Πρόταση Ονοματοθεσίας Οδών & Πλατειών στην Τ.Κ. Αγ. Θωμά που υποβλήθηκε στον Δήμο Τανάγρας από τον Πολιτιστικό & Περιβαλλοντικό Σύλλογο Αγίου Θωμά

1. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΟΥ ΘΩΜΑ
Πρόταση Ονοματοθεσίας Οδών & Πλατειών
στην Τοπική Κοινότητα Αγίου Θωμά Τανάγρας
Οκτώβριος 2017

2. 1. Ιστορικό
Η Τοπική Κοινότητα του Αγίου Θωμά άρχισε να αναπτύσσεται με την πάροδο του χρόνου
και ο οικιστικός ιστός να επεκτείνεται πέρα από τα όρια που είχαν καθορισθεί την δεκαετία
του 1970 και ισχύουν μέχρι σήμερα. (Ζερικιώτης ΦΕΚ 24-4/3-5-1985 (ΦΕΚ 181Δ) με μικρή
τροποποίηση σύμφωνα με απόφαση Νομάρχη 3591/2-3-1995 περί καθορισμού ορίων και
όρων δόμησης οικισμού Αγίου Θωμά).
Οι πρώτες προσπάθειες ονοματοθεσίας μερικών οδών αποτυπώνονται σύμφωνα με
κριτήρια της εποχής, κυρίως πολιτικά. Υπήρχαν μάλιστα ονοματοθεσίες που προέκυψαν
με ιδιωτική πρωτοβουλία από τον οικιστή της οδού, που προκάλεσαν σύγχυση και
προστριβές μεταξύ των κατοίκων.
2. Υφιστάμενη Κατάσταση
Σε ολόκληρο τον οικισμό του Αγίου Θωμά δεν υπάρχουν πουθενά αναρτημένες πινακίδες
ονοματοθεσίας οδών από την πρώτη προσπάθεια(1970) πλην τριών οι οποίες εμφανίζουν
εκτεταμένες φθορές με δυσανάγνωστη γραφή. Βασικές οδεύσεις της κοινότητας δεν
διαθέτουν πινακίδες και αρίθμηση.
Επισκέπτες αλλά και μεταφορικές εταιρίες συναντούν δυσκολία στην παράδοση δεμάτων
ταλαιπωρούμενοι στις τοπικές οδούς.
3. Σκεπτικό
Η διαπίστωση της έλλειψης αυτής ευαισθητοποίησε το Διοικητικό Συμβούλιο (Δ.Σ.) του
Πολιτιστικού & Περιβαλλοντικού Συλλόγου Αγ. Θωμά και θέλησε να συμβάλει στην
ονοματοθεσία των οδών και πλατειών του τόπου μας, με την παρούσα γνωμοδοτική
πρόταση συνδράμοντας τον δήμο Τανάγρας, καθώς σύμφωνα με τη νομοθεσία (Ν.
3463/06 άρθρο 8), υπεύθυνο γι΄ αυτή τη διαδικασία είναι το δημοτικό ή το κοινοτικό
συμβούλιο.
Προκειμένου η πρόταση να έχει αντικειμενικότητα και ευρεία αποδοχή έπρεπε να είναι
ανοιχτή στην τοπική κοινωνία, η οποία να μπορεί να εκφράσει την άποψή της, αλλά και τη
γνώση της.
4. Υλοποίηση
Το Δ.Σ. προκειμένου να επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι έθεσε σε δίμηνη δημόσια
διαβούλευση το θέμα από τις 15 Ιουλίου 2017 έως 15 Σεπτεμβρίου 2017. Οι κάτοικοι και οι
φορείς είχαν την ευχέρεια να αποστείλουν τις προτάσεις στην ηλεκτρονική πλατφόρμα που
λειτούργησε στο διαδίκτυο κατά το διάστημα αυτό ή με χειρόγραφες επιστολές ή να
ενημερώσουν προφορικά τα μέλη του Δ.Σ.
Με το πέρας της περιόδου αυτής συστάθηκε επιτροπή η οποία αξιολόγησε τις προτάσεις
των κατοίκων.
Μελέτησε τη σχετική νομοθεσία(ΠΙΝΑΚΑΣ 1), βιβλιογραφικές αναφορές σχετικές με το
θέμα(ΠΙΝΑΚΑΣ 2), βιβλιογραφικές αναφορές σχετικές με την ιστορία της περιοχής και της
τοπικής κοινότητας(ΠΙΝΑΚΑΣ 3), περιπτώσεις ονοματοθεσίας οικισμών που
προσομοιάζουν στα χαρακτηριστικά με την Τ.Κ. του Αγίου Θωμά , όπως αυτή του
Μαυρομματίου Καρδίτσας, των Πραμάντων Τζουμερκων, αλλά και ενός μεγαλύτερου
πληθυσμιακά τόπου, όπως ο δήμος Ιεράπετρας Κρήτης.

3. Οι κύριοι λόγοι που κατά τη κρίση μας επιβάλουν την ονοματοθεσία οδών ενός τόπου
έχουν σχέση με την ανάγκη:
α. Ευχερούς και ασφαλούς επικοινωνίας των πολιτών και των υπηρεσιών στις συναλλαγές
τους
β. Απόδοσης τιμών σε ανθρώπους για τις υπηρεσίες που έχουν προσφέρει για την αρετή
τους και τη θυσία τους ή σπουδαίων ιστορικών γεγονότων, ώστε να αποτελέσουν διδαχή
και παραδείγματα προς μίμηση στις επερχόμενες γενιές.
Με γνώμονα τους παραπάνω γενικούς κανόνες αλλά και ότι:
α. Η Τ.Κ. Αγ. Θωμά εδράζεται σε μεγάλο μέρος της Ταναγραϊκής γης.
β. Αποδόθηκε μεγάλος αριθμό πεσόντων κατά τα έπη του 1821 & 1940,
στους βαλκανικούς και παγκόσμιους πολέμους και στη μικρασιατική
εκστρατεία.
γ. Στην περιοχή χρησιμοποιείται η αρβανίτικη ντοπιολαλιά, δείγμα της
καταγωγής των περισσοτέρων κατοίκων του οικισμού
δ. Ανδρώθηκαν άνθρωποι του πνεύματος και ευεργέτες
η πρόταση ακολουθεί τις πιο πάνω θεματικές, διασφαλίζοντας ουδετερότητα και συνεπώς
αποφυγή τριβών σχετικά με ζητήματα πολιτικής υφής.
4.1 Χρηστικά Ανάγνωσης
1. Παρουσιάζεται σχέδιο χάρτη(Εικόνα 1) με χρωματικές εναλλαγές και τυχαία αρίθμηση
ανά οδό στην αρχή στο τέλος και σε ενδιάμεσα σημεία όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο.
(π.χ. 21 .........21 ........................21).
2. Ακολουθούν λίστες στις οποίες περιλαμβάνονται:
1. ο αριθμός στο πιο πάνω σχέδιο, το προτεινόμενο όνομα και τα όρια αρχής και
τέλους με περιγραφές οικιών (Εικόνες 2α, 2β, 2γ).
2. Ο αριθμός στο πιο πάνω σχέδιο, το προτεινόμενο όνομα και συντεταγμένες σε
προβολικό σύστημα WGS84 (χρησιμοποιείται στους χάρτες τις εταιρίας google)
στην αρχή και το τέλος της οδού καθώς και σε ενδιάμεσα σημεία όπου αυτό κρίθηκε
απαραίτητο.(Εικόνες 3α, 3β)
3. Ο αριθμός στο πιο πάνω σχέδιο, το προτεινόμενο όνομα και συντεταγμένες σε
προβολικό σύστημα ΕΓΣΑ87 στην αρχή και το τέλος της οδού καθώς και σε
ενδιάμεσα σημεία όπου αυτό κρίθηκε απαραίτητο.(Εικόνες 4α, 4β, 4γ)
Σημείωση: Δεν υπάρχει ταύτιση των συντεταμένων των δύο συστημάτων στη
παρούσα πρόταση.
4. Αλφαβητική ονοματοθεσία οδών με βάση το επίθετο(Εικόνες 5α, 5β, 5γ)
5. Αντιστοίχιση λατινικής γραφής(Εικόνες 6α, 6β) (Η αναγραφή των οδών στα Λατινικά
δεν έγινε με ακριβή απόδοση σε λατινικούς χαρακτήρες των ήχων των Ελληνικών
λέξεων αλλά στην ονομαστική, με το σκεπτικό ότι η αναγραφή στα Λατινικά στοχεύει
να εξυπηρετήσει αλλοδαπούς και όχι τους Έλληνες. Η Λατινική ονομασία πρέπει να
σημαίνει κάτι που να είναι κατανοητό σε αυτούς).
6. Ονομαστική τεκμηρίωση (παρέχονται πληροφορίες σχετικές με την απόδοση του
ονόματος στον αντίστοιχο δρόμο ή πλατεία).
7. Ονόματα δρόμων για μελλοντική χρήση (παρατίθεται λίστα με προτεινόμενες
ονομασίες για χρήση σε μελλοντική διάνοιξη νέων δρόμων ή υφιστάμενων που την
παρούσα χρονική στιγμή λογίζονται ως ιδιωτικοί ή εκ παραδρομής δεν
ονοματοδοτήθηκαν).

