SlideShare a Scribd company logo
Մկանային
համակարգ
Մկանների կառուցվածքը և
նշանակությունը
 Մկանները հենաշարժիչ
համակարգի ակտիվ մասերն են և
ապահովում են շարժումների
բազմազանությունը։ Մկանների
շնորհիվ մարմինը պահպանում է
հավասարակշռությունը,
տեղաշարժվում է տարածության
մեջ, իրականացնում
կրծքավանդակի ու ստոծանու
շարժումները, կլլման ակտը, աչքի
շարժումները, ներքին օրգանների,
այդ թվում՝ սրտի աշխատանքը։
Մկանների ֆունկցիան
 իջաձիգ զոլավոր մկանների դերն
օրգանիզմում բազմազան է։
Ապահովում են մարմնի կեցվածքը,
հավասարակշռությունը, ձայնի
առաջացումը։ Միջաձիգ զոլավոր
մկանները մասնակցում են
շնչառական և կլլման շարժումներին,
ձևավորում են դիմախաղը,
ապահովում ակնաշարժ և ծամիչ
ապարատի գործունեությունը։ Նրանց
կծկումը կմախքի հետ միասին
ապահովում է մարմնի
տեղափոխությունը տարածության
մեջ, ջերմության առաջացումը։
Մկանների հիմնական խմբերը
 Մկանների տարբեր խմբեր բազմատեսակ ֆունկցիաներ են
կատարում։ Ըստ տեղադրվածության և ֆունկցիայի մեր
մարմնի մկանները բաժանվում են խմբերի՝ գլխի, մեջքի,
կրծքի, որովայնի և վերջույթների։
 Գլխի մկանները բաժանվում են երկու
խմբի՝ դիմախաղի և ծամիչ։ Դեմքի արտահայտությունը՝
ուրախություն, վիշտ, թախիծ, զարույթ, առաջանում է
դիմախաղի մկանների կծկումներով և թուլացումներով։ Այդ
մկանները մասնակցում են նաև բերանի, ակնակապիճի, քթի
բացվածքների փակվելուն ու բացվելուն, իրականացնում են
այտերի, շրթունքների շարժումները։ Դիմախաղի մկանները
մի ծայրով ամրանում են գանգոսկրին, մյուս
ծայրով՝ մաշկին։ Այս մկանները համեմատաբար լավ
զարգացած են մարդկանց մոտ։ Ծամիչ մկաններն
իրականացնում են են ստորին ծնոտի շարժումները՝ վեր,
վար, աջ, ձախ, առաջ և հետ։
Մկանների հիմնական խմբերը
 Կրծքի մկանները մասնակցում են վերին
վերջույթների և շնչառական շարժումներին։
Օրինակ կրծքի մեծ մկանը մասնակցում է
վերին վերջույթների իջեցմանը և խոր
շնչառությանը։

Մեջքի մկանները ստորին վերջույթների
մկանների հետ միասին ապահովում են մեր
մարմնի ուղղաձիգ դիրքը, իրանի
շարժումները։ Մեջքի երկարությամբ
դասավորված մկանների կծկման շնորհիվ
իրանը կարող է հետ կորանալ։
Մկանների հիմնական խմբերը
 Վերջույթների մկանները կարևոր դեր են
խաղում տեղաշարժման ժամանակ,
ֆիզիկական աշխատանք կատարելիս, իրենց
վրա կրելով մարմնի ամբողջ ծանրությունը։
Հատկապես լավ զարգացած է սրունքի հետևի
կողմում գտնվող ձկնամկանը, որը կծկվելով
ոտքը ծալում է ծնկան հոդում, բարձրացնում
կրունկը։ Այդ շարժումները կարևոր են
վազելիս, քայլելիս։
 Որովայնի մկանները կատարում են
բազմատեսակ ֆունկցիաներ։ Նրանք
ապահովում են իրանի դեպի առաջ և կողքեր
թեքվելը, աջ և ձախ շրջվելը,
որովայնի օրգանները պահում են բնականոն
դիրքում, հեշտացնում աղիների դատարկումը,
միզարձակումը։ Այս մկանները կծկվելիս
ճնշում են գործադրում ներքին օրգանների
վրա, ուստի կոչվում են մամուլի մկաններ։
Նյութը պատրաստեց Արամյան
Տիգրանը <Մղիթար սեբաստացի>
կրթահամարիլ Միջին դպրոց 8-3
դասարան

More Related Content

Viewers also liked

վիտամիններ
վիտամիններվիտամիններ
վիտամիններkrist2003
 
անվտանգ և ապահով սնունդ
անվտանգ և ապահով սնունդանվտանգ և ապահով սնունդ
անվտանգ և ապահով սնունդrip-1998
 
Inchpes chisht snvel
Inchpes chisht snvelInchpes chisht snvel
Inchpes chisht snvel
Նաիրա Ավագյան
 
Արտազատություն
ԱրտազատությունԱրտազատություն
Արտազատություն
Nazik Hovasapyan
 
վիտամիններ
վիտամիններվիտամիններ
վիտամիններ
Anna Mkrtchyan
 
Aroxj snund, aroxj serund
Aroxj snund, aroxj serundAroxj snund, aroxj serund
Aroxj snund, aroxj serund67gayane
 
առողջ սնունդ
առողջ սնունդառողջ սնունդ
առողջ սնունդ67gayane
 

Viewers also liked (8)

վիտամիններ
վիտամիններվիտամիններ
վիտամիններ
 
անվտանգ և ապահով սնունդ
անվտանգ և ապահով սնունդանվտանգ և ապահով սնունդ
անվտանգ և ապահով սնունդ
 
Inchpes chisht snvel
Inchpes chisht snvelInchpes chisht snvel
Inchpes chisht snvel
 
Վիտամիններ
ՎիտամիններՎիտամիններ
Վիտամիններ
 
Արտազատություն
ԱրտազատությունԱրտազատություն
Արտազատություն
 
վիտամիններ
վիտամիններվիտամիններ
վիտամիններ
 
Aroxj snund, aroxj serund
Aroxj snund, aroxj serundAroxj snund, aroxj serund
Aroxj snund, aroxj serund
 
առողջ սնունդ
առողջ սնունդառողջ սնունդ
առողջ սնունդ
 

Recently uploaded

Մարիա Ստեփանյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Մարիա Ստեփանյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxՄարիա Ստեփանյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Մարիա Ստեփանյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Manushak Abrahamyan
 
Նարեկ Նշանյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Նարեկ Նշանյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxՆարեկ Նշանյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Նարեկ Նշանյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Manushak Abrahamyan
 
Յուրի Ագջոյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Յուրի Ագջոյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxՅուրի Ագջոյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Յուրի Ագջոյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Manushak Abrahamyan
 
Սմբատ Մանուկյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Սմբատ Մանուկյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxՍմբատ Մանուկյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Սմբատ Մանուկյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Manushak Abrahamyan
 
Լուսե Գալստյանի ուսումնական տարվա ամփոփումըe.pptx
Լուսե Գալստյանի ուսումնական տարվա ամփոփումըe.pptxԼուսե Գալստյանի ուսումնական տարվա ամփոփումըe.pptx
Լուսե Գալստյանի ուսումնական տարվա ամփոփումըe.pptx
Manushak Abrahamyan
 
Ուսումնական տարվա ամփոփումը ներկայացնում է Եվա Ավետիսյանը.pptx
Ուսումնական տարվա ամփոփումը ներկայացնում է Եվա Ավետիսյանը.pptxՈւսումնական տարվա ամփոփումը ներկայացնում է Եվա Ավետիսյանը.pptx
Ուսումնական տարվա ամփոփումը ներկայացնում է Եվա Ավետիսյանը.pptx
Manushak Abrahamyan
 
Եվա Ջանբազյանի այբբենարանը 2023-2024 ուսումնական տարի․pptx
Եվա Ջանբազյանի այբբենարանը 2023-2024 ուսումնական տարի․pptxԵվա Ջանբազյանի այբբենարանը 2023-2024 ուսումնական տարի․pptx
Եվա Ջանբազյանի այբբենարանը 2023-2024 ուսումնական տարի․pptx
merigr
 
Իդա Մանուկյան․ Ամփոփում եմ ուսումնական տարին
Իդա Մանուկյան․ Ամփոփում եմ ուսումնական տարինԻդա Մանուկյան․ Ամփոփում եմ ուսումնական տարին
Իդա Մանուկյան․ Ամփոփում եմ ուսումնական տարին
Manushak Abrahamyan
 
Միլա Գրիգորյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Միլա Գրիգորյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxՄիլա Գրիգորյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Միլա Գրիգորյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Manushak Abrahamyan
 
Ադրինե.Աղաբաբյան.pdf «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր Հյուսիսային դպրոց 1.2 դա...
Ադրինե.Աղաբաբյան.pdf  «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր Հյուսիսային դպրոց 1.2 դա...Ադրինե.Աղաբաբյան.pdf  «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր Հյուսիսային դպրոց 1.2 դա...
Ադրինե.Աղաբաբյան.pdf «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր Հյուսիսային դպրոց 1.2 դա...
anjelinasimonyan
 
