2. ЭХ ОРОН гэдэг бол тодорхой газар орныг эзлэн тогтсон хил хязгаарын дотор орших нутаг дэвсгэр, ард олон, уул ус, ургамал амьтан, байгалийн баялаг, тэнд үүсэж хөгжсөн төр улсын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдал, тэнд үе дамжин оршиж ирсэн ард олны ахуй амьдралын нийлбэр цогц юм. 4. ТУСГААР ТОГТНОЛ гэдэг нь тухайн улс үндэстний үндэсний язгуур эрх ашиг, хил хязгаарын бүрэн эрхэт байдал, ард түмний эрх, эрх чөлөө, улс орны нийгэм түүх, хэл соѐлын хөгжил дэвшлийн баталгаа юм. ТУСГААР ТОГТНОЛЫН нэг үндэс суурь нь ЭХ ОРОНЧ ҮЗЭЛ билээ. 6. ЭХ ОРОНЧ ҮЗЭЛ гэдэг нь эх орныхоо хил хязгаарын бүрэн бүтэн байдал, үндэсний язгуур эрх ашиг, ард түмний эрх, эрх чөлөө, улс орныхоо өв уламжлал, түүх соёлоо сэтгэл зүрхэндээ нандигнан тээж, хайрлан хүндэтгэж, хамгаалан бататгаж, хөгжүүлэн цэцэглүүлэхийн төлөө халуун амь, бүлээн цусаа үл хайрлан тэмцэх өргөн түмний үзэл ухамсар, сэтгэл зүрхний эрхэм дээд чин эрмэлзэл юм. 7. Иргэн бүрийн амьдрал, амжилт, хувь заяа Эх оронтойгоо салшгүй холбоотой. Иймээс ч бидний өвөг дээдэс үеийн үед эх орныхоо бүрэн бүтэн байдал, тусгаар тогтнол, үндэсний язгуур эрх ашиг, ард түмнийхээ хүсэл зориг, хүн бүрийн эрх, эрх чөлөөт байдлын төлөө халуун амь, бүлээн цус, гашуун хөлсөө урсган тэмцсээр өнөөгийн бүрэн эрхт туурга тусгаар, дэлхий дахинд дуурсгалтай Монгол Улсыг үр хойч бидэндээ өвлүүлэн үлдээсэн мөнхийн гавъяатай. 8. Монгол Улс бол төрт ѐсны 2220 жилийн түүхэн баялаг уламжлалтай, оюун санааг илүү эрхэмлэж ирсэн ард түмэн билээ. Монголчууд биднээс өөр дэлхий дахины нийгэм, түүхийн үйл явц, хөгжлийн хандлагыг хоёр зууны турш тодорхойлж байсан ард түмэн, улс үндэстэн энэ ертөнцөд үгүй билээ. Ийм ч учраас монголчууд бидний мах цус, сэтгэл зүрхэнд ЭХ ОРОН, ТУСГААР ТОГТНОЛ нь хамгаас эрхэм нандин үнэт зүйл болон шингэж, үе дамжин уламжлан хадгалагдсаар ирсэн. 9. ЭХ ОРОН, ТУСГААР ТОГТНОЛ гэсэн эрхэм үнэт зүйлсийн тухай ярихад юуны өмнө тухайн улс орны бие даасан, хараат бус бүрэн эрхэт байдлын талаар зайлшгүй авч үзэх шаардлагатай болно. 10. Түүхийн шарласан хуудаснаас тодруулбал, 1691 онд өнөөгийн бидний өлгий нутаг, эх орон болох Монгол Улс Манж Чин гүрний эзлэн түрэмгийлэлд өртсөн гашуун түүхтэй. Манжийн эрхшээлд толгой гудайн өнгөрөөсөн гунигт 220 жилийн хугацаанд бидний өвөг дээдэс, эрэлхэг зоригт хөвгүүд, охид эх орон, ард түмнийхээ эрх чөлөө, тусгаар тогтнолын төлөө харийн эзлэн түрэмгийллийгжигшин зэвүүцэж, эсэргүүцэн тэмцэж байсан хэдий ч тухайн үеийн ноёд түшмэдийн эв нэгдэлгүй, зөрчил тэмцэлтэй байдлаас шалтгаалан хүчин мөхөсдөж байлаа. 