4. 4.2 Ανοικτά Δεδομένα (open data)
Εναρμονιζόμενοι με το σκεπτικό, αλλά και τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι οι
δημόσιες πληροφορίες πρέπει να διατίθενται δωρεάν για περαιτέρω χρήση,
χρησιμοποιήθηκαν δύο απεικονιστικά συστήματα συντεταγμένων, όπως εξηγήθηκε πιο
πάνω και η πρόταση αναρτήθηκε στο OpenStreetMap (OSM).
Το OSM είναι ένας χάρτης με ελεύθερη άδεια ο οποίος αναπτύσσεται από μια κοινότητα
εθελοντών που συνεισφέρουν και διατηρούν δεδομένα σχετικά με δρόμους, μονοπάτια,
σιδηροδρομικούς σταθμούς, και πολλά περισσότερα, σε όλον τον κόσμο. Οι
συνεισφέροντες χρησιμοποιούν αεροφωτογραφίες, συσκευές GPS, και τοπικούς χάρτες
χαμηλής τεχνολογίας για να σιγουρευτούν πως το OSM είναι ακριβής και ενημερωμένο στο
μικρότερο δυνατό επίπεδο.
Το OSM έχει ελεύθερα δεδομένα που διατίθενται με άδεια Open Data Commons Open
Database License (ODbL), τα οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει κανείς για οποιονδήποτε
σκοπό, εφόσον μνημονευθεί το OpenStreetMap και οι συνεισφέροντές του. Η προσαρμογή
και αξιοποίηση των δεδομένων επιτρέπεται μόνο υπό την ίδια άδεια χρήσης. Τα δεδομένα
διατίθενται με την άδεια Creative Commons Attribution-ShareAlike 2.0 license (CC BY-SA).
Η φιλοξενία του υποστηρίζεται από το το UCL VR Centre, το Imperial College του
Λονδίνου, την Bytemark Hosting, και άλλους συνεργάτες.
Ο υπερσύνδεσμος της πρότασής μας είναι ο ακόλουθος:
https://www.openstreetmap.org/#map=15/38.2778/23.5933
Υπάρχει η ευχέρεια μεγέθυνσης για παροχή περισσότερων στοιχείων καθώς και η
εναλλαγή στρωμάτων(layers), όπως κανονικό και ανθρωπιστικό.
Δείγματα του παραγόμενου χάρτη παρουσιάζονται στο τέλος της παρούσας πρότασης(4.5)
Παρατήρηση
Εφόσον η πρόταση δεν γίνει αποδεκτή ή αλλάξει μερικώς, ο παραπάνω χάρτης θα
τροποποιηθεί σύμφωνα με την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου σε διάστημα δύο
εργάσιμων ημερών.
Δεν έχει επιχειρηθεί η αποστολή αρχείου συντεταγμένων στην εταιρία Google, καθώς
αναμένεται η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου και το ΦΕΚ που θα την καταστήσει
νόμο του κράτους.
Εισήγηση.
Προτείνεται να εκκινήσει από τον οικισμό του Αγ. Θωμά πιλοτικά η εφαρμογή στις
πινακίδες Γραμμωτών Κωδίκων (QR Codes) Τα QR Codes είναι σύγχρονοι γραμμωτοί
κώδικες δύο διαστάσεων (2D) ταχείας αποκωδικοποίησης (γνωστοί και ως matrix code) και
αποτελούν μια σύγχρονη μετεξέλιξη των γνωστών σε όλους μας γραμμωτών κωδικών
barcodes. Με μια κινητή συσκευή κινητό ή tablet ο καθείς που είναι εφοδιασμένος με μια
εφαρμογή σάρωσης του κώδικα θα δύναται να δει άμεσα πληροφορίες σχετικές με την
ονοματοδοσία. π.χ. σε ελληνικά και αγγλικά.(πλεονέκτημα αυτών των κωδίκων έναντι των
απλών είναι ότι δεν απαιτούν συγκεκριμένη γωνία σάρωσης)

5. 5
Εικόνα 1: Γραφική απεικόνιση ονοματοθεσίας Οδών με αριθμούς

6. 6
Εικόνα 2α
1.ΛίσταμεΑ/Αδρόμουστοσχέδιο,προτεινόμενηονομασίακαιπεριγραφήαρχήκαιτέλους

7. 7
Εικόνα 2β
1.ΛίσταμεΑ/Αδρόμουστοσχέδιο,προτεινόμενηονομασίακαιπεριγραφήαρχήκαιτέλους(συνέχεια)

8. Εικόνα 2γ
1.ΛίσταμεΑ/Αδρόμουστοσχέδιο,προτεινόμενηονομασίακαιπεριγραφήαρχήκαιτέλους(συνέχεια)

9. ΛίσταμεΑ/ΑπροτεινόμενηςονοματοθεσίαςκαισυντεταγμένωνσεσύστημαWGS84
Εικόνα 3α

10. ΛίσταμεΑ/ΑπροτεινόμενηςονοματοθεσίαςκαισυντεταγμένωνσεσύστημαWGS84
Εικόνα 3β

11. 11
Εικόνα 4α
ΛίσταμεΑ/ΑπροτεινόμενηςονοματοθεσίαςκαισυντεταγμένωνσεσύστημαΕΓΣΑ87

12. 12
Εικόνα 4β
ΛίσταμεΑ/ΑπροτεινόμενηςονοματοθεσίαςκαισυντεταγμένωνσεσύστημαΕΓΣΑ87

13. Εικόνα 4γ
ΛίσταμεΑ/ΑπροτεινόμενηςονοματοθεσίαςκαισυντεταγμένωνσεσύστημαΕΓΣΑ87

14. Εικόνα 5α
ΛίσταμεΑ/Απροτεινόμενηςονοματοθεσίαςαλφαβητικά

15. Εικόνα 5β
ΛίσταμεΑ/Απροτεινόμενηςονοματοθεσίαςαλφαβητικά(συνέχεια)

16. Εικόνα 5γ
ΛίσταμεΑ/Απροτεινόμενηςονοματοθεσίαςαλφαβητικά(συνέχεια)

17. 17
Α/Α A/A Σχεδίου Ονοματοθεσία Λατινική πρόταση
1 48 Αγίας Τριάδος Agia Triada
2 59 Αγίου Νικολάου Agios Nikolaos
3 50 Αγίων Αναργύρων Agioi Anargyroi
4 56 Αθανασίου Διάκου Athanasios Diakos
5 52 Αθανασίου Σπυρίδωνος Athanasiou Spyridon
6 5 Αικατερίνη Θεοδώρου Aekaterinis Theodoros
7 23 Αικατερίνη Ιωάννου Aekaterinis Ioannis
8 42 Αλωνιών Alonia
9 15 Ανυφαντή Σωτηρίου, ιερέως Ft Anyfantis Sotirios
10 1 Αρχαίας Τανάγρας Tanagra
11 49 Ασωπού Asopos
12 51 Βακχείου Ιατρού Vakheios
13 28 Βενιέρη Πολυκάρπου, Ιερεώς Venieris Polykarpos
14 3 Βουγέση Αναγνώστη Vougesis Anagnostis
15 24 Βουγέση Δημητρίου Vougesis Demetrios
16 54 Βρεττού Βασιλείου - Λοχαγού Cpt Vrettos Vasileios
17 17 Βρεττού Κωνσταντίνου Vrettos Konstantinos
18 16 Βρεττού Μιχαήλ Vrettos Mihael
19 18 Γεωργιάδη Ιωάννη, αρχισμηνία Ch.M.S. Georgiades Ioannis
20 4 Γιοσδέκου Θεοδώρου Giosdekos Theodoros
21 26 Γκίκα Αθανασίου Gikas Athanasios
22 57 Γκινοσάτι Ginosati
23 35 Ελύτη Οδυσσέα Elytis Odysseas
24 32 Επαμεινώντα Epameinondas
25 31 Ζωγράφου Ευάγγελου Zografos Evangelos
26 21 Θεοδώρου Σπυρίδωνος Theodorou Spyridon
27 11 Θεοδώρου Χρήστου Theodorou Christos
28 62 Ιωάννη Ρίτσου Ioannis Ritsos
29 47 Ιωάννου Αντωνίου Ioannou Antonios
30 12 Καδέτση Σάββα Kadetsis Savas
Εικόνα 6α
Λίστα με προτεινόμενη απόδοση στη Λατινική γραφή