Ուսումնական տարին ամփոփում է Արուս Մարտիրոոսյանը.pptx
Ուսումնական տարին ամփոփում է Արուս Մարտիրոոսյանը.pptxՈւսումնական տարին ամփոփում է Արուս Մարտիրոոսյանը.pptx
Ուսումնական տարին ամփոփում է Արուս Մարտիրոոսյանը.pptx
Manushak Abrahamyan
 
Արտաշես Յուզբաշյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Արտաշես Յուզբաշյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxԱրտաշես Յուզբաշյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Արտաշես Յուզբաշյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Manushak Abrahamyan
 
Հայկ Մարտիրոսյանն ամփոփում է ուսումնական տարին
Հայկ Մարտիրոսյանն ամփոփում է ուսումնական տարինՀայկ Մարտիրոսյանն ամփոփում է ուսումնական տարին
Հայկ Մարտիրոսյանն ամփոփում է ուսումնական տարին
Manushak Abrahamyan
 

Recently uploaded (13)

Մարիա Ստեփանյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Մարիա Ստեփանյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxՄարիա Ստեփանյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Մարիա Ստեփանյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
 
Նարեկ Նշանյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Նարեկ Նշանյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxՆարեկ Նշանյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Նարեկ Նշանյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
 
Յուրի Ագջոյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Յուրի Ագջոյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxՅուրի Ագջոյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Յուրի Ագջոյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
 
Սմբատ Մանուկյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Սմբատ Մանուկյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxՍմբատ Մանուկյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Սմբատ Մանուկյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
 
Լուսե Գալստյանի ուսումնական տարվա ամփոփումըe.pptx
Լուսե Գալստյանի ուսումնական տարվա ամփոփումըe.pptxԼուսե Գալստյանի ուսումնական տարվա ամփոփումըe.pptx
Լուսե Գալստյանի ուսումնական տարվա ամփոփումըe.pptx
 
Ուսումնական տարվա ամփոփումը ներկայացնում է Եվա Ավետիսյանը.pptx
Ուսումնական տարվա ամփոփումը ներկայացնում է Եվա Ավետիսյանը.pptxՈւսումնական տարվա ամփոփումը ներկայացնում է Եվա Ավետիսյանը.pptx
Ուսումնական տարվա ամփոփումը ներկայացնում է Եվա Ավետիսյանը.pptx
 
Եվա Ջանբազյանի այբբենարանը 2023-2024 ուսումնական տարի․pptx
Եվա Ջանբազյանի այբբենարանը 2023-2024 ուսումնական տարի․pptxԵվա Ջանբազյանի այբբենարանը 2023-2024 ուսումնական տարի․pptx
Եվա Ջանբազյանի այբբենարանը 2023-2024 ուսումնական տարի․pptx
 
Իդա Մանուկյան․ Ամփոփում եմ ուսումնական տարին
Իդա Մանուկյան․ Ամփոփում եմ ուսումնական տարինԻդա Մանուկյան․ Ամփոփում եմ ուսումնական տարին
Իդա Մանուկյան․ Ամփոփում եմ ուսումնական տարին
 
Միլա Գրիգորյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Միլա Գրիգորյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxՄիլա Գրիգորյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Միլա Գրիգորյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
 
Ադրինե.Աղաբաբյան.pdf «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր Հյուսիսային դպրոց 1.2 դա...
Ադրինե.Աղաբաբյան.pdf  «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր Հյուսիսային դպրոց 1.2 դա...Ադրինե.Աղաբաբյան.pdf  «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր Հյուսիսային դպրոց 1.2 դա...
Ադրինե.Աղաբաբյան.pdf «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր Հյուսիսային դպրոց 1.2 դա...
 
