FSR for the quality in milk production sector

1. SÜT ÜRETİM
Sektörü
(Kalite için FSR&E)
Prof.Dr. Orhan ÖZÇATALBAŞ
Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Tarım Ekonomisi Bölümü Antalya
ANTALYA TİCARET BORSASI
23 Şubat 2012, ANTALYA

2. Dünya Süt Üretimi Miktarı 2010 (Milyon ton)
Kaynak: FAO
152,7
13,6
721
0
100
200
300
400
500
600
700
800
AB(27) Türkiye Dünya
OrhanÖZÇATALBAŞ,AkdenizÜniversitesiZiraatFakültesiTEBAntalya

3. Hayvan Türü
Türkiye
(ton)
Antalya
(ton) %
Sığır 12 418 544 158 162 1,27
Manda 35 487 46 0,13
Keçi 272 811 22 655 8,30
Koyun 816 832 11 213 1,37
Toplam 13 543 674 192 076 1,42
Antalya Süt Üretimi ve Türkiye’deki Payı 2010
Kaynak: Tüik
OrhanÖZÇATALBAŞ,AkdenizÜniversitesiZiraatFakültesiTEBAntalya

4. Hayvan Türlerine Süt Üretimi Oranları 2010 (%)
Kaynak: Tüik
OrhanÖZÇATALBAŞ,AkdenizÜniversitesiZiraatFakültesiTEBAntalya

5.  Kişibaşı süt tüketimi
İrlanda 132 lt
Pakistan 110 lt
İsveç 90 lt
ABD 69 lt
Türkiye 25 lt
Kaynak: Tetrapak
OrhanÖZÇATALBAŞ,AkdenizÜniversitesiZiraatFakültesiTEBAntalya

6.  Dünya süt ve süt ürünleri
ticaret payı
1. Yeni Zelanda %27
2. AB(27) %24

7. Türkiye Süt Ürünleri İhracatı 2007-2010 (ton)
Ürün Türü 2007 2008 2009 2010
Süt krema ve
kaymakları 8 557 8 695 9 990 8 658
Yoğurt/Ayran 5 752 6 892 8 526 11 987
Tereyağı 153 139 180 212
Peynirler 16 751 19 316 22 902 26 158
Dondurmalar 5 433 8 006 9 658 10 915
Kaynak: Tüik

8. Türkiye Süt Ürünleri İthalatı 2007-2010 (ton)
Ürün Türü 2007 2008 2009 2010
Süt krema ve
kaymakları 13 821 17 971 18 853 13 034
Yoğurt/Ayran 13 26 11 43
Tereyağı 5 783 7 197 13 476 11 742
Peynirler 5 345 3 343 6 149 5 200
Dondurmalar 1 339 1 813 1 221 1 502
Kaynak: Tüik

9.  Türkiye süt ürünleri
ihracatı 169 milyon $
Suudi Arabistan, Irak, Kuveyt, Suriye, KKTC
 Süt ürünleri
ithalatı 147 milyon $
Hollanda, Yeni Zelanda, İrlanda, ABD,
İsviçre, Ukrayna
Dış Satım/Alım
OrhanÖZÇATALBAŞ,AkdenizÜniversitesiZiraatFakültesiTEBAntalya

10. Süt Fiyatları ve Değişim Oranları 2009-2010
Süt Türü
2009
(TL)
2010
(TL)
Değişim
Oranı (%)
İnek sütü 0,79 0,91 15,2
Keçi sütü 1,14 1,36 19,0
Koyun sütü 1,17 1,29 10,7
Manda sütü 1,58 1,79 13,5
Kaynak: Setbir

11. Üretici Birlikleri
 Türkiye Süt Üreticileri Merkez
Birliği’nin 50 ilde 180 üretici
birliği bulunmaktadır.
 Tarım Reformu Genel
Müdürlüğü’nün 2012
kayıtlarına göre 158 üretici
birliğine kayıtlı üye sayısı
87.341’dir.
OrhanÖZÇATALBAŞ,AkdenizÜniversitesiZiraatFakültesiTEBAntalya