18. 18
Α/Α A/A Σχεδίου Ονοματοθεσία Λατινική πρόταση
31 53 Καλής Βρύσης Kali Vrisi
32 40 Καλιμπάκι Kalimbaki
33 38 Καλλικράτη Kallikratis
34 44 Καραϊσκάκη Γεωργίου Karaiskakis Georgios
35 2 Κιόκια Ιωάννη, οπλαρχηγού Kiokias Ioannis
36 6 Κοκόση Μήτρου Kokosis Mitros
37 20 Κοκόση Μιχ. Δημητρίου Kokosis M. Demetrios
38 13 Κοκόση Σταματίου Kokosis Stamatios
39 33 Κορίνης Korina
40 55 Κοτζάνη Σπυρίδωνος Kotzanis Spyros
41 46 Κουμπίτσα Ιωάννου Koumpitsa Ioannis
42 39 Κριελάκας Krielaka
43 7 Λουκά Δήμου Loukas Dimos
44 58 Μικρού Χρήστου Mikros Christos
45 29 Μιχαλάκη Χρήστου Michalakis Christos
46 61 Μουσών Mouses
47 36 Παλαμά Κωστή Palamas Kostis
48 14 Παπαγεωργίου Στεφάνους Papageorgiou Stefanos
49 19 Παπαδέδε Ευαγγέλου Papadedes Evagelos
50 10 Παπαμήτρου Βασιλείου Papametrou Vasileios
51 60 Πέππα Π. Αθανασίου Peppas P. Athanasios
52 64 Πλατεία Θωμά Βρεττού Thomas Vrettos Square
53 63 Πλατεία Λιαταναίων Ηρώων Liatanaoi Heroes square
54 34 Ποιμάνδρου Poimandros
55 45 Πουσιλικι Pousiliki
56 25 Σηφάκη Νικολάου Sifakis Nikolaos
57 41 Σκουρτανιώτου Αθανασίου Skourtaniotis Athanasios
58 37 Σολωμού Διονυσίου Solomos Dionysios
59 43 Σπηλιάς Spilia
60 9 Στέρπη Πανούση Sterpis Panousis
61 8 Στέφα Νικολάου Stefas Nikolaos
62 30 Συμεωνίδου ιατρού Dr. Symeonides
63 27 Σύρμα Θεοδώρου Syrmas Theodoros
64 22 Χρόνη Αριστείδους Hronis Aristeides
Εικόνα 6β
Λίστα με προτεινόμενη απόδοση στη Λατινική γραφή (συνέχεια)

19. 4.3 Ονομαστική Τεκμηρίωση Επιλεχθέντων Ονομάτων
(όπου Α/Α σχεδίου τα νούμερα στην Εικόνα 1 της παρούσας)
1. Αγίας Τριάδος (Α/Α σχεδίου 48) Το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδος περιοχή Ζωίλι ή κιβούρι
υφίσταται σύμφωνα με στοιχεία πριν το 1850. Μάλιστα πέριξ του ναού υπάρχουν θολωτοί
τάφοι πιθανόν μυκηναϊκής εποχής, εξού και η ονομασία κιβούρι, ανήκοντες στην
Ταναγραϊκή, οι οποίοι δεν έχουν ανασκαφεί. Άλλοι δε είναι συλημένοι.
2. Αγίου Νικολάου (Α/Α σχεδίου 59) Επιλέχθηκε το όνομα του παρεκκλησίου για τον
δρόμο που οδηγεί στο κοιμητήριο.
3. Αγίων Αναργύρων (Α/Α σχεδίου 50) Στοματική παράδοση αναφέρει ότι υπήρχε στον
δρόμο αυτό εκκλησία των Αγίων Αναργύρων ή συναργύριζα στην αρβανίτικη διάλεκτο.
4. Αθανασίου Διάκου (Α/Α σχεδίου 56) Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία το 1818 και το 1820
έγινε αρματολός στη Λιβαδειά. Τον Απρίλιο του 1821 σε συνεργασία με άλλους
οπλαρχηγούς κατέλαβε το φρούριο της Λιβαδειάς και χρησιμοποιώντας το σαν ορμητήριο,
έδωσε πολλές νικηφόρες μάχες. Κατέλαβε την γέφυρα της Αλαμάνας και στις 23 Απριλίου
1821 έδωσε μάχη με τα στρατεύματα του Ομέρ Βρυώνη. Στη μάχη αυτή συνελήφθη και
αφού μεταφέρθηκε στη Λαμία δολοφονήθηκε με ανασκολοπισμό (λογοτεχνικά αναφέρεται
ότι "σουβλίστηκε") από τους Τούρκους και κάηκε στις 24 Απριλίου 1821.
5. Σπυρίδωνος Αθανασίου (Α/Α σχεδίου 52) Αγωνιστής του 1821 από τον Αγ. Θωμά..
(Αριθμός Μητρώου: 9256). Συμμετείχε από την αρχή του αγώνα στη Χιλιαρχία του Κώστα
Χορμόβα, Πεντακοσιαρχία Δήμου Λιούλια. Για τις υπηρεσίες του στον αγώνα του
απονεμήθηκε το 'Σιδηρούν Βραβείον του Αγώνος'. Με το θάνατό του άφησε πίσω τη
γυναίκα του Παναγιώτα και έναν γιο, τον Γιώργη. Η εξεταστική επιτροπή τον κατέταξε στις
τάξεις των στρατιωτών.
6. Θεοδώρου Αικατερίνη (Α/Α σχεδίου 5) Αγωνιστής του 1821 από τον Αγ. Θωμά.
(Αριθμός Μητρώου: 2878). Από τις αρχές του αγώνα πήρε μέρος στις παρακάτω μάχες:
Υπό τον Νίκο Κριεζώτη στο Αλιβέρι, υπό τον Εκατόνταρχο Δημήτρη Σιπούλια στο Χαϊδάρι,
Πειραιά. Με τον Ιωάννη Κλίμακα στο Καματερό και Στεβενίκο. Με τον Βάσο
Μαυροβουνιώτη στο Μαρτίνο. Στην εκστρατεία της Κρήτης με τον Χατζημιχάλη. Τιμήθηκε
με το 'Σιδηρούν Σταυρό του Αγώνα'. Τα παραπάνω πιστοποιούν οι Γιάννης Κλίμακας,
Χατζηχρήστος, Σπύρος Μήλιος. Η επιτροπή τον κατέταξε στις τάξεις των στρατιωτών.
7. Ιωάννου Αικατερίνη (Α/Α σχεδίου 23). Συλλαμβάνεται και εκτελείται από τα Γερμανικά
στρατεύματα κατοχής στις 22 Ιουλίου 1944, λίγο πριν το ολοκαύτωμα του χωριού(26
Ιουλίου) στη θέση Χαλασμός Στεφάνης Δερβενοχωρίων.
8. Αλωνιών (Α/Α σχεδίου 42). Στην περιοχή της Κριελάκας λειτούργησαν για χρόνια
αλώνια. Χώροι όπου με τα ζώα τους οι πρόγονοί μας ξεχώριζαν τους σπόρους του
σιταριού και του κριθαριού από τα υπόλοιπα στοιχεία τους.
9. Σωτηρίου Ανυφαντή ιερέως (Α/Α σχεδίου 15). Ο π. Σωτήρης διακόνησε για πάρα
πολλά χρόνια στο χωριό, προσφέροντας διδαχή κυρίως στις νεαρές ηλικίες της εποχής
του.
19

20. 10. Αρχαίας Τανάγρας (Α/Α σχεδίου 1) Η εδαφική περιφέρεια του Αγ. Θωμά εδράζεται σε
αρκετά μεγάλο τμήμα της αρχαίας Ταναγραϊκής, Μάλιστα δρόμος της αρχαίας πόλης προς
Αθήνα διατρέχει έκταση του οικισμού μας.
11. Ασωπού (Α/Α σχεδίου 49) Ποτάμι που διέρχεται από την εδαφική περιφέρεια του Αγ.
Θωμά. .Ο Ασωπός ήταν θεός του ομώνυμου ποταμού της Βοιωτίας.
Ήταν γιος του Ποσειδώνα και της Πηρώς ή του Ωκεανού και της Τηθύος ή του Δία και της
Ευρυνόμης. Σύζυγός του ήταν η Μετώπη, κόρη του Λάδωνα. Εγγονός του ήταν ο Αιακός.
Είχε πολλά παιδιά : τον Πελασγό, τον Ισμηνό, τη Σινώπη, την Πειρήνη, τη Θήβη, τη
Θεσπία, τη Χαλκίδα, την Αίγινα, τη Φιλύρα, την Τανάγρα, την Κόμβη, την Ορνία, την
Αντιόπη, την Άρπινα, την Ευάδνη, την Εύβοια, την Ισμήνη, την Κέρκυρα, την Κλεώνη, τη
Νεμέα, την Πλάταια, τη Ρόδη και τη Σαλαμίνα.
12. Βακχείου ιατρού(Α/Α σχεδίου 51). Ο Βακχείος ο Ταναγραίος ή Βάκχειος, (3ος αιώνας
π.Χ.) ήταν Έλληνας ιατρός από την Τανάγρα της Βοιωτίας και ένας από τους πρώτους
σχολιαστές των γραπτών του Ιπποκράτη. Ήταν μαθητής του Ηρόφιλου, και σύγχρονος του
Φιλίνου του Κώου ο οποίος ήταν επίσης σχολιαστής του έργου του Ιπποκράτη. Δεν
διασώζονται τα γραπτά του παρά μόνο μερικά αποσπάσματα μέσω αναφορών που
γίνονται από τον Ερωτιανό (1ος αιώνας π.Χ.) και τον Γαληνό (2ος αιώνας μ.Χ.) οι οποίοι
τον αναφέρουν συχνά.
13. Αρχιμανδρίτου Πολυκάρπου Βενιέρη (Α/Α σχεδίου 28). Άγαμος κληρικός που
υπηρέτησε στον Αγ. Θωμά. Συνέχισε το έργο του π. Σωτήρη Ανυφαντή εφοδιάζοντας τον
κεντρικό ναό του οικισμού. Έργο του είναι και το πρεσβυτέριο βόρεια του ναού. Έμεινε
γνωστός για τις πολλές αγαθοεργίες του.
14. Αναγνώστη Βουγέση (Α/Α σχεδίου 3) Αγωνιστής του 1821 από τον Αγ. Θωμά.
(Αριθμός Μητρώου: 8927 - Αριθμός Νέου Μητρώου: 3186) Πολέμησε στο πλευρό του
Αθανασίου Σκουρτανιώτου, του Γεωργίου Σκουρτανιώτου και Βασίλη(Βάσου)
Μαυροβουνιώτη. Σε έγγραφο της Γραμματείας Στρατιωτικού (1.11.1831) και του Δημάρχου
Τανάγρας (11.6.1865) αναφέρεται ότι κατείχε τον βαθμό του Ταξιαρχικού Εικοσιπένταρχου.
Επίσης αναφέρεται πως κατείχε δίπλωμα του Όθωνα που του απονέμει το 'Σιδηρούν
Παράσημο' για τους αγώνες του. Η επί του αγώνα εξεταστική επιτροπή τον κατέταξε στη
1η σειρά Υπαξιωματικών. Παιδιά του ήταν οι Γιάννος, Τάσης και Κωνσταντίνος.
15. Δημητρίου Βουγέση (Α/Α σχεδίου 24) Συλλαμβάνεται και εκτελείται από τα Γερμανικά
στρατεύματα κατοχής στις 22 Ιουλίου 1944, λίγο πριν το ολοκαύτωμα του χωριού(26
Ιουλίου) στη θέση Χαλασμός Στεφάνης Δερβενοχωρίων.
16. Λοχαγού Βασιλείου Βρεττού (Α/Α σχεδίου 54) Ο Λοχαγός πεζικού Βρεττός ή Βρεττής
Βασίλειος του Κωνσταντίνου της 505 Μονάδος πεθαίνει από πολεμικά τραύματα στο Α΄
Γεν. Στρ. Νοσοκομείο Αθηνών στις 30 Δεκεμβρίου 1944.. Γεννήθηκε στη Λιάτανη.
17. Κωνσταντίνου Βρεττού (Α/Α σχεδίου 17) 1Ο στρατιώτης Βρετός Κωνσταντίνος του
Αθανασίου σκοτώθηκε στη Φιλαδέλφεια την 1η Αυγούστου 1922 κατά τη Μικρασιατική
εκστρατεία 1919 – 1922.
18. Μιχαήλ Βρεττού (Α/Α σχεδίου 16). Ο στρατιώτης Βρετός Μιχαήλ του Νικολάου
δολοφονήθηκε αιχμάλωτος κατά τη Μικρασιατική εκστρατεία 1919 – 1922 στις 21
Φεβρουαρίου 1922.
20

21. 19. Αρχισμηνία Ιωάννου Γεωργιάδη (Α/Α σχεδίου 16)..Σκοτώθηκ στις 16 Ιουλίου 1942 σε
διατεταγμένη υπηρεσία(αποστολή βομβαρδισμού), κοντά στο αεροδρόμιο ΕΤΚΟΥ της
Αιγύπτου με αεροσκάφος Hurricane.
20. Θεοδώρου Γιοσδέκου (Α/Α σχεδίου 4). Γκοστέκος ή Γκιοστέκος ή Γκιολέκας.
(Αριθμός Μητρώου: 9008). Αγωνιστής του 1821 από τον Αγ. Θωμά. Υπηρέτησε τη πατρίδα
καθ 'όλη τη διάρκεια του αγώνα. Ήταν γραμμένος στα μητρώα της Χιλιαρχίας του Βασίλη
Μαυροβουνιώτη και πεντακοσιαρχίας Τριαντάφυλλου Τζουρά. Τα παραπάνω μητρώα
επικαλέστηκαν η γυναίκα του Ασήμω και τα παιδιά του Γιάννης, 35 ετών και Θεόδωρος, 30
ετών, προκειμένου να αποζημιωθούν. Η εξεταστική επιτροπή τον κατέταξε στις τάξεις των
στρατιωτών.
21. Αθανασίου Γκίκα (Α/Α σχεδίου 26) Συλλαμβάνεται και εκτελείται από τα Γερμανικά
στρατεύματα κατοχής στις 22 Ιουλίου 1944, λίγο πριν το ολοκαύτωμα του χωριού(26
Ιουλίου) στη θέση Χαλασμός Στεφάνης Δερβενοχωρίων.
22. Γκινοσάτι (Α/Α σχεδίου 57). Ονομασία οικισμού της εδαφικής περιφέρειας του Αγ.
Θωμά, όπου φέρεται να άκμασε κατά την Οθωμανική περίοδο. Το 1506 φέρεται από
οθωμανικά κατάστιχα να κατοικείται από 35 οικογένειες.
23. Οδυσσέα Ελύτη (Α/Α σχεδίου 35). Έλληνας ποιητής και ζωγράφος. Ο Οδυσσέας
Ελύτης υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους ποιητές μας, που τιμήθηκε με βραβείο
Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979. Αποτέλεσε ένα από τα επίλεκτα μέλη της λεγόμενης «γενιάς
του τριάντα» στον χώρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
24. Επαμεινώνδα (Α/Α σχεδίου 32). (418 π.Χ. – 4 Ιουλίου 362 π.Χ.) Θηβαίος στρατηγός
και πολιτικός του 4ου αιώνα π.Χ., ο οποίος απάλλαξε τη Θήβα από τη σπαρτιατική
ηγεμονία και τη μετέτρεψε σε ισχυρή πόλη–κράτος με εξέχουσα θέση στην ελληνική
πολιτική σκηνή. Νίκησε τους Σπαρτιάτες στη μάχη των Λεύκτρων και απελευθέρωσε τους
Μεσσήνιους, οι οποίοι ήταν υποταγμένοι στη Σπάρτη για 230 χρόνια, μετά την ήττα τους
στον Δεύτερο Μεσσηνιακό Πόλεμο, ο οποίος έληξε το 600 π.Χ. Ο Επαμεινώνδας κατέλυσε
τις ως τότε συμμαχίες και δημιούργησε νέες.
25. Ευάγγελου Ζωγράφου (Α/Α σχεδίου 31). Γεννήθηκε στον Αγιο Θωμά. Τελείωσε το
Δημοτικό σχολείο στο χωριό, τις γυμνασιακές του σπουδές στη Χαλκίδα και εισήχθη με
υποτροφία στη φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Πρωτοδιορίζεται στο
Λύκειο Τροπαίων Γορτυνίας και το 1978 μετατίθεται στο Λύκειο Σχηματαρίου. Διετέλεσε
πρόεδρος του Μορφωτικού και Εξωραϊστικού συλλόγου Αγίου Θωμά και Γυμνασιάρχης
στο Γυμνάσιο Σχηματαρίου. Έφυγε σε ηλικία 57 ετών, στις 2 Φεβρουαρίου 2004.
Γαλούχησε αρκετές γενιές με τις γνώσεις του ως φιλόλογος.
26. Σπυρίδωνος Θεοδώρου (Α/Α σχεδίου 21). Ο στρατιώτης Θεοδώρου Σπυρίδων του
Ιωάννου σκοτώνεται κατά τη Μικρασιατική εκστρατεία στις 14 Αυγούστου 1921.
27. Χρήστου Θεοδώρου (Α/Α σχεδίου 11). Ο δεκανέας Θεοδώρου Χρήστος αφήνει τη
τελευταία του πνοή στο πρόσκαιρο νοσοκομείο της Καβάλας στις 21 Οκτωβρίου 1918
Πολέμησε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο
21

22. 28 Ιωάννη Ρίτσου (Α/Α σχεδίου 62).Σπουδαίος και πολυγραφότατος Έλληνας ποιητής, με
διεθνή απήχηση, που ανήκει στη λεγόμενη «γενιά του ‘30. Ο «Επιτάφιος», η «Ρωμιοσύνη»
και η «Σονάτα υπό το Σεληνόφως» είναι τρία από τα πιο γνωστά έργα του. Το 1975
προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.
29 Αντωνίου Ιωάννου (Α/Α σχεδίου 47). Αγωνιστής του 1821 από τον Αγ. Θωμά. Ο
Ιωάννου Αντώνιος (Αριθμός Μητρώου: 3198). υπηρέτησε σε όλο το διάστημα του αγώνα
την πατρίδα στρατιωτικώς. Τελευταία κατατάχθηκε στη Χιλιαρχία του Βάσου
Μαυροβουνιώτη, πεντακοσιαρχία Γιάννη Κλίμακα, εκαντοταρχία Στάμου Μαυροδήμου. Σε
αίτησή του δηλώνει ότι είναι γραμμένος στα μητρώα της παραπάνω χιλιαρχίας. Η επιτροπή
τον κατέταξε στις τάξεις των στρατιωτών.
30. Σάββα Καδέτση (Α/Α σχεδίου 12). Ο στρατιώτης Καδέτσης Σάββας του Αριστοτέλη
σκοτώθηκε στις 29 Μαρτίου 1920. Έλαβε μέρος στη Μικρασιατική Εκστρατεία .
31. Καλής Βρύσης (Α/Α σχεδίου 53).Η μεγάλη βρύση λίγο πριν το ξωκλήσι του Προφήτη
Ηλία αποτέλεσε για χρόνια τον απόλυτο τροφοδότη πόσιμου νερού για τους κατοίκους του
οικισμού.
32. Καλιμπάκι (Α/Α σχεδίου 40). Δρόμος που οδηγεί στην ομώνυμη περιοχή. Πιθανόν να
προέρχεται από τη λέξη καλυβάκι. Μικρό πέτρινο καλύβι (ξεροτοίχι) στο οποίο διέμενε
κάποιος βοσκός. Στην αρβανίτικη διάλεκτο, την οποία πολύ παλαιά μιλούσαν μαζί με την
ελληνική γλώσσα, το ''Β'' το πρόφεραν ''μπ''.
33. Καλλικράτη (Α/Α σχεδίου 38). Ο Καλλικράτης ήταν ένας από τους δύο αρχιτέκτονες
του Παρθενώνα. Έζησε τον 5ο αιώνα π.Χ. στην Αθήνα, κατά την διάρκεια του «χρυσού
αιώνα του Περικλή». Όπως αναφέρει ο Πλούταρχος στον βίο του Περικλή συνεργάστηκε
μαζί με τον Ικτίνο για την κατασκευή του σπουδαιότερου αρχαιοελληνικού ναού. Στον
Πλούταρχο επίσης καθώς και σε μία επιγραφή αναφέρεται πως εργάστηκε μεταξύ των
ετών 460 και 450 π.Χ. στην ανέγερση των Μακρών Τειχών της Αθήνας. Σε μία επιγραφή
στην Ακρόπολη του αποδίδεται επίσης και ο μικρός ναός της Αθηνάς-Νίκης που βρισκόταν
δεξιά των Προπυλαίων της Ακρόπολης.
Το όνομα του Καλλικράτη δόθηκε στο Νόμο 3852/2010 «περί Διοικητικής Αναδιοργάνωσης
της Ελλάδας» που ψήφισε η Ελληνική Βουλή το 2010, γνωστότερος με την επωνυμία
«Πρόγραμμα Καλλικράτης».
34. Γεωργίου Καραΐσκάκη (Α/Α σχεδίου 44). Ηγετική μορφή της Ελληνικής
Επανάστασης, που έδρασε κυρίως στη Ρούμελη (Στερεά Ελλάδα). Τον Ιούλιο του 1826
διορίζεται αρχιστράτηγος της Ρούμελης, με πλήρη δικαιοδοσία. Η πρώτη του ενέργεια ήταν
να ανακουφίσει τους πολιορκημένους της Ακρόπολης της Αθήνας. Στις 6 Αυγούστου νικά
τους Τούρκους στο Χαϊδάρι και θα επαναλάβει τη νίκη του δύο ημέρες αργότερα. Παρότι
σοβαρά άρρωστος, θα επιχειρήσει εκστρατεία προς τη Δόμβραινα τον Οκτώβριο για να
αποκόψει τον ανεφοδιασμό του Κιουταχή που πολιορκούσε την Ακρόπολη. Θα εκκαθαρίσει
την περιοχή και στις 24 Νοεμβρίου του 1826 θα σημειώσει μεγαλειώδη νίκη επί των
Τούρκων στην Αράχωβα, σε μία πολυήμερη μάχη, που θα αναδείξει τις στρατηγικές του
ικανότητες. Για τους κατακτητές ήταν η δεύτερη μεγάλη καταστροφή μετά τα Δερβενάκια.
Μετά τη διασφάλιση της κεντρικής Στερεάς Ελλάδας επιστρέφει στην Αττική για να
αντιμετωπίσει τον Κιουταχή, που συνεχίζει την πολιορκία της Ακρόπολης (28 Φεβρουαρίου
1827). Θα σημειώσει δύο σπουδαίες νίκες, στο Κερατσίνι (4 Μαρτίου) και στο μοναστήρι
του Αγίου Σπυρίδωνα (13 Απριλίου).
22

23. 35. Οπλαρχηγού Ιωάννου Κιόκια (Α/Α σχεδίου 2). Ιωάννης Κιόκες ή Κιόκιος (1803-1858),
αξιωματικός του Σκουρτανιώτου τιμώμενος από την πατρίδα με το παράσημο του αγώνος
και του σταυρού του Σωτήρος. Συμμετείχε τον Νοέμβριο του 1826, στις περιφερειακές
συγκρούσεις, στη μάχη της Αράχωβας, υπό τον Αρχιστράτηγο Γεώργιο Καραΐσκάκη.
Πέθανε στη Λιάτανη με το βαθμό ανωτέρου αξιωματικού της φάλαγγας. Με το βασιλικό
διάταγμα της 20ης Μαΐου 1838 του χορηγήθηκε ο βαθμός του Ανθυπολοχαγού ως
ανταμοιβή για τον αγώνα του υπέρ της ανεξαρτησίας και για τη προσφορά του κατά τη
διάρκεια της πανούκλας στον Πόρο. Στην εξέταση των φακέλων των Αγωνιστών της
Βοιωτίας αναφέρεται από τον Παναγιώτη Καρλή από τη Δαύλεια ότι διοικούσε λόχο το έτος
1836 υπό τον Β. Μαυροβουνιώτη και Γιάννη Κλίμακα. Ο Κώτσιος Μιχ. Μπαρμπας από το
Σχηματάρι (Χλεμποτσάρι 24 Μαρτίου 1865) αναφέρει ότι τότε ο Γιάννης Κιόκιες έφερε τον
βαθμό του ταγματάρχη της Φάλαγγας. Ο Εμμανουήλ Πρωτοψάλτης, στην επιμέλεια του
έργου: Ημερολόγιον, εξ αγνώστου και το πρώτον νυν εκδιδομένου χειρογράφου του
Νικολάου Κασομούλη καταγράφει τις παραπάνω ημερομηνίες γέννησης και θανάτου,
καθώς και ότι μετά την επανάσταση, κατατάχθηκε στον τακτικό στρατό, όπου προήχθη
μέχρι το βαθμό του ταγματάρχου. Σε επιστολή του Κλήμακα προς τον Μαυροβουνιώτη
στις 19 Ιουνίου 1844 γίνεται γνωστό πως προσβλήθηκε από κακοήθη πυρετό και έχει
περιέλθει σε δύσκολη κατάσταση η υγεία του.
36. Μήτρου Κοκόση (Α/Α σχεδίου 6). (Αριθμός Μητρώου: 3202) Ο Μήτρος υπηρέτησε τη
πατρίδα σε όλο το διάστημα του αγώνα. Μαζί του πολέμησαν ο πατέρας του και ο αδερφός
του, οι οποίοι σκοτώθηκαν, ο μεν πατέρας του στη μάχη του Μαυροματίου Θηβών μαζί με
τον Θανάση Σκουρτανιώτη, ο δε αδερφός του στην εκστρατεία της Κρήτης. Τελευταία
διετέλεσε στη Χιλιαρχία του Βάσου Μαυροβουνιώτη, Πεντακοσιαρχία Γιάννη Κλίμακα,
Εκαντοταρχία Μήτρου Στάμου Θηβαίου. Μετά τη διάλυση των χιλιαρχιών υπηρέτησε στο
τάγμα του Γιάννη Μπαιρακτάρη, Λόχο Δ. Σιπούλια υπό τον Γ. Σκουρτανιώτη. Στην αίτησή
του επικαλείται τα Μητρώα των άνω Χιλιαρχιών και του Τάγματος. Η επιτροπή των
κατέταξε στις τάξεις των στρατιωτών.
37. Δημητρίου Μιχ. Κοκόση (Α/Α σχεδίου 20). Γεννήθηκε στον Αγιο Θωμά Θηβών το 1906
Σκοτώθηκε στη μάχη της Κρήτης, Σκινέ Χανίων ο στρατιώτης Κοκόσης Δημήτριος του
Μιχαήλ στις 20 Μαίου 1941. Ανήκε στο 7ο κέντρο αιχμαλώτων..
38. Σταματίου Κοκόση (Α/Α σχεδίου 13). Ο στρατιώτης Κοκόσης Σταμάτιος του
Αριστείδου σκοτώθηκε κατά τη Μικρασιατική εκστρατεία στις 28 Μαρτίου 1821.
39. Κορίννης (Α/Α σχεδίου 33). Η Κόριννα ήταν λυρική ποιήτρια του 6ου-5ου αι. π.Χ., από
την Τανάγρα της Βοιωτίας, σύγχρονη του Πίνδαρου, τον οποίο, σύμφωνα με την
παράδοση, νίκησε πέντε φορές σε ποιητικούς αγώνες. Έγραψε πεντάστιχες ή εξάστιχες
στροφές σε βοιωτική διάλεκτο και απλή μετρική. Εμπνεύστηκε κυρίως από τους αρχαίους
βοιωτικούς μύθους, που τους απέδωσε με ύφος απλό και κάπως ξερό, ως προς τα
κοσμητικά επίθετα. Ως προς το μέτρο, χρησιμοποίησε το ιαμβικό και το χοριαμβικό
δίμετρο. Τα ποιήματά της είχαν τέτοια διάδοση στη Βοιωτία που έφτασαν στους
αλεξανδρινούς με πολλούς μεταγενέστερους γλωσσικούς τύπους, ώστε ο Bowra να
διατυπώσει την απίθανη θεωρία ότι η Κόριννα έγραψε ανάμεσα στα χρόνια 350-250 π.Χ.
Έγραψε βουκολικά ποιήματα, μερικά ηρωικά αφηγήματα και ίσως τον πόλεμο των "Επτά
επί Θήβας". Αποσπάσματα του έργου της ποιήτριας είναι σήμερα γνωστά από
αιγυπτιακούς παπύρους.
23

24. 40. Σπυρίδωνος Κοτζάνη (Α/Α σχεδίου 55). Αγωνιστής του 19821 από τον Αγ. Θωμά.
(Αριθμός Μητρώου: 8993) Από πιστοποιητικό της 10ης Μαΐου 1865 των: Γιάννη Κλίμακα
και Αν. Κούστα φαίνεται ότι ήταν 64 ετών και πολέμησε από την αρχή του αγώνα υπό τον
Αθανάσιο Σκουρτανιώτη, Μηνιό Κατζικογιάννη, Αθανάσιο Ζαρίφη, και Γιάννη Γκούρα
παίρνοντας μέρος στις μάχες Θηβών, Ανηφορίτη, Δερβενοσάλεσι, Μαραθώνα. Από τα τέλη
του 1821 πολέμησε στα Βρυσάκια, Αλιβέρι, Διακόφτι και Ανατολική Ελλάδα (Λιβαδειά,
Αταλάντη, Λιβανάτες, Άμπλιανη, Μονή Ιερουσαλήμ, Πέντε όρια), με τον Ν. Κριεζώτη.
Έπειτα υπό τον ίδιο σε όλες τις μάχες της Αττικής. (Ελευσίνα, Χαιδάρι, Πειραιά, Πολιορκία
Αθηνών), καθώς και στην εκστρατεία στο Τρίκερι. Κατόπιν κατατάχθηκε στη Χιλιαρχία του
Βάσου Μαυροβουνιώτη, πεντακοσιαρχία Γιάννη Κλίμακα, εκαντοταρχία Γ.Παγώνα, ως
πένταρχος, στις μάχες Δομβούς, Λιβαδειάς, (Μαρτίνου, Λιθάδας, Άη Γιάννη Χασιάς).
Πληγώθηκε στο αριστερό του χέρι. Η επιτροπή τον κατέταξε στις τάξεις των στρατιωτών.
41. Ιωάννου Κουμπίτσα (Α/Α σχεδίου 46). Αγωνιστής του 1821 από τον Αγ. Θωμά.
Ξακουστός για την φρόνηση και γενναιότητα του. Κατά τη στάση του Τζαμάλα Παπακώστα
το 1848, υπηρετούσε υπό τις διαταγές του Γαρδικιώτη. Σκοτώθηκε στο Παλιόκαστρο
Φθιώτιδας σε σύγκρουση ανάμεσα σε κυβερνητικά στρατεύματα και στασιαστές.
42. Κριελάκας (Α/Α σχεδίου 39). Αποδόθηκε στον κεντρικό δρόμο της περιοχής το όνομα
με το οποίο είναι γνωστή έως σήμερα.(Κριελάκα: αρβανίτικο – το κεφάλι μιας πεδινής
περιοχής).
43. Δήμου Λουκά (Α/Α σχεδίου 7). Αγωνιστής του 1821 από τον Αγ. Θωμά. (Αριθμός
Μητρώου: 1557). Πολέμησε από την αρχή του αγώνα με τον Διάκο στη Λιβαδειά και την
Αλαμάνα, με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο στη Λιβαδειά και στο Χάνι της Γραβιάς, με τον Νάκο
Πανουργιά στα Πέντε Όρια, με τον Καραΐσκάκη στην Αράχωβα, με τον Κλίμακα στον Άγιο
Ιωάννη, όπου και πληγώθηκε στο αριστερό του χέρι. Με τον Χριστ. Χατζηπέτρο και Σπύρο
Μήλιο στο Μεσολόγγι, όπου πληγώθηκε στο αριστερό του πόδι και στο Κερατσίνι. Έπειτα
κατατάχθηκε στη Χιλιαρχία του Χατζηπέτρου, πεντακοσιαρχία Σπύρου Μήλιου στο λόχο
του Μήτρου Σπόκα Σουλιώτη, ως δεκανέας. Τα παραπάνω βεβαιούν οι Χατζηπέτρου,
Σπύρος Μήλιος, Γιάννης Κλίμακας. Η επιτροπή τον κατέταξε στις τάξεις των στρατιωτών.
Διατείνεται ότι πήρε μέρος στη μάχη, στο Χάνι της Γραβιάς, αλλά δεν διευκρινίζει αν ήταν
κλεισμένος μέσα ή πολέμησε έξω. Επίσης πιθανόν να ήταν στη 2η πολιορκία του
Μεσολογγίου από τη μαρτυρία του ότι πολέμησε υπό τον Σπύρο Μήλιο.
44. Χρήστου Μικρού (Α/Α σχεδίου 58).Αγωνιστής από τον Αγ. Θωμά κατά τους
Βαλκανικούς πολέμους
45. Χρήστου Μιχαλάκη (Α/Α σχεδίου 29) Συλλαμβάνεται και εκτελείται από τα Γερμανικά
στρατεύματα κατοχής στις 22 Ιουλίου 1944, λίγο πριν το ολοκαύτωμα του χωριού(26
Ιουλίου) στη θέση Χαλασμός Στεφάνης Δερβενοχωρίων.
46. Μουσών (Α/Α σχεδίου 61) Οι Μούσες στην αρχαία ελληνική μυθολογία είναι εννέα
αρχαίες θεότητες. Ο Απόλλωνας ήταν ο ηγέτης τους (Απόλλων Μουσαγέτης). Οι Μούσες
αποτελούν την πηγή έμπνευσης για κάθε διανοητική δραστηριότητα και σε πολλά μέρη
λατρεύονταν με ιδιαίτερες τιμές, ενώ υπάρχει Ορφικός Ύμνος των Μουσών. Ο Πλάτωνας
μέσα στην Ακαδημία του είχε βωμό αφιερωμένο στις Μούσες, ενώ ο Όμηρος επικαλείται
την Μούσα Καλλιόπη σαν την πηγή της έμπνευσής του, κατά την συγγραφή των επών του.
Το ίδιο συναντάμε και στα έργα του Ησίοδου, αλλά και σε όλους τους μεγάλους
δημιουργούς της αρχαιότητας. Έχει δε μείνει μέχρι τις μέρες μας ο όρος μούσα να
χρησιμοποιείται συχνά για να δείξει ότι κάποιος (συνήθως κάποια) εμπνέει ένα καλλιτέχνη,
ένα δημιουργό.

