1. Бие даан хийх даалгавар №1
Модон торхтой бал
Баавгай модон торх хийж зөгийн үүрний дэргэд тавив. Алаг зөгийнүүд эрээн цэцгийн
дэлбээн дээр өдөржин бэлчээрлэж оройхон үүрэндээ ирнэ.Үүрэн сархиагтаа амтат бал
боловсруулж үүрнээсээ зөөж торхонд хийнэ.Баавгай ойгоор тэнэж,торхны мод аваад
ирэхэд л амтат бал торхонд байдаг байжээ.Баавгай амтат балаа идсээр зун намрыг
өнгөрөөж ,аглаг хөвч цасанд дарагдав.Баавгай ичээндээ оров.Баавгай хэнз яргуйтай
уралдан ,ичээнээсээ гарч,аглаг ой хөвч,алаг цэцэгт ургамал,амтат балын эзэн эрээн
зөгийнүүдээ эрээд эрээд олдсонгүй.Дээрэнгүй эздийн огтолсон ойн хожуул
ёрдойно.Баавгай дэргэд нь нулимс дуслуулан зогсоно
1.Эхийг цогцолбороор нь зааглан тэмдэглээрэй./Хэдэн цогцолбор байна вэ?/
2.Цогцолбор тус бүрийн санаанд тохирсон нэр өгч,төлөвлөгөө зохиогоорой.
3.Эхийн тулгуур үгийг түүж бичнэ үү?
4.Эхийн гол санааг тодорхойлон бичээрэй.
5.Эхийн гол санаанд тохирсон хэлц үг олж бичээрэй.
6.Эхийн сэдэв нь аль вэ?
А.Эрээн зөгийнүүд
Б.Алаг цэцэгт ой
В.Устаж буй байгаль
Г.Ичээнээс гарсан баавгай
7.Эхэд нийгмийн ямар эмзэг асуудлыг хөндөж тавьсан вэ?Төрсөн сэтгэгдлээ бичнэ үү.
8.”Дуслуулан” гэсэн үгийг үгийн бүтцээр задлан тайлбарлаж бичээрэй.
9.Сүүлчийн өгүүлбэрийг монгол бичгээр буулган бичнэ үү.
10.Эхээс цөм өгүүлбэрийн олж өгүүлбэрийн гишүүдээр зурж тодорхойл.
Бие даан хийх даалгавар №2
Таяг
Харандаагаар бичсэн нэгэн захидлыг нутгийн өвөө таяг захин илгээжээ.Тэр үед нь би
төдий л яараагүй бөгөөд хоёр жилийн дараа хүрэн модон таяг хаа газраас
дамналзуулан хүрч ирвэл өвөө өөд болчихсон байж билээ.Эдүүгээ гучин насанд уул
захидлыг дахин уншаад тэр өвөө хөлөө янгинан өвдөж өвдгөөр хатгуулан суун тусахдаа

2. ганц намайг л дурсаж шүү дээ....Тэрвээр хэвтрээсээ хүчлэн өндийж хана,эргэнэгээ
түшсээр гадаа гарч нар,тэнгэр,Жавхлант хайрхан,Улаан дэлийн хажуу дээр идээшилж
яваа хөгшин цагаан морио эцсийн удаа харахдаа надад захисан таягаа эрхгүй нэг
дурсаа даа гэж бодохуйяа ухаангүй багын явдлаа зүрх минь зэмлэн гасалж,нэгэнт орхин
одсон тэр нэгэн хорвоог нэхэн халаглав.Еэ илээ гэж.Нутгийн өвөө ганц хором ч бол
босоод ирээд тэр заяагүй таягийг шүүрэн авч тархин дундуур минь нэг сайн татаад
өгдөг ч болоосой...
Үгийн тайлбар
*эргэнэг-тогоо шанага
*татах-утга шилжсэн,цохих,зодох
1.Эхийг уншаад цогцолбороор нь зааглан зурж тэмдэглэ.
2.Цогцолбор тус бүрийн санаанд тохирох нэр өгч төлөвлөгөө зохио.
3.Эхийн гол санааг илэрхийлж чадах цогцолборыг олж яагаад сонгосон учраа
тайлбарлан бичээрэй.
4.Эхийн гол санаанд тохирох хэлц үг олж бичээрэй.
5.”Тэр нэгэн хорвоог нэхэн халаглав”гэсэн хэсгийн санааг олж бичээрэй.
6.Сүүлчийн цогцолборын санааг дэлгэрүүлэн бичнэ үү.
7.5.6-р даалгаврын жишээг ажиглан дүгнэлт гаргана уу?Зохиолчийн ямар хандлага
илэрч байна вэ?
8.7-р даалгаврын дүгнэлтээс үндэслэн юуг зорьсон санаа гэж ойлгосон тухайгаа бичнэ
үү.
9.”Миний өвөө”сэдвээр хүүрнэмж зохион найруулж бичнэ үү.
10.Эхийг хураан найруулж бичээрэ
Бие даан хийх даалгавар №3
Дараах өгүүлбэрүүдийг монгол бичигт хөрвүүлэхдээ өмнө үзсэн зөв бичгийн дүрмийн
мэдлэгээ ашиглахын чацуу үгийн язгуурыг зөв бичиж,ойролцоо дуудлагатай болон
дүрсээр ялган бичдэг үгс байгааг анхаараарай.
1.Өндөг болгон шар тос
2.Гэзэг нь ногоон

3. 3.Хар ямаа ясан ходоодтой
4.Зааны ам ангас гэхэд Замбуу тив элс хийнэ.
5.Жин торго захгүй Жижиг сувд нүхгүй
6.Үлдэх нь жалганд Үхэх нь эргэнд
7.Тал дээр тайванхан Ташуургүй гуйванхан
8.Гурван нөхдөөрөө түшүүлдэг.Гуа сайхан биетэй.
9.Хөх ишиг хөгнөө чирдэг.
10.Өнгөлөг дөрвөн эмгэнд өглөө үдэшгүй арвуулаа очиж,амрыг нь эрж,амтыг авч
амьтанг тэжээнэ.
11.Албаны хоёр элчтэй .Элч бүр тушаалтай.
12.Элээ нь эргэлдээд ,эрэг нь нураад байна.
13.Удмаараа ороо Сүргээрээ жороо
14.Зуузай хүү зураад ирнэ.Зуун мөр бэлчээд байна
15.Эрхий хурууны эрч Энэ бүгдийн чадал.
16.Дөрвөн хүн шавар зуурна.Хоёр хүн холын бараа харна.
17.Өөхөн бөмбөөхэй Араг сэгсээхэй.
18.Уур биеийг зовооно.Уул морийг зовооно.
19.Айлаас эрэхээр авдраа уудал.
20.Өргүй бол баян.Өвчингүй бол жаргал.
21.Дам сайт бүргэд.Дал сайт харцага.
22.Алаг булга дахтай.Алтан уурга чирээстэй.
23.Хулагч гүү хусан хашаатай.
24.Сүхэн чинээ биетэй.Сөн найрын дуучин.
25.Эдээр биеэ чимснээс Эрдмээр биеэ чимсэн нь дээр.
26.Танилтай хүн талын чинээ.Танилгүй хүн алгын чинээ.
27.Сайнтай нөхөрлөвөл сарны гэрэл.Муутай нөхөрлөвөл могойн хорлол.
28.Тус хийвэл дуустал Давс хийвэл уустал.
29.Идсэн эрүү хувхайрч Идүүлсэн бут ургадаг.
30.Зүс бороо ган гачгийг тайлна.