1. Η ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΚΑΙ Η ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ ΩΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ Τ. Λαγουδάκη (Πολεοδόμος-Χωροτάκτης, Συνεργάτης ΚΕΔΚΕ-ΕΕΤΑΑ) Λεωνίδιο, 7 Μαΐου 2011

2. Η σημερινή συγκυρία Αυτοδιοίκηση Χωρικός Σχεδιασμός Οικονομικός Προγραμματισμός Εφαρμογή του Προγράμματος Καλλικράτης: Νέες αρμοδιότητες Δήμων για τον χωροταξικό –πολεοδομικό σχεδιασμό Νέο Πλαίσιο Διαχείρισης οικονομικών πόρων, κατάρτισης προϋπολογισμών και Επιχειρησιακών Σχεδίων των Δήμων 1)Επικαιροποίηση Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης 2) Ανολοκλήρωτη η εφαρμογή του 2508/1997 για τους περισσότερους Δήμους της Χώρας 3) Ανομοιογένεια στον βαθμό υλοποίησης του χωρικού σχεδιασμού εντός των ορίων των νέων Δήμων 4) Νέες Θεσμικές Ρυθμίσεις Απομένουν 2+2 χρόνια για την ολοκλήρωση του ΕΣΠΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ

3. Σχέση Χωροταξικού – Πολεοδομικού Σχεδιασμού με τον Αναπτυξιακό Προγραμματισμό Ο χωρικός σχεδιασμός και ο αναπτυξιακός προγραμματισμός στην Ελλάδα δεν είναι συντονισμένοι Αναπτυξιακός προγραμματισμός Χωρικός Σχεδιασμός Βασική παράμετρος Χωρικός Σχεδιασμός Βασική προϋπόθεση Βιώσιμη Ανάπτυξη και Προστασία του Περιβάλλοντος

4. ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΣ -ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 1.Χρήσεις γης – όροι δόμησης 2. Υποστηρικτικές λειτουργίες 3. Υποδομές 4.Ανθρώπινο δυναμικό 1. Διαδικασίες κοινωνικής διαμεσολάβησης 2. Σύγκρουση συμφερόντων 3. Μεγιστοποίηση εξωτερικών οικονομιών 1. Διαμόρφωση πολιτικής 2. Διαπραγματεύσεις εφαρμογής 3. Κανόνες διαχείρισης 1.Επιχειρηματικές προτεραιότητες 2. Περιβαλλοντικοί έλεγχοι 3. Σχεδιασμός υποδομών 4.Σχεδιασμός απασχόλησης

5. ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ-ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΣΤΟΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Ενδογενείς τάσεις ανάπτυξης Ευκαιρίες - απειλές -δεσμεύσεις από το εξωτερικό περιβάλλον Υφιστάμενη σύνθεση χρήσεων γης Περιβαλλοντική αξιολόγηση Ζήτηση για οικιστικές περιοχές - παραγωγικές ζώνες Ανάγκες για αναβάθμιση συμπλήρωση υποδομών Έλεγχος του χρονοδιαγράμματος - υλοποίηση Διαρκής αξιολόγηση επανασχεδιασμός Εφαρμογή διορθωτικών μέτρων Εκτίμηση προγραμματικών μεγεθών Πολεοδομικές και χωροταξικές ρυθμίσεις Οικονομικά και πολεοδομικά κίνητρα Συνοδευτικά έργα Εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων Χρηματοδοτικό σχήμα και χρονοδιάγραμμα υλοποίησης Θεσμοθέτηση χωροταξικών, αναπτυξιακών και πολεοδομικών ρυθμίσεων Υλοποίηση συνοδευτικών έργων του δημοσίου τομέα Κινητοποίηση και συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΠΙΚΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ Ή ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ Σύσταση Οργάνου Εφαρμογής Γ.Π.Σ. ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΦΟΡΕΩΝ

6. Δ Ι Α Β Ο Υ Λ Ε Υ Σ Η Σ Υ Μ Μ Ε Τ Ο Χ Η Φ Ο Ρ Ε Ω Ν ΣΤΑΔΙΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Ανοιχτές δημόσιες συζητήσεις Διακίνηση ερωτηματολογίου στους τοπικούς κοινωνικούς και οικονομικούς φορείς Συνεντεύξεις - συζητήσεις με τα δημοτικά διαμερίσματα Καταγραφή προβλημάτων αναγκών σε επίπεδο γειτονιάς Οι πολίτες του μέλλοντος ως υπεύθυνοι Πολεοδομικού Σχεδιασμού ΣΤΑΔΙΟ ΕΓΚΡΙΣΗΣ Γνωμοδότηση των κατά νόμο αρμόδιων φορέων Ανοιχτές δημόσιες συζητήσεις ΣΤΑΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Όργανα διαβούλευσης με τοπικούς εταίρους Φορέας εφαρμογής Μηχανισμός παρακολούθησης / αξιολόγησης /διαχείρισης Επιτροπές γειτονιάς

7. ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ – ΝΕΟΣ ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ – ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Συσχέτιση επάλληλων επιπέδων θεσμοθέτησης Ολοκληρωμένος χαρακτήρας ως προς την χωρική διάσταση Ολοκληρωμένος χαρακτήρας ως προς το κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον Διαχειριστικός χαρακτήρας ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ Α΄ ΒΑΘΜΟΥ Δικτύωση των διαφορετικών επιπέδων διοίκησης Συνέργιες / δικτύωση εντός και εκτός των ορίων των ΟΤΑ Ολοκληρωμένος χαρακτήρας ως προς το κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον Διαχειριστικός χαρακτήρας

8. ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ – ΝΕΟΣ ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Στην ανάγκη για τη δημιουργία των φιλικο – πόλεων και την εφαρμογή της βιοκλιματικής στα κτίρια και τις υποδομές των Δήμων . Στην εξοικονόμηση ενέργειας σε τοπικό επίπεδο μέσα από την εφαρμογή του προγράμματος ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ σε όλους τους Δήμους της χώρας . Την εφαρμογή πολιτικών και την υλοποίηση προγραμμάτων που θα συμβάλλουν την ενεργειακή αυτονομία των ΟΤΑ (φωτοβολταϊκά συστήματα , ΑΠΕ γενικά , ESCO , ΚΕΝΑΚ κτλ. ) Στην υιοθέτηση των πράσινων προμηθειών στους ΟΤΑ μέσα από τις αναγκαίες θεσμικές ρυθμίσεις ή οικονομικά κίνητρα Στην ενίσχυση του ισοζυγίου πρασίνου στις πόλεις μέσα από τη παραχώρηση στους οικείους ΟΤΑ των « ορφανών » οικοπέδων του κτηματολογίου για δημιουργία κοινόχρηστων χώρων πρασίνου Στη δημιουργία όρων , προϋποθέσεων και δράσεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που θα διασφαλίζει την αισθητική στις πόλεις και την ασφάλεια των πολιτών και της δημόσιας υγείας . Αναφερόμαστε στα δίκτυα υψηλής και μέσης τάσης της ΔΕΗ στα όρια των οικισμών , στις κεραίες κινητής τηλεφωνίας , την υπαίθρια διαφήμιση , στα δίκτυα φυσικού αερίου , στα δίκτυα οπτικών ινών και γενικά την ανεξέλεγκτη πολλές φορές λειτουργία των ΟΚΩ σε σχέση με την αισθητική , τη λειτουργία της πόλης και πάνω απ’ όλα την ασφάλεια των πολιτών Στην ανάγκη για ένα νέο πλαίσιο αρμοδιοτήτων , οργάνωσης δομών , υλικοτεχνικής υποδομής , στελέχωσης και εκπαίδευσης για μια αποτελεσματική ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ σε τοπικό επίπεδο και τη προστασία των πολιτών από τους κινδύνους των φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών

9. ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ – ΝΕΟΣ ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Στην ανάληψη πρωτοβουλιών και δράσεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για τη προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, των οικοσυστημάτων και των προστατευόμενων περιοχών μέσα από ένα πλέγμα που έχει να κάνει με την ενεργοποίηση των φορέων διαχείρισης , τις αρμοδιότητες , τους πόρους , την αξιοποίηση του ΕΣΠΑ / ΕΠΕΡΑΑ και τον ενεργό ρόλο των ΟΤΑ της κάθε περιοχής. Στην ανάληψη πρωτοβουλιών και προγραμμάτων που θα διασφαλίζουν την επάρκεια και τη ποιότητα του πόσιμου νερού και του υδατικού δυναμικού της χώρας συνολικά με διαρκή εργαστηριακό έλεγχο, αποτύπωση, έλεγχο πηγών, ενίσχυση του ρόλου των ΔΕΥΑ και ένα ειδικό πρόγραμμα για την εξοικονόμηση νερού. Στη διαμόρφωση μιας νέας πολιτικής στη διαχείριση στερεών αποβλήτων που θα βασίζεται στη πιστή εφαρμογή ή την αναθεώρηση του περιφερειακού σχεδιασμού όπου απαιτείται , την υιοθέτηση νέων μεθόδων και τεχνολογιών διαχείρισης, την ενίσχυση προγραμμάτων ανακύκλωσης και την σύγχρονη και αποτελεσματική οργάνωση των ΦΟΔΣΑ . Σε σχέση με τα υγρά απόβλητα διερεύνηση τρόπων σταδιακής κάλυψης με δίκτυα όλων των οικισμών της χώρας, συζήτηση για την επανάχρηση του νερού από την επεξεργασία τους , τον εκσυγχρονισμό των ΒΙΟΚΑ και τη διαχείριση των επικίνδυνων και τοξικών αποβλήτων (δημιουργία ΧΥΤΕΑ ). Σε ένα πλαίσιο προτάσεων και στρατηγικών στόχων που θα υπαγορεύουν οι ανάγκες που έρχονται από το μέλλον στον Εθνικό Χωροταξικό Σχεδιασμό και στα Ειδικά Χωροταξικά

10. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΔΗΜΟΥ ΝΟΤΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ Χωρικός σχεδιασμός στον Δήμο Νέας Κυνουρίας Προβλέψεις-κατευθύνσεις σε δύο κλίμακες: Στην κλίμακα σχεδιασμού του Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΦΕΚ 1485/Β/2003). Στην κλίμακα σχεδιασμού του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Νόμου 1337/1983 μόνο για τον οικισμό του Λεωνιδίου (ΦΕΚ 218Δ/87).

11. Δεν υπάρχει ακόμη εγκεκριμένος σχεδιασμός για την ενδιάμεση κλίμακα του στρατηγικού τοπικού σχεδιασμού των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων του Νόμου 2508/1997. Ο ήδη εγκεκριμένος χωροταξικός και ο πολεοδομικός σχεδιασμός δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί πλήρως την στιγμή που ο νέος Δήμος καλείται να ανταποκριθεί σε νέο πλαίσιο λειτουργίας, νέες αρμοδιότητες, νέα ανθρωπογεωγραφικά δεδομένα και να ενσωματώσει στο σχεδιασμό του νέες θεσμικές ρυθμίσεις (Ειδικά Πλαίσια, Natura 2000, Απόβλητα κλπ).

13. Σύμφωνα με τις Προβλέψεις - Κατευθύνσεις ΠΠΧΣΑΑ Πελοποννήσου – 2003: Ο νέος Δήμος εντάσσεται στην: ευρύτερη αναπτυξιακή ενότητα ορεινής περιοχής Αρκαδίας και Λακωνίας (Πάρνωνα) που αποτελεί ορεινή περιοχή με δυνατότητες αγροτικής ανάπτυξης ήπιων δραστηριοτήτων εναλλακτικών μορφών τουρισμού και αναψυχής.

14. Λεωνίδιο Άστρος Τρίπολη Προβλέψεις - Κατευθύνσεις ΠΠΧΣΑΑ 2003: Εκπόνηση Κατευθυντηρίου Δομικού Σχεδίου, δεσμευτικού για την εκπόνηση ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ ή από κοινού εκπόνηση ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ για τους Δήμους Απόλλωνος, Β. Κυνουρίας και Λεωνιδίου. Εκπόνηση ΓΠΣ για τους Δήμους Β. Κυνουρίας και Λεωνιδίου. Εκπόνηση ΣΧΟΟΑΠ για το Δ. Απόλλωνος. Παρ. Τυρού Κοσμάς

15. Δ. Απόλλωνος :ΣΧΟΟΑΠ Β.2 Στάδιο Δ. Λεωνιδίου :ΓΠΣ Β.1 Στάδιο Κοιν. Κοσμά :Δεν εκπονεί μελέτη Δ. Β. Κυνουρίας :Δεν εκπονεί μελέτη (στοιχεία Δεκέμβριος 2010) Δήμοι που έπρεπε να εκπονήσουν Δομικό Σχέδιο

16. Λεωνίδιο Άστρος Τρίπολη Προβλέψεις - Κατευθύνσεις ΠΠΧΣΑΑ 2003: Εκπόνηση Κατευθυντηρίου Δομικού Σχεδίου, δεσμευτικού για την εκπόνηση ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ ή από κοινού εκπόνηση ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ για τους Δήμους Απόλλωνος, Β. Κυνουρίας και Λεωνιδίου. Εκπόνηση ΓΠΣ για τους Δήμους Β. Κυνουρίας και Λεωνιδίου. Εκπόνηση ΣΧΟΟΑΠ για το Δ. Απόλλωνος. Εκπόνηση Ειδικής Χωροταξικής Μελέτης στην ευρύτερη περιοχή Κοινότητας Κοσμά (Νότιου Πάρνωνα/Αρκαδίας-Λακωνίας: ΟΤΑ Ζάρακα, Νιάτων Γερόνθρων και Κοσμά). Λεωνίδιο: οικισμός 3ου επιπέδου, τοπικός πόλος ανάπτυξης με παροχή διοικητικών και κοινωνικών υπηρεσιών προς τα οικιστικά κέντρα χαμηλότερου επιπέδου (Παραλία Τυρού, Κοσμάς) Παρ. Τυρού Κοσμάς