Ուսումնական տարին ամփոփում է Արուս Մարտիրոոսյանը.pptx
Ուսումնական տարին ամփոփում է Արուս Մարտիրոոսյանը.pptxՈւսումնական տարին ամփոփում է Արուս Մարտիրոոսյանը.pptx
Ուսումնական տարին ամփոփում է Արուս Մարտիրոոսյանը.pptx
 
Արտաշես Յուզբաշյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Արտաշես Յուզբաշյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptxԱրտաշես Յուզբաշյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
Արտաշես Յուզբաշյանի ուսումնական տարվա ամփոփումը.pptx
 
Հայկ Մարտիրոսյանն ամփոփում է ուսումնական տարին
Հայկ Մարտիրոսյանն ամփոփում է ուսումնական տարինՀայկ Մարտիրոսյանն ամփոփում է ուսումնական տարին
Հայկ Մարտիրոսյանն ամփոփում է ուսումնական տարին
 

Մկանային համակարգ

  • 2. Մկանների կառուցվածքը և նշանակությունը  Մկանները հենաշարժիչ համակարգի ակտիվ մասերն են և ապահովում են շարժումների բազմազանությունը։ Մկանների շնորհիվ մարմինը պահպանում է հավասարակշռությունը, տեղաշարժվում է տարածության մեջ, իրականացնում կրծքավանդակի ու ստոծանու շարժումները, կլլման ակտը, աչքի շարժումները, ներքին օրգանների, այդ թվում՝ սրտի աշխատանքը։
  • 3. Մկանների ֆունկցիան  իջաձիգ զոլավոր մկանների դերն օրգանիզմում բազմազան է։ Ապահովում են մարմնի կեցվածքը, հավասարակշռությունը, ձայնի առաջացումը։ Միջաձիգ զոլավոր մկանները մասնակցում են շնչառական և կլլման շարժումներին, ձևավորում են դիմախաղը, ապահովում ակնաշարժ և ծամիչ ապարատի գործունեությունը։ Նրանց կծկումը կմախքի հետ միասին ապահովում է մարմնի տեղափոխությունը տարածության մեջ, ջերմության առաջացումը։
  • 4. Մկանների հիմնական խմբերը  Մկանների տարբեր խմբեր բազմատեսակ ֆունկցիաներ են կատարում։ Ըստ տեղադրվածության և ֆունկցիայի մեր մարմնի մկանները բաժանվում են խմբերի՝ գլխի, մեջքի, կրծքի, որովայնի և վերջույթների։  Գլխի մկանները բաժանվում են երկու խմբի՝ դիմախաղի և ծամիչ։ Դեմքի արտահայտությունը՝ ուրախություն, վիշտ, թախիծ, զարույթ, առաջանում է դիմախաղի մկանների կծկումներով և թուլացումներով։ Այդ մկանները մասնակցում են նաև բերանի, ակնակապիճի, քթի բացվածքների փակվելուն ու բացվելուն, իրականացնում են այտերի, շրթունքների շարժումները։ Դիմախաղի մկանները մի ծայրով ամրանում են գանգոսկրին, մյուս ծայրով՝ մաշկին։ Այս մկանները համեմատաբար լավ զարգացած են մարդկանց մոտ։ Ծամիչ մկաններն իրականացնում են են ստորին ծնոտի շարժումները՝ վեր, վար, աջ, ձախ, առաջ և հետ։
  • 5. Մկանների հիմնական խմբերը  Կրծքի մկանները մասնակցում են վերին վերջույթների և շնչառական շարժումներին։ Օրինակ կրծքի մեծ մկանը մասնակցում է վերին վերջույթների իջեցմանը և խոր շնչառությանը։  Մեջքի մկանները ստորին վերջույթների մկանների հետ միասին ապահովում են մեր մարմնի ուղղաձիգ դիրքը, իրանի շարժումները։ Մեջքի երկարությամբ դասավորված մկանների կծկման շնորհիվ իրանը կարող է հետ կորանալ։
  • 6. Մկանների հիմնական խմբերը  Վերջույթների մկանները կարևոր դեր են խաղում տեղաշարժման ժամանակ, ֆիզիկական աշխատանք կատարելիս, իրենց վրա կրելով մարմնի ամբողջ ծանրությունը։ Հատկապես լավ զարգացած է սրունքի հետևի կողմում գտնվող ձկնամկանը, որը կծկվելով ոտքը ծալում է ծնկան հոդում, բարձրացնում կրունկը։ Այդ շարժումները կարևոր են վազելիս, քայլելիս։  Որովայնի մկանները կատարում են բազմատեսակ ֆունկցիաներ։ Նրանք ապահովում են իրանի դեպի առաջ և կողքեր թեքվելը, աջ և ձախ շրջվելը, որովայնի օրգանները պահում են բնականոն դիրքում, հեշտացնում աղիների դատարկումը, միզարձակումը։ Այս մկանները կծկվելիս ճնշում են գործադրում ներքին օրգանների վրա, ուստի կոչվում են մամուլի մկաններ։
  • 7. Նյութը պատրաստեց Արամյան Տիգրանը <Մղիթար սեբաստացի> կրթահամարիլ Միջին դպրոց 8-3 դասարան