11. ХХ зуун гарсаар Манж Чин улсын дарангуйллын эсрэг ард түмэн нэгдэн тэмцснээр тэмцэл улам бүр хүчирхэгжин, 1911 онд VIII Богд Жавзундамба, Дилав хутагт Дамдинбазар, Сайн ноѐн хан Намнансүрэн, Чин ван Ханддорж, Хичээнгүй сайд Цэрэндорж, Хатанбаатар Магсаржав, Манлайбаатар Дамдинсүрэн тэргүүтэй эрэлхэг эх орончдын манлайлсан Үндэсний эрх чөлөөний хувьсгал ялалтанд хүрч, харийн дарангуйлагчдыг эх нутгаасаа хөөн зайлуулж, 1911 оны 12 дугаар сарын 29-ны өдөр Богд хаант Монгол Улсаа дэлхий дахинд тунхаглан зарласан билээ. 12. Олон улсад тусгаар тогтнолоо хүлээн зөвшөөрүүлэв. 1939 оны Халх голын байлдаан, 1945 оны чөлөөлөх дайн бол Монгол Улсын тусгаар тогтнол, үндэсний язгуур эрх ашиг, ард түмний эрх, эрх чөлөөг дэлхийн улс орнуудад бататган харуулсан түүхэн жилүүд байсан юм. Дэлхий дахиныг донсолгосон дайн тулааны салбарт эх орныхоо бүрэн эрхт байдал, тусгаар тогтнолын төлөө тэмцэж халуун цус, бүлээн амиа хайрлалгүй тэмцэж, баатарлаг гавъяа байгуулсан эх орончдын тэргүүн эгнээнд Монгол Ардын Намын гишүүд байсныг түүх гэрчилнэ. 13. Эх орон, тусгаар тогтнол байхгүй газар ард түмэн, улс үндэстэн, ардчилал, эрх чөлөө, шударга ѐс гэсэн ойлголтыг ярих ч аргагүй байдаг. Энэ орчлон ертөнцөд эх оронг зөөгөөд, нүүлгээд, аваад явж болдоггүйтэй адил мөнгөөр худалдаж авч болдоггүй юм. 14. Монголчууд бидний бахархал, шүтээн болж хүндлэгдсэн, нэрийн хуудас болсон ард түмний аугаа их хүү, Д.Сүхбаатарын Монгол орноо “тэгш журамт, баян хүчирхэг” болгох үзэл санаа, үйл хэрэг бүдгэрэх учиргүй, улам баяжин хөгжих ёстой. 15. Монгол Ардын Хувьсгалын удирдагч, Монгол Ардын Намыг үндэслэн байгуулагчдын нэг, Ардын журамт цэргийн гарамгай жанжин Д.Сүбаатарын байгуулсан гавъяа, зүтгэлийг мөнхжүүлэх ажлыг түүний нэрэмжит байгууллага, газрууд нэр төртэй биелүүлж байна. 16. Эрдэнэт хүнд эх орон, тусгаар тогтнолоос эрхэм чухал зүйл энэ хорвоод үгүй болой. Өнөөгийн бидний зол жаргал, баясгалант амьдрал бол эрх чөлөө, тусгаар тогтнолын үр шим мөн. Монгол Улсын тусгаар тогтнол, үндэсний эрх чөлөөний төлөө халуун амь, бүлээн цусаа хайрлалгүй тэмцэж байсан үе үеийн эх орончдын баатарлаг үйлс, гэгээн дүр бүдгэрэх учиргүй.
