Հայաստանը Աքեմենյան Տերության կազմում

1. ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ
ԱՔԵՄԵՆՅԱՆ
ՏԵՐՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄՈՒՄ

2. Ք.Ա. 522 թվականին Աքեմենյան տերության մեջ սկսվեցին
գահակալական կռիվներ ,որոնք ավարտվեցին Դահեն I-ի
հաղթանակով: Դարեհի դեմ ապստամբեցին Աքեմենյան
տերության կազմում գտնվող շատ երկրներ: Հայաստանը
չճանաչվեց Դարեհի իշխանության իրավականությունը:
Դարեհ I պատերազմներ սկսեց իր հակարակորդների դեմ
,որոնց մասին են պատմում նրա թողած Բեհիսթունյան
եռալեզու արձանագրությունները: Այդ
արձանագրություններում Հայաստանը պարսկերեն կոչվում էր
Արմինա ,էլամերենում՝ Հարմինուայի, իսկ բաբելերենում ՝
Ուրարտու: Եթե Դարեհ I մյուս երկրներին կարողանում էր
նվաճել մեկ արշավանքով ապա Հայաստանին նա նվաճեց 5
արշավանքով:

3.  Ք.Ա. 521թվականին Հայաստանը ճանաչվում է Աքեմենյանների գերիշխանությունը ,սակայն
պարսիկները իրենց հերդին գնում են զիջումների: Հայաստանում շարունակում են իշխել
Երվանդականները ,որոնք հատում էին սեփական դրամը և վայելում էին լիակատար ներքին
ինքնավարություն: Ք.Ա. 520թվականին Աքեմենյան տերությունը բաժանվում է քսան մեծ վարչական
միավորների՝ սատրապությունների: Հայաստանը կազմում էր XIII սատրապությունը, Աքեմենյան
տերության կազմում մնաց մինչև Ք.Ա. 331 թվականը: Հույն պատմիչ Քսենոփոնը ,որը Ք.Ա. 401
թվականին անցավ ամբողջ Հայաստանով տեղեկացնում է ,որ այն ժամանակ Հայաստանի սատրապն
է Երվանդ II-ը ,որը բարձր դիրք էր գրավում տերության մեջ: Ըստ Քսենոփոնի ՝ Հայաստանի
արևմտյան մասը ուներ կառավարիչ ՝ Տիրիբազ անունով ,որը ենթարկվում էր Երվանդ II-ին: Ամեն
գյուղ ուներ իր գյուղապետը: Քսենոփոնը նկարագրում է Հայաստանի ինչպես շատ հարուստ ու
բարեկիրդ երկիր: Նշում էր ,որ չկար մի տուն ,որտեղ իրեն չհյուրասիրեն բազմազան խմիչքներով ու
մսեղեն կերակուրներով: Նա առաջին անգամ Հայաստանում է տեսել գարեջուրը: