վարակիչ հիվանդությունններ

1. ՎԱՐԱԿԻՉ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
ՄԱՐԻԱՄ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ
ՄԻՋԻՆ ԴՊՈՐՑ
6-1

2. ՎԱՐԱԿԻՉ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
 Վարակիչ հիվանդություններ, ինֆեկցիոն հիվանդություններ, տարափոխիկ
հիվանդություններ, մարդու, կենդանիների և թռչունների հիվանդություննե
ր, որոնք պայմանավորված են ախտածին մանրէների, վիրուսների կամ
այլ միկրոօրգանիզմների օրգանիզմ ներթափանցմամբ և բնորոշվում են
վարակված օրգանիզմից առողջին փոխանցմամբ։

4. ՎԱՐԱԿԻՉ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՆԱԽԱՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԸ
 Դեռ վաղուց մարդկությանը հայտնի են եղել զանգվածային տարածվածությամբ հիվանդություններ,
որոնց անվանել են համատարած, համընդհանուր հիվանդություններ։ Հիվանդության արագ
փոխանցումը կենդանուց կենդանուն և մարդուն, մարդուց մարդուն, ժողովրդի լայն զանգվածների
վարակվելը հիմք են ծառայել այս հիվանդություններն անվանել «համաճարակներ»։ Շատերին
բնորոշ բարձր մահացության պատճառով դրանք անվանվել են նաև
«մահաճարակներ»։ Դարեր շարունակ մարդիկ վարակիչ հիվանդություններ կապում
էին գերբնական ուժերի հետ, որը ժխտվեց միայն դարում հպավարակի մասին իտալացի գիտնական
Զիրոլամո Ֆրակաստորոյի ուսմունքով։ «Վարակիչ հիվանդություններ» տերմինն առաջին անգամ
օգտագործվել է 19-րդ դարում՝ կապված վեներական հիվանդությունների հետ։ Հետագայում այս
տերմինի տակ համախմբվեցին նաև այլ հիվանդություններ, որոնց բնորոշ էր վարակելիությունը։
Վարակիչ հիվանդությունների իսկական բնույթը բացահայտելու գործում կարևոր նշանակություն
ունեն Պաստյորի, Կոխի, Մեչնիկովի, Գամալեայի և այլոց աշխատանքները։

5. ՎԱՐԱԿԻՉ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՏԱՐԱԾՄԱՆ ԱՂԲՅՈՒՐՆԵՐԸ
 Դեռ վաղուց մարդկությանը հայտնի են եղել զանգվածային տարածվածությամբ հիվանդություններ,
որոնց անվանել են համատարած, համընդհանուր հիվանդություններ։ Հիվանդության արագ
փոխանցումը կենդանուց կենդանուն և մարդուն, մարդուց մարդուն, ժողովրդի լայն զանգվածների
վարակվելը հիմք են ծառայել այս հիվանդություններն անվանել «համաճարակներ»։ Շատերին
բնորոշ բարձր մահացության պատճառով դրանք անվանվել են նաև «մահաճարակներ»։ Դարեր
շարունակ մարդիկ վարակիչ հիվանդությունները կապում էին գերբնական ուժերի հետ, որը ժխտվեց
միայն 16-րդ դարի հպավարակի մասին իտալացի գիտնական Զիրոլամո Ֆրակաստորոյի
ուսմունքով։ Վարակիչ հիվանդություններ տերմինն առաջին անգամ օգտագործվել է 19-րդ դարում՝
կապված վեներական հիվանդությունների հետ։ Հետագայում այս տերմինի տակ համախմբվեցին
նաև այլ հիվանդություններ, որոնց բնորոշ էր վարակելիությունը։

7. 5 ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԽՄԲԵՐ
 Ըստ հարուցչի՝ մարմին ներթափանցման ուղու վարակիչ հիվանդությունները բաժանվում են
հետևյալ 5 հիմնական խմբերի.
 օդակաթիլային ճանապարհով փոխանցվող,
 մարսողական ճանապարհով փոխանցվող,
 անմիջական շփման ճանապարհով փոխանցվող,
 արյան միջոցով փոխանցվող,
 ներարգանդային ճանապարհով փոխանցվող։
 Որպեսզի տեղի ունենա վարակում, անհրաժեշտ է միաժամանակ մի քանի պայմանների
առկայություն.
 հարուցիչի ելք՝ արյան, մեզի, թքի, փսխուքի, քրտինքի հետ,
 հարուցիչ,
 հարուցչի բավարար քանակ,
 «մուտքի դուռ» հարուցչի համար՝ վնասված մաշկ, լորձաթաղանթներ և հարուցչի հետ շփում։

8. ՎԱՐԱԿԻՉ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՓՈԽԱՆՑՄԱՆ և ՎԱՐԱԿԻ
ՏԵՂԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ
 Վարակիչ հիվանդությունների իսկական բնույթը բացահայտելու գործում կարևոր նշանակություն
ունեն Լ․ Պաստյորի, Ռ․ Կոխի, Ի․ Մեչնիկովի, Ն․ Գամալեայի և այլոց աշխատանքները։ Ըստ
փոխանցման մեխանիզմի և վարակի տեղադրության վարակիչ հիվանդությունները բաժանվում են
 աղիքային,
 շնչառական ուղիների,
 արյունային,
 արտաքին ծածկույթների
 Երբեմն, կախված հիվանդության կլինիկական ձևերից, կարող են լինել առանձին շեղումներ,
այսինքն որևէ հիվանդություն կարող է հանդես գալ ոչ բնորոշ փոխանցման մեխանիզմով և
տեղակայմամբ։ Սովորաբար վարակիչ հիվանդությունների աղբյուր են հիվանդ մարդիկ կամ
կենդանիները, ինչպես նաև առողջացածները, երբեմն էլ՝ առողջ վարակակիրները։ Բոլոր վարակիչ
հիվանդություններին հատուկ են զարգացման որոշակի օրինաչափություններ։

10. ՆՇԱՆՆԵՐԸ
 Վարակիչ հիվանդությունների հարուցիչներն ունեն ազդեցության մի շարք ընդհանուր կողմեր, որոնք
դրսևորվում են որոշ ընդհանուր նշաններով.
 տենդ՝ մարմնի ջերմաստիճանի բարձրացում 38°C-ից բարձր,
 տկարություն, ընդհանուր թուլություն, դյուրհոգնելիություն,
 ավշային հանգույցների մեծացում,
 գլխապտույտ,
 գլխացավ,
 ախորժակի նվազում,
 մկանային ցավեր։

11. ՎԵՐՋ․․․