Mu kyonkakya kyaswa muchima wanji mo twazhijikilwa [kupa-
tulwa] ponka pa kulambulwa kwa mubiji wa Yesu Kilishitu jimo jonka
kikupu.” ` —Bahebelu 10:10
12 . . . Byo twabingishiwa [babajilwa ku bololoke] na mashi anji,
kine kabiji tukapulukila mwi aye ku bukaji bwa Lesa.”
–Loma 5:9
Uno
kapondo
waitabijile
mwi Yesu
kabiji
wapulukile.
. “ . . . Kine ne-
mwambila
namba, Jonka
jino ja lelo,
musakwikala
ne amiwa mu
Paladisa.”
—Luka 23:43
Uno
kapondo
kechi
waitabijile
mwi Yesu
ne, nanchi
kechi
wapulukile
ne.
“Nkambo, mukamvuluke byo
mukeya mu bufumu bwenu.”
“ . . . Byo twakijinga bandengamambo [bakubula kukokela Lesa],
Kilishitu witufwijile. –Loma 5:8
14 “AYE WASANGUKA” YESU WAFUMINE KU BAFWA 15
“Ne wa bumi: bino nafwile, kabiji tala, ne mumi wa myaka ne
myaka, kabiji nji na bakii ba lufu ne ba Kalunga [kisha kya mujilo].”
—Lumwekesho 1:18
“ . . . Byo naikala na bumi amiwa, ne anweba nenuwa mukekalan-
ga nabo.” — Yoano 14:19
Mambo Kilishitu washinda lufu kabiji uji na bakii ba lufu, pano kechi
twasaka kuchina lufu ne.
“Byo nkakwatwa na moyo, Nkemuketekela. ” —Masalamo 56:3
(Monai milaye ya Lesa pa peje 46)
YESU WAKONSHA KWIMUPULUSHA KABIJI
UBENA KWIMULOMBELELA
“Pakuba uno, byo aikala myaka . . . . Aye wakonsha kwibapulusha
kya kine kine [kupwijijila] abo bafwénya kwipi kwi Lesa mwi aye, byo
aikala myaka ne myaka mu kwibalombela [kwibasanshijilako].”
—Bahebelu 7:24, 25
BONSE BAITABILA MWI MWANA LESA
BAJI NA BUMI
13
“Mambo Lesa byo ebatemwisha ba panopantanda,
wapaine Mwananji yenkawa umo amba,
bonse bamwitabilá kechi bonaike ne, poso
amba bekale na bumi bwa myaka.”
—Yoano 3:16
“Ye witupokolwele mu lu–
sa lwa mfishi, ne kwitutuntul-
wila [kwituvilwila] mu bufumu bwa Mwananji ye atemwi-
sha; mwi aye mo mo twamwena bukuzhi* bwetu, lo lu-
lekelo lwa mambo etu.” —Kolose 1:13, 14
*Bukuzhi bulumbulula’mba twapotwa jibiji.
“Kumvwa malaika wiba-
mbile banabakazhi amba,
‘Kange mube moyo ne;
mambo nayuka namba,
mumukeba Yesu, ye bapo-
pele pa musalabu. Ka aji
muno ne; mambo wasa-
nguka, monka mo aambile.
Iyai, mumone po alajilenga
Nkambo.’ ”
—Mateo 28:5, 6
16 ANWEBA NE AMIWA TWAKONSHA
KWIKALA NA BUMI BWA MYAKA
Uno kalumbwana wasala kyawama kyaku bumi bwa myaka.
N
–
anyi jishinda jo
MUBENA kuyamo?
Yesu Kilishitu ye
JISHINDA jaya ku
BUMI bwa myaka ne
Lesa.
Diabola (Satana) ye
jishinda jaya ku LUFU
lwa myaka.
18 MAMBO KA TWAFWAINWA KUSAJILA
YESU INGE TWASAKA BUMI BWA MYAKA?
1. Ye Kilishitu waishile.
“. . . Amiwa naishile namba bamone bumi. . . .” —Yoano10:10
2. Ye Kilishitu witutemenwe ne kwitu-fwila.
“ . . . Mwana Lesa, . . . wantemenwé ne
kwipana wipaine mwine na mambo a
amiwa.” —Ngalatiya 2:20
Yesu waalukile ke muntu, wa nyama ne
mashi byonka byo tuji, “amba monka mu
lufu amuvulañanye ke watu awa wajínga
na bulume bwa lufu, ko kuba’mba, Dia-
4. Ye Kilishitu wasangukile mu
bafu.
“Kasa twayuka namba Kilishitu,
byo asangulwa mu bafu, kechi
ukafwa jibiji ne; lufu pano kechi
lumube ke nkambo [kulama] yanji
ne.” —Loma 6:9
“Kabiji wibafwijile bonse, amba,
bekála na bumi kechi bakikale na kwiitokesha michi-
ma yabo abo bene ne, poso kutokesha muchima wa
yewa wibafwijile ne kusanguka.” —2 Kolinda 5:15
Yesu waambile’mba, . . . “Byo naikala na bumi amiwa,
ne anweba nenuwa mukekalanga nabo.”
—Yoano 14:19
20 5. Twafwainwa kwikala na Mupashi wa Kilishitu
mwi atweba pa kusangwilwa ku bumi bwa myaka
(mu kwikala myaka).
“ . . . Kilishitu uji mwi anweba lo luketekelo lwa luku-
mo.” —-Kolose 1:27
“Mambo umvwe Mupashi wa yewa wasangwilé Yesu
mu bafu waikala mwi anweba, yenkawa wasangwilé
Kilishitu Yesu mu bafu ye ukapana bumi ku mibiji
yenu ya lufu [mibiji ibola] na Mupashi wanji waikalá
mwi anweba.” —Loma 8:11
YUKISHAI’MBA MUPASHI WA KILISHITU WAIKALA
MWI ANWEBA
“ . . . Kabiji umvwe muntu wabulwá Mupashi wa
Kilishitu, kechi ye wa kwanji ne [kechi yewa kwa Kilishitu
ne].” —Loma 8:9
21
“ . . . Salululai lelo ye mukengijilanga. . . . ”
—Yoshua 24:15
“ . . . Onkao mambo salululai mweo, namba anweba ne
bana benu mukekalenga na bumi.”
—Mpitulukilo Ya Mu Mizhilo 30:19
YESU YE JISHINDA JAYA KU BUMI BWA MYAKA
“Kabiji lupulukilo kechi luji mu mukwabo nangwa umo
ne: pakuba kechi paji jizhina jikwabo muno munshi,
japewá mu bantu, jo twafwainwa kupulukilamo ne.”
—Byubilo Bya Batumwa 4:12
“Amiwa yami Yehoba, ka kuji mupulushi mukwabo na-
ngwa umo ne, kana amiwa yenka.” —Isaya 43:11
ANWEBA MUSA KUSALAPO KYEPI? 17
bola; ne kwibapokolola bonse bajínga mu buzha
moba onse a bumi bwabo na mambo a kuchina
lufu.”
—Bahebulu 2:14, 15
3. Mashi a Yesu onka ye muchi wa mambo etu.
“ . . . Mashi o emufuchila mambo [kulekela mambo] na
mambo a bumi bujimo.” —Bena Levi 17:11
“ . . . Mashi a Yesu Mwananji etutokesha ku bundenga-
mambo bonse.” —1 Yoano 1:7
“Mwi aye mo mo twamwena bukuzhi [lupulukilo] bwetu,
lo lulekelo lwa mambo etu. ” —-Kolose 1:14
19
YESU WATEMWA BANA BONSE
“Yesu wantemwa’miwa, Buku wanji wambula.”
“Pakuba Yesu wibechile ko aji, amba, ‘Tulekai twana
tucheche twiye kwi amiwa, ne kwitukanya ne: mambo
bufumu bwa Lesa bo bwato tuji bibye.’ ” —Luka 18:16
“Mo mwaya ne muchima wa Shenu wa mwiulu, kechi
usaka nangwa kamotu ka tutu tucheche konaike ne [kufwa
nangwa kutaika myaka].” —Mateo 18:14
Kechi na mambo a byomuji nangwa na mambo a komwikala
ne, Yesu wimutemwa kabiji wimufwijile. Yesu wasaka butemwe
bwenu, pamo. Mwakonsha kumwesha butemwe bwa Yesu
ponka pa kumukokela Aye.
“Inge mwantemwa, mukalama mikambizho yami.”
—Yoano 14:15
“Nangwa mwanyike wimwesha byo aji monka mu byubilo
byanji . . . . ” —Byambo Bya Mana 20:11
24 BYO MWAKONSHA KUMONA
JISHINDA JENU KWI LESA
1. Swai’mba mwi bandengamambo (mwalengulula Lesa).
“Mambo bonse balenga mambo, kabiji bapelelelatu ne kufi-
ka ku lukumo lwa Lesa ne.” —Loma 3:23
2. Iyai kwi Lesa kupichila mwi Yesu Kilishitu.
“Mambo kuji Lesa umo yenka, ne ñambi nanji umo yenka, uji
pakachi, aku Lesa aku bantu, aye mwine ye muntu, yenkaye
Kilishitu Yesu.” —1 Timoti 2:5
“Onkao mambo aye [Yesu] wakonsha kwibapulusha . . . abo
bafwénya kwipi kwi Lesa mwi aye . . . . ” —Bahebelu 7:25
Yesu waambile’mba, “ . . . Awa wíya kwi amiwa kechi nkamu-
pange [nkamutaye] nangwa pacheche ne.” —Yoano 6:37
“Byonkabyo lapilai, ne
kwaluluka, mambo enu azhi-
mañane . . . . ”
—Byubilo Bya Batumwa 3:19
“Aye Nkambo . . . wimute-
kenya [kupembelela] muchima,
byo abula kusaka nangwa
umo onaike ne, poso amba,
bonse balapile.” —2 Petelo 3:9
4. Sololai mambo enu kwi
Yesu. (Kusolola ko kubulan–
ana
nangwa kuswa.)
“Umvwe twisolola
mambo etu, aye ye
wa kishinka ne kolo-
ka mu kwitulekela
mambo etu . . . . ”
–1 Yoano 1:9
26 Mu mikuku iji panshi nembai bulongo veleshi wa 1 Yoano
1:9 wanembwa pa maboko abena kulomba pa peje 25.
5. Lekai bubi bwenu (mambo enu).
(kuleka ko kusha nangwa kuvundamina).
“Awa ufyá mizhilulwila yanji kechi ukamona byawamá
ne; pakuba awa wiisolóla ne kwiileka kikupu ukamona
lusa.” —Byambo Bya Mana 28:13
“Fumako ku bubi, ne kuba byawamá. ”
—Masalamo 37:27
6. Itabilai Yesu
Kilishitu.
“ . . . Umvwe witabe pa
kanwa kobe amba, Yesu
ye Nkam-bo, ne kwitabila
mu muchima wobe amba,
Lesa wamusangwile mu
bafu, ukapuluka.”
—Loma 10:9
“. . . Itabilai Nkambo Yesu,
musakupuluka anweba, ne
ba mu nzubo yenu pamo.”
—Byubilo Bya Batumwa 16:31
“Mambo ko ku bupe ko mwapu-
lukila monka mu lwitabilo; . . . ,
kyo kya kupa-natu aye Lesa;
kechi kya mu mingilo ne, kuchi-
na’mba, muntu nangwa umo
waketota. ” Efisea 2:8, 9
22 23
253. Lapilai ku mambo enu.
(Kulapila ko kuba bulanda bwakuba’mba waleka
kulenga mambo.)
27
Ponkapo aye
wibatambwile mu
maboko anji, ne pa
kwibabika makasa
anji, wibapesheshe.
—Mako 10:16
28 7. Tambulai Yesu Kilishitu mu muchima wenu ne mu
bwikalo bwenu.
Posotu mwashinkula muchima wenu ne kumwita Yesu amba
atwelemo. Yesu waambile’mba, “Tala,
naimana ku kibelo kasa nkokaula:
umvwe muntu waumvwa jiwi jami ne
kunshinkwilako, amiwa nkatwela mo
aji ne kuja nanji, ne aye ne amiwa.”
—Lumwekesho 3:20
“Pakuba bonse mo bavujila ba-
mutambwilé, i bo bo apele lu–sa lwa
kwikala ke bana ba Lesa, ke bonka-
ba baitabilá mu jizhina janji.”
—Yoano 1:12
GIYA ALANG SA PAG-AMPO 29
Umvwe kechi mwalombapo kala ne kabiji mwasaka bukwasho
pa kulomba, mwakonsha kulondela lulombelo lwanembwa mun-
shi nobe kya kwimukwasha:
30 NE YESU MU MUCHIMA WENU, MUJI NA
BUMI BWA MYAKA
“ . . . Lesa witupele bumi bwa myaka, ne buno bumi buji
monka mwi Mwananji. Awa uji na yewa Mwana ye uji na
bumi . . . . ” —I Yoano 5:11, 12
“. . . Aye waumvwa mambo ami, ne kumwitabila aye wantu-
má . . . . mu lufu wafumamo, wapitaila ku bumi.”
—Yoano 5:24
Umvwe mubiji wenu wafwa, abya muji kwenu ne Nkambo (2
Kolinda 5:8) “ . . . Kilishitu uji mwi anweba lo luketekelo lwa
lu-kumo” (Kolose 1:27).
Inge mwalomba kwi Yesu’mba emulekeleko mambo enu ne
kwitabila Nkambo Yesu Kilishitu amba ekale ke Mupulushi wenu,
nembai jizhina jenu munshi:
_______________________________________________
Musanchilai Yesu pa bintu byawama byonse
mu bwikalo. Mutotai pa bintu byoemubila ne
pa kupulusha mweo wenu. Lombai pa kukajil-
wa ko muji nako. Lombai mu Jizhina ja Yesu.
“ . . . Umvwe twalomba kintu, nangwa ki ka,
mwayilá muchima wanji, aye witumvwa.”
—1 Yoano 5:14
“. . . Umvwe mwalomba kintu kwi Batata,
aye ukemupakyo mu jizhina jami.”
—Yoano 16:23
“ . . . Isolwelai mambo enu anwe bene na
bene ne kwilombela . . . . ” —Yakoba 5:16
“ . . . Sa mwibatemwa balwanyi benu ne
kwibalombela bemupatá.” —Mateo 5:44
32 ISAMBAI NE YESU MU MILOMBELO
KIMYE KYONSE
ULOMBELO LWAFUNJISHE YESU KU BANA 33
BANJI BA BWANGA
(Mwana wa bwanga ke muntu ulondela Yesu.)
Yesu wafunjishe bana banji ba bwanga kulomba mu jino jishinda:
“Tata wetu wa mwiulu, Jizhina jenu jizhile [jilenga moyo].
Bufumu bwenu bufike. Kyaswa muchima wenu kyubiwe
pano panshi, byonka byo kyubiwa mwiulu. Mwitupeko
kajo ketu ka lelo. Ne kwitulekelako mambo etu, byonka
byo twibalekela betulénga mambo. Kabiji kechi mwitut-
wale mu lweseko ne, mwitupokolole kwi yewa mubi.”
—Mateo 6:9-13
Luno lulombelo lwafwainwa kulabijila. Baitabila javula balo-
mbela pamo luno lulombelo saka basansula mawi.
BYA KUTWAJIJILA KULONDELA YESU 31
Tangai maveleshi kufuma mu Buku
wa Lesa (Byo Byambo bya Lesa)
moba onse ne kwiafya mu muchima
wenu pa kulabijila maveleshi anema a
kwimukwasha. (Avula aji mu kano
kabuku.)
“Binembelo byonse byanembeshi-
wa kwi Lesa, kabiji byo bya-wamina
mu kwibafunjisha bantu [byo mwaita-
ba], ne mu kwibalengulula ne mu
kwibolola, ne mu kwibafunda mu
bololoke.”
—2 Timoti 3:16
Nkambo Yesu Wawama,
Nasanta pa kufwa pa musalabu mu
kufumya mambo ami. Ndekelaiko ma-
mbo pa bibi byonse byo nauba. Ne-
mulomba namba Iyai mutwele mu mu-
chima wami ne kwikala monka myaka
yonse. Nemuketekela namba musa
kutokesha muchima wami lonka luno.
Nemutambula namba mwikale Mupu-
lushi wami ne Nkambo yami ami
mwine.
Mu Jizhina ja Yesu, Amena.
34 MIKAMBIZHO JIKUMI YA LESA
ITUFUNJISHA BYA KWIKALA
(Kulupuka kibaba 20)
Itanshi Ina Iji pa Butemwe Bwetu bwa Kutemwa Lesa
1. “Kechi mukekale na balesa bakwabo, ba kubikapo pe
amiwa, ne.”
2.“Kechi mukesongele nkishi, nangwa kipashañano kya
byepi kya kintu . . . kechi mukebilambile panshi nangwa
kwibingijila ne. . . . ”
3. “Kechi mukejitele jizhina ja Yehoba Lesa wenu patutu
ne . . . . ”
4.“Kasa muvuluka juba ja sabado mu kwijizhijika.”
Yapelako Itanu na umo Iji pa Butemwe bwetu bwa Kutemwa
Muntu
MIKAMBIZHO JIKUMI (kutwajijila) 35
5. “Kasa munemeka bashenu ne bainenu . . . . ”
6. “Kwipayañana ne.”
7. “Kuba bukende ne” (Bukende ko kubula bukishinka kwa
mulume nangwa mukazhi.)
8. “Kwiba ne.”
9. “Kumubepela mukwenu ne.”
10.“Kukumbwa . . . nangwa kintu kya byepi kya mukwenu
ne.”
LUKOKELO KWI LESA LULETA MIKUMBU KU
MILOMBELO YETU
“Kabiji byonse byo tulomba tutambula kwi aye, mambo
tulama mikambizho yanji ne kuba byonka byawamá ku
meso anji.” —1 Yoano 3:22
36 MIKAMBIZHO IKATAMPE IBIJI
Butemwe bwa kutemwa Lesa
1. “Kumvwa aye amba, ‘Ukamutemwa Nkambo Lesa
wobe na muchima wobe yense, ne na mweo wobe
yense, ne na mana obe onse.’ Awo ye mukatampe, ye
mukambizho mutanshi.” —Mateo 22:37, 38
Butemwe bwa kutemwa Muntu
2.“Kabiji wa bubiji waesakana
nanji ye ye uno amba, ‘Ukatemwa
mukwenu pamo byonka byo
witemwa obe mwine.’ ”
—Mateo 22:39
Yonse Mikambizho jikumi (mapeje 34 ne
35) yapwila mu Mikambizho Ikatampe Ibiji.
BUTEMWE BO BWAKIJISHA PA BYONSE 37
“Kibaba kya Butemwe” Kikatampe
(1 Kolinda 13:1-8, 13)
1 Nangwa ñamba na njimi ya bantu ne ya bamalaika,
umvwe ne kwikala ne butemwe ne, naaluka ke nobe
lubemba uvúma, nangwa lusonsolo ubátu nge nge nge.
2Kabiji nangwa nji na bungauzhi, ne kuyuka byafyamiká
byonse ne mana onse; kabiji nangwa nji na lwitabilo
lonse, lwa kutuntulula mitumba, umvwe ne kwikala ne
butemwe ne, ne watu. 3Kabiji nangwa mpana [kulambula]
bintu byami byonse mu kwibajisha balanda, nangwa
kupana mubiji wami namba asokwe, umvwe ne kwikala ne
butemwe ne, kechi mmwenemo kintu ne. 4Butemwe
butekanyatu [buchinchika] kasa buba lusa; butemwe kechi
buba kichima ne; nangwa kwitota ne; kechi bwilundumi-
ka ne nangwa kuba bya bumvu ne. Kechi bwikebela
bintu ne; kechi buzhingila ne, nangwa kutako muchi-
ma pa kubiwa byatamá ne; 6 kechi busekela mu byab-
ulá koloka [bya bipa] ne, kana na bya bukine. 7Butemwe
busenda byonse sa buzhindama, kabiji bwitaba byonse,
kabiji buketekela byonse, kabiji butekanya mu byonse.
8Butemwe kechi bupwa ne: pakuba bya bungauzhi bikapi-
ta; ne njimi nayo ikapwa; ne mana nao akapita.
13Pakuba pano bino bisatu, ne lwitabilo, ne luketekelo,
ne butemwe, byaikala; kabiji kikatampe kya mu bino
bisatu bo butemwe.
LESA YE BUTEMWE
“ . . . Lesa ye butemwe; ne aye waikalá mu butemwe, ye
waikala mwi Lesa, ne Lesa waikala mwi aye.”
—1 Yoano 4:16
38 YESU WASAKA OBEWA KUSHIMUNA 39
KU BAKWENU
(ku nzubo, ku sukulu, ku
kipwilo ne konsetu)
Yesu waambile’mba,
“Yainga kwenu ku ba-
longo benu, mukebabule
abya bikatampe byo emu-
bila Nkambo, ne byo emu-
bila lusa.”
—Mako 5:19
40 BYA KUYUKA MWANA LESA WA KINE
“Byonkabyo mukebayukila ku bipangwa byabo.” —Mateo 7:20
“Pakuba bipangwa bya Mupashi bo butemwe, ne lusekelo, ne
mutende, ne kukoka muchima [kutekanya], ne lusa, ne buwame,
ne bukishinka, ne bukimote, ne kwikanya . . . . ”
—Ngalatiya 5:22, 23
MWANA LESA WA KINE ULEKELA BAKWABO MAMBO
“Mambo umvwe mwibalekelako bantu mambo abo [bibi byabo],
ne Shenu wa mwiulu naye ukemulekelako ne mambo enu pamo.”
—Mateo 6:14
BINTU BITANU NA BIBIJI BYO ASHIKWA YEHOBA
“O meso a kwitota, ne lujimi wa bubela, ne maboko echíla mashi
a babulá mambo, ne muchima ulangulukíla jimo mwakubila bubi,
ne maulu anyéma lubilo mu kuya na kuba byatamá, ne kamonyi wa
bujimbijimbi wámba bya bubela, ne aye ubúsha mapata mukachi ka
balongo na balongo.” —Byambo Bya Mana 6:17-19
MINGILO YA BUNTUNSHI:
“ . . . Bulalelale, [kwilala kwa babula mu
masongola], . . . ne kupopwela bankishi,
ne bya buñanga bwa lubuko, ne mafi-
ka, ne lutobo, ne bichima, ne buka-
ji , . . . ne kupendwa, . . . ne bya byonk-
abyo; . . . abo bóba bya byonkabyo
kechi bakaswana bufumu bwa kwa
Lesa ne.” —Ngalatiya 5:19-21
“ . . . Nangwa besámba ne bana-
balume bakwabo, nangwa bangivi,
nangwa ba lunkumbwa . . . . ”
—1 Kolinda 6:9-10
LEKAI YESU EMUYUZHE NA MUPASHI WANJI NE KWIMUTOKESHA
“Kabiji anweba bamo mwajinga ba byonkabi: bino pano be-
movwa, bino bemuzhijika [kupatulwa], . . . monka mu jizhina ja
Nkambo Yesu Kilishitu, ne mu Mupashi wa Lesa wetu.”
—1 Kolinda 6:11
41
KISHA (KIZHIBA) KYA MUJILO KE
MPUNZHA YA KINE
MPUNZHA YA KINE
(Tangai Luka 16:19-26.)
Monai’mba mwaketekela
mwi Yesu Kilishitu. Aye
ukabika jizhina jenu mu
Buku wa Bumi.
“Kabiji bonse babujilwé
kunembwa mu buku wa
bumi, baelelwe mu kizhi-
ba kya mujilo.”
—Lumwekesho 20:15
YESU YE YENKA JISHINDA 43
JAKUYA KWI LESA
“ . . . Lesa witupele bumi bwa myaka, ne buno bumi buji
monka mwi Mwananji.” — 1 Yoano 5:11
“Mambo mfweto ya bundengamambo lo lufu; pakuba
kya bupe kyo apanatu Lesa bo bumi bwa myaka mwi
Yesu Kilishitu, Nkambo yetu.” —Loma 6:23
“Aye wamwitabilá Mwana ye uji na bumi bwa myaka;
pakuba aye ubúla kukokela Mwana kechi akamone bumi
ne, ne bukaji bwa Lesa bwaikala pe aye.” —Yoano 3:36
“Kumvwa Yesu wamwambile’mba, ‘Amiwa ne jishinda,
ne bukine, ne bumi: ka paji wíya kwi Batata ne, poso pe
amiwa.’ ” —Yoano 14:6
44 MWIULU KE MPUNZHA YA KINE
Mu kimwesho kya Yoano mu Lumwekesho
21 wamwene jiulu jipya ne ntanda ipya.
“Kabiji aye ukashimuna mipolo yonse
ku meso abo; ne lufu kechi lukekalako
jibiji ne; nangwa mabingo, nangwa kujila,
nangwa misongo, kechi bikekalako jibiji
ne: bintu bitanshi byapichijila.” Ne aye
waikalá pa jitanda waambile’mba, “Tala,
naalula bintu byonse ke bipya . . . . ”
—Lumwekesho 21:4, 5
Yoano wamwene muzhi wazhila, Yelusalema
mupya, kasa ekila mwiulu kufuma kwi Lesa . “ . . . Ne muzhi waji wa
ngolode yawamishá nobe ngalashi ya kilola. Bitendekesho bya
nkambi ya muzhi byanengezhiwe bulongo na misango yonse ya
mabwe a buneme . . . . ” —Lumwekesho 21:18, 19
YESU WAYA NA KUNENGEZHA MUZHI WA 45
BONSE BAITABILA MWI AYE
“Michima yenu kange ilukute ne: itabilai Lesa, mwitabile
ne amiwa. Mu nzubo ya Batata muji mwakwikala mwavula;
inge ka mwaji byobyo ne, inge nemubula; pakuba mbe-
nakuya mu kwimumwena kuntu. Kabiji inge naya na kwi-
mumwena kuntu, nkeya jibiji, ne kwimutambula kwami ami
mwine; namba akwa ko nji amiwa, ne anweba mukekale
konka.” —Yoano 14:1-3
BULAI BAKWENU ANO MAMBO AWAMA
Yesu waambile’mba, “ . . . Yainga panopantanda ponse, mukas-
apwile mambo awamá ku bilengwa byonse.” —Mako 16:15
“. . . Awa upulúsha myeo ya bantu ye wa mana.”
—Byambo Bya Mana 11:30
NKWASHAI !
YESU
46 MILAYE YA LESA KU BANA BANJI
“ . . . Kechi nkakushe nangwa kachechetu ne, ne kukulekelela
nangwa kachechetu ne.” —Bahebelu 13:5
“Mambo aye ukakulayila bamalaika banji, amba
Bakakulame mu mashinda obe onse.”
—Masalamo 91:11
“. . . Ka paji ukonsha kwiisompola mu kuboko kwa
Batata ne.” —Yoano 10:29
“ . . . Amiwa nji nenu moba onse, ne kufika ku
juba jikapeláko.” —Mateo 28:20
“Kechi wakamwe byo waya umaname
ne . . . . Kasa ukosa mu lwitabilo kufika ne ku
lufu ne amiwa nkakupa munchinya wa
bumi.” —Lumwekesho 2:10
“Ngité amiwa ne amiwa nsakukwitaba . . . . ”
—Yelemiya 33:3
YESU UBENA KWIYA JIBIJI 47
Bonsetu bakasangulwa kufuma ku bafwa
“ . . . Juba jibenakwiya, jo bakomvwa bonse bají mu bilende
jiwi janji, kepo bakafumamo; baubilénga byawamá, ku
lusanguko lwa bumi; aba baubilénga byatamá, ku lusan-
guko lwa kije [kuluzhachisho].” —Yoano 5:28, 29
Bafu bamwi Kilishitu bakasanguka patanshi.
“Ponkapo ne atweba tukatánwa bomi, tuka-
shikulwa nabo pamo mu makumbi, mu kusa-
mbakana nanji Nkambo mwiulu: byonkabyo
tukekala ne Nkambo myaka ne myaka.”
—1 Tesalonika 4:17
“Sa . . . mutoñama ne kulomba: pakuba
anweba kechi mwayuka aja juba po jikeshila
ne.” —Mako 13:33
48 YESU UKEYA BYEPI?
“Talai, aye wiya na makumbi; ne meso onse
akamumona . . . . ” —Lumwekesho 1:7
Jimukai naba Kilishitu babubela ne bangauzhi ba
bubela.
“ . . . Umvwe muntu akemwambile’mba,‘Talai!
Kilishitu uji kuno,’ nangwa’mba, ‘Kuno;’ kechi
muketabe ne. . . . kana bakemwambila’mba,
‘Talai, uji mungye;’ kechi mukayeko ne: nangwa
kwamba’mba, ‘Talai, uji mu mazubo a mukachi;’
kechi muketabe ne.” —Mateo 24:23, 26
YESU UKEYA BUKIJI MU MAKUMBI A MWIULU
“Mambo byonka byuba kubesha kwa mvula kufuma ku musela
ne kumweka ku muzhika; byo kikekala ne pa kwiya Mwana
muntu . . . . mikoka yonse ya pano panshi . . . bakamumona ne
Mwana muntu sa eya mu makumbi a mwiulu na bulume ne luku-
mo lukatampe.” —Mateo 24:27, 30
Scripture text from Bible by United Bible Societies. Used by permission.______________________________________________________
If you are interested in receiving additional Scripture booklets, write to the
publisher in English.
World Missionary Press, Inc.
P.O. Box 120
New Paris, Indiana 46553-0120 U.S.A.
Bupetu—kechi kupotesha ne
Kaonde WTG
(Masalamo 23)
1Yehoba ye kafunga wami; kechi nkakajilwa ne. 2Mo mu
nsono ya munyemvu mo andajisha; Mo mu misezho ya
mema azhindamá mo antangijila. 3Aye ungikizha muchima
wami; Aye umbula mu mashinda a bololoke na mambo a
jizhina janji. 4Ee kine, nangwa naenda, mu mangawa a
kimvule kya lufu, Kechi nkachina kibi nangwa kya byepi
ne; mambo anweba muji ne amiwa; Mfimbo yenu ne
mukombo wenu binzhindamika muchima. 5Anweba
mungajila tebulu mu kyenyi kyami ku meso a balwanyi bami;
Mwanshinga manyi ku mutwe wami; Kitomeno kyami kyayu-
la, ke kiichike. 6Kine buwame ne lusa bikandondelanga
moba onse a bumi bwami: Ne amiwa nkekalanga monka
mu nzubo ya Yehoba myaka ne myaka.
SALAMO WA KAFUNGA
7-11

More Related Content

What's hot

Zielenwinnen les 3
Zielenwinnen les 3Zielenwinnen les 3
Zielenwinnen les 3
Bob Patton, M.D., D.D.
 
Ifugao antipolo bible - new testament
Ifugao  antipolo bible - new testamentIfugao  antipolo bible - new testament
Ifugao antipolo bible - new testamentBiblesForYOU
 
Ifugao antipolo bible - new testament
Ifugao  antipolo bible - new testamentIfugao  antipolo bible - new testament
Ifugao antipolo bible - new testamentBiblesForYOU
 
Help from above bassari
Help from above bassariHelp from above bassari
Help from above bassariWorldBibles
 
Sabi foe zeker joe sa go na hemel
Sabi foe zeker joe sa go na hemelSabi foe zeker joe sa go na hemel
Sabi foe zeker joe sa go na hemel
Bob Patton, M.D., D.D.
 
Help from above kreyol
Help from above kreyolHelp from above kreyol
Help from above kreyolWorldBibles
 
Img 0004
Img 0004Img 0004
Img 0004zamchar
 
Leson 4.0 Ol Nambawan Lida blong Sios
Leson 4.0 Ol Nambawan Lida blong SiosLeson 4.0 Ol Nambawan Lida blong Sios
Leson 4.0 Ol Nambawan Lida blong Sios
Nickson Piakal
 
لمحات من حياة النبي صلى الله عليه وسلم مع بناته
لمحات من حياة النبي صلى الله عليه وسلم مع بناتهلمحات من حياة النبي صلى الله عليه وسلم مع بناته
لمحات من حياة النبي صلى الله عليه وسلم مع بناته
مبارك الدوسري
 
SVETO PISMO - CITATI
SVETO PISMO - CITATISVETO PISMO - CITATI
SVETO PISMO - CITATImarjandvornik
 
Min nieqa p3 dec 2012
Min nieqa p3 dec 2012Min nieqa p3 dec 2012
Min nieqa p3 dec 2012zamchar
 
Img 0001
Img 0001Img 0001
Img 0001zamchar
 
تعاليم متشابهة في اليهودية والمسيحية والإسلام
تعاليم متشابهة في اليهودية والمسيحية والإسلامتعاليم متشابهة في اليهودية والمسيحية والإسلام
تعاليم متشابهة في اليهودية والمسيحية والإسلام
Sabry Shaheen
 
Pangasinan bible new testament
Pangasinan bible   new testamentPangasinan bible   new testament
Pangasinan bible new testamentBiblesForYOU
 
Pangasinan bible new testament
Pangasinan bible   new testamentPangasinan bible   new testament
Pangasinan bible new testamentBiblesForYOU
 

What's hot (15)

Zielenwinnen les 3
Zielenwinnen les 3Zielenwinnen les 3
Zielenwinnen les 3
 
Ifugao antipolo bible - new testament
Ifugao  antipolo bible - new testamentIfugao  antipolo bible - new testament
Ifugao antipolo bible - new testament
 
Ifugao antipolo bible - new testament
Ifugao  antipolo bible - new testamentIfugao  antipolo bible - new testament
Ifugao antipolo bible - new testament
 
Help from above bassari
Help from above bassariHelp from above bassari
Help from above bassari
 
Sabi foe zeker joe sa go na hemel
Sabi foe zeker joe sa go na hemelSabi foe zeker joe sa go na hemel
Sabi foe zeker joe sa go na hemel
 
Help from above kreyol
Help from above kreyolHelp from above kreyol
Help from above kreyol
 
Img 0004
Img 0004Img 0004
Img 0004
 
Leson 4.0 Ol Nambawan Lida blong Sios
Leson 4.0 Ol Nambawan Lida blong SiosLeson 4.0 Ol Nambawan Lida blong Sios
Leson 4.0 Ol Nambawan Lida blong Sios
 
لمحات من حياة النبي صلى الله عليه وسلم مع بناته
لمحات من حياة النبي صلى الله عليه وسلم مع بناتهلمحات من حياة النبي صلى الله عليه وسلم مع بناته
لمحات من حياة النبي صلى الله عليه وسلم مع بناته
 
SVETO PISMO - CITATI
SVETO PISMO - CITATISVETO PISMO - CITATI
SVETO PISMO - CITATI
 
Min nieqa p3 dec 2012
Min nieqa p3 dec 2012Min nieqa p3 dec 2012
Min nieqa p3 dec 2012
 
Img 0001
Img 0001Img 0001
Img 0001
 
تعاليم متشابهة في اليهودية والمسيحية والإسلام
تعاليم متشابهة في اليهودية والمسيحية والإسلامتعاليم متشابهة في اليهودية والمسيحية والإسلام
تعاليم متشابهة في اليهودية والمسيحية والإسلام
 
Pangasinan bible new testament
Pangasinan bible   new testamentPangasinan bible   new testament
Pangasinan bible new testament
 
Pangasinan bible new testament
Pangasinan bible   new testamentPangasinan bible   new testament
Pangasinan bible new testament
 

Viewers also liked

The power of god hausa
The power of god hausaThe power of god hausa
The power of god hausaWorldBibles
 
Help from above finnish
Help from above finnishHelp from above finnish
Help from above finnishWorldBibles
 
The power of god thai
The power of god thaiThe power of god thai
The power of god thaiWorldBibles
 
Who am i that a king would die in my place mongolian
Who am i that a king would die in my place mongolianWho am i that a king would die in my place mongolian
Who am i that a king would die in my place mongolianWorldBibles
 
Help from above hebrew
Help from above hebrewHelp from above hebrew
Help from above hebrewWorldBibles
 
Help from above azumeina
Help from above azumeinaHelp from above azumeina
Help from above azumeinaWorldBibles
 
Meditations in the psalms english
Meditations in the psalms englishMeditations in the psalms english
Meditations in the psalms englishWorldBibles
 
The way to god indonesian
The way to god indonesianThe way to god indonesian
The way to god indonesianWorldBibles
 
The way to god ilocano
The way to god ilocanoThe way to god ilocano
The way to god ilocanoWorldBibles
 
Control Parental. Cómo acompañar a nuestros hijos?
Control Parental. Cómo acompañar a nuestros hijos?Control Parental. Cómo acompañar a nuestros hijos?
Control Parental. Cómo acompañar a nuestros hijos?
Juan Ramón Palomino de Frutos
 
Hna Crescencia Perez
Hna Crescencia PerezHna Crescencia Perez
Hna Crescencia Perezclaegfmh
 
Coopération entre territoires, facteurs clés de succès
Coopération entre territoires, facteurs clés de succèsCoopération entre territoires, facteurs clés de succès
Coopération entre territoires, facteurs clés de succès
regiosuisse
 
Exam History (20160415)
Exam History (20160415)Exam History (20160415)
Exam History (20160415)Daniel Lim
 
NET-Metrix-Audit Juni 2009
NET-Metrix-Audit Juni 2009NET-Metrix-Audit Juni 2009
NET-Metrix-Audit Juni 2009danieltschudi
 
Habilitación línea de atraque muelle Prat Puerto de Barcelona
Habilitación línea de atraque muelle Prat Puerto de BarcelonaHabilitación línea de atraque muelle Prat Puerto de Barcelona
Habilitación línea de atraque muelle Prat Puerto de BarcelonaDansel Urbáez Méndez
 
Cloud contractadministrationb
Cloud contractadministrationbCloud contractadministrationb
Cloud contractadministrationb
IPSA
 
RuleML Challenge: Extracting Data from the Deep Web with Global-as-View Media...
RuleML Challenge: Extracting Data from the Deep Web with Global-as-View Media...RuleML Challenge: Extracting Data from the Deep Web with Global-as-View Media...
RuleML Challenge: Extracting Data from the Deep Web with Global-as-View Media...
doenz
 
Absorcion de sustancia quimicas por la piel
Absorcion de sustancia quimicas por la pielAbsorcion de sustancia quimicas por la piel
Absorcion de sustancia quimicas por la piel
Juan Jose Moreno Martinez
 
Accounting
AccountingAccounting
Accounting
finbar F.Martin
 
Terreno En Chriqui Con Mapak
Terreno En Chriqui Con MapakTerreno En Chriqui Con Mapak
Terreno En Chriqui Con Mapak
Dalimagen
 

Viewers also liked (20)

The power of god hausa
The power of god hausaThe power of god hausa
The power of god hausa
 
Help from above finnish
Help from above finnishHelp from above finnish
Help from above finnish
 
The power of god thai
The power of god thaiThe power of god thai
The power of god thai
 
Who am i that a king would die in my place mongolian
Who am i that a king would die in my place mongolianWho am i that a king would die in my place mongolian
Who am i that a king would die in my place mongolian
 
Help from above hebrew
Help from above hebrewHelp from above hebrew
Help from above hebrew
 
Help from above azumeina
Help from above azumeinaHelp from above azumeina
Help from above azumeina
 
Meditations in the psalms english
Meditations in the psalms englishMeditations in the psalms english
Meditations in the psalms english
 
The way to god indonesian
The way to god indonesianThe way to god indonesian
The way to god indonesian
 
The way to god ilocano
The way to god ilocanoThe way to god ilocano
The way to god ilocano
 
Control Parental. Cómo acompañar a nuestros hijos?
Control Parental. Cómo acompañar a nuestros hijos?Control Parental. Cómo acompañar a nuestros hijos?
Control Parental. Cómo acompañar a nuestros hijos?
 
Hna Crescencia Perez
Hna Crescencia PerezHna Crescencia Perez
Hna Crescencia Perez
 
Coopération entre territoires, facteurs clés de succès
Coopération entre territoires, facteurs clés de succèsCoopération entre territoires, facteurs clés de succès
Coopération entre territoires, facteurs clés de succès
 
Exam History (20160415)
Exam History (20160415)Exam History (20160415)
Exam History (20160415)
 
NET-Metrix-Audit Juni 2009
NET-Metrix-Audit Juni 2009NET-Metrix-Audit Juni 2009
NET-Metrix-Audit Juni 2009
 
Habilitación línea de atraque muelle Prat Puerto de Barcelona
Habilitación línea de atraque muelle Prat Puerto de BarcelonaHabilitación línea de atraque muelle Prat Puerto de Barcelona
Habilitación línea de atraque muelle Prat Puerto de Barcelona
 
Cloud contractadministrationb
Cloud contractadministrationbCloud contractadministrationb
Cloud contractadministrationb
 
RuleML Challenge: Extracting Data from the Deep Web with Global-as-View Media...
RuleML Challenge: Extracting Data from the Deep Web with Global-as-View Media...RuleML Challenge: Extracting Data from the Deep Web with Global-as-View Media...
RuleML Challenge: Extracting Data from the Deep Web with Global-as-View Media...
 
Absorcion de sustancia quimicas por la piel
Absorcion de sustancia quimicas por la pielAbsorcion de sustancia quimicas por la piel
Absorcion de sustancia quimicas por la piel
 
Accounting
AccountingAccounting
Accounting
 
Terreno En Chriqui Con Mapak
Terreno En Chriqui Con MapakTerreno En Chriqui Con Mapak
Terreno En Chriqui Con Mapak
 

More from WorldBibles

Let’s praise the lord! kreyol
Let’s praise the lord! kreyolLet’s praise the lord! kreyol
Let’s praise the lord! kreyolWorldBibles
 
Let’s praise the lord! english
Let’s praise the lord! englishLet’s praise the lord! english
Let’s praise the lord! englishWorldBibles
 
How to know god thai
How to know god thaiHow to know god thai
How to know god thaiWorldBibles
 
How to know god persian farsi
How to know god persian farsiHow to know god persian farsi
How to know god persian farsiWorldBibles
 
How to know god miskito
How to know god miskitoHow to know god miskito
How to know god miskitoWorldBibles
 
How to know god malayalam
How to know god malayalamHow to know god malayalam
How to know god malayalamWorldBibles
 
How to know god kreyol
How to know god kreyolHow to know god kreyol
How to know god kreyolWorldBibles
 
How to know god kannada
How to know god kannadaHow to know god kannada
How to know god kannadaWorldBibles
 
How to know god hausa
How to know god hausaHow to know god hausa
How to know god hausaWorldBibles
 
How to know god georgian
How to know god georgianHow to know god georgian
How to know god georgianWorldBibles
 
How to know god ewe
How to know god eweHow to know god ewe
How to know god eweWorldBibles
 
How to know god estonian
How to know god estonianHow to know god estonian
How to know god estonianWorldBibles
 
How to know god english
How to know god englishHow to know god english
How to know god englishWorldBibles
 
How to know god chinese simplified
How to know god chinese simplifiedHow to know god chinese simplified
How to know god chinese simplifiedWorldBibles
 
How to know god ateso
How to know god atesoHow to know god ateso
How to know god atesoWorldBibles
 
How to know god arabic
How to know god arabicHow to know god arabic
How to know god arabicWorldBibles
 
Help from above urdu
Help from above urduHelp from above urdu
Help from above urduWorldBibles
 
Help from above traditional chinese
Help from above traditional chineseHelp from above traditional chinese
Help from above traditional chineseWorldBibles
 
Help from above tibetan
Help from above tibetanHelp from above tibetan
Help from above tibetanWorldBibles
 
Help from above thai
Help from above thaiHelp from above thai
Help from above thaiWorldBibles
 

More from WorldBibles (20)

Let’s praise the lord! kreyol
Let’s praise the lord! kreyolLet’s praise the lord! kreyol
Let’s praise the lord! kreyol
 
Let’s praise the lord! english
Let’s praise the lord! englishLet’s praise the lord! english
Let’s praise the lord! english
 
How to know god thai
How to know god thaiHow to know god thai
How to know god thai
 
How to know god persian farsi
How to know god persian farsiHow to know god persian farsi
How to know god persian farsi
 
How to know god miskito
How to know god miskitoHow to know god miskito
How to know god miskito
 
How to know god malayalam
How to know god malayalamHow to know god malayalam
How to know god malayalam
 
How to know god kreyol
How to know god kreyolHow to know god kreyol
How to know god kreyol
 
How to know god kannada
How to know god kannadaHow to know god kannada
How to know god kannada
 
How to know god hausa
How to know god hausaHow to know god hausa
How to know god hausa
 
How to know god georgian
How to know god georgianHow to know god georgian
How to know god georgian
 
How to know god ewe
How to know god eweHow to know god ewe
How to know god ewe
 
How to know god estonian
How to know god estonianHow to know god estonian
How to know god estonian
 
How to know god english
How to know god englishHow to know god english
How to know god english
 
How to know god chinese simplified
How to know god chinese simplifiedHow to know god chinese simplified
How to know god chinese simplified
 
How to know god ateso
How to know god atesoHow to know god ateso
How to know god ateso
 
How to know god arabic
How to know god arabicHow to know god arabic
How to know god arabic
 
Help from above urdu
Help from above urduHelp from above urdu
Help from above urdu
 
Help from above traditional chinese
Help from above traditional chineseHelp from above traditional chinese
Help from above traditional chinese
 
Help from above tibetan
Help from above tibetanHelp from above tibetan
Help from above tibetan
 
Help from above thai
Help from above thaiHelp from above thai
Help from above thai
 

The way to god kaonde

  • 1. © 2011 W.M.Press, Inc. Kipikichala kya peulu kyalengwa naba Edwin B. Wallace. Ba Meryl Esenwein balenga bino bipichala, kiji peulu pamo ne biji pa mapeji 10, 12, 14, 16, 27, 29, 39, 41, 42, 44, 46, 47, ne 48. 2 LESA WITULENGELE Ponkapo Lesa waambile’mba: “Tulenge bantu mu kipa- sha kyetu, betupashe; bekale na bunkambo [bukalama] . . . bwa pano pa ntanda ponsetu . . . . ” –Ntendekelo1:26 MUNTU WAALUKILE KE MUMI 3 “Kepo Yehoba Lesa abumbile muntu na lukungu lwa panshi, kabiji wapuyile ne muya wa bumi mu myona yanji, byo-nkabyo ne muntu waalukile ke mumi [bumi]*.” –Ntendekelo 2:7 “Ponkapo Yehoba Lesa waambile’mba: ‘Kechi kyawama muntu kwikala bunke ne; nkamulengela nkwasho . . . . ’ Kepo Yehoba Lesa amulengejile muntu kulala tulo tuka- tampe, kabiji byo alajile, wamwangachile ne lubavu umo ne kunungakanyapo jibiji apa ponka pajínga lubavu. Kabiji yenkawa lubavu ye aangachile Yehoba Lesa mu muntu ye ye aalwile ke mwanamukazhi, ne kumuleta wamuletele kwi aye muntu”. –Ntendekelo 2:18, 21-22 *Kwikala na bumi kyalumbulula’mba tukekala kuntu kumo myaka ne myaka. Jishinda Ja Kuya Kwi Lesa “Mu ntendekelo Lesa walengele bya mwiulu ne ntanda.” –Ntendekelo 1:1 “Mambo mwi aye mo mwalengelwe byonse, ne bya mwiulu ne bya panopantanda . . . . ” –Kolose 1:16 “Anweba mwaubilwa bibusa kwi Yehoba, yenka walengelé mwiulu ne ntanda. Mwiulu mo mwiulu mwa Yehoba, pakuba panopantanda wipapaine ku bantu.” –Masalamo 115:15, 16 Ntanda yajinga yalumbuluka byo eipaine ku muntu. Tangai kano ka buku mukumona byamwekele. LESA WALENGELE NTANDA YETU NE 1 BINTU BYUMI BYONSE
  • 2. 4 ADAMA NE EVWA BALENGULULA LESA Kechi twafwainwa kuteleka ku jiwi ja Satana ne. “Kabiji Yehoba Lesa wamutwajile muntu ne kumubika mu bujimi bwa Edena amba engilenga monka ne kwibu- lama. Kabiji Yehoba Lesa wakambizhe muntu amba: ‘Ku- bichi byonse bya mu bujimi wakonsha kujakotu monka mo usakila; kana ku kichi kya kuyuka byawamá ne byatamá kechi ukajako ne; mambo mu juba jo ukajako ukafwa kine.’ ” –Ntendekelo 2:15-17 AYE MULOLO, JIKWABO DIABOLA NANGWA’MBA SATANA, WAZHINAUKILE LU – SA LWA LESA NE KUBEPA BUBELA. “Pakuba mulolo wamwambijile mwanamukazhi amba: ‘Ine, kechi mukafwa ne’ Ponkapo mwanamukazhi byo amwene’mba kyo kichi kyawama kujako, kabiji kyamweka bingi bulongo ku meso, kabiji kyo kichi kyafwainwa kusaka mu kumwalula muntu ke wa mana, waapileko. . . ne kuja wajile. Kabiji wamupelepo mwata wanji ne aye wajile.” –Ntendekelo 3:4, 6 5 6 ADAMA NE EVWA KECHI BAKONSHESHE KWIKALA MU BUJIMI NE “ . . . Yehoba Lesa wamufumishe mu bujimi bwa Edena amba akajimenga mushiji yenka ye bamufumisheko . . . . ka- biji wabikile bakelubi. . . . ne mpoko itéma mujilo . . . mu kula- ma jishinda jiyá ku kichi kya bumi.” –Ntendekelo 3:23, 24 JAJINGA JUBA JA BULANDA KU MUTUNDU WA 7 MUNTU BYO BALENGELE MAMBO BAADAMA NE EVWA “ . . . Bundengamambo bwatwelele panopantanda ku muntu umo, ne lufu nalo lwatwelele na bundengamambo, . . . kabi- ji byonkabyo ne lufu lwakumbene ku bantu bonse . . . . ” –Loma 5:12 Kintu kyakuvuluka Muntu yense wasemwa na bundengamambo kabiji juba jimo ukafwa mambo lufu lwaishile na bundengamambo. (Tangai Loma 5:12 jikwabo.) 8 KUFUKULA KWA LESA MU KWITUPULUSHA KU BUNDENGAMAMBO KO KWA-KUTUMA MWANANJI UMO YENKA “Kabiji aye ukasema mwana wa mulume; ne obewa ukamutumba jizhina janji amba YESU; mambo aye yenka uke- bapulusha bantu banji ku mambo abo.” –Mateo 1:21Pakutwela mu mutundu wa bumu-ntu, Mwana Lesa waishile nobe mu mubiji wa mwana mucheche. “Mambo mwi aye [Kilishitu Yesu], mo mwaikala kuyula konse kwa buLesa monka mu mubiji.” –Kolose 2:9 YESU YE LESA — MU BUMUNTU 9 “Mu ntendekelo mwajinga ao Mambo, ne ao Mambo ajinga na Lesa, ne ao Mambo ajinga Lesa. Kabiji ao Mambo aalu- kile ke muntu , ne kwikala waikajilenga muno mwetu . . . . ” —Yoano 1:1, 14 “Kabiji bino byonse byamwekele’mba , kifike . . . ‘Talai! muzhike wa kishinka wabulá kusambakanapo na mwana- mulume ukemita jimi, ukasema mwana wa mulume, Kabiji bakamutumba jizhina janji amba Emanuele (pa kulumbulu- la, ko kuba’mba, Lesa tuji nanji).’ ” —Mateo 1:22, 23 “Mambo kwitusemenwa mwana, twapewa mwana wa mulume; kabiji bundamakyalo bukekala pe aye, ne jizhina janji bejitela’mba: Upána mana Wa kukumya, Lesa wa bulume bonse, Shabantu wa myaka, Mfumu wa mutende.” —Isaya 9:6
  • 3. 10 YESU KILISHITU — MULAMBO WETU WALUMBULUKA “ . . . Wabujilé kuyuka bundengamambo . . . . ” –2 Kolinda 5:21 “Ye wabujile kulenga mambo . . . . ” –1 Petelo 2:22 Kafwako mulambo ye akonsheshe ku- pana muntu wajinga WALUMBULUKA mu kufumya bundengamambo ne. “Mambo kechi kyakonsheka’mba, mashi a bañombe balume ne a bam- buzhi afumye mambo ne.” –Bahebelu 10:4 Yesu ye Mukoko wa Lesa. “ Talai, ye Mwana mukoko wa Lesa, ye ufumya bundengamambo bwa ba panopantanda! ” –Yoano 1:29b YESU WAPAINE MWEO WANJI MU KWITUPULUSHA 11 Yesu wapopelwe pa musalabu wa kichi mambo bantu bashinta bamushikilwe. Bino lufu lwanji lwajinga kufukula kwa Lesa. Yesu, na mambo a kusaka kwanji mwine watayile mweo wanji mukupulusha obewa ne amiwa ku mambo etu. Yesu waambile’mba, “Ka paji uñangataye [Mweo wami] ne, pakuba namwela ami mwine. Nji ne lu– sa lwa kumwela, kabiji nji ne lu– sa lwa kumutambula jibiji . . . . ” —Yoano 10:18 TWAKULWA NA MASHI A MWANA MUKOKO WA LESA “ . . . Mwakujilwe [mwapotelwe]. . . kechi na bintu bibóla pamo ne sili- va ne ngolode ne, poso na mashi anemá, nobe a mwana mukoko wabulá bulema nangwa kiko kicheche ne, o mashi a Kilishitu.” —1 Petelo 1:18,19 KAFWAKO BITAPISHO BIKWABO BYAKONSHA KUFUMYA MAMBO NE “ . . . Mu kyonkakya kyaswa muchima wanji mo twazhijikilwa [kupa- tulwa] ponka pa kulambulwa kwa mubiji wa Yesu Kilishitu jimo jonka kikupu.” ` —Bahebelu 10:10 12 . . . Byo twabingishiwa [babajilwa ku bololoke] na mashi anji, kine kabiji tukapulukila mwi aye ku bukaji bwa Lesa.” –Loma 5:9 Uno kapondo waitabijile mwi Yesu kabiji wapulukile. . “ . . . Kine ne- mwambila namba, Jonka jino ja lelo, musakwikala ne amiwa mu Paladisa.” —Luka 23:43 Uno kapondo kechi waitabijile mwi Yesu ne, nanchi kechi wapulukile ne. “Nkambo, mukamvuluke byo mukeya mu bufumu bwenu.” “ . . . Byo twakijinga bandengamambo [bakubula kukokela Lesa], Kilishitu witufwijile. –Loma 5:8 14 “AYE WASANGUKA” YESU WAFUMINE KU BAFWA 15 “Ne wa bumi: bino nafwile, kabiji tala, ne mumi wa myaka ne myaka, kabiji nji na bakii ba lufu ne ba Kalunga [kisha kya mujilo].” —Lumwekesho 1:18 “ . . . Byo naikala na bumi amiwa, ne anweba nenuwa mukekalan- ga nabo.” — Yoano 14:19 Mambo Kilishitu washinda lufu kabiji uji na bakii ba lufu, pano kechi twasaka kuchina lufu ne. “Byo nkakwatwa na moyo, Nkemuketekela. ” —Masalamo 56:3 (Monai milaye ya Lesa pa peje 46) YESU WAKONSHA KWIMUPULUSHA KABIJI UBENA KWIMULOMBELELA “Pakuba uno, byo aikala myaka . . . . Aye wakonsha kwibapulusha kya kine kine [kupwijijila] abo bafwénya kwipi kwi Lesa mwi aye, byo aikala myaka ne myaka mu kwibalombela [kwibasanshijilako].” —Bahebelu 7:24, 25 BONSE BAITABILA MWI MWANA LESA BAJI NA BUMI 13 “Mambo Lesa byo ebatemwisha ba panopantanda, wapaine Mwananji yenkawa umo amba, bonse bamwitabilá kechi bonaike ne, poso amba bekale na bumi bwa myaka.” —Yoano 3:16 “Ye witupokolwele mu lu– sa lwa mfishi, ne kwitutuntul- wila [kwituvilwila] mu bufumu bwa Mwananji ye atemwi- sha; mwi aye mo mo twamwena bukuzhi* bwetu, lo lu- lekelo lwa mambo etu.” —Kolose 1:13, 14 *Bukuzhi bulumbulula’mba twapotwa jibiji. “Kumvwa malaika wiba- mbile banabakazhi amba, ‘Kange mube moyo ne; mambo nayuka namba, mumukeba Yesu, ye bapo- pele pa musalabu. Ka aji muno ne; mambo wasa- nguka, monka mo aambile. Iyai, mumone po alajilenga Nkambo.’ ” —Mateo 28:5, 6
  • 4. 16 ANWEBA NE AMIWA TWAKONSHA KWIKALA NA BUMI BWA MYAKA Uno kalumbwana wasala kyawama kyaku bumi bwa myaka. N – anyi jishinda jo MUBENA kuyamo? Yesu Kilishitu ye JISHINDA jaya ku BUMI bwa myaka ne Lesa. Diabola (Satana) ye jishinda jaya ku LUFU lwa myaka. 18 MAMBO KA TWAFWAINWA KUSAJILA YESU INGE TWASAKA BUMI BWA MYAKA? 1. Ye Kilishitu waishile. “. . . Amiwa naishile namba bamone bumi. . . .” —Yoano10:10 2. Ye Kilishitu witutemenwe ne kwitu-fwila. “ . . . Mwana Lesa, . . . wantemenwé ne kwipana wipaine mwine na mambo a amiwa.” —Ngalatiya 2:20 Yesu waalukile ke muntu, wa nyama ne mashi byonka byo tuji, “amba monka mu lufu amuvulañanye ke watu awa wajínga na bulume bwa lufu, ko kuba’mba, Dia- 4. Ye Kilishitu wasangukile mu bafu. “Kasa twayuka namba Kilishitu, byo asangulwa mu bafu, kechi ukafwa jibiji ne; lufu pano kechi lumube ke nkambo [kulama] yanji ne.” —Loma 6:9 “Kabiji wibafwijile bonse, amba, bekála na bumi kechi bakikale na kwiitokesha michi- ma yabo abo bene ne, poso kutokesha muchima wa yewa wibafwijile ne kusanguka.” —2 Kolinda 5:15 Yesu waambile’mba, . . . “Byo naikala na bumi amiwa, ne anweba nenuwa mukekalanga nabo.” —Yoano 14:19 20 5. Twafwainwa kwikala na Mupashi wa Kilishitu mwi atweba pa kusangwilwa ku bumi bwa myaka (mu kwikala myaka). “ . . . Kilishitu uji mwi anweba lo luketekelo lwa luku- mo.” —-Kolose 1:27 “Mambo umvwe Mupashi wa yewa wasangwilé Yesu mu bafu waikala mwi anweba, yenkawa wasangwilé Kilishitu Yesu mu bafu ye ukapana bumi ku mibiji yenu ya lufu [mibiji ibola] na Mupashi wanji waikalá mwi anweba.” —Loma 8:11 YUKISHAI’MBA MUPASHI WA KILISHITU WAIKALA MWI ANWEBA “ . . . Kabiji umvwe muntu wabulwá Mupashi wa Kilishitu, kechi ye wa kwanji ne [kechi yewa kwa Kilishitu ne].” —Loma 8:9 21 “ . . . Salululai lelo ye mukengijilanga. . . . ” —Yoshua 24:15 “ . . . Onkao mambo salululai mweo, namba anweba ne bana benu mukekalenga na bumi.” —Mpitulukilo Ya Mu Mizhilo 30:19 YESU YE JISHINDA JAYA KU BUMI BWA MYAKA “Kabiji lupulukilo kechi luji mu mukwabo nangwa umo ne: pakuba kechi paji jizhina jikwabo muno munshi, japewá mu bantu, jo twafwainwa kupulukilamo ne.” —Byubilo Bya Batumwa 4:12 “Amiwa yami Yehoba, ka kuji mupulushi mukwabo na- ngwa umo ne, kana amiwa yenka.” —Isaya 43:11 ANWEBA MUSA KUSALAPO KYEPI? 17 bola; ne kwibapokolola bonse bajínga mu buzha moba onse a bumi bwabo na mambo a kuchina lufu.” —Bahebulu 2:14, 15 3. Mashi a Yesu onka ye muchi wa mambo etu. “ . . . Mashi o emufuchila mambo [kulekela mambo] na mambo a bumi bujimo.” —Bena Levi 17:11 “ . . . Mashi a Yesu Mwananji etutokesha ku bundenga- mambo bonse.” —1 Yoano 1:7 “Mwi aye mo mo twamwena bukuzhi [lupulukilo] bwetu, lo lulekelo lwa mambo etu. ” —-Kolose 1:14 19
  • 5. YESU WATEMWA BANA BONSE “Yesu wantemwa’miwa, Buku wanji wambula.” “Pakuba Yesu wibechile ko aji, amba, ‘Tulekai twana tucheche twiye kwi amiwa, ne kwitukanya ne: mambo bufumu bwa Lesa bo bwato tuji bibye.’ ” —Luka 18:16 “Mo mwaya ne muchima wa Shenu wa mwiulu, kechi usaka nangwa kamotu ka tutu tucheche konaike ne [kufwa nangwa kutaika myaka].” —Mateo 18:14 Kechi na mambo a byomuji nangwa na mambo a komwikala ne, Yesu wimutemwa kabiji wimufwijile. Yesu wasaka butemwe bwenu, pamo. Mwakonsha kumwesha butemwe bwa Yesu ponka pa kumukokela Aye. “Inge mwantemwa, mukalama mikambizho yami.” —Yoano 14:15 “Nangwa mwanyike wimwesha byo aji monka mu byubilo byanji . . . . ” —Byambo Bya Mana 20:11 24 BYO MWAKONSHA KUMONA JISHINDA JENU KWI LESA 1. Swai’mba mwi bandengamambo (mwalengulula Lesa). “Mambo bonse balenga mambo, kabiji bapelelelatu ne kufi- ka ku lukumo lwa Lesa ne.” —Loma 3:23 2. Iyai kwi Lesa kupichila mwi Yesu Kilishitu. “Mambo kuji Lesa umo yenka, ne ñambi nanji umo yenka, uji pakachi, aku Lesa aku bantu, aye mwine ye muntu, yenkaye Kilishitu Yesu.” —1 Timoti 2:5 “Onkao mambo aye [Yesu] wakonsha kwibapulusha . . . abo bafwénya kwipi kwi Lesa mwi aye . . . . ” —Bahebelu 7:25 Yesu waambile’mba, “ . . . Awa wíya kwi amiwa kechi nkamu- pange [nkamutaye] nangwa pacheche ne.” —Yoano 6:37 “Byonkabyo lapilai, ne kwaluluka, mambo enu azhi- mañane . . . . ” —Byubilo Bya Batumwa 3:19 “Aye Nkambo . . . wimute- kenya [kupembelela] muchima, byo abula kusaka nangwa umo onaike ne, poso amba, bonse balapile.” —2 Petelo 3:9 4. Sololai mambo enu kwi Yesu. (Kusolola ko kubulan– ana nangwa kuswa.) “Umvwe twisolola mambo etu, aye ye wa kishinka ne kolo- ka mu kwitulekela mambo etu . . . . ” –1 Yoano 1:9 26 Mu mikuku iji panshi nembai bulongo veleshi wa 1 Yoano 1:9 wanembwa pa maboko abena kulomba pa peje 25. 5. Lekai bubi bwenu (mambo enu). (kuleka ko kusha nangwa kuvundamina). “Awa ufyá mizhilulwila yanji kechi ukamona byawamá ne; pakuba awa wiisolóla ne kwiileka kikupu ukamona lusa.” —Byambo Bya Mana 28:13 “Fumako ku bubi, ne kuba byawamá. ” —Masalamo 37:27 6. Itabilai Yesu Kilishitu. “ . . . Umvwe witabe pa kanwa kobe amba, Yesu ye Nkam-bo, ne kwitabila mu muchima wobe amba, Lesa wamusangwile mu bafu, ukapuluka.” —Loma 10:9 “. . . Itabilai Nkambo Yesu, musakupuluka anweba, ne ba mu nzubo yenu pamo.” —Byubilo Bya Batumwa 16:31 “Mambo ko ku bupe ko mwapu- lukila monka mu lwitabilo; . . . , kyo kya kupa-natu aye Lesa; kechi kya mu mingilo ne, kuchi- na’mba, muntu nangwa umo waketota. ” Efisea 2:8, 9 22 23 253. Lapilai ku mambo enu. (Kulapila ko kuba bulanda bwakuba’mba waleka kulenga mambo.) 27 Ponkapo aye wibatambwile mu maboko anji, ne pa kwibabika makasa anji, wibapesheshe. —Mako 10:16
  • 6. 28 7. Tambulai Yesu Kilishitu mu muchima wenu ne mu bwikalo bwenu. Posotu mwashinkula muchima wenu ne kumwita Yesu amba atwelemo. Yesu waambile’mba, “Tala, naimana ku kibelo kasa nkokaula: umvwe muntu waumvwa jiwi jami ne kunshinkwilako, amiwa nkatwela mo aji ne kuja nanji, ne aye ne amiwa.” —Lumwekesho 3:20 “Pakuba bonse mo bavujila ba- mutambwilé, i bo bo apele lu–sa lwa kwikala ke bana ba Lesa, ke bonka- ba baitabilá mu jizhina janji.” —Yoano 1:12 GIYA ALANG SA PAG-AMPO 29 Umvwe kechi mwalombapo kala ne kabiji mwasaka bukwasho pa kulomba, mwakonsha kulondela lulombelo lwanembwa mun- shi nobe kya kwimukwasha: 30 NE YESU MU MUCHIMA WENU, MUJI NA BUMI BWA MYAKA “ . . . Lesa witupele bumi bwa myaka, ne buno bumi buji monka mwi Mwananji. Awa uji na yewa Mwana ye uji na bumi . . . . ” —I Yoano 5:11, 12 “. . . Aye waumvwa mambo ami, ne kumwitabila aye wantu- má . . . . mu lufu wafumamo, wapitaila ku bumi.” —Yoano 5:24 Umvwe mubiji wenu wafwa, abya muji kwenu ne Nkambo (2 Kolinda 5:8) “ . . . Kilishitu uji mwi anweba lo luketekelo lwa lu-kumo” (Kolose 1:27). Inge mwalomba kwi Yesu’mba emulekeleko mambo enu ne kwitabila Nkambo Yesu Kilishitu amba ekale ke Mupulushi wenu, nembai jizhina jenu munshi: _______________________________________________ Musanchilai Yesu pa bintu byawama byonse mu bwikalo. Mutotai pa bintu byoemubila ne pa kupulusha mweo wenu. Lombai pa kukajil- wa ko muji nako. Lombai mu Jizhina ja Yesu. “ . . . Umvwe twalomba kintu, nangwa ki ka, mwayilá muchima wanji, aye witumvwa.” —1 Yoano 5:14 “. . . Umvwe mwalomba kintu kwi Batata, aye ukemupakyo mu jizhina jami.” —Yoano 16:23 “ . . . Isolwelai mambo enu anwe bene na bene ne kwilombela . . . . ” —Yakoba 5:16 “ . . . Sa mwibatemwa balwanyi benu ne kwibalombela bemupatá.” —Mateo 5:44 32 ISAMBAI NE YESU MU MILOMBELO KIMYE KYONSE ULOMBELO LWAFUNJISHE YESU KU BANA 33 BANJI BA BWANGA (Mwana wa bwanga ke muntu ulondela Yesu.) Yesu wafunjishe bana banji ba bwanga kulomba mu jino jishinda: “Tata wetu wa mwiulu, Jizhina jenu jizhile [jilenga moyo]. Bufumu bwenu bufike. Kyaswa muchima wenu kyubiwe pano panshi, byonka byo kyubiwa mwiulu. Mwitupeko kajo ketu ka lelo. Ne kwitulekelako mambo etu, byonka byo twibalekela betulénga mambo. Kabiji kechi mwitut- wale mu lweseko ne, mwitupokolole kwi yewa mubi.” —Mateo 6:9-13 Luno lulombelo lwafwainwa kulabijila. Baitabila javula balo- mbela pamo luno lulombelo saka basansula mawi. BYA KUTWAJIJILA KULONDELA YESU 31 Tangai maveleshi kufuma mu Buku wa Lesa (Byo Byambo bya Lesa) moba onse ne kwiafya mu muchima wenu pa kulabijila maveleshi anema a kwimukwasha. (Avula aji mu kano kabuku.) “Binembelo byonse byanembeshi- wa kwi Lesa, kabiji byo bya-wamina mu kwibafunjisha bantu [byo mwaita- ba], ne mu kwibalengulula ne mu kwibolola, ne mu kwibafunda mu bololoke.” —2 Timoti 3:16 Nkambo Yesu Wawama, Nasanta pa kufwa pa musalabu mu kufumya mambo ami. Ndekelaiko ma- mbo pa bibi byonse byo nauba. Ne- mulomba namba Iyai mutwele mu mu- chima wami ne kwikala monka myaka yonse. Nemuketekela namba musa kutokesha muchima wami lonka luno. Nemutambula namba mwikale Mupu- lushi wami ne Nkambo yami ami mwine. Mu Jizhina ja Yesu, Amena.
  • 7. 34 MIKAMBIZHO JIKUMI YA LESA ITUFUNJISHA BYA KWIKALA (Kulupuka kibaba 20) Itanshi Ina Iji pa Butemwe Bwetu bwa Kutemwa Lesa 1. “Kechi mukekale na balesa bakwabo, ba kubikapo pe amiwa, ne.” 2.“Kechi mukesongele nkishi, nangwa kipashañano kya byepi kya kintu . . . kechi mukebilambile panshi nangwa kwibingijila ne. . . . ” 3. “Kechi mukejitele jizhina ja Yehoba Lesa wenu patutu ne . . . . ” 4.“Kasa muvuluka juba ja sabado mu kwijizhijika.” Yapelako Itanu na umo Iji pa Butemwe bwetu bwa Kutemwa Muntu MIKAMBIZHO JIKUMI (kutwajijila) 35 5. “Kasa munemeka bashenu ne bainenu . . . . ” 6. “Kwipayañana ne.” 7. “Kuba bukende ne” (Bukende ko kubula bukishinka kwa mulume nangwa mukazhi.) 8. “Kwiba ne.” 9. “Kumubepela mukwenu ne.” 10.“Kukumbwa . . . nangwa kintu kya byepi kya mukwenu ne.” LUKOKELO KWI LESA LULETA MIKUMBU KU MILOMBELO YETU “Kabiji byonse byo tulomba tutambula kwi aye, mambo tulama mikambizho yanji ne kuba byonka byawamá ku meso anji.” —1 Yoano 3:22 36 MIKAMBIZHO IKATAMPE IBIJI Butemwe bwa kutemwa Lesa 1. “Kumvwa aye amba, ‘Ukamutemwa Nkambo Lesa wobe na muchima wobe yense, ne na mweo wobe yense, ne na mana obe onse.’ Awo ye mukatampe, ye mukambizho mutanshi.” —Mateo 22:37, 38 Butemwe bwa kutemwa Muntu 2.“Kabiji wa bubiji waesakana nanji ye ye uno amba, ‘Ukatemwa mukwenu pamo byonka byo witemwa obe mwine.’ ” —Mateo 22:39 Yonse Mikambizho jikumi (mapeje 34 ne 35) yapwila mu Mikambizho Ikatampe Ibiji. BUTEMWE BO BWAKIJISHA PA BYONSE 37 “Kibaba kya Butemwe” Kikatampe (1 Kolinda 13:1-8, 13) 1 Nangwa ñamba na njimi ya bantu ne ya bamalaika, umvwe ne kwikala ne butemwe ne, naaluka ke nobe lubemba uvúma, nangwa lusonsolo ubátu nge nge nge. 2Kabiji nangwa nji na bungauzhi, ne kuyuka byafyamiká byonse ne mana onse; kabiji nangwa nji na lwitabilo lonse, lwa kutuntulula mitumba, umvwe ne kwikala ne butemwe ne, ne watu. 3Kabiji nangwa mpana [kulambula] bintu byami byonse mu kwibajisha balanda, nangwa kupana mubiji wami namba asokwe, umvwe ne kwikala ne butemwe ne, kechi mmwenemo kintu ne. 4Butemwe butekanyatu [buchinchika] kasa buba lusa; butemwe kechi buba kichima ne; nangwa kwitota ne; kechi bwilundumi- ka ne nangwa kuba bya bumvu ne. Kechi bwikebela bintu ne; kechi buzhingila ne, nangwa kutako muchi- ma pa kubiwa byatamá ne; 6 kechi busekela mu byab- ulá koloka [bya bipa] ne, kana na bya bukine. 7Butemwe busenda byonse sa buzhindama, kabiji bwitaba byonse, kabiji buketekela byonse, kabiji butekanya mu byonse. 8Butemwe kechi bupwa ne: pakuba bya bungauzhi bikapi- ta; ne njimi nayo ikapwa; ne mana nao akapita. 13Pakuba pano bino bisatu, ne lwitabilo, ne luketekelo, ne butemwe, byaikala; kabiji kikatampe kya mu bino bisatu bo butemwe. LESA YE BUTEMWE “ . . . Lesa ye butemwe; ne aye waikalá mu butemwe, ye waikala mwi Lesa, ne Lesa waikala mwi aye.” —1 Yoano 4:16 38 YESU WASAKA OBEWA KUSHIMUNA 39 KU BAKWENU (ku nzubo, ku sukulu, ku kipwilo ne konsetu) Yesu waambile’mba, “Yainga kwenu ku ba- longo benu, mukebabule abya bikatampe byo emu- bila Nkambo, ne byo emu- bila lusa.” —Mako 5:19
  • 8. 40 BYA KUYUKA MWANA LESA WA KINE “Byonkabyo mukebayukila ku bipangwa byabo.” —Mateo 7:20 “Pakuba bipangwa bya Mupashi bo butemwe, ne lusekelo, ne mutende, ne kukoka muchima [kutekanya], ne lusa, ne buwame, ne bukishinka, ne bukimote, ne kwikanya . . . . ” —Ngalatiya 5:22, 23 MWANA LESA WA KINE ULEKELA BAKWABO MAMBO “Mambo umvwe mwibalekelako bantu mambo abo [bibi byabo], ne Shenu wa mwiulu naye ukemulekelako ne mambo enu pamo.” —Mateo 6:14 BINTU BITANU NA BIBIJI BYO ASHIKWA YEHOBA “O meso a kwitota, ne lujimi wa bubela, ne maboko echíla mashi a babulá mambo, ne muchima ulangulukíla jimo mwakubila bubi, ne maulu anyéma lubilo mu kuya na kuba byatamá, ne kamonyi wa bujimbijimbi wámba bya bubela, ne aye ubúsha mapata mukachi ka balongo na balongo.” —Byambo Bya Mana 6:17-19 MINGILO YA BUNTUNSHI: “ . . . Bulalelale, [kwilala kwa babula mu masongola], . . . ne kupopwela bankishi, ne bya buñanga bwa lubuko, ne mafi- ka, ne lutobo, ne bichima, ne buka- ji , . . . ne kupendwa, . . . ne bya byonk- abyo; . . . abo bóba bya byonkabyo kechi bakaswana bufumu bwa kwa Lesa ne.” —Ngalatiya 5:19-21 “ . . . Nangwa besámba ne bana- balume bakwabo, nangwa bangivi, nangwa ba lunkumbwa . . . . ” —1 Kolinda 6:9-10 LEKAI YESU EMUYUZHE NA MUPASHI WANJI NE KWIMUTOKESHA “Kabiji anweba bamo mwajinga ba byonkabi: bino pano be- movwa, bino bemuzhijika [kupatulwa], . . . monka mu jizhina ja Nkambo Yesu Kilishitu, ne mu Mupashi wa Lesa wetu.” —1 Kolinda 6:11 41 KISHA (KIZHIBA) KYA MUJILO KE MPUNZHA YA KINE MPUNZHA YA KINE (Tangai Luka 16:19-26.) Monai’mba mwaketekela mwi Yesu Kilishitu. Aye ukabika jizhina jenu mu Buku wa Bumi. “Kabiji bonse babujilwé kunembwa mu buku wa bumi, baelelwe mu kizhi- ba kya mujilo.” —Lumwekesho 20:15 YESU YE YENKA JISHINDA 43 JAKUYA KWI LESA “ . . . Lesa witupele bumi bwa myaka, ne buno bumi buji monka mwi Mwananji.” — 1 Yoano 5:11 “Mambo mfweto ya bundengamambo lo lufu; pakuba kya bupe kyo apanatu Lesa bo bumi bwa myaka mwi Yesu Kilishitu, Nkambo yetu.” —Loma 6:23 “Aye wamwitabilá Mwana ye uji na bumi bwa myaka; pakuba aye ubúla kukokela Mwana kechi akamone bumi ne, ne bukaji bwa Lesa bwaikala pe aye.” —Yoano 3:36 “Kumvwa Yesu wamwambile’mba, ‘Amiwa ne jishinda, ne bukine, ne bumi: ka paji wíya kwi Batata ne, poso pe amiwa.’ ” —Yoano 14:6 44 MWIULU KE MPUNZHA YA KINE Mu kimwesho kya Yoano mu Lumwekesho 21 wamwene jiulu jipya ne ntanda ipya. “Kabiji aye ukashimuna mipolo yonse ku meso abo; ne lufu kechi lukekalako jibiji ne; nangwa mabingo, nangwa kujila, nangwa misongo, kechi bikekalako jibiji ne: bintu bitanshi byapichijila.” Ne aye waikalá pa jitanda waambile’mba, “Tala, naalula bintu byonse ke bipya . . . . ” —Lumwekesho 21:4, 5 Yoano wamwene muzhi wazhila, Yelusalema mupya, kasa ekila mwiulu kufuma kwi Lesa . “ . . . Ne muzhi waji wa ngolode yawamishá nobe ngalashi ya kilola. Bitendekesho bya nkambi ya muzhi byanengezhiwe bulongo na misango yonse ya mabwe a buneme . . . . ” —Lumwekesho 21:18, 19 YESU WAYA NA KUNENGEZHA MUZHI WA 45 BONSE BAITABILA MWI AYE “Michima yenu kange ilukute ne: itabilai Lesa, mwitabile ne amiwa. Mu nzubo ya Batata muji mwakwikala mwavula; inge ka mwaji byobyo ne, inge nemubula; pakuba mbe- nakuya mu kwimumwena kuntu. Kabiji inge naya na kwi- mumwena kuntu, nkeya jibiji, ne kwimutambula kwami ami mwine; namba akwa ko nji amiwa, ne anweba mukekale konka.” —Yoano 14:1-3 BULAI BAKWENU ANO MAMBO AWAMA Yesu waambile’mba, “ . . . Yainga panopantanda ponse, mukas- apwile mambo awamá ku bilengwa byonse.” —Mako 16:15 “. . . Awa upulúsha myeo ya bantu ye wa mana.” —Byambo Bya Mana 11:30 NKWASHAI ! YESU
  • 9. 46 MILAYE YA LESA KU BANA BANJI “ . . . Kechi nkakushe nangwa kachechetu ne, ne kukulekelela nangwa kachechetu ne.” —Bahebelu 13:5 “Mambo aye ukakulayila bamalaika banji, amba Bakakulame mu mashinda obe onse.” —Masalamo 91:11 “. . . Ka paji ukonsha kwiisompola mu kuboko kwa Batata ne.” —Yoano 10:29 “ . . . Amiwa nji nenu moba onse, ne kufika ku juba jikapeláko.” —Mateo 28:20 “Kechi wakamwe byo waya umaname ne . . . . Kasa ukosa mu lwitabilo kufika ne ku lufu ne amiwa nkakupa munchinya wa bumi.” —Lumwekesho 2:10 “Ngité amiwa ne amiwa nsakukwitaba . . . . ” —Yelemiya 33:3 YESU UBENA KWIYA JIBIJI 47 Bonsetu bakasangulwa kufuma ku bafwa “ . . . Juba jibenakwiya, jo bakomvwa bonse bají mu bilende jiwi janji, kepo bakafumamo; baubilénga byawamá, ku lusanguko lwa bumi; aba baubilénga byatamá, ku lusan- guko lwa kije [kuluzhachisho].” —Yoano 5:28, 29 Bafu bamwi Kilishitu bakasanguka patanshi. “Ponkapo ne atweba tukatánwa bomi, tuka- shikulwa nabo pamo mu makumbi, mu kusa- mbakana nanji Nkambo mwiulu: byonkabyo tukekala ne Nkambo myaka ne myaka.” —1 Tesalonika 4:17 “Sa . . . mutoñama ne kulomba: pakuba anweba kechi mwayuka aja juba po jikeshila ne.” —Mako 13:33 48 YESU UKEYA BYEPI? “Talai, aye wiya na makumbi; ne meso onse akamumona . . . . ” —Lumwekesho 1:7 Jimukai naba Kilishitu babubela ne bangauzhi ba bubela. “ . . . Umvwe muntu akemwambile’mba,‘Talai! Kilishitu uji kuno,’ nangwa’mba, ‘Kuno;’ kechi muketabe ne. . . . kana bakemwambila’mba, ‘Talai, uji mungye;’ kechi mukayeko ne: nangwa kwamba’mba, ‘Talai, uji mu mazubo a mukachi;’ kechi muketabe ne.” —Mateo 24:23, 26 YESU UKEYA BUKIJI MU MAKUMBI A MWIULU “Mambo byonka byuba kubesha kwa mvula kufuma ku musela ne kumweka ku muzhika; byo kikekala ne pa kwiya Mwana muntu . . . . mikoka yonse ya pano panshi . . . bakamumona ne Mwana muntu sa eya mu makumbi a mwiulu na bulume ne luku- mo lukatampe.” —Mateo 24:27, 30 Scripture text from Bible by United Bible Societies. Used by permission.______________________________________________________ If you are interested in receiving additional Scripture booklets, write to the publisher in English. World Missionary Press, Inc. P.O. Box 120 New Paris, Indiana 46553-0120 U.S.A. Bupetu—kechi kupotesha ne Kaonde WTG (Masalamo 23) 1Yehoba ye kafunga wami; kechi nkakajilwa ne. 2Mo mu nsono ya munyemvu mo andajisha; Mo mu misezho ya mema azhindamá mo antangijila. 3Aye ungikizha muchima wami; Aye umbula mu mashinda a bololoke na mambo a jizhina janji. 4Ee kine, nangwa naenda, mu mangawa a kimvule kya lufu, Kechi nkachina kibi nangwa kya byepi ne; mambo anweba muji ne amiwa; Mfimbo yenu ne mukombo wenu binzhindamika muchima. 5Anweba mungajila tebulu mu kyenyi kyami ku meso a balwanyi bami; Mwanshinga manyi ku mutwe wami; Kitomeno kyami kyayu- la, ke kiichike. 6Kine buwame ne lusa bikandondelanga moba onse a bumi bwami: Ne amiwa nkekalanga monka mu nzubo ya Yehoba myaka ne myaka. SALAMO WA KAFUNGA 7-11