1. TAYLORISMOA
SARRERA
Frederick Winslow Taylor 856-915, Philadelphia
Estatubatuar ingeniari eta ekonomilaria
Familia komodo baten baitan jaioa, Harvardeko Unibertsitatean abokatu ikasketak hasi
zituen, baina ikasketak utzi eta langile-ikasle moduan hasi zen industria-lantegi batean.
Enpresa zenbaitetan lan egin zuen, gero eta ardura eta maila
handiagoko zuzendaritza postuetan. Azkenean, kudeaketa arloan egindako
ekarpenengatik ospea lortu eta azkenean unibertsitateko irakasle izan zen bere
bizitzako azken urteetan, kudeaketa arloan betiere. Tenislari nabarmena ere izan zen.
Lanik ezagunenak: shop management (1915), scientific management(1910), non
industria-lantegietako eskulana ikertu zuen produktibitatea handitzeko asmoz eta
horrela langileei soldata handiagoak eskeintzea.
Emaitzak ikusgarriak(ekoizpena soldatak lan kostuak)
Administrazio edo zuzendaritza zientifikoaren sortzailea eta ekoizpen antolaketaren
aztertzailea batez ere.
PRINTZIPOAK
1) Lehenengo printzipioa “One Best Way” delakoa da. Taylorren bere azterketa
zientifikotik ondorioztatu zuen edozein jarduera egiteko modu bakar eta egokia zegoela.
Bere proposamena izan zen zeregin bakoitza modu zientifikoan egitea, bertarako
beharrezkoak diren metodoak eta tresnak erabiliz.
2) Bigarrena, lanaren azterketa, plangintza, gauzatzea eta kontrola zeharo bereiztea da,
hau da, zuzendaritza prozesuen banaketa egitea. Honek zuzendari mota berri bat
sortzen du eta bere eginkizunak plangintza, kontrola eta hezkuntza izango dira.
Taylorismoaren printzipio honekin bat egiten dute gaur egun ezagutzen ditugun
zuzendaritza prozesuaren lau urratsak: plangintza, antolaketa, kudeaketa eta kontrola
hain zuzen ere.
3) Eginkizun espezifikoak eta langileak lotu. Hirugarren printzipio honen arabera, lanpostu
bakoitzerako langile egokia bilatu behar da. Horrez gain, hezkuntza-programak jartzen
ditu martxan langileak espezializatzeko.
4) Azkenik, Taylorrek sari-zigor sistema ezarri zuen. Sistema honen bitartez, langileei
produktibitatearen arabera ordaintzen zien. Ohiko errendimendua lortzen ez duen

2. langilea zigortu egingo da isun baten bitartez eta horrela errendimendu normala lortu
nahi da (sari-isun sistema). Ohiko errendimendua baino gehiago lortu nahi denerako sari
ekonomikoen sistema diseinatu zuen, sari hau izango da langilearen pizgarria eta
honekin errendimendu handiagoa lortu nahi da.
MANAGERRAREN EGINKIZUNAK
Taylorren sisteman, “Management Zientifikoan”, managerraren edo zuzendariaren
eginkizuna areagotu nahi da, zeren sistema honetan profesional hauen ardura izango da
langileei esatea zer egin eta nola egin.
Laburbilduz, 4 eginkizun izango ditu managerrak:
- Lehen metodo enpirikoa erabiltzen zen eta Taylorrek horren ordez zientzia bat osatzea
izango du helburu langilearentzat erabilgarri izango dena.
- Langileak zientifikoki hautatzea eta heztea,lehen ez bezala.
- Lana zientzia horren printzipioaz egiten dela kontrolatzea eta langileen artean elkarlana
bultzatzea eta indartzea.
- Lana eta erantzukizuna langilearen eta managerraren artean banatzea, aurretik
erantzukizun osoa langilearena baizen.
Laburbilduz, “Management Zientifikoaren” lana izango da ekoizpenak dituen arazoei
irtenbidea aurkitzea, batik bat produktibitate apala hobetzea.
TAYLRREN IRITZIA ANTOLAKETARI BURUZ
Taylorrek bere lan-esperientzian hainbat behaketa egin zituen. Batez ere ekoizpenaren
antolaketa aztertu zuen, langileek ekoizpen plantan egindako lana. Lantegi-gizona zen,
ederki ezagutzen zituen enpresetako produkzio-sistemak eta bere iritziz antolaketa
tradizionalaren akats nagusia produktibitate apala zen eta hiru ziren horren zergatiak:
1- Langileek uste zuten produkzioa azkartuz beraien kaleratzea bultzatuko zutela.
Langileek beraz produkzio baxua nahi zuten bestela produktibitatea handitu egingo zen
eta pertsona gutxiago beharko zituzten lanerako.