17. Ολοκλήρωση του Χωρικού Σχεδιασμού στο σύνολο του νέου Δήμου και έγκαιρη προσαρμογή του, αξιοποιώντας τις διατάξεις του Ν. 3889/2010, στις νέες κατευθύνσεις: του υπό επικαιροποίηση ΠΠΧΣΑΑ Πελοποννήσου του νέου θεσμικού πλαισίου για την προστασία και διαχείριση των περιοχών NATURA 2000, περιοχή που αποτελεί το 36,58% της έκτασης του νέου Δήμου οποιουδήποτε άλλου θεσμικού πλαισίου με επιπτώσεις στην χωρική ανάπτυξη του Δήμου (ειδικό πλαίσιο για τον τουρισμό, τις ιχθυοκαλλιεργειες, δασικό γεωργικό κτηματολόγιο – μη ιδιωτικές εκτάσεις) του επιχειρησιακού σχεδίου ανάπτυξης του δήμου και συντονισμός με το ΠΕΠ Δυτικής Ελλάδας – Πελοποννήσου – Ιονίων Νήσων 2007-2013 ή κάθε άλλη Κοινοτική Πρωτοβουλία χρηματοδότησης.

18. ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ / ΜΕΤΡΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΩΝ ΟΤΑ ΣΤΟ ΝΕΟ ΤΟΥΣ ΡΟΛΟ Από τα προηγούμενα προκύπτει ότι, η σωστή διακυβέρνηση περιοχών και η ανάθεση αρμοδιοτήτων σε τοπικούς φορείς είναι καθοριστικοί παράγοντες για : Το ζήτημα είναι : με ποιον τρόπο οι θεσμικοί φορείς και οι δομές μπορούν να συμβάλουν στο σχεδιασμό κοινών στρατηγικών στόχων και να ικανοποιήσουν τις νέες απαιτήσεις για συλλογική δράση τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις μικρές και μεγάλες πόλεις την ορθότερη διαχείριση και προστασία της χώρας Η διακυβέρνηση των περιοχών μπορεί να βελτιωθεί μέσω : της καλύτερης κάθετης ενσωμάτωσης δραστηριοτήτων διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης της καλύτερης οριζόντιας ενσωμάτωσης στο εσωτερικό και μεταξύ διαφόρων οργανώσεων σε τοπικό επίπεδο της συμμετοχής των αρμόδιων φορέων διακυβέρνησης και πολιτών στις πολιτικές τοπικής ανάπτυξης

19. Πλήρης ενεργοποίηση του θεσμικού πλαισίου και διασφάλιση αποτελεσματικού μηχανισμού προσαρμογής / αναθεώρησης με βάση και την εμπειρία από την εφαρμογή του. Αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών για τη συστηματική και ολοκληρωμένη παρακολούθηση και υποστήριξη της υλοποίησης ΓΠΣ / ΣΧΟΟΑΠ, προγραμμάτων ανάπλασης και Επιχειρησιακών Σχεδίων Ολοκληρωμένης Αστικής Ανάπτυξης. Ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διοίκησης με διαδραστικό κανάλι υποστήριξης και συμβουλευτικών υπηρεσιών. Δημιουργία δικτύων περιοχών με παρόμοιο χαρακτήρα και ρόλο εντός και εκτός συνόρων της χώρας. ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ / ΜΕΤΡΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΩΝ ΟΤΑ ΣΤΟ ΝΕΟ ΤΟΥΣ ΡΟΛΟ Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, τα κύρια απαιτούμενα μέτρα / παρεμβάσεις για τη στήριξη των ΟΤΑ στο νέο τους ρόλο είναι: Προώθηση καινοτόμων προσεγγίσεων για τη διεύρυνση της δημοκρατίας σε τοπικό επίπεδο, τη συμμετοχή και τη δημιουργία εταιρικών σχέσεων των ΟΤΑ με τον ιδιωτικό τομέα και τους πολίτες. Δημιουργία δομών και μηχανισμών διαρκούς πληροφόρησης και ενημέρωσης των τοπικών κοινωνικών και οικονομικών εταίρων. Αναδιοργάνωση των υπηρεσιών των ΟΤΑ και αξιοποίηση χρηματοδοτικών μέσων και μηχανισμών για την κατάρτιση αιρετών και στελεχών της Αυτοδιοίκησης. Εξοικείωση των παιδιών με θέματα πολεοδομικού σχεδιασμού και ανάπτυξης στα διάφορα επίπεδα της εκπαίδευσης.

20. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