25. 47. Κωστή Παλαμά (Α/Α σχεδίου 36) Έλληνας ποιητής, δοκιμιογράφος, κριτικός
λογοτεχνίας, διηγηματογράφος και θεατρικός συγγραφέας, από τις σπουδαιότερες
πνευματικές φυσιογνωμίες του νέου Ελληνισμού. Αποτέλεσε κεντρική μορφή της
λογοτεχνικής «γενιάς του 1880» και της αποκαλούμενης «Νέας Αθηναϊκής Σχολής», η
οποία συσπείρωνε νέους ποιητές που αντιδρούσαν στις υπερβολές του αθηναϊκού
ρομαντισμού και ενδιαφέρονταν για την καθιέρωση της δημοτικής στον ποιητικό λόγο. Στο
ποιητικό του έργο, που ξεπερνά τις είκοσι συλλογές, κυριαρχεί η Ελλάδα ως ιδανικό και
αντικείμενο αγάπης, η πορεία του ελληνικού έθνους μέσα στους αιώνες, η προσπάθεια
δημιουργικής αφομοίωσης του αρχαιοελληνικού πνεύματος και της λαϊκής παράδοσης και
το πνεύμα της οικουμενικότητας του ελληνικού πολιτισμού.
48. Στέφανου Παπαγεωργίου (Α/Α σχεδίου 14). Ο δεκανέας Παπαγεωργίου Στέφανος
του Ιωάννη συμπεριλαμβάνεται στα ονόματα των πεσόντων της ΧΙΙΙ μεραρχίας κατά τις
μάχες στον Σαγγάριο, που ανακοίνωσε το γραφείο τύπου της ελληνικής κυβέρνησης.
Σκοτώθηκε στις 9 Οκτωβρίου 1921.
49. Ευάγγελου Παπαδέδε (Α/Α σχεδίου 19). Ο στρατιώτης Παπαδέδες Ευάγγελος του
Χρήστου και της Σοφίας σκοτώθηκε στη Μετζγκόρανη Τεπελενίου στις 7 Μαρτίου 1941..
Ανήκε στο 67ο σύνταγμα πεζικού. Γεννήθηκε στον Αγιο Θωμά Θηβών το 1913.
50. Βασιλείου Παπαμήτρου (Α/Α σχεδίου 10). Ο στρατιώτης Παπαμήτρος Βασίλειος του
Αναστασίου αφήνει τη τελευταία του πνοή στο νοσοκομείο της Λάρισας στις 23 Αυγούστου
1918.. Πολέμησε την περίοδο 1914 - 1918 (Α' Παγκόσμιος Πόλεμος).
51. Αθανασίου Π. Πέππα (Α/Α σχεδίου 60). Σκοτώθηκε στη Μικρασιατική εκστρατεία.
52. πλατεία Θωμά Βρεττού (Α/Α σχεδίου 64).Προτείνεται να ονομασθεί ο αύλιος χώρος
του ΚΑΠΗ, καθώς εκείνος υπήρξε δωρητής του οικοπέδου.
53. πλατεία Λιαταναίων Ηρώων (Α/Α σχεδίου 63). Προτείνεται να ονομασθεί η κεντρική
πλατεία του οικισμού εμπρός από το κοινοτικό κατάστημα, ως ένδειξη τιμής και μνήμης
στους προγόνους μας που θυσίασαν τη ζωή τους, προκειμένου να ζούμε εμείς ελεύθεροι.
54. Ποιμάνδρου (Α/Α σχεδίου 34). Ο Όμηρος αναφέρει την Τανάγρα ανάμεσα στις
Βοιωτικές πόλεις που συμμετείχαν στον Τρωικό πόλεμο, με την ονομασία Γραία, ενώ
υπήρχαν και οι ονομασίες Ποιμανδρία και Ποιμανδρίς, που οφείλονται στον μυθικό ιδρυτή
της Ποίμανδρο, ήρωα του Τρωικού Πολέμου.
55. Πουσιλίκι (Α/Α σχεδίου 45). Το πηγάδι δίπλα στο μύλο ονομαζόταν στα αρβανίτικα
πουσιλίκι ένεκα του γλυφού νερού που περιείχε.
56. Νικολάου Σηφάκη (Α/Α σχεδίου 25). Συλλαμβάνεται και εκτελείται από τα Γερμανικά
στρατεύματα κατοχής στις 22 Ιουλίου 1944, λίγο πριν το ολοκαύτωμα του χωριού(26
Ιουλίου) στη θέση Χαλασμός Στεφάνης Δερβενοχωρίων.
57. Αθανασίου Σκουρτανιώτου (Α/Α σχεδίου 41). Γνωστός για τα κατορθώματα του κατά
την διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης όπου του αποδόθηκε ο βαθμός του Χιλιάρχου..
Στα παιδικά του χρόνια φοίτησε στην μονή του οσίου Μελετίου όπου έμαθε λίγα γράμματα
και εκεί πήρε τα πρώτα του πολιτικά και στρατιωτικά μαθήματα. Υπό την διοίκησή του
πολέμησαν όλοι οι οπλαρχηγοί της Ταναγραϊκής.
25