12.  78 adet Damızlık Sığır Yetiştiricileri
Birliği ve bu birliklere bağlı 88 017
üye,
 78 adet Damızlık Koyun-Keçi
Yetiştiricileri Birliği ve bu birliklere
bağlı 115 628 üye,
 8 adet Damızlık Manda Yetiştiricileri
Birliği ve bu birliklere bağlı 417 üye
bulunmaktadır.
OrhanÖZÇATALBAŞ,AkdenizÜniversitesiZiraatFakültesiTEBAntalya

13. • Türkiye’de kişi başına düşen süt tüketim miktarını 3 kat
artırarak 75 kg a çıkarılması üzerine stratejiler
geliştirilmeli
• Sektörün paydaşlarını bir araya getirecek, güçbirliği
sağlayacak bir «SÜT TANITIM GRUBU» oluşturulmalı
• Paydaşlar içerisinde tüketici kuruluşlarına özel önem
verilmesi
• Süt tüketimini artırıcı işlem ve teşvikler geliştirilmeli
• İşletme ölçeğini artırma ve/veya grup tarımı
uygulamaları üzerinde durulmalı
Öneriler
OrhanÖZÇATALBAŞ,AkdenizÜniversitesiZiraatFakültesiTEBAntalya

14. KALİTELİ SÜT ÜRETİMİ için ilk basamak işe üreticiyle başlamaktan
geçmektedir. Buna göre;
• Üretici ve koşullarını iyileştirici önlemler alınmalı
• İyi tarım uygulamaları benimsetilmeli
• İşletme hijyeni
• Yeni bilgi ve uygun beceriler kazandırılmalı
• Üreticilerde sağlıklı gıda üretim bilinci geliştirilmeli
Bunlar etkin eğitim ve yayım ile gerçekleştirilmelidir.
•
Öneriler
OrhanÖZÇATALBAŞ,AkdenizÜniversitesiZiraatFakültesiTEBAntalya

15. • SÜT KALİTESİNİ ARTIRMAK İÇİN ÇİFTLİK
SİSTEMLERİ ARAŞTIRMA VE YAYIM
yaklaşımı gibi etkin ve uygun
UYGULAMALRI üzerinde durulmalı,
• Türkiye ve AB Sivil Toplum Diyalogu gibi fonlardan
yararlanma olanakları araştırılmalıdır.
• Otokontrolü esas alan bir yapı kurulmalıdır.
• Yayım FSR & E ile KALİTELİ SÜT ÜRETİMİNİ
SAĞLAMAK MÜMKÜNDÜR.
OrhanÖZÇATALBAŞ,AkdenizÜniversitesiZiraatFakültesiTEBAntalya

16. • Küçük üreticilerin bulunduğu yerlerde süt
toplama (soğuk zincir) dopolama tankları
organize edilmeli
• Üretici örgütlerinin sayısını artırmaktan ziyade
birlikte çalışma ortamı hazırlanmalı
• Üst örgütlenme sağlanmalı
• Üretici örgütleri güçlendirilmeli
• Danışmanlık sisteminden yararlanılmalı
Öneriler
OrhanÖZÇATALBAŞ,AkdenizÜniversitesiZiraatFakültesiTEBAntalya

17. AVRUPA BIRLIĞI’NIN ILGILI MEVZUATı DIKKATE ALıNMALıDıR.
BU KAPSAMDA;
853/2004 (EC) SAYıLı AVRUPA PARLAMENTOSU VE AVRUPA
KONSEYİ YÖNETMELİĞİ VE 854/2004 sayılı Avrupa
Parlementosu ve Konsey Tüzüğü önemlidir.
Ülkemizin ve üretici koşulları, kurumsal yapı ve özel
sektör dinamizmi esas alınarak;
• Kısa, orta ve uzun dönemli yeni düzenlemeler
yapılması uygun olacaktır.
• Antalya da süt üretim gelişm strateji belgesi
oluşturulmalıdır.
OrhanÖZÇATALBAŞ,AkdenizÜniversitesiZiraatFakültesiTEBAntalya

18. • TEŞEKKÜR EDERIM.
• ORHAN ÖZÇATALBAŞ
• OOZCATALBAS@GMAIL.COM