3. Taylor guztiz aurka zegoen izan ere horrela enpresek hobera joan beharrean okerrera
egiten zuten eta langileek nahiago zuten patxadan lan egin eta produktibitatea
handitzea beren interesen kontrakotzat hartzen hasi ziren.
Bere ustez pizgarriak sortu behar ziren langileentzat intentsoago lan egiteko eta
emaitza bezala produktibitatea handitzeko, kostuak eta prezioa jaisteko eta bide batez
eskaria areagotzeko.horrela gainera langileek ez lukete lanpostua galduko.
2- Lan metodoa: industria garai horretan langileek lanean batak besteari begiratuz ikasten
zuten, ez zegoen metodo edo tresna zehatzik eta azalpenak emango zizkion inor.
Taylorren ustez zehatz meatz aztertu beharko litzake langile bakoitzaren lan-metodoa,
tresnak eta mugimenduak.
3- Soldata: akats handia izan zen Taylorrentzat langileari denboraren arabera ordaintzea
langileek produkzioa moteltzen zutelako beraien interesak babesteko; Soldata
produktibitatearen arabera izan beharko zen beretzat. Lan-erritmoari dagokionez
defendatzen zuen langile guztiak langile makalenaren erritmoan lan egitea.
KRITIKAK
1) Langilea makina bat da: Hau lanaren kontzepzio utilitarista bat da. Taylorrentzat langilea
makina bat da, produkzio-kateko makina bat. Horrez gain, hauen ekoizpena teknikoki
hobetu daitekeela uste du
2) Gehiegizko espezializazioa: produkzio-kate horrek gehiegizko espezializazioa dakar,
langile batek ekoizpenaren zati txiki batean hartzen zuen parte eta askotan denbora
guztian ekintza berdina egoten ziten. Honekin etorri zen lanaren alienazioa, hau da,
langilea ez zen bere lanaren jabe sentitzen. Ondorioz gizakia hobetu beharrean, beraren
izaera mugatzen eta garapen pertsonalerako aukerak murrizten zituen.
3) Langileen eta zuzendarien arteko banaketa nabarmena: Taylorrek eskuzko lana eta lan
intelektuala oso modu bortitzean banatu zituen. Zuzendariak zer egin eta nola egin
pentsatzen zuen eta langileek bere esanak bete baino ez.
4) Sari bakarra dirua: garai hartan uste zen langilearentzat pizgarri bakarra dirua dela,
baina gaur egun badakigu hori ez dela horrela eta badirela beste motibazio bide batzuk
ere. Esate baterako, lan baldintzak, lantokiko giroa, langileei ematen zaien tratua…
5) Garrantzia produkzio sektoreari: Taylor produkzio-sektorean bakarrik zentratu zen eta
zaila da bere ideiak beste esparru batzuetara bideratzea.
6) Taylorren zientzia: Taylorrek bere ideiak zientzia bat bezala definitu zituen, baina ez
zuen metodologia zientifikorik aplikatu.
ONDORIOAK

4. Etorkizunean garrantzia handia izan du, eragina izan zuelako Fayol, Ford eta
gainerakoen teoria eta ideietan. Taylorismoa hartu zuten oinarritzat erta abiapuntutzat
eta hortik garatu zituzten beraien ideiak.
Taylorismoari buruz aipatutako guztia oso ongi reflejatzen/isladatzen da Charlie
Chaplinen pelikulan. Gizatasun ezaren kritika sakona egiten da pelikula honetan eta oso
argi ikusten da kapitalismoaren indarra,Chaplinek nola zanpatzen duen langileen
espezializazioa.
-BIBLIOGRAFIA:
·Wikipedia
·Irakasgaiko liburua: “Enpresa-ekonomia: antolakuntza eta zuzendaritza” (Iñaki Heras)