26. 58. Διονυσίου Σολωμού (Α/Α σχεδίου 37). Έλληνας ποιητής, περισσότερο γνωστός για
τη συγγραφή του ποιήματος «Ύμνος εις την Ελευθερίαν», οι πρώτες δύο στροφές του
οποίου έγιναν ο εθνικός ύμνος της Ελλάδας.
59. Σπηλιάς (Α/Α σχεδίου 43). προτιμήθηκε το όνομα που χαρακτηρίζει τον χώρο όπου
βρίσκονται οι σπηλαιώσεις έναντι του νεοτέρου του ξωκλησιού(Λιατανιώτισα), καθώς κατά
την περίοδο των πολέμων αρκετοί κάτοικοι βρήκαν καταφύγιο στις σπηλιές αυτές.
60. Πανούση Στέρπη (Α/Α σχεδίου 9). Αγωνιστής του 1821 από τον Αγ. Θωμά. (Αριθμός
Μητρώου: 9015) Κατά την αίτηση της γυναίκας του Μάρως και των τέκνων του Σωτήρη,
ετών 26, Βασίλη, ετών 23, Θοδωρή, ετών 20 και Καλομοίρας, ετών 18 (20 Ιουνίου 1865)
υπηρέτησε τη πατρίδα σε όλο το διάστημα του αγώνα. Επί χιλιαρχιών διετέλεσε στη
χιλιαρχία Διονυσίου Ευμοσφόπουλου, πεντακοσιαρχία Γεωργίου Σκουρτανιώτου. Η
επιτροπή τον κατέταξε στις τάξεις των στρατιωτών.
61. Νικολάου Στέφα (Α/Α σχεδίου 8). Αγωνιστής του 1821 από τον Αγ. Θωμά. (Αριθμός
Μητρώου: 9013) Από πιστοποιητικό του Δημάρχου Τανάγρας (19 Ιουνίου 1865) φαίνεται
ότι είχε πεθάνει τότε και ότι ζούσε η γυναίκα του Ασήμω και τα τέκνα του Χρήστος, ετών 30,
Γιώργης ετών 20 και Βασιλική ετών 16. Υπηρέτησε την πατρίδα στρατιωτικώς σε όλο το
διάστημα του αγώνα και επί συστάσεως χιλιαρχιών έκαμε σε αυτήν του Διονυσίου
Ευμορφόπουλου, πεντακοσιαρχία Γεωργίου Σκουρτανιώτη στο Τάγμα Γεωργίου
Μπαΐρακτάρη. Η επιτροπή τον κατέταξε στην τάξη των στρατιωτών.
62. Συμεωνίδου ιατρού (Α/Α σχεδίου 30). Για όλο το διάστημα της ζωής του υπήρξε
γιατρός της προσφοράς σε όλους τους κατοίκους ανεξαρτήτως πολιτικής ταυτότητας στους
δύσκολους χρόνους των εντάσεων του ελληνικού κράτους, όπως η γερμανική κατοχή και ο
εμφύλιος πόλεμος.
63. Θεοδώρου Σύρμα (Α/Α σχεδίου 27). Δολοφονείται μπροστά στα μάτια των παιδιών του
από γερμανικά κοντάκια χωρίς να έχει εμπλακεί σε καμία σύγκρουση, ως αντίποινο σε
προσπάθεια εξόντωσης γερμανικής πομπής με νάρκη το 1944. Η επιλογή του προσώπου
αφιερώνεται στους απλούς και αθώους ανθρώπους που έπεσαν θύματα των γερμανικών
φρικαλεοτήτων.
64. Αριστείδου Χρόνη (Α/Α σχεδίου 22). Συλλαμβάνεται και εκτελείται από τα Γερμανικά
στρατεύματα κατοχής στις 22 Ιουλίου 1944, λίγο πριν το ολοκαύτωμα του χωριού(26
Ιουλίου) στη θέση Χαλασμός Στεφάνης Δερβενοχωρίων.
26

27. 4.4 Ονόματα δρόμων για μελλοντική χρήση
(παρατίθεται λίστα με προτεινόμενες ονομασίες για χρήση σε μελλοντική διάνοιξη νέων
δρόμων ή υφιστάμενων που την παρούσα χρονική στιγμή λογίζονται ως ιδιωτικοί ή εκ
παραδρομής δεν ονοματοδοτήθηκαν).
27
πρόταση ονοματοθεσίας σε περίπτωση διάνοιξης
νέων δρόμων
1. Γλαυκίας Glafkia
2. Σκαμάνδρου Skamandros
3. Πελοπίδα Pelopedas
4. Σιδέρη Μελετίου Sideris Meletios
5. Στέρπη Ν. Γεωργίου Sterpis Georgios
6. Ζωίτση Κωνσταντίνου Zoitsis Konstantinos
7. Γεωργιάδη Ι. Στεφάνου Georgiades Stefanos

28. 4.5 Δείγματα Παραγόμενου Χάρτη από τον οργανισμό OpenStreetMap

35. ΠΙΝΑΚΑΣ 1 – Νομοθεσία & Εγκύκλιοι Υπουργείου Εσωτερικών
1. Περί Ονομάτων Δήμων & Κοινοτήτων & Αυτοτελών οικισμών Υπουργείο Εσωτερικών -
Αριθμ. Εγκ. 124 – 10 Απριλίου 1951
2. Περί ονομασίας οδών & πλατειών διά του ονόματος “ Εθνική Αντίστασις” - Υπουργείο
Εσωτερικών – Αριθμ. Πρωτ. 24648 – 12 Μαρτίου 1965
3. Ονομασία ή Μετονομασία οδών Δήμου ή κοινότητος – Υπουργείο Εσωτερικών – Αριθμ,
Πρωτ. 29258/2485 - 1972
4. Ονομασία & μετονομασία Οδών – πλατειών – Υπουργείο Εσωτερικών – Αριθμ. Πρωτ.
89152 – 10 Νοεμβρίου 1983
5. Διευκρινίσεις σχετικά με θέματα που αφορούν το συμβούλιο – Υπουργείο εσωτερικών –
Αριθμός Πρωτοκόλλου 11662 – 2 Μαρτίου 2005
6. Αποφάσεις Επιτροπής Άρθρου 8 του Ν.3463/2006 – Υπουργείο εσωτερικών – Αριθμός
Πρωτοκόλλου 34850 – 21 Σεπτεμβρίου 2012
7. Ν.3463/2006
ΠΙΝΑΚΑΣ 2 – Μελέτες περί Ονοματοθεσίας Οδών & Πλατειών
1. Νικολάου Πολίτη – Μελέται περί του Βίου και της Γλώσσης του Ελληνικού λαού
2. Ηλία Πετρόπουλου – Η ονοματοθεσία Οδών και Πόλεων
3. Χριστίνα Κουλιούρη - Η συλλογική μνήμη των δρόμων
4. Παντελή Χρήστου Προμπονά – Σημεία στον Χώρο και στη Μνήμη
5. Βασίλη Δακαλβούκη – Κατερίνας Τσέκου – Χτίζοντας τη δημόσια ιστορία στο χώρο
ΠΙΝΑΚΑΣ 3 – Βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε για την τεκμηρίωση
1. Ιστορία των Θηβών & της Βοιωτίας – Τσεβάς
2. Θήβα & Λιβαδειά χωραϊται και χωρικοί στο 21 – Γιώργης Λ. Φανόπουλος
3. Βοιωτικά Ανάλεκτα 2008
4. Γενικά Αρχεία του Κράτους – Φάκελοι αριστείων
5. Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού – Αρχείο Πεσόντων
6. Αρχείο Αθανασίου Χρ Κυριάκου εκ Κλειδίου Τανάγρας
7. Αρχείο Ακαδημίας Αθηνών
8. Ιστορία Αθηνών – Διονυσίου Σουμερλή 1853
9. Ημερολόγιον εξ αγνώστου και το πρώτον νυν εκδιδομένου χειρογράφου – Νικολάου
Κασομούλη σε επιμέλεια Εμμανουήλ Πρωτοψάλτου
10. Λαογραφική Συλλογή Πανεπιστημίου Αθηνών – Καταγραφή φιλολόγου Ευτυχίας Σύρμα
εξ Αγίου Θωμά Τανάγρας.
11. Αρχεία Χειρόγραφα Εθνικής Βιβλιοθήκης
12/ Συλλογή Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου

36. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Πολιτιστικού & Περιβαλλοντικού Συλλόγου Αγίου Θωμά
ευχαριστεί ιδιαιτέρως:
- τους κατοίκους που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα και συνέβαλαν στην ολοκλήρωση της
πρότασης
- τον Γενικό Γραμματέα του δήμου Τανάγρας κο Γεώργιο Καμπούρη και τη μηχανικό της
τεχνικής υπηρεσίας κα Δέσποινα Καραμουζά για την παρότρυνση και την υποστήριξη.
Τέλος και σε απάντηση του ερωτήματος του Πλουτάρχου “Ει διδακτόν η αρετή;”
Διδακτόν η αρετή
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓ ΘΩΜΑ